بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
نقش تغذیه در بیماران سرطانی
اسلاید 2 :
نیازهای تغذیه ای بیماران سرطانی:
انرژی
پروتئین: g/kg/day 2/5-1/5
افزایش نیاز بعد از جراحی، شیمی درمانی و یا رایوتراپی برای التیام بافتها و مبارزه با عفونت
منابع غذایی: ماهی، ماکیان، گوشت قرمز بدون چربی، تخم پرندگان، لبنیات کم چرب، آجیل و مغزها، حبوبات
مایعات: ml/kcal 1 یا ml/kg 35-30
اسلاید 3 :
چربیها:
تأمین انرژی، ویتامینهای محلول در چربی و اسیدهای چرب ضروری
انتخاب اسیدهای چرب MUFA و PUFA به نسبت بیشتر و SFA و ترانس کمتر
MUFA: روغنهای گیاهی مثل زیتون، کانولا، بادام زمینی
PUFA: روغنهای گیاهی گلرنگ، آفتابگردان، ذرت، کتان و غذاهای دریایی
SFA: غذاهای حیوانی (گوشت، ماکیان، لبنیات)، روغنهای گیاهی نارگیل و پالم
چربیهای ترانس: هیدروژناسیون روغنهای گیاهی (مارگارین، شورتنینگها)، اسنک و بیسکویتها، لبنیات
کربوهیدراتها:
تأمین انرژی، ویتامینها، مینرالها، فیبر
منابع: میوه جات، سبزیجات، غلات کامل (نان، آرد و غلات)
اسلاید 4 :
ویتامین ها و مینرال ها:
بغیر از افرادی که بعلت عوارض درمان قادر به تغذیه مناسب نیستند نباید مکمل ویتامینی یا مینرالی داد (حداکثر تاDRI 100% ) زیرا مطالعات نشان داده اند که میتواند به پیشرفت سرطان کمک نماید. صرفاً در مواردیکه نتایج آزمایشگاهی کمبود یک ریزمغذی را نشان داد میتوان از مکمل آن استفاده نمود (مثلاً مکمل یاری با آهن در آنمی فقرآهن).
بهتر است بجای مصرف مکملها از میوه ها، سبزیجات و غلات کامل استفاده نمود.
بیماران باید از مصرف مکملهای آنتی اکسیدانی (ویتامینهای A، C، E، بتاکاروتن، روی و سلنیوم) پرهیز نمایند و آنها را از منابع غذایی دریافت نمایند، زیرا نتایج مطالعات در این زمینه قطعی نمیباشد.
هيچ مدرک علمی مبنی بر اینکه مکمل های آنتی اکسیدانی یا داروهای گياهی قادر به درمان سرطان و یا توقف آن باشند وجود ندارد.
اسلاید 5 :
انواع روشهای درمانی سرطان:
جراحی
شيمی درمانی
هورمون درمانی
پرتو درمانی
درمان بيولوژیک (ایمنوتراپی)
مجموعه ای از چند روش ذکر شده
در تمام این روش ها، علاوه بر سلول های سرطانی، تعدادی از سلول های سالم نيز از بین می روند و این رخداد، علت بروز عوارض جانبی درمان سرطان می باشد.
اسلاید 6 :
عوارض جانبی احتمالی ناشی از درمان که بر تغذیه فرد اثر می گذارند:
کاهش اشتها
تغيير وزن (کاهش و یا افزایش وزن)
سوزش دهان یا گلو
خشکی دهان
تغيير حس چشایی یا بوبایی
تهوع و استفراغ
اسهال
یبوست
اسلاید 7 :
کاهش اشتها:
در دسترس بودن غذاهای آماده (نان و پنير، کلوچه، بستنی، کره، ميوه و فرنی)
همراه داشتن یک خوراکی ساده در خارج از منزل (نان و پنير، نخود و کشمش)
خوردن غذای بيشتر در زمانهای سرحال بودن
عدم مصرف مایعات همراه غذا
مصرف غذا در فضای دوستانه
تزئین شکل غذا
ورزش منظم
اسلاید 8 :
کاهش وزن:
افزایش تعداد وعده های غذایی و کاهش حجم آن
افزودن کالری و پروتئین به غذاهای مورد علاقه (افزودن شير خشک بدون چربی به املت، سوپ، غلات، سس یا عصاره گوشت)
استفاده از مکملهای پروتئینی و پرکالری (Whey، Soy powder)
در دسترس بودن غذا
اسلاید 9 :
افزایش وزن:
در سرطان پروستات، پستان و تخمدان بعلت داروهای مصرفی (احتباس مایعات)
بیمار نباید رژیم لاغری بگيرد.
