بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
مهدویت
اسلاید 3 :
1) کتابها و گفتارها بر اساس انتشارات صدرا:
نبرد حق و باطل
تکامل اجتماعی انسان در تاریخ
عدل موعود (عدل کلی و وعده الهی از کتاب سیری در سیره ائمه اطهار)
امدادهای غیبی در زندگی بشر
ایمان به غیب (از کتاب آزادی معنوی)
قیام و انقلاب مهدی ع
2) سوالات اصلی بحث
آیا بشر در گذشته خود روند تکاملی طی کرده است؟
آینده بشر چه خواهد شد؟ دیدگاه مکاتب گوناگون
آینده بشر چه خواهد شد؟ موضع اسلام در این زمینه
وظیفه ما در قبال این آینده چیست؟ (چه باید کرد؟)
سیر بحث
اسلاید 4 :
انواع تکامل اجتماعی انسان:
مقدمه: درک تکامل مبتنی بر درک مقصد انسان است (ص68) آیا تکامل خطی است؟
آیا معیار تکامل، مادی است؟
الف) ابعاد فنی و تشکیلاتی (تمدنی ص191)
1) تکامل در رابطه با طبیعت (ابزارها- تکنولوژی - علوم) (سلطه و سرعت بیشتر، اما آسایش؟)
[انسان شناسی انگلوساکسون: تکامل گرایی و نظریات رقیب]
2) تکامل ساختارها و تشکیلات اجتماعی (تقسیم کار)
[انسان شناسی فرانسوی: ساختارگرایی]
ب) ابعاد انسانی و معنوی [فرهنگی]
3) تکامل روابط انسانها با یکدیگر
[انسان شناسی آلمانی: کنش ارتباطی]
4) تکامل روابط انسان با خود
[انسان شناسی اسلامی: فطرت]
تذکر: موارد داخل [کروشه] بر اساس تئوری های موجود در فضای جامعه شناسی و انسان شناسی است
1) آیا سیر گذشته تاریخ تکاملی بوده است؟
اسلاید 5 :
حق و باطل در نظام هستی (باطل وجود ندارد؛ عدمی بودن شر)
حق و باطل در نظام زندگی انسانی: باطل وجود دارد. چرا؟
دیدگاه ها در پاسخ (بر اساس مبنای انسان شناختی آنها)
اصالت شر (داروینیسم اجتماعی)
عدم اصالت انسان (اصالت ساختارهای اقتصادی + مالکیت) [ساختارگرایی] [لیبرالیسم]
(راه حل: نهاد اقتصادی مالکیت را نابود کنیم. نقد شهید مطهری: آیا نفی مالکیت خصوصی ممکن است؟ اگر هم بشود آیا مشکل حل می شود؟[آزادی معنوی])
اصالت خیر [ذات گرایی: غایت واقعی در کار است]؛
پس باطل از کجا آمد؟
روسو: از بیرون انسان (زندگی اجتماعی)
اسلام: از اختیار خود آدمی و انحراف (افراط و تفریط) در یک حق
2) آینده بشر چه خواهد شد؟ مکاتب مدل بحث در کتاب حق و باطل:
اسلاید 6 :
بر اساس دیدگاههای موجود نزد اندیشمندان
بدبینی و یاس (اصالت شر)
خنثی (خلق ارزشها توسط انسان. اگزیستانسیالیسم)
خوش بینی
بر اساس علم زدگی (تکامل ابزاری و اداری) [عقلانیت وبر]
بر اساس ایدئولوژی های خودساخته بشری
بر اساس قبول فطرت حقیقت طلبی و عدالت خواهی
2) آینده بشر چه خواهد شد؟ مکاتب مدل بحث در کتاب تکامل اجتماعی انسان:
اسلاید 7 :
غلبه باطل موقتی است، اما نهایتا حق غالب می شود.
غلبه باطل ظاهری است (باطل چشم پرکن است)، اما حق اصیل است.
