بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فرهنگ آماری
اسلاید 2 :
ضرورت
انكار ناپذير بودن اهميت فرهنگ در فرآيند توسعه اجتماعي و اقتصادي، شامل خرده فرهنگها و زيرفرهنگها نيز خواهد بود، فرهنگ كار، فرهنگ بهرهوري . ،و فرهنگ آماري نيز از آن جمله است.
فرهنگ آماري در تحكيم زيربناي توسعه علمي و فرهنگي و گسترش و تعميق ارتباطات، تحقيقات و آموزش ، تجزيه و تحليل و استفاده مطلوب از اطلاعات جايگاه ويژهاي دارد .
با توجه به اينكه فرهنگ آماري اثر بخشي فعاليتهاي آماري را متأثر مينمايد، سازگاري هرچه بيشتر فرهنگ آماري با اهداف نظام آماري ( كه دقت، صحت ، و سرعت نميتواند از اجزاي آن نباشد ) اثربخشي فعاليتهاي آماري و اعتماد به آمارهاي توليدي را فزونتر خواهد كرد .
اسلاید 3 :
ضرورت2
حکومتها چگونه میتوانند مشکلات مردم را از زبان خود آن ها دریافت کنند. حکومتها سیاستهای خود را بر چه اساسی تنظیم و ارزیابی نمایند؟ برنامههای حکومتها چگونه براساس واقعیتهاي اجتماعی تطبیق مییابد؟ موفقیت ها و نارساییها در روند فعالیتهای حکومتها به چه طریق میتواند مشخص شود؟
استفاده از آمار در باور مردم و تصمیمگیران و مسئولین چه جایگاهی دارد و فرهنگ آماری در باور عمومی جامعه از چه جایگاهی برخوردار است؟ چگونه می توان نتایج فعالیتهای آماری را براي درک عمومی جامعه بهتر ارایه داد؟ و دغدغه ونگرانی پاسخگویان را برای همکاری بهتر فعالیتهای آماری کاهش داد؟
یکی از عوامل مهم در پاسخگویی به پرسش های مذکور آمارهای رسمی است. هنگامی می توان آمار دقیقی از پاسخگویان اخذ کرد، که بتوان نتایج طرحهای آماری را به صورت ساده و قابل درک به نحو مناسب به آن ها ارایه داد. فرهنگ آماری در این خصوص نقش اساسی را به عهده دارد و فرهنگها نتیجه فراگیری اجتماعی است. در این موضوع برنامه هایی چون "آمار برای مردم" وحتی طراحی دروس در دورههای آموزشی سطوح ابتدایی و دبیرستانی که بتواند همکاری خانواده ها وبنگاه ها را از این طریق جلب نمود، بسیار مفید خواهد بود.
اسلاید 4 :
ضرورت3
برداشت و تلقی عموم از آمار و فعالیتهای آماری جامعه، برای ارتقای کیفیت نتایج آماری بسیار مهم است و آموزش پرورش و آموزگاران نقش اصلی را در مشخص کردن اهمیت و ضرورت آمار برای جامعه و ایجاد باور صحیح نسبت به آن خواهند داشت. تدریس مؤثر آموزگاران برای انتقال مفاهیم آماری و ایجاد تعلق در فراگیران در زمینهسازی فرهنگ آماری، نقش اساسی را خواهد داشت.
ضرورت دارد آموزگاران با موضوعات آماری مورد علاقه و مبتلا به جامعه، دانشآموزان را آشنا نمایند و دروس آماری را از مجرای چنین موضوعاتی به دانشآموزان انتقال دهند. مانند: تعداد فقرای جامعه به چه میزان است؟ جمعیت جوان جامعه چقدر است؟ چه تعداد از جمعیت جامعه از تسهیلات زندگی و بهداشتی و آموزشی برخوردارند؟ و به هرحال مفاهیم آمار باید به گونهای انتقال داده شود که سودمندی آن به افکار عمومی جامعه القا شود؟ برای فرهنگسازی، موضوع هاي آماریبايد با زبانی ساده و دلنشین همراه با موضوعاتی که متناسب سنین مختلف است ارایه شود .
اسلاید 5 :
تعریف فرهنگ
تعاريف مختلفي براي فرهنگ ( culture) ارايه شدهاست . عنوان ميشود متجاوز از 162 تعريف تا سال 1952 براي فرهنگ ارايه شده است .
