بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
استدلال استنتاجی یا قیاسی
اسلاید 2 :
انسان ازبدو تولد نسبت به محيط خويش كنجکاو بوده و تلاش كرده است كه مسائل پيچيده و بغرنج زندگي خودرا حل كند. روش هايي كه انسان براي حل مسائل يا پاسخ دادن به سئوال هاي خود انتخاب كرده، متفاوت بوده است. منابعي كه انسان به كمك آنها برمسائل خودچيره گشته است، عبارتند از:
تجربه
استدلال قياسي
استدلال استقرايي
صاحب نظران
روش علمي
اسلاید 3 :
استدلال در لغت
دليل خواستن، دليل جستن، گواهي خواستن، دليل آوردن، دليل کردن، دليل گرفتن.
اسلاید 4 :
استدلال قياسي به عنوان يك فرآيند تفكرعبارت است از قراردان واقعيت ها دركنار هم واستخراج يك نتيجه. به اين معني كه پژوهشگر باعنايت به كليات به جزئيات مي پردازد. اين روش ازسه مرحله:
مقدمه كبري
مقدمه صغري
نتيجه گيري
تشكيل شده است. ازمحدوديت هاي آن اين كه هيچ گاه نمي تواند از محدوده مقدمه تجاوزكند. بنابراين براي دستيابي به نتيجه اي درست بايد مقدمه را صحيح تدوين كرد. دراستدلال قياسي مي توان با ترسيم روابط موجود، روابط جديدي كشف كرد، ولي هرگز نمي توان از آن به عنوان منبعي براي توسعه و توليد اطلاعات جديد استفاده كرد، لذا پژوهش هاي علمي نمي توانند تنها براين گونه استدلال ها استوار باشند.
اسلاید 5 :
باوجود اين محدوديت ها، با استفاده از آن مي توان بين نظريه و مشاهده رابطه برقرار كرد وبه كمك آن با استفاده از نظريه ها، وقوع برخي از پديده ها را پيش بيني كرد. ارسطو و پيروانش دركشف واقعيت ازاستدلال قياسي استفاده كردند.
مقدمه كبري: همه پستانداران دستگاه تنفس دارند.
مقدمه صغري: همه خرگوش ها پستاندارند.
نتيجه گيري: همه خرگوش ها دستگاه تنفسي دارند.
اسلاید 6 :
قیاس یا استدلال قیاسی (deductive reasoning) در منطق، ریاضیات، و هوش مصنوعی، بدست آوردن یک گزاره از دنبالهای از یک مجموعه گزارهها است. دنباله گزاره استفاده شده مفروضات و گزاره بدست آمده نتیجه نامیده میشود. استدلال یا گواه آوردن قیاسی، منطق قیاسی نیز نامیده میشود. این روش استدلال کردن یا گواه آوردن از بحثهای قیاسی به دست میآید. در این گونه بحث، تلاش میشود تا نشان داده شود که نتیجه به طور بایسته و ضروری، از مجموعهای از پیش فرض ها یا فرضیهها به دست میآید. بحث قیاسی هنگامی معتبر است که نتیجه به طور بایسته و ضروری، از پیش فرض و فرضیه به دست آید. گواه آوری یا استدلال قیاسی در کنار گواه آوری استقرایی (inductive reasoning)، یکی از دو روش رایج در شناخت و رسیدن به دانایی یا معرفت است.
اسلاید 7 :
مثال زیر، ویژگی این روش را نشان میدهد:
همه انسانها میمیرند.
سقراط انسان است.
بنابراین: سقراط مردنی است.
پیش فرض نخست بیان میکند که همه موجودات قرار گرفته با زیر نام و عنوان "انسان" دارای ویژگی "مردن" هستند. عبارت دوم بیان میکند که سقراط هم زیر عنوان یک "انسان" قرار دارد. در نتیجه سقراط باید مردنی باشد زیرا او نیز از ویژگی مردن که به "انسان" نسبت داده شده، برخوردار است.
اسلاید 8 :
ارسطو در قرن چهارم پیش از میلاد اقدام به مستندسازی و ثبت استدلال استنتاجی کرد.
کارشناسان بر این عقیده اند که رشد "توانایی استدلال" الزاماً به آموزش و یادگیری نیاز ندارد و با توجه به اینکه در مقاطع تحصیلات آکادمیک دانش پژوه نیاز به بهره برداری از این قوه دارد، آموزش استدلال استنتاجی به دوره های تحصیلات متوسطه واگذار می شود تا در مباحث اثبات های ریاضیاتی به آن پرداخته شود.
اسلاید 9 :
تفاوت استدلال استنتاجی و استقرایی
1. در استدلال قیاسی، نتیجه گیری درست است در حالی که در استدلال استقرایی، استنتاج محتمل است.
2. گزاره های قیاسی منطقی هستند در حالی که گزاره های استقرایی بیشتر بر مشاهده استوار می باشند.
3. در استدلال استقرایی استنتاج ممکن است درست باشد، حتی اگر برخی از شواهد نادرست باشند. با این حال، در یک استدلال استقرایی، اگر شواهد نادرست باشد، به یک استنتاج نادرست منجر می شود.