باطل طفیلی است، اما حق مستقل است (باطل از حق تغذیه می کند)
حق و باطل اغلب درهم آمیخته، و تفکیک آن برای زندگی دینی مهم است)
نتیجه مهم: الف) در تحلیلها حکم به ظاهر نکنید.
ب) نحوه مواجهه با باطل و نقد باطل: (شناسایی حق مورد سوءاستفاده و زدن باطل با حق درون آن)
3) آینده بشر چه خواهد شد؟ نظر اسلام مدل بحث در کتاب حق و باطل:
اسلاید 8 :
بر اساس حقیقت طلبی و عدالت طلبی است
وقتی تضادها به انتها رسید تازه نوبت به «واستبقوا الخیرات» می رسد
ایده مهدویت: آخرین حلقه مبارزات در شرایط آگاهی
3) آینده بشر چه خواهد شد؟ نظر اسلام مدل بحث در کتاب تکامل اجتماعی انسان :
اسلاید 9 :
دو هدف اصلی انبیاء (عبودیت و عدالت) [ارتباط با بحث هدف زندگی]
این عدالت تنها یک آرزو نیست، یک مقصد واقعی است. دلیل:
عدالت چیست؟ هر موجودی در متن خلقت یک شایستگی دارد که به آن می رسد. (عدالت دادن حق هر ذی حقی به وی)
آیا عدالت خواهی فطری است؟
مخالفین فطری بودن
نباید دنبال عدالت رفت (نیچه)
باید رفت، اما نه به خاطر مطلوبیتش، بلکه چون منافع فرد در جمع است (نقد: منطق زور)
نه از راه انسان، بلکه راه ابزارهای اقتصادی و تحول ساختارهای جامعه
آیا عملی (شدنی) هست یا نه؟ و اگر بله، چگونه؟
بشر خوب تربیت شود زیر نظر مربی کامل (نظریه ولایت فقیه یا ساختارگرایی)
چرا تاکنون نشده؟ گذر از دوره کودکی به جوانی (خشم و شهوت)
ما در جوانی و در حال گذر به پختگی هستیم (بسیار مهم در فهم جامعه ما)
3) آینده بشر چه خواهد شد؟ نظر اسلام مدل بحث در گفتار عدل کلی:
اسلاید 10 :
مقدمه:
1) از جهل بدتر، جمود (روح ضدتحقیق) است؛
2) رابطه علم و دین: دین محرک علم بوده است. (مساله مطرح می کرده و عقل به تکاپو می افتاده و فهم می کرده)
اصل بحث: (حل مساله از طریق نقش آفرینی امدادهای غیبی)
چرا اصلا غیبی هست؟ تغییر غیر قائم بالذات (ممکن الوجود) واجب الوجود
اقسام امداد غیبی
رحمانیت (قبل از عمل)
رحیمیت (بعد از عمل)
شرط آن (تلاش + اخلاص)
نحوه آن (فراهم آوردن شرایط موفقیت (ان تنصرو الله.) + الهامات و هدایتها (والذین جاهدوا فینا .)
تفاوت بینش الهی و مادی: در مادی، تنها مبنای محاسبات، مادی است؛ اما
بینش الهی در فرد: ما در عالم تنها نیستیم (هم در شناخت هم در عمل)
بینش الهی در جامعه: نهایتا عدالت محقق می شود
3) آینده بشر چه خواهد شد؟ نظر اسلام مدل بحث در کتاب امدادهای غیبی:
اسلاید 11 :
تحلیل مهدویت در فضای تحولات تاریخی (مبنای انسان شناسی)
تحولات تاریخی ضابطه مند نیست= نمی توان شناخت و تحلیل کرد = انتظار بک حادثه عجیب و غریب داشتن = هیچ نکردن (باب تاویلات ناروا گشوده می شود؛ مثلا: چون باطل عمومیت می یابد به آن کمک کنیم)
ضابطه مند است = جامعه، یک اصالتی دارد که می توان تحولاتش را فهمید
اراده انسانی در آن نقش ندارد (انکار اصالت فرد = اصالت ماده)
کاری نمی توان کرد و باید دست روی دست گذاشت.