در فرهنگ بريتانيكا آمدهاست : مشتركات رفتاري ، عقايد، دانش كه با بسط آن عبارت است از: زبان ، اعتقادات ، باورها ، سنتها ، تابوها ، رمزها ، عرف ، ابزار ، روشها ، هنر ، تشريفات ، آداب و رسوم و ديگر اجزا مرتبط با آن . (Britannica vol3 ) در فرهنگ بريتانيكا از قول "ادواردبارنت تيلور" ( Edward Burnet Tylor ) در سال 1871، آمده است : فرهنگ مجموعهاي از دانشها، اعتقادات، هنرها، اخلاق و آداب و رسوم و همه امكانات و يافتههاي اجتماعي انسان است.
اسلاید 6 :
فرهنگ 2
لذا فرهنگ را چگونگي ابزارها، آداب، و رسوم، معتقدات، دانش و آگاهيها و هنر تعريف ميتوان كرد (كه ابزارها دلالت بر فرهنگ مادي و معتقدات ، نگرش ، رفتار و آداب و رسوم دلالت بر فرهنگ معنوي دارد.)
فرهنگ آماري همچون فرهنگ به معني عام از جنس مفهوم است و تميز آن به واسطه واژة آمار خواهد بود، لذا فرهنگ آماري همان ماهيت فرهنگ است با مشخصة آماري كه ” فصل“ آن با تعريف فرهنگ به معناي عام خواهد بود و فرهنگ آماري، فرهنگي است كه در حوزة فعاليتها و رفتار آماري جامعه مطرح است .
بنابراين :
فرهنگ آماري را مجموعه نگرش و باور عمومي از آمار، چگونگي توليد، نشر ، دستيابي و به كارگيري آمار در جامعه تعريف ميكنيم .
اسلاید 7 :
وضع موجود فرهنگ آماری
توليد آمار با سرعت وكيفيت مناسب، به فرهنگ آماري مناسب نياز دارد و شناخت چگونگي وضع موجود فرهنگ آماري جامعه، از ضرورت هاي ايجاد شرايط مناسب فرهنگ آماري است.
باتوجه به اينكه همه عناصر فرهنگي جامعه مساعد ارتقا وتوسعه فرهنگ آماري نبوده وبسياري از عوامل درجامعه مانع و بسياري نيز مي تواند تسهيل كننده وتقويت كننده آن باشد، لذا شناخت عناصر، نگرشها ،ارزشها ،انگيزهها ورفتارهاي همسو، شتاب دهنده ومساعد وهمچنين عوامل كند كننده وبازدارنده توسعه فرهنگ آماري، مسئله اي ضروري وبديهي است.
برای شناخت وضع موجود فرهنگ آماري اقشار مرتبط با فرهنگ آماري را مي توان به چهار گروه پاسخگويان ، سياستگذاران ، كاربران وتوليد كنندگان تفكيك کرد. درزير فهرستي از ضعف ها ومشكلات فرهنگ آماري در گروه هاي مذكور ذكر شده است :
اسلاید 8 :
پاسخگويان
ندانستن اكثرپاسخگويان از نتايج آمارگيري ها
ناآشنايي و شناخت كم از مراكز توليد كننده آمار
ناآشنايي و شناخت كم از مركز آمار و وظايف آن
اشتباه پنداشتن پاسخگويان نسبت به مأموران آمارگير با ساير مأموران(همچون ماموران مالياتي )
اعتماد نداشتن مردم به فعاليتها ونتايج آمارگيريها
اعتقاد نداشتن مردم به آمار و كاربرد هاي آن
نبود جاذبه و انگيزه لازم براي همكاري و ارائه اطلاعات صحيح و دقيق
مردم نسبت به كارهاي آماري بياعتنا و بيتوجه هستند.
نداشتن آگاهي و درك صحيح ازاهميت آمار و كاربردهاي آن در جامعه
مشخص نبودن هدف آمارگيري ها براي پاسخگويان (اهداف به صورت خيلي كلي بيان ميشود)
عدم آشنايي با نتايج حاصل از آمارگيريها
نبود برنامههاي مناسب مستمر وملموس رسانهاي براي آشنا سازي قشرهاي مختلف جامعه به نقش و اهميت آمار و كاربردهاي آن
نداشتن اطلاعات دقيق پاسخگويان از ويژگيهاي زندگي خود و يادداشت نكردن روزانه اطلاعات
نا آگاهي پاسخگويان از نحوه ذخيرة اطلاعات وچگونگي عمليات روي دادهها تا مرحله استخراج و انتشار نتايج
شناخت كم اغلب پاسخگويان با مفاهيم وچگونگي تكميل پرسشنامه هاي آماري
پاسخگويان اعتماد ندارند اطلاعاتي را كه دراختيار مي گذارند، محرمانه خواهد ماند.
