پاورپوینت انواع همه گیری و کنترل همه گیری

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

انواع همه گيري و كنترل همه گيري

اسلاید 3 :

اپيدمي چيست؟
بروز "غير معمول" يك بيماري، رويداد، رفتار ويژه مرتبط با سلامت (مانند مصرف سيگار)، يا ديگر وقايع مرتبط با بهداشت (نظير سوانح و تصادفات) كه آشكارا بيش از رويداد پيشبينيشده (Expected Occurrence)باشد.

موارد پيشبينيشده، مواردي است كه پيش از وقوع همهگيري در آن منطقه روي ميداده است.

وقوع بيش از "حد قابل انتظار " بيماري، واقعه يا رفتار ويژه را نسبت به حالت عادي، در همان منطقه، در همان جمعيت و در همان فصل از سال، همهگيري ميگويند.

اسلاید 4 :

مثال
بيماري "وبا” در ايالات متحده

بيماري "وبا” در بنگلادش

اسلاید 5 :

گاهی واژه "طغيان (Outbreak) “ را به جاي "همهگيري" به كار ميبرند كه كمتر موجب وحشت مردم شود و واژه همهگيري را براي بروز بيش از اندازه بيماري به كار ميبرند.

در اپيدمي و طغيان، اختلاف موارد پيشبينيشده و موارد پيش آمده از نظر آماري معنادار است.

"انحراف" يا " Aberration" ، صرفاً تجاوز از توزيع معمولي را بيان ميكند و اين تجاوز از نظر آماري معنادار نيست .

جهت محاسبه "انحراف" ، موارد گزارش شده در 4 هفته اخير را با تعداد گزارش شده از بيماري در 5 سال گذشته مقايسه ميكنيم.

اسلاید 6 :

مثالهايي از همهگيريها
بروز تعداد زيادي از حوادث، تصادفات رانندگي و بيماريهاي مزمن

بروز بيش از حد مورد انتظار وبا در برخي نقاط كشور

همه گيري آنفلوآنزا، جنون گاوي، سياه زخم و بروسلوز در حيوانات

همه گيري SARS (سندروم تنفسي حاد و شديد) ناشي از كرونا ويروس در جنوب شرقي آسيا در اوائل سال 2003 ميلادي و سپس انتشار جهاني آن به صورت پاندمي

اسلاید 7 :

اهداف بررسي همهگيري
تعيين علل و عواملي كه موجب بروز همهگيري شدهاند

شناسايي منبع يا منابع عفونت

شناسايي راههاي انتقال و انتشار

تعيين دامنه همهگيري با پاسخگويي به سئوالات كِي (چه زماني؟)، كُجا (چه مكاني؟) و كي (چه كساني؟) و چگونه (با چه كيفيتي)

ارائه پيشنهادهایي براي مبارزه با همهگيري و جلوگيري از بروز مجدد آن

اسلاید 8 :

الگوهاي مختلف همهگيري
همهگيري تك منبعي (لحظهاي و مداوم) (Common Source Epidemics)

همهگيري پيشرونده (Propagated Epidemics)

همهگيريهاي آرام و يا نوين (Slow or Modern Epidemics)

اسلاید 9 :

همهگيري تك منبعي لحظهاي (Point source)
از يك محل و منبع شروع ميشود

بروز ناگهاني دارد و موارد بيماري به طور همزمان بروز ميكنند

تعداد موارد سريعاً افزايش و كاهش مييابد.

منحني همهگيري يك موج داشته و امواج ثانوي ندارد.

طول مدت همهگيري به اندازه يك دوره كمون بيماري مربوطه است.

