بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
جلسه سوم درس مبانی سبزی
اسلاید 2 :
عوامل محیطی موثر بر رشد و نمو سبزی
بجز تولیدات خارج از فصل (گلخانه) در بقیه موارد عوامل محیطی غیر قابل کنترل بوده و باید مناسب برای کار ما باشد.
-از جمله عوامل محیطی:
1- دما
2-آب
3-نور
4-خاک
اسلاید 3 :
دما
حداکثر عملکرد = دمای مناسب
جوانه زنی، رشد و نمو و عملکرد تحت تاثیر دمای مناسب
اسلاید 6 :
دلیل آزمایش تاثیر دما بر جوانه زنی بذور
بهترین دمای جوانه زنی
مقایسه دمای اپتی موم سبزیجات فصل گرم با فصل سرد
مقایسه کلی زمان جوانه زنی سبزیجات
مقایسه نیاز دمایی سبزیجات یک خانوداه
سبزیجات برای رشد خود به یک سری دماهای خاص نیاز دارند:
دمای ماکزیمم (Max)
-حداکثر دمایی که سبزیجات می توانند در آن رشد کرده و محصول تولید کنند.
دمای مینیمم (Min)
-حداقل دمایی که سبزی می تواند رشد کرده و محصول تولید کند.
اسلاید 7 :
دمای حداکثر و حداقل مشخص کننده رنج دمایی مورد نیاز گیاه (تولید گیاه)
در دمای بالای Max تنفش گیاه افزایش می یابد، مواد فتوسنتزی بجای ذخیره سازی صرف تنفس می گردد.
-سیب زمینی: دمای بالای 27 درجه سانتیگراد = قطع ذخیره سازی و تولید شاخه و برگ
-نخود فرنگی: دمای بالا = تشکیل گل در گره های پایین و کاهش عملکرد
-ذرت: دمای بالا (در زمان برداشت) = آردی شدن
-دمای پایین در سبزیجات فصل گرم = عارضه سرمازدگی
-دمای پایین در سیب زمینی (4 درجه سانتیگراد)(طی انباردار)=شیرین شدن (کاهش تنفس و عدم مصرف قند)
-در سبزیجات دوساله = بولتینگ (Bolting)
اسلاید 9 :
ورنالیزاسیون –بهارش (Vernalization)
القا گلدهی توسط دما (دمای پایین، سرما) (انتقال از فاز رویشی به فاز زایشی)
بهارش قابل برگشت است = وابهارش (De Vernalization) (انتقال از فاز زایشی به فاز رویشی)
وابهارش با قرار دادن گیاه در معرض دمای بالا صورت میگیرد، البته نباید زمان زیادی از بهارش گذشته باشد.
توجه: القا گلدهی توسط طول روز برگشت پذیر نیست.
اسلاید 10 :
مراحل گلدهی (تبدیل جوانه رویشی به جوانه زایشی)
القاء (انگیزش) (Induction):
-بدون تغییر مرفولوژیکی قابل تشخیص
آغازش (Initiation):
-شروع تولید اندام های زایشی
تشکیل (Formation):
-تکمیل اندام های زایشی
شکوفایی (Anthesis):
-باز شدن گل ها
اسلاید 11 :
القا توسط سرما و طول روز صورت می گیرد.
در برخی گیاهان مراحل گلدهی پشت سر هم انجام میگیرد (گل رز) اما در برخی دیگر طی دو فصل رخ می دهد (گل سیب)
نیازهای بهارش:
1-سرما: بسته به نوع گیاه متفاوت است (17-2 درجه سانتیگراد)
2-مدت زمان: بسته به گیاه متفاوت است.
3-سن فیزیولوژیکی: گیاه بایستی به اندازه کافی رشد کرده باشد (رشد رویشی کافی).
نونهالی: فاز رویشی و گیاه قادر به گلدهی نیست (حتی در مدت زمان کافی در دمای پایین)
انتقال: با استفاده از عوامل بیرونی مانند هورمون ها می تواند گیاه را وادار به گلدهی کنیم
بلوغ: براحتی قادر به گلدهی است.
سن فیزیولوژیکی در گیاهان دوساله (پیاز) با استفاده از تعداد برگ (7) قابل تشخیص است .
اسلاید 12 :
بولتینگ (Bolting)
گل دهی پیش از موعد که در کارهای اصلاحی برای تولید بذر استفاده می شود ولی در تولید بذر زراعی استفاده نمی شود.
گیاهان مقاوم به بولتینگ:
-طولانی بودن مدت زمان القا
-سن فیزیولوژیکی بالا
دما:
-هر گیاهی برای اینکه سیکل زندگی خود را کامل کند یا بعبارت دیگر برای تولید محصول نیاز مند دمای بالا است.
این دما (گرما) از طریق گرمایی که هر روز به آن می رسد بصورت روزانه کسب می کند.
-این گرمای مورد نیاز گیاه بسته به نوع و حتی رقم فرق می کند.
اسلاید 13 :
برای گیاهان یکساله این مقدار دما را از زمان کاشت بذر تا زمان برداشت حساب می کنند.
برای گیاهان چند ساله مثل درختان میوه از زمان شکوفایی تا زمان برداشت حساب می کنند.
مقدار گرما را بر حسب درجه روز Degree Day یا واحد گرمایی Heat Unit حساب می کنند.
درجه روز = صفر فیزیولوژیک – میانگین دمای روزانه
صفر فیزیولوژیک: ذرت، 9؛ نخود، 4 و گندم، 1 درجه سانتیگراد است.
صفر فیزیولوژیکی: کمترین دمایی که گیاه در آن دما فعالیت میکند.
گیاه هر روز مقداری گرما جذب میکند که جمع آنها هر روز بیشتر می شود تا روزی که به واحد گرمایی مورد نیاز آن گیاه می رسد که زمان برداشت است.
کاربرد محاسبه مقدار واحد گرمایی: تعیین زمان کاشت، تعیین زمان کشتهای متوالی، تعیین زمان برداشت