بياعتمادي پاسخگويان به دولت، برنامهها و گفتههايشان
بي اعتمادي به نتايج آمارگيري ها
اثر منفي آمارهاي متفاوت از يك موضوع واحددر جامعه برپاسخ گويان
مردم اعتماد ندارند نتايج آمارگيري ها توسط مسئولين به كار گرفته مي شود.
پاسخ گويان معتقدند آمارهاي واقعي به جامعه ارايه نمي شود.
پاسخگويان تأثير مثبتي از انجام آمارگيريها در زندگي خود مشاهده نمي كنند.
اعتقاد به اينكه دولت و مسئولين از آمار در برنامهريزيها استفاده نمي كنند.
مردم در كارهاي جمعي و عامالمنفعه كمتر احساس مسئوليت ميكنند.
مردم توقع دارند جمعآوري اطلاعات در بهبود وضعيت اجتماعي، شغلي و .. آنها تاثير آني داشته باشد.
پاسخگوبراي ارايه اطلاعات يا پاسخ صحيح ضمانت اجرايي را در جامعه درك نمي كند.
نداشتن مهارت كافي آمارگيران در بر قراري ارتباط با پاسخگويان
مراجعهي مكرر به پاسخگويان براي اجراي طرحهاي مشابه از طرف سازمانهاي متفاوت
پاسخگو مايل نيست ديگران از ويژگي هاي زندگي او آگاه شوند.
اسلاید 9 :
كاربران
آگاه نبودن كاربران به طور مشخص از نيازهاي آماري خود
آشنا نبودن با مراكز و امكانات آماري كشور
درك غير صحيح بعضي ازكاربراناز آمار
بياطلاعي از وجود آمارهايي كه در كشور توليد ميشود (از نظر كيفيت و كميت)
شناخت كم نسبت به تعاريف مفاهيم و استانداردهاي آماري
آگاه نبودن به روشهاي جمعآوري آمارها و خطاها و روشهاي نمونهگيري
بي توجهي وبي اطلاعي از ابزارهاي مورد استفاده مانندچارچوب ، نقشه ها ، پرسشنامه ها ودستور العملها در طرحهاي آماري
بكارگيري سليقهاي آمارها و ايده آل سازي نتايج
بكارگيري غير صحيح آمار براي تاييد مقاصد وعملكرد
تمايل به بزرگ جلوه دادن فعاليتها وتوجيه عملكرد سازماني به وسيله آمار
فقدان همكاري و هماهنگي بين كاربران و توليد كنندگان آمار
فاصله بين نخبگان آماري و كاربران در بخشهاي مختلف
نبود سازمان اجرايي توليد آمار تحت نظر مستقيم يك مركز
استفاده از آمارهاي غير رسمي
نبود يك نظام منسجم و مطلوب در دستگاههاي اجرايي براي تشخيص نيازهاي آماري
موظف نشدن وزارتخانهها و موسسات دولتي در پاسخگويي اطلاعات آماري و نبود هماهنگي در بين آنها
اسلاید 10 :
سياستگذاران
به آمارهاي تهيه شده اعتماد ندارند.(براي آنها جايگاه آمار صرفاً در گفتهها ميباشد نه در عمل)
بي علاقگي وبي اعتقادي به استفاده از اطلاعات آماري در زمينههاي مورد نياز خود
بد بيني نسبت به آمارهاي موجود
آگاهي ناكافي از آمارهاي توليد شده و موجود در پايگاههاي آماري كشور
نبود آگاهي كامل از نيازهاي آماري و اعلام نكردن نيازها به سازمان هاي توليد كننده آمار
استفاده از گزارشها و برنامههايي كه فاقد آمار و اطلاعات صحيح هستند.
سياست به آمار و اطلاعات جهت ميدهد.
ارجحيت جنبههاي سياسي نتايج آماري، به نتايج علمي و كاربردي
اين گروه بيشتر در تلاش هستند كه عملكرد خود را توسط آمارها توجيه كنند و اگر نتوانند آمارها را ناصحيح قلمداد ميكنند.
استفاده غيرصحيحاز آمارها به منظور موجه قلمداد كردن تصميم خود و غير موجه كردن تصميم اخذ شده توسط ساير سياستگذاران
تخريب چهرة رقيبان سياسي با استفاده از آماروارقام
استفاده از آمار براي بزرگنمايي عملكرد خود
حمايت نكردن و توجه كافي نداشتن به بخش آمار و صرفاً استفاده از آن در سخنرانيها
سياستگذاران همواره به صورت مقطعي از اطلاعات بهره ميگيرند و هرگز به طور مستمر به دنبال آمار و اطلاعات نيستند.