محدود کردن مصرف نمک
افزایش مصرف ميوه ها، سبزی ها، نان و غلات
مصرف گوشت بدون چربی و مرغ بدون پوست و فرآورده های لبنی کم چرب
اضافه نکردن سس مایونز و شکر به غذاها
کباب کردن و بخارپز کردن غذاها
پرهيز از مصرف ميان وعده های پرکالری
افزایش تمرینات ورزشی
اسلاید 10 :
درد و سوزش گلو یا دهان:
مصرف غذاهای نرم برای سهولت جویدن و بلع:
آب ميوه طبيعی (نکتار هلو، گلابی و زردآلو)
پوره سيب زمينی، رشته فرنگی، فرنی، ماست و ژلاتين
ماکارونی با پنير
تخم مرغ آب پز، املت
سوپ جو یا سایر غلات پخته شده
سبزیجات له شده یا پوره سبزیجات مانند هویج و نخود فرنگی
پوره گوشت
مخلوط نمودن غذا با کره، مارگارین، آبگوشت رقيق
استفاده از نی برای نوشيدن مایعات
دمای غذا در درجه حرارت اتاق یا خنک تر باشد.
شستن مکرر دهان با آب
اسلاید 11 :
پرهيز از مصرف غذاها یا مایعات تحریک کننده دهان:
پرتقال، گریپ فروت، ليمو و سایر مرکبات یا آب مرکبات
سس یا آب گوجه فرنگی
غذاهای شور یا ادویه دار، کافئین
سبزیجات خام (فلفل تند)، دانه ها
غذاهای دارای بافت زبر، نان تست، انواع کلوچه ها یا بيسکوئيت های شور یا سایر غذاهای خشک و برشته
اسلاید 12 :
خشکی دهان:
هرچند دقيقه یک بار، نوشيدن آب
همراه داشتن یک بطری آب در خارج از منزل
تحریک ترشح بزاق با مصرف نوشابه ها و غذاهای ترش یا شيرین (در صورت نداشتن درد گلو و دهان)
مکیدن آب نبات و جویدن آدامس
صرف غذاهای نرم و پوره شده
مصرف غذا با سس، عصاره گوشت و آب خورش
مرطوب نگهداشتن لبها
در صورت شدت خشکی استفاده از داروی مرطوب کننده دهان (بزاق مصنوعی)
اسلاید 13 :
تغيير حس چشایی و بویایی:
غذاها بخصوص گوشت یا سایر غذاهای پرپروتئين ممکن است طعم تلخ یا فلزی پيدا کنند و یا خيلی از غذاها طعمشان کمتر احساس شود.
بيماری های لثه و دندان نيز می توانند سبب تغيير طعم غذاها شوند.
در بيشتر افراد تغيير طعم و بوی غذا بعد از اتمام درمان خود به خود برطرف می شود.
اسلاید 14 :
توصيه های ذیل در این مورد مفيد خواهد بود:
اگر گوشت قرمز طعم یا بوی غير عادی داشت با مرغ، بوقلمون، تخم مرغ، محصولات لبنی یا ماهی برای تأمين پروتئين حيوانی جایگزین گردد.