چند مثال:
مسموميتهاي غذايي
ابتلاء به هپاتيت از مصرف يك نوع نوشابه در يك جشن
همهگيري ناشي از عفونت كامپيلوباكتريايي با منشاء شير آلوده در يك مدرسه شبانهروزي

اسلاید 10 :

منحني همهگيري با منبع مشترك لحظهاي هپاتيت A در آركانزاس، نوامبر و دسامبر 1978

اسلاید 11 :

همهگيري تك منبعي مداوم (Common source - continuous)
محدود به يك محل نيست
شروع تدريجي دارد و موارد به طور غيرهمزمان بروز ميكنند
منحني همهگيري داراي امواج ثانوي نيز هست.
طول مدت همهگيري بيش از يك دوره كمون بيماري است و تداوم آن نيز بيشتر ميباشد

چند مثال:
آلودگي آب يك چاه آب
انتقال بيماري از يك فرد ناقل (مثل سوزاك)
واكسن آلودهاي كه در سطح كشور توزيع شده

اسلاید 12 :

منحني همهگيري با منبع مشترك مداوم ناشي از يك بيماري اسهالي در ميسوری

اسلاید 13 :

همهگيري پيشرونده (Propagated)
غالباً منشاء عفوني دارد
در جامعهاي ايجاد ميشود كه افراد آن جامعه نسبت به بيماري مورد نظر ايمن نيستند
در چنين جامعهاي آن قدر بيماران، افراد سالم را مبتلا ميكنند كه شمار افراد مستعد، خاتمه يافته و آنها نيز ايمن گردند.
دوره اين اپيدمي خيلي طولانيتر از انواع ديگر است.
انتقال يا از شخص به شخص يا از ناقلين بندپا و يا به وسيله مخازن حيواني صورت ميگيرد.

چند مثال:
همهگيري هپاتيت A
همهگيري فلج اطفال
همهگيري آنفلوآنزا

اسلاید 14 :

سير همهگيري پيشرونده

اسلاید 15 :

همهگيري آرام يا نوين
همهگيريهايي كه در جامعه محسوس نيستند، نظير همهگيري سرطانها

اسلاید 16 :

چه كساني همهگيري را شناسايي ميكنند؟
پزشكان، مسئولين بهداشتي و اپيدميولوژيستها ميتوانند از طريق مربيان مهدكودكها، آموزگاران، مديران كارخانهها، رسانههاي جمعي، نشريات محلّي، آزمايشگاهها، مراكز بهداشتي درماني، سيستمهاي مراقبت (Surveillance systems) و كاركنان مراكز نگهداري سالمندان، با مشاهده موارد غيبتها، بررسي موارد (Case Investigation) ، بررسي بيماري Survey)) در سطح جامعه، بررسي دفاتر آزمايشگاهها، بيمارستانها، مراكز، فوريتهاي پزشكي و نظاير آن وقوع اپيدمي را شناسايي كنند.

همچنين، مشاهده بعضي از همهگيريها در حيوانات ميتواند براي بروز موارد بيماري يا همهگيري آن در بين انسانها هشداردهنده باشد. مثلاً همهگيري سقط جنين يا هماچوری در احشام و نظاير آن.

اسلاید 17 :

مبارزه با همهگيري
قطع زنجيره انتقال با حمله به عامل عفونت

محافظت افراد مستعد در مقابل بيماري

اسلاید 18 :

اقدامات مربوط به قطع زنجيره انتقال
درمان بيماران، جداسازي آنها
رديابي موارد تماس (در صورت لزوم) و گزارش
درمان ناقلين انساني
شناسايي و مبارزه با مخازن حيواني
مبارزه با ناقلين غير انساني
عفونتزدايي
از بين بردن شرايط مساعد مثل محلهاي تخمريزي ناقلين و غذاي آلوده

اسلاید 19 :

اقدامات مربوط به حفظ افراد مستعد
آموزش
حفاظت فردي
واكسيناسيون
پيشگيري دارويي
بهسازي محيط
محدود نمودن حركت جمعيت (در صورت امكان و لزوم)
بهبود وضع تغذيه

اسلاید 20 :

چه موقع همهگيري را خاتمه يافته تلقي كنيم؟

وقتي دو دوره كمون از بيماري بگذرد و مورد ديگري اتفاق نيفتد.