حرکت جبری خطی است و هرکار خلاف آن (و هر تلاش اصلاحی) محکوم به شکست است (مارکسیسم)
اراده انسانی در آن نقش دارد (قبول اصالت فرد)
هدفی متصور نیست = اصالت زور (اصالت انقلاب. دیدگاه دکتر شریعتی در: انتظار، مکتب اعتراض) [لیبرالیسم]
هدفی در کار است (اصالت فطرت): خدا. جهت تحولات انسان: آزادی معنوی و وارستگی از ماده (مهدویت نه فقط در افق عدالت، بلکه در افق عبودیت)
3) آینده بشر چه خواهد شد؟ نظر اسلام مدل بحث در گفتار قیام و انقلاب مهدی (عج):
اسلاید 12 :
نتیجه تحلیل فوق
نبردهای پیشبرنده تاریخ، نزاعهای حق و باطل بوده است. (مهمترین نبردها، نبردهای ایدئولوژیک است)
سیر حرکت تاریخ، خطی نیست (به خاطر اراده) اما در مجموع تکاملی است (چون هدف نهایی دارد)
مشروعیت نبردها، نه ناشی از دفاع از خود، که ناشی از دفاع از حق است.
مهدویت یعنی آخرین و عظیمترین نزاع حق و باطل و پیروزی نهایی حق؛ که این نزاع بشدت جنبه ایدئولوژیک دارد (نکته: فهم تحولات اخیر جهان)
3) آینده بشر چه خواهد شد؟ نظر اسلام مدل بحث در گفتار قیام و انقلاب مهدی (عج):
اسلاید 13 :
مقدمه:
1) حقیقت ایمان مربوط به روح است، نه ظاهر انسان. (قالت الاعراب آمنا قل .)
2) متعلَق ایمان در یک کلام، «غیب» است. یومنون بالغیب
اصل بحث: (حل مساله از طریق ابعاد ایمان به غیب)
حقایقی ماورایی وجود دارند.
بین ما و آن حقایق رابطه واقعی برقرار است و از عالم غیب به ما مدد می رسد:
آنجا که فعالیت خود را کرده ای و محل عجز توست، امداد می رسد.
نتیجه: مهدویت نیازمند تلاش ماست: انتظار سازنده
4) وظیفه ما در قبال این آینده چیست؟ مدل بحث در گفتار ایمان به غیب:
اسلاید 14 :
برای درک انتظار صحیح، در درجه اول باید متعلق انتظار را بشناسیم (مثال: حمله دشمن، ورود میهمان، قبولی کنکور و .) مهدویت (که منتظرش هستیم) چیست؟
نتیجه بحثهای قبل: مهدویت محصول تحولات تاریخی ای است که این تحولات اولا ضابطه مند است و ثانیا اراده انسانی در آن نقش دارد و ثالثا هدفش عبودیت و عدالت است. پس:
انتظار = تقویت دائمی جبهه حق برای موفقیت در پیروزی نهایی
منتظران مصلح باید صالح باشند
اصلاحات تدریجی قبول است (سخن از ظالم و مظلوم است که نشان دهنده وجود مظلوم است.
تقویت جبهه حق، عمدتا فرهنگی (و کیفی) است تا نظامی و حزبی و کمّی.
دو ثمره مهم انتظار در فعالیتها (خوف و رجای اجتماعی):
1) هر قدر شکست خوردیم از تلاشهایمان ناامید نشویم.
2) امید بیهوده نبندیم و انتظار نامعقول از خود نداشته باشیم (کار حضرت را ما نمی توانیم انجام دهیم: تا نیایی گره از کار جهان وانشود)
4) وظیفه ما در قبال این آینده چیست؟ مدل بحث در گفتار قیام و انقلاب مهدی (عج):
اسلاید 15 :
و آخر دعوانا ان الحمدلله رب العالمین