افزودن سس ها یا آبليمو برای مطلوب کردن طعم گوشتها
استفاده از ادویه ها: اکليل کوهی (رزماری)، ریحان و آویشن در غذا
استفاده از پياز جهت طعم دادن به غذا
استفاده از ظروف و وسایل پلاستیکی به جای فلزی
اسلاید 15 :
تهوع:
کاهش حجم غذا در هر وعده
به آرامی غذا خوردن
کاهش استرس و فشارهای روحی با روشهای تمرکز ذهن یا مدیتيشن و تنفس عميق
استفاده از غذاهای سهل الهضم از جمله:
نان تست، بيسکوئيت، چوب شور، کلوچه، کيک
ماست، بستنی ميوه ای، مایعات، شربت رقيق
سيب زمينی آب پز، برنج، ماکارونی یا رشته فرنگی
مرغ پوست گرفته آب پز یا کبابی (نه سرخ کرده)
کنسرو ميوه ها و سبزیجات
انواع نوشابه های بدون گاز
اسلاید 16 :
پرهيز از مصرف غذاهای زیر:
غذاهای چرب، روغنی یا سرخ کرده
خوراکی های بسيار شيرین مثل آب نبات، شکلات و شربت غليظ
غذاهای پر ادویه و یا داغ و غذاهایی که رایحه تندی دارند.
رعایت توصیه های زیر:
مصرف غذا قبل از گرسنه شدن (گرسنگی احساس تهوع را تشدید می کند)
به همراه غذا آب کمتری خورده شود.
نوشیدن آب به آرامی و کم کم، استفاده از نی
غذاهای گرم ممکن است تهوع را تشدید کنند.
استراحت بعد از صرف هر وعده غذا
بهترین وضعيت استراحت، حالت نشسته به مدت حدود یک ساعت بعد از غذاست
در صورت تهوع صبحگاهی، خوردن کمی نان خشک یا بيسکوئيت قبل از برخاستن
پوشیدن لباس های آزاد و گشاد
پرهيز از خوردن ١ الی ٢ ساعت قبل از شروع پرتودرمانی یا شيمی درمانی
اسلاید 17 :
استفراغ
پرهيز مطلق از خوردن یا نوشيدن تا زمان کنترل استفراغ
سپس مصرف کمی مایعات رقيق (آب یا آب گوشت کم چربی)
شروع با یک قاشق مرباخوری به فاصله هر ١٠ دقيقه
به تدریج افزایش مقدار مصرف تا ١ قاشق غذا خوری در هر ٢٠ دقيقه
ادامه دادن با ٢ قاشق غذاخوری هر ٣٠ دقيقه
در صورت تحمل مایعات رقیق، مواد غذایی نرم یا یک رژیم غذایی سبک مانند انواع آب ميوه طبيعی مصرف گردد.
اسلاید 18 :
اسهال
افزایش مصرف مایعات
مصرف چند وعده غذای سبک به جای سه وعده غذای پرحجم
افزایش مصرف غذاها و مایعات حاوی املاح (سدیم و پتاسيم)
عصاره گوشت کم چرب (سدیم)
موز، هلو، گلابی و سيب زمينی آب پز (پتاسيم)
سایر مواد غذایی مفيد:
ماست، پنير
کته، سيب زمينی، ماکارونی، نشاسته گندم، نان سفيد
تخم مرغ آب پز، سفت، کره بادام زمينی
انواع کمپوت، هویج کاملاً پخته
مرغ، گوشت قرمز بدون چربی و ماهی (آب پز یا کبابی)
اسلاید 19 :
اجتناب از مصرف غذاهای زیر:
غذاهای چرب و سرخ شده
سبزی های خام، پوست ميوه ها و حبوبات
مواد غذایی پرفيبر مانند انواع سبزی خوردن، سالاد، ذرت، غلات، کلم، گل کلم و نخودفرنگی
غذاها و نوشيدنی های خيلی سرد یا خيلی داغ
احتياط در مصرف شير یا فرآورده های لبنی (لاکتوز)
مطالعه برچسب محصولات غذایی (سوربيتول)
در اسهال حاد و کوتاه مدت، در14-12 ساعت بغیر مایعات رقيق چیز دیگری مصرف نشود.
اسلاید 20 :
یبوست
افرایش دریافت مایعات
استفاده از یک نوشيدنی داغ حدود نيم ساعت قبل از اجابت مزاج
مصرف غذاهای پرفيبر مانند:
غلات، نان جو، سنگک، سبوس گندم، جوانه گندم
ميوه ها و سبزی های تازه و نخودفرنگی، ميوه های خشک شده
مصرف سيب زمينی با پوست بعد از شست وشوی کامل و پختن
انجام حرکت ورزشی