عدم آگاهي كافي از محدوديتهاي آماري
عدم شناخت مشكلات و نارسايي هاي موجود در بخش آمار
آمار مستقل در بين اكثر دولتمردان جايگاه واقعي خود را پيدا نكرده است .
دسترسي نداشتن به آمار و اطلاعات صحيح و به موقع
چندگانگي در آمار و اطلاعات
انجام فعاليتهاي موازي آماري توسط سازمانهاي مختلف و نبود ابزاري مطمئن در بعضي زمينهها جهت كمك به سياستگذاران
تفاوت اطلاعات ارايه شده در بعضي زمينهها توسط سازمانهاي مختلف
ناسازگاري بين دادههاي حاصل از آمارگيري هاي مشابه
نبود قوانين جهت جلوگيري از تكرارها
اسلاید 11 :
سياستگذاران 2
پياده نكردن مصوبات شورايعالي آمار و عدم توجه كافي بهمصوبات
نبود يك مركز هماهنگ كننده مستقل
استفاده نكردن ازتجربه واحدهاي عملياتي براي توسعه و اصلاح نظام آماري
پايين بودن كيفيت آمار و اطلاعات و به هنگام نبودن آن به دليل ميزان كم اعتبارات فعاليتهاي آماري
نبود برنامهريزي به منظور بالا بردن فرهنگ آماري در جامعه
بيتوجهي به آمار و اطلاعات و نتايج طرحهاي آماري در سياستگذاريها
عدم توجه لازم به تخصيص اعتبارات كافي به امور تبليغات در خصوص فرهنگ آماري و نبود برنامهريزي بلند مدت
استفاده نكردن از فكر و انديشه انديشمندان ومشاوران آماري
محدوديت در شمار مشاوران آماري
استفاده نكردناز روشهاي جديدِ كاربردهاي اطلاعات در تصميمگيري
بكارگيري آمار در تصميمگيريها و مسائل مهم مملكتي كمتر مرسوم ميباشد
فقدان بكارگيري مشاورين آماري در امور مربوط به سياستگذاري ها
چيرگي مسائل سياسي بر وجوه اجتماعي در جامعه
استقلال نداشتن نظام آماري كشور از نظام اجرايي و سياستگذاري
نبود قوانين و مقررات مربوط به استفاده از آمارهاي معتبر
نبود احساس مسئوليت ملي براي فعاليتهاي آماري
انجام امور سليقهاي بدون پايه علمي و تخصصي و مهارتي
اعمال نظر شخصي و جهتدار در برخي موارد
انتصابنكردن مديران و مسئولين شايسته در بخشهاي آماري
نبود الزام قانوني و اجرايي براي استفاده صحيح از آمار
اغلب، آمار به هنگام و كيفي را در اختيار ندارند و مطمئن از صحت و سقم آمارو اطلاعات موجود نيستند.
اسلاید 12 :
توليد كنندگان
بي اطلاعي توليد كنندگان نسبت به چگونگي استفاده ازآمارهاي توليد شده
شناخت ناكافي طراحان طرحهاي آماري با ويژگيها ومتغيرهاي بومي ووضعيت حاكم برجامعه آماري استانهاي كشور
كم رنگ بودن نقش مركز آمار وشناخت ناكافي دستگاهها نسبت به وظايف مركز آمار
نداشتن تخصص لازم در اصول پرسشگري وعلم آمار
نبود زمينه هاي نظارتي وبررسي مناسب طرحهاي اجرا شده
نا اطميناني توليد كنندگان از وقايعي كه پس از انتشارنتايج واقعي، پيش خواهد آمد.
بي علاقه بودن واستفاده نكردن از آماري كه خود توليد مي كنند.
تمايل نداشتن توليد كنندگان آمار به نقد وبررسي فرايند توليد وميزان صحت ودقت آمارهاي منتشرشده وفقط صرف انرژي براي توليد ونه تجزيه وتحليل علمي آن
نبود جاذبه شغلي براي كارشناسان مرتبط با توليد آمار
نبود حس مسئوليت پذيري وعشق وعلاقه در مأموران آمارگيري
عدم اعتقاد قلبي وعزم راسخ توليد كنندگان آمار به ارتقاي فرهنگ آماري پاسخگويان
عدم پويايي برنامه هاي توليد آمار در قبال نيازهاي آماري كشور
بي توجهي به انجام تحقيقات وپژوهش وضعيف بودن بودجه تحقيقات
عدم تحليلهاي لازم توسط توليد كنندگان در مورد صحت ودقت آمارها
ايجاد نكردن زمينه هاي لازم براي دريافت بازخورد از طرف كاربران ومنابع اطلاع گيري
انتقال نيافتن تجارب، از كارشناسان قديمي به كارشناسