بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
Management Science
مقدمه اي بر علم مديريت
رويكرد علمي به تصميمگيري
با استفاده از يادداشتهاي
Anderson S. Williams
اسلاید 2 :
علم مديريت Management Science
علم مديريت رويكردي كمي به تصميمگيري است كه بر متدهاي علمي حل مسئله متكي است
واژههاي مترادف با علم مديريت تحقيق در عمليات و علم تصميمگيري است
علم مديريت يا تحقيق در عمليات ريشه در جنگ جهاني دوم دارد، و به يمن كامپيوتر جايگاه رفيعي در صنعت و كسب و كار يافته است
حوزههاي كاربردي اصلي علم مديريت يا علم تصميمگيري عبارتاند از پيشبيني، برنامه زمانبندي توليد، كنترل موجودي، بودجهبندي سرمايه اي، و حمل و نقل
Problem Solving
اسلاید 3 :
و تصميمگيري حل مسئله يا مسئلهگشاييProblem Solving
هفت گام براي مسئلهگشايي
(پنج گام نخست به فرايند تصميمگيري مربوط ميشود)
شناسايي و تعريف مشكل
تعيين مجموعه راهحلهاي بديل
تعيين ضوابط براي ارزيابي گزينههاي مختلف
ارزيابي گزينههاي مختلف
انتخاب بديل يا گزينه مناسب
اجراي بديل يا گزينه انتخاب شده
ارزيابي نتايج حاصل
اسلاید 4 :
تحليل كمي و تصميمگيري
دلايل محتمل براي رويكرد تحليل كمي براي تصميمگيري
مشكل يا مسئله پيچيده است.
مشكل يا مسئله بسيار اهميت دارد.
مشكل يا مسئله جديد است.
مشكل يا مسئله تكراري است.
اسلاید 5 :
تحليل كمي
فرايند تحليل كمي
مدل سازي
تدارك اطلاعات يا آمادهسازي دادهها
راهحل مدل
تهيه گزارشها
اسلاید 6 :
مدل سازي
مدلها نمايشگر اشياء واقعي و يا شرايط واقعي است.
سه شكل كلي مدل وجود دارد:
مدلهاي شمايليiconic،
مدلهاي آنالوگ،
و مدلهاي رياضي
اسلاید 7 :
مدلهاي شمايلي بدلهاي فيزيكيphysical replicas اشياء واقعياند.
مدلهاي آنالوگ يا قياسي شكل فيزيكي دارند، اما از نظر فيزيكي به شيءاي شباهت ندارند كه از آن مدلسازي شده اند.
مدلهاي رياضي از طريق مجموعهاي از فرمولها و معادلات رياضي مسائل دنياي واقعي را بازسازي ميكنند؛ اين فرمولها و معادلات رياضي بر مفروضات پايه، برآوردها، و تحليلهاي آماري مبتنياند.
مزاياي مدلها
مدل سازي
اسلاید 8 :
مزاياي مدلها
آزمون و تجربه با مدلها (در مقايسه با آزمون مبتني بر شرايط واقعي) غالباً:
زمان كمتري ميبرد.
هزينه كمتري دارد.
خطر يا ريسك كمتري در بردارد.
اسلاید 9 :
مدلهاي رياضي
قبل از انتخابات مدل رياضي مناسب، ملاحظات هزينه/فايده بايد به عمل آيد.
چه بسيار مدلي كه كمتر پيچيدگي دارد (و شايد كمتر هم دقيق است) به دليل هزينه و سادگي راهحل بسيار مناسبتر از مدلي باشد كه پيچيدهتر است و صحت بالاتري هم دارد.
اسلاید 10 :
مدلهاي رياضي
متغيرهاي تصميمگيري (دادههاي قابل كنترل) با پارامترهاي ثابت يا متغير (دادههاي غيرقابل كنترل) مربوط ميشود.
غالباً يك تابع هدف تحت محدوديتهايي حداكثر يا حداقل ميشود.
مدل رياضي را آنگاه تصادفي مينامند كه دادههاي غيرقابل كنترل تابع نوسان باشند، و در غير اين صورت مدل را علتمندانه يا deterministic مينامند.
اسلاید 11 :
غالباً مدلهاي تصادفي براي تحليل بسيار دشوارتراند.
ارزش آن متغيرهاي تصميمگيري كه از نظر رياضي
بهترين جواب را ميدهد، راهحل بهينه براي مدل نام دارد.
مدلهاي رياضي
اسلاید 12 :
تبديل دادهها به ستادهها در مدل
داده هاي غيرقابل كنترل
(متغيرهاي محيطي)
ستاده ها
(نتايج مورد پيش بيني)
مدل رياضي
داده هاي قابل كنترل(متغيرهاي تصميم گيري)
اسلاید 13 :
مثال: زمانبندي پروژه
شركت سازندهاي را در نظر بگيريد كه پروژهي ساختماني 250 واحدي دارد. اين پروژه صدها فعاليت دارد كه شامل پيكني، سازه، سفتكاري، لولهكشي، كچكاري، رنگكاري، محوطهسازي، و غيره ميشود. بعضي از اين فعاليتها همزمان قابل انجاماند، و برخي ديگر بايد به توالي انجام شوند. به علاوه، بعضي از فعاليتها را با تجهيز بهتر كارگاه و خريد منابع بيشتر (نيروي انساني، ماشينآلات، و غيره) ميتوان در زماني كوتاهتر از زمان معمول انجام داد.
بهترين زمانبندي براي پيشبرد اين فعاليتها كدام است، و براي كدام فعاليتها ميبايد منابع اضافي خريداري كرد؟
اسلاید 14 :
مثال: زمانبندي پروژه
سئوال: چه گونه از علم مديريت يا علم تصميمگيري (پژوهش درعمليات) ميتوان براي حل مشكل استفاده كرد؟
پاسخ: علم مديريت يا علم تصميمگيري (پژوهش در عمليات) ميتواند رويكردي كمي و نظامند براي تعيين حداقل زمان تكميل پروژه مبتني بر زمانهاي معمول هر فعاليت و نيز زمانهاي تسريعي (كاهش يافته) فعاليتها ارائه كند.
اسلاید 15 :
مثال: زمانبندي پروژه
سؤال:
در اين مورد، دادههاي غيرقابل كنترل كداماند؟
پاسخ:
زمانهاي عادي و تسريعي انجام هر فعاليت
هزينههاي سرعت بخشيدن به كار
در دسترس بودن منابع مالي براي سرعت دادن به كار
روابط تقدم و تأخر فعاليتها
اسلاید 16 :
مثال: زمانبندي پروژه
- سؤال:
متغيرهاي تصميمگيري مدل رياضي كدام است؟ تابع هدف؟ و محدوديتها؟
- پاسخ:
متغيرهاي تصميمگيري: كدام فعاليتها سريعتر انجام شوند، و چهقدر سريعتر انجام شوند، و چه زمان يك فعاليت آغاز شود.
تابع هدف: زمان تكميل پروژه را حداقل كنيد.
محدوديتها: رابطه تقدم و تأخر فعاليتها رعايت شود، و بيش از منابع در دسترس، فعاليتها در مدت زمان كوتاهتر (سريعتر) انجام نشوند.
اسلاید 17 :
مثال: زمانبندي پروژه
سؤال
آيا مدل تصادفي است يا علت مندانه (deterministic)؟
پاسخ:
تصادفي. زمان تكميل فعاليتها، چه زمان معمول و چه زمان تسريعي، نامعلوم است و تغيير ميكند. هزينههاي سرعت بخشيدن به فعاليتها هم نامعلوم است. به دليل تغيير طراحي پروژه، قبل از اين كه پروژه تكميل شود، تعداد فعاليتها وتقدم وتأخر آنها هم ممكن است تغيير كند.
اسلاید 18 :
مثال: زمانبندي پروژه
سؤال:
مفروضاتي ارائه كنيد كه با آنها بتوان مدل را ساده كرد.
پاسخ:
ميتوان با فرض اين كه زمانهاي انجام فعاليتهاي معمول و تسريعي معلوم و ثابتاند، مدل را علتمندانه deterministic كرد. همين مفروضات را ميتوان در مورد ساير دادههاي غيرقابل كنترل و تصادفي به عمل آورد.
اسلاید 19 :
تهيه دادهها
تهيه اطلاعات كار جزئي و سادهاي نيست، چرا كه وقت زيادي ميبرد، و جمعآوري اطلاعات احتمال خطر اشتباه دارد.
مدلي كه 50 متغير تصميمگيري و 25 محدوديت دارد، ممكن است بيش از 1300 عنصر اطلاعاتي داشته باشد.
غالباً پايگاه اطلاعاتي بزرگي براي مدلسازي لازم است. به علاوه، از متخصصان سيستمهاي اطلاعاتي نيز بايد كمك گرفت.
اسلاید 20 :
راهحل مدل
ضروري است ارزش متغيرهاي تصميمگيري به گونهاي تعيين شود كه "بهترين" بازده مدل بدست آيد.
يك روش آزمايش و خطاست.
ممكن است بهترين راهحل را ارائه نكند.
ممكن است ناكارا باشد (به محاسبات متعدد نياز دارد).
براي مدلهاي رياضي خاص، راهحلهاي ويژهاي تدوين شده است.
نتايج بعضي مدلهاي كوچك را ميتوان دستي محاسبه كرد.
البته، بيشتر كاربردهاي عملي بويژه در زمانه ما، بدون كامپيوتر راهحلي ارائه نميدهد.
