پاورپوینت مکاتب اقتصاد صنعتی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

به نام خدا

درس اقتصاد صنعتی
عنوان بحث: مکاتب اقتصاد صنعتی

اسلاید 2 :

ديدگاه مکاتب مختلف راجع به قدرت بازاري:
ديدگاه اول كه به مكتب ساختارگرايي موسوم است بر اين امر تأكيد دارد كه ساختار بعضي از بازارها به نحوي است كه امكان بروز انحصار و قدرت انحصاري را فراهم ميكند. اين تلقي از انحصار به نظريه "خودجوش”(خودبسندگي) انحصار موسوم است. طرفداران اين نظريه براي جلوگيري از انحصار و ارتقاي رقابت دخالت دولت از طريق اعمال قوانين ضد انحصار و تنظيم و كنترل بازارها را پيشنهاد ميدهند. نويسندگان اين مكتب معتقدند بين قدرت انحصاري و ميزان تمركز بازار همبستگي مثبت برقرار است. آنها هنچنين معتقدند ساختار بعضي از بازارها به نحوي است كه امكان همكاري بين بنگاهها را فراهم ميسازد و ورود به بازار را براي بنگاههاي بالقوه و جديد مشكل ميسازد.

اسلاید 3 :

ادامه:
ديدگاه دوم به مكتب شيكاگو موسوم است. طرفداران مكتب شيكاگو معتقدند انحصار پديدهاي است نادر و گذرا و بروز انحصار به عوامل ساختاري مربوط نيست بلكه عملكرد و كارايي برتر عامل تسلط بنگاهها در بازار ميباشد. دانشمندان اين مكتب معتقدند در صورت بروز انحصار نياز به دخالت دولت نيست و منافع انحصار بيش از هزينههاي آن ميباشد و علاوه بر اين در طي زمان انحصار جاي خود را به رقابت ميدهد. از نظر اين مكتب، انحصارهايي كه كارايي برتر ريشه و علت وجودي آنها است چندان تداوم نخواهند داشت و تنها انحصارهايي كه به علت دخالت دولت و مقررات و آييننامههاي دولتي شكل گرفتهاند تداوم دارند. دولت با كاربرد قدرت سياسي و برقراري انواع محدوديت مثل اجبار به دريافت پروانه، وضع تعرفه، كنترل قيمت، در اختيار گذاردن تسهيلات ارزان و انواع معافيتها براي بعضي از بنگاهها و ساير دخالتها مانع اساسي رقابت ميباشد. وضع موانع قانوني همچون مجوز ورود، حق انحصاري و برخورداري از حمايتهاي دولتي روش مطمئني براي جلوگيري از رقابت و تداوم انحصارگري ميباشد. نظريه اخير در مورد علت بروز انحصار به نظريه "مداخلهجويانه" انحصار موسوم است (دمستز:1990.(

اسلاید 4 :

دو دسته علت براي بروز قدرت انحصاري:
علل خوب اشاره به اقداماتي همچون تحقيق و توسعه، ابداع و نوآوري، تلاش براي كاهش هزينهها و افزايش كارايي دارد.
علل بد نيز دربر گيرنده رفتار غيررقابتي همچون همكاري و ائتلاف، قيمتگذاري تهاجمي، تثبيت قيمت فروش و . ميباشد.

اسلاید 5 :

علل ساختاري و رفتاري قدرت بازاری:
از جمله علل ساختاري بروز قدرت انحصاري ميتوان به تمركز بالا، موانع ورود، تمايز كالا و صرفههاي مقياس اشاره نمود.
همكاري و ائتلاف، تحقيق و توسعه، بهبود كيفيت كالا، تبليغات و اقدامات استراتژيك مثل ايجاد ظرفيت اضافي، قيمتگذاري تهاجمي در زمره علل رفتاري قدرت انحصاري ميباشند.

اسلاید 6 :

اثرات قدرت انحصاري
اثرات قدرت انحصاري را به سه دسته ميتوان تفكيك كرد:
اول اثرات آن بر عملكرد مالي يعني بر قيمت و حاشيه سود.
دوم تأثير قدرت انحصاري بر عملكرد واقعي اقتصاد يعني بر تخصيص منابع، رفاه جامعه، كارايي، رشد و پيشرفت فني.
تأثير سوم قدرت انحصاري بر انصاف و عدالت در توزيع ميباشد.

اسلاید 7 :

شاخص های اندازه گیری قدرت بازاری:
شاخص لرنر

نرخ سودآوری:

در رابطه فوق بيانگر قدرت انحصاري اعمال شده در كل صنعت است. بايد توجه داشت كه متفاوت از است. قدرت انحصاري يك بنگاه معين است در حالي كه برآيند قدرت انحصاري تمامي بنگاههاست. H شاخص هرفيندال ـ هيرشمن وµ شاخصي از رفتار بنگاهها در قبال يكديگر ميباشد.

اسلاید 8 :

رفاه از دست رفته

اسلاید 9 :

ادامه:
كاهش در رفاه به دليل اعمال قدرت بازاری معادل مثلث MNG است. اين مثلث به رفاه از دست رفته نيز موسوم است.
شاخص تمركز: اندازه تمركز بالا ، دلالت بر وجود قدرت انحصاري احتمالي در اين صنايع دارد.

اسلاید 10 :

ادامه شاخص های اندازه گیری قدرت بازاری:
شاخص راتچايلد: از اين شاخص زماني ميتوان براي اندازهگيري قدرت بازاری استفاده كرد كه تابع تقاضاي بنگاه و بازار از هم قابل تميز باشند.

شیب تقاضای بنگاه/شیب تقاضای بازار=R
هر چه تقاضایی که بنگاه با آن مواجه است، کم کشش تر از تقاضای بازاری باشد، به عبارتی هر چه مقدار شاخص R از یک بزرگتر باشد، قدرت بازاری بنگاه بالاتر است و می تواند تبعیض قیمت اعمال نماید.

اسلاید 11 :

ادامه:

اسلاید 12 :

ادامه:
شاخص کشش های متقاطع :

در واقع كشش متقاطع تقاضا ميزان مقاومت بنگاه ب را در مقابل تهديدات بنگاه الف و ساير رقبا نشان ميدهد. هر چه مقدار اين كشش كمتر باشد قدرت انحصاري بنگاه ب بيشتر است. اين كشش به ضريب دفاع بنگاه ب در مقابل بنگاه الف موسوم است.

اسلاید 13 :

ادامه:
هر چه كشش متقاطع عرضه(ضريب نفوذ) بيشتر و هر چه كشش متقاطع تقاضا (ضريب دفاع) كمتر باشد قدرت انحصاري بنگاه بيشتر خواهد بود.

اسلاید 14 :

ادامه:
شاخص هال: سیکل های تجاری مشاهده شده، حاکی از وجود بهره وری های متفاوت عوامل تولید و غیر رقابتی بودن بازارهاست. در سیکل هایی که قیمت ها افزایش می یابد، میتوان مشاهداتی از افزایش قدرت بازاری بنگاه ها و صنایع را مشاهده نمود.
رابطه قوی بین تغییرات بهره وری عوامل تولید و متغیرهای تقاضای کل وجود دارد که حاکی از وجود قدرت انحصاری است.