بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
«لزوم اصلاح نظام تخصیص آب با رویکرد تخصیص پویا، یکپارچه و بهینه »
اسلاید 2 :
مقدمه
منابع آب از جنبه های مختلف به افراد، اکوسیستم ها، مزارع و جامعه ارزش می بخشد.
فشارهای موجود و فزاینده بر منابع آب باعث می شود که هر گونه ناکارآمدی در نظام تخصیص آب، گران تمام شود.
تخریب محیط زیست
از دست رفتن فرصت ها برای توسعه اقتصادی
مدیریت نامتعادل و ایجاد ناعدالتی
اسلاید 3 :
مشکلات امروز حوزه آب ناشی از راه حل های اشتباه دیروز است.
در شرایط حاضر هر تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری و توسعه وابسته به کمیت و کیفیت آب تحت عدم قطعیت قابل توجهی انجام خواهد شد.
مدیران آب باید از روش ها و مدل های تصمیم گیری قوی تر استفاده کنند و همچنین راه حل های انعطاف پذیر هم در عرضه و هم در تقاضای منابع آب مشخص شوند.
اسلاید 4 :
منابع آب به عنوان یک سیستم پیچیده نیازمند ابزارهایی هست که بتواند آن را تحلیل کند بدین منظور باید از مدل سازی دینامیک یا پویا استفاده شود.
در سیستم پویا مساله از حالت استاتیک به دینامیک تبدیل می شود.
سیستم مدیریت منابع آب یک سیستم دینامیکی غیرخطی است. این سیستم ها نسبت به شرایط اولیهشان بسیار حساساند. تغییری اندک در شرایط اولیه چنین سیستمهایی باعث تغییرات بسیار در آینده خواهد شد.
اسلاید 5 :
امروزه به طور گسترده ای مشخص شده است که مدیریت منابع آب با رویکرد یکپارچه (IWRM)، بهترین روش برای تطبیق خواسته های رقابتی با عرضه و چارچوب مصوبات و قانون های تعیین شده است.
پیادهسازی مدیریت یکپارچه منابع آب نیازمند برقراری توازن میان اهداف متعارض است و اعمال آن بر کشورهای در حال توسعه که ظرفیت نهادی ضعیفی برای تغییر دارند،دشوارتر می باشد.
اسلاید 6 :
مراحل برنامه ریزی و اجرای مدیریت یکپارچه:
شناسایی روایط علت و معلولی
مشارکت و تعامل ذینفعان
توسعه پایدار
اسلاید 7 :
2-مواد و روشها
2-1-عناصر نظام تخصیص
نظام تخصیص آب چارچوبی از سیاست ها، قوانین و سازوکارها جهت مدیریت آب در میان مصارف رقابتی است.
اسلاید 8 :
لایه های تخصیص
اسلاید 9 :
عناصر نظام تخصیص آب
اسلاید 10 :
2-1-1-تعریف واضحی از قانون مالکیت منابع آب
در اکثر کشورها منابع آب در مالکیت عمومی است (یا به عنوان "املاک بدون مالک" تعیین می شود). بین رژیم های مختلف حقوقی در یک حوزه قضایی خاص می تواند ابهام وجود داشته باشد.
در مواردی حقوق عرفی در مقابل حقوقی که
در قانون اساسی تعیین شده، سبب ساز منازعه
بین مصرف کنندگان آب است.
اسلاید 11 :
در ایران ابهاماتی در قانون توزیع عادلانه و قانون اساسی برای آب وجود دارد که این ابهام طبیعتا راه را برای رفتار سلیقه ای و فرد گرایانه باز گذاشته است.
بنابر این ناتوانی دولت در ایجاد نظام کارآمد و بی تفاوت شدن جامعه نسبت به این موضوع سبب شد تخصیص به گونه ای صورت گیرد که موجب تشدید نابرابری ها، تحریک تعارضات بهره برداران و نهایتا تامین فزاینده تقاضاها شود که نهایتا محیط زیست و حقابه داران بزرگترین بازندگان این عرصه شدند.
راهکار مناسب برای جلوگیری از ایجاد مشکل، مدیریت و تصمیم گیری با محور شفافیت و بدون از هر گونه لابی گری، برای ذی نفعان است.
اسلاید 12 :
2-1-2-تعیین سقف تخصیص با حفظ ارزش بین نسلی
در تخصیص منابع آب، کارآیی و عدالت از عوامل مهم هستند.
کارایی تخصیص منابع آب منافع اقتصادی حاصل از منابع آب دریافتی را نشان می دهد.
رابطه بین عرضه و تقاضا و حقوق بهره برداران ، منافع اجتماعی ناشی از تخصیص منابع آب را نشان می دهد.
تخصیص منابع آب نیاز به مفهوم توسعه پایدار دارد و توسعه پایدار نیازهای نسل های فعلی و آینده منابع آب را در نظر می گیرد.
اسلاید 13 :
ارزش ویژه بین نسلی باید به عنوان یک مفهوم مهم در استراتژی های مدیریت لحاظ شود.
مردم در حال حاضر می توانند بفهمند كه طرح های تخصیص غیرمنطقی منابع آب، خطرات کمبود آب برای نسل های آینده را به همراه خواهد داشت.
عدالت بین نسلی بخشی اصلی از تعهد جامعه بین المللی به آینده است.
اسلاید 14 :
یکی از روشهای حل مسئله مدیریت منابع آب بهینه سازی چند هدفه است.
مدل تخصیص منابع آب باید ترکیبی از ابعاد زمانی و مکانی باشد و بازه ی طولانی از مقیاس زمانی را در بر گیرد همچنین در تخصیص منابع آب باید ارزش بین نسلی و عدم قطعیت منابع آب در نظر گرفته شود.
اسلاید 15 :
2-1-3-ساز گار شدن با تغییرات اقلیمی
تدوین چارچوب نظام تخصیص، سازگار با تغییر اقلیم و متناسب با شرایط کشور، يك راهبرد برگشت پذير و مديريت زيست محيطي سازگار را به دنبال دارد.
تصميم گيری هاي حوزه آب، به عدم قطعيت حساس هستند و هنگامي كه راه حل ها انعطاف پذير نيستند، احتمال زيادي براي ناسازگاري وجود خواهد داشت.
اسلاید 16 :
مصون سازي اقليمي اصطلاحي است كه به فرايند جاری سازي تغييراقليم در راهبردها و طرح هاي توسعه اي اطلاق مي گردد. به عبارت ديگر اين مفهوم به بحث توسعه از نگاه تغيير اقليم اشاره دارد.
مفهوم مصون سازي اقليم يك سيستم پشتيبان تصميم گيري براي مداخلات مديريت آب و كاربري زمين با تمركز بر تغيير اقليم و تغييرپذيري آب و هوايي، كه عدم قطعيت هاي تغيير اقليم را مورد توجه قرار مي دهد، در بر می گیرد.
با بهترين گزينه انتخاب اقداماتي هستند كه مي توانند با طيف وسيعي از شرايط آب و هوايي آينده مقابله و به اندازه كافي به اين شرايط سازگار باشند.
اسلاید 17 :
2-1-4-مکانیسم های نظارت و اجرا
در نظام تخصیص، برداشت آب باید کنترل شود و قوانین تخصیص نظارت گردد و در صورت عدم انطباق با قوانین و مقررات، جریمه ها و محدودیت ها اعمال گردد. اکثریت نظام های تخصیص حجم جریان بازگشتی به چرخه را مشخص نمی کنند. همچنین در موارد معدودی حقابه بدون نیاز به استفاده مفید یا تداوم استفاده، تمدید و اعطا می شود.
اسلاید 18 :
2-1-5-امکان تجارت، اجاره یا انتقال حقابه
در نظام تخصیص باید تجارت، اجاره یا انتقال حقابه تحت شرایط خاص با بازبینی و تأیید مرجعی مجاز شود.
اسلاید 19 :
اصلاح ترتیبات تخصیص آب می تواند یک چالش سیاسی بسیار دشوار باشد. اصلاحات در تخصیص آب ذاتاً یک روند سیاسی منحصر به زمان و مکان آن است. مشارکت در یک گفتگوی سیاسی مناسب برای حمایت از اصلاحات تخصیص آب می تواند به جلوگیری از اتخاذ رویکرد بیش از حد فنی برای اصلاح کمک کند.
اسلاید 20 :
3-جمعبندي و نتيجهگيري
اصلاح نظام تخصیص آب یک فرایند گسسته نیست. بلکه یک روند تکراری است که در طی سالها یا حتی دهه ها گسترش می یابد.
تعیین توالی برای جلوگیری از تداوم استفاده از گزینه های غیر بهینه و اقدامات جهت جبران کسری های بالقوه. قبل از اعمال تغییر در نظام تخصیص، تعیین یک سقف تخصیص که آب کافی جهت تأمین نیازهای موجود، از جمله محیط زیست را درنظر بگیرد و عواقب ناخواسته احتمالی را بسنجد، ضروری است.
