بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
رعایت اخلاق علمی در محیطهای دانشگاهی(مقولهی دستبرد فکری)
اسلاید 2 :
فهرست مطالب
دستبرد فکری (Plagiarism) چیست؟
مذمّت دروغ و تقلّب در دین و فرهنگ
روشهای پرهیز از دستبرد فکری
نمونههایی از دستبرد فکری
برخورد با دستبرد فکری در دانشگاههای مختلف
نحوهی ارجاع به منابع
چه باید کرد؟
اسلاید 3 :
دستبرد فکری چیست؟
در فرهنگ لغت فعل plagiarize عبارت است از:
دزدیدن و تصاحب ایده یا گفتار فرد دیگری : استفاده از حاصل کار دیگران بدون ارج نهادن به منبع آن کار.
مرتکب دستبرد فکری شدن: ارائهی محصول یا ایدهای که از یک منبع موجود به دست آمده است، به عنوان یک چیز جدید.
به طور خلاصه، plagiarism یعنی:
«ارائهی كار ديگران به عنوان كار خود، يا بدون ذكر صحيح منابع»
اسلاید 4 :
مذمّت دروغ و تقلّب در دین و فرهنگ
در تمامی دینها و آیینها دروغ مذمّت شده است.
در دین اسلام «دروغ» جزو گناهان کبیره است!
در فرهنگ ایرانی پند و شعر بسیار داریم:
نابرده رنج گنج میسّر نمیشود
مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد (سعدی شیرازی)
ببری مال مسلمان و چو مالت ببرند
بانگ و فریاد برآری که مسلمانی نیست (سعدی شیرازی)
چو علم آموختی از حرص آنگه ترس کاندر شب
چو دزدی با چراغ آید گزیدهتر برد کالا (سنائی غزنوی)
«چه بهتر كه ناموفق باشیم با افتخار، ولی موفق نباشیم با دروغ و تقلب»
اسلاید 5 :
روشهای پرهیز از دستبرد فکری
کسب اجازه از صاحب اثر (Permission)
نقل قول مستقیم (Direct Quotation)
نقل قول غیر مستقیم =بازنویسی متن (Paraphrasing)
استثناها:
دانش عمومی نیازی به ذکر منبع ندارد.
«آب در صفر درجه سانتیگراد یخ میزند»
اطلاعات عمومی در یک رشته تخصصی نیازی به ذکر منبع ندارد.
”Central Processing Unit (CPU)“
اسلاید 6 :
روشهای پرهیز از دستبرد فکری (ادامه)
قانون مشخصی وجود ندارد، به وجدان خود رجوع کنید.
قبل از نوشتن یک مقاله، دستان خود را بشویید.
اسلاید 7 :
روشهای پرهیز از دستبرد فکری (ادامه)
کسب اجازه از صاحب اثر
بیشتر برای مواردی که چاپ نشدهاند، مانند جزوات درسی
اسلاید 8 :
روشهای پرهیز از دستبرد فکری (ادامه)
نقل قول مستقیم
نقل قول کوتاه
نقل قول بلند
متن باید عیناً نقل شود، نه اینکه بازنویسی شود.
تصحیحات داخل علامتهای ] و [ محصور شوند.
قسمتهای حذف شده از متن با علامت [.] جایگزین شود.
بلافاصله پس از متن، منبع ذکر شود.
اسلاید 9 :
روشهای پرهیز از دستبرد فکری (ادامه)
نقل قول کوتاه
اسلاید 10 :
روشهای پرهیز از دستبرد فکری (ادامه)
نقل قول بلند
اسلاید 11 :
روشهای پرهیز از دستبرد فکری (ادامه)
بازنویسی متن
”بازنویسی عبارت است از گرفتن ایدههای فرد دیگری، فهمیدن آن، و سپس بیان آن به زبان خودتان.“
مراحل بازنویسی یک متن به صورت درست:
متن اصلی را بخوانید.
متن را بازخوانی کنید و معنی آن را بفهمید.
متن را دور از دید قرار دهید.
آنچه از متن فهمیدهاید را به زبان خود بیان کنید.
کلمات کلیدی یا عباراتی را که نمیتوانید بازنویسی کنید داخل علامت نقل قول قرار دهید.
عنوان، مؤلف، و شماره صفحهی متن اصلی را یادداشت کنید.
منبع را ذکر کنید، حتی اگر نقل قول مستقیم نمیکنید.
اسلاید 12 :
روشهای پرهیز از دستبرد فکری (ادامه)
بازنویسی متن
اسلاید 13 :
روشهای پرهیز از دستبرد فکری (ادامه)
بازنویسی متن - مثال
متن اصلی
«دو جنبه اساسی هر انتقال اطلاعات عبارتند از کمیت و کیفیت. منظور از کمیت، مقدار اطلاعاتی است که در یک ارائه به مخاطب فرستاده میشود. اما کیفیت ارائه جنبههایی دارد: از جمله کیفیت زبانی (رسانهای در معنای عام)، کیفیت صوری (شکلی) و کیفیت محتوایی. از این جنبههای کیفیت در مباحث آتی سخن خواهیم گفت. روشن است که ارائه کننده باید ارائه را کنترلی کمّی و کیفی کند تا ارائه مطلوب و رضایتبخش باشد.»
(کتاب «شیوه ارائه» ص 7)
نقل قول غیر مستقیم
«چنانچه بخواهیم دو وجه اساسی برای هر انتقال اطلاعات در نظر بگیریم، بایستی به کمیت و کیفیت اشاره کنیم. منظور از اولی، مقدار اطلاعاتی است که به مخاطب ارسال میگردد. برای کیفیت نیز وجوهی چون زبانی یا رسانهای، صوری یا شکلی، و محتوایی میتوان در نظر گرفت. این وجوه موضوع بحث آینده خواهد بود. بدیهی است انجام یک ارائهی مطلوب و رضایتبخش در گرو انجام کنترلی کمّی و کیفیِ ارائه توسط شخص ارائه دهنده است.» (کتاب «شیوه ارائه» ص 7)
اسلاید 14 :
نمونههایی از دستبرد فکری
ناشر: Elsevier
مجله: Clinical Neurophysiology
اعلان وقوع دستبرد فکری توسط ناشر
یادداشت ناشر در خصوص دستبرد رخ داده با ذکر:
مشخصات مقاله دستبرد زننده (Plagiarizing)
مدرک و دلیل وقوع دستبرد
مقالههای مورد دستبرد واقع شده (Plagiarized)
استدلال مؤلفین دستبرد زننده
مجازات در نظر گرفته شده برای دستبرد زنندگان
چند نمونه از دستبردهای انجام شده
اسلاید 15 :
نمونههایی از دستبرد فکری (ادامه)
اعلان وقوع دستبرد فکری توسط ناشر
اسلاید 16 :
نمونههایی از دستبرد فکری (ادامه)
یادداشت ناشر در خصوص دستبرد رخ داده
اسلاید 17 :
نمونههایی از دستبرد فکری (ادامه)
اولین جمله از خلاصه مقالهی A دقیقا رونوشت اولین جمله از خلاصه مقالهی B است.
چند نمونه از دستبردهای انجام شده
همین جمله عیناً به عنوان اولین جملهی بخش مقدمه از مقاله A آمده، بدون درج علامت نقل قول (“.”) و ذکر دو منبع که مقالهی Bدومین است!
اسلاید 18 :
نمونههایی از دستبرد فکری (ادامه)
چند نمونه از دستبردهای انجام شده
دومین جمله از مقدمهی مقالهی A دقیقا رونوشت دومین جمله از مقدمهی مقالهی C است، بدون درج علامت نقل قول (“. ”) و بدون ذکر منبع C!
اسلاید 19 :
نمونههایی از دستبرد فکری (ادامه)
چند نمونه از دستبردهای انجام شده
در بخش بحث مقالهی A جملهای (ادّعایی) بسیار مشابه با یکی از نتیجهگیریهای مقالهی C آمده است، که اصالت تحقیق را مخدوش میکند.
اسلاید 20 :
برخورد با دستبرد فکری در دانشگاههای مختلف
دانشگاه کنکوردیا، کانادا
دانشگاه تورنتو، کانادا
دانشگاه راتگرز، آمریکا
دانشگاه ایندیانا، آمریکا
دانشگاه صنعتی اصفهان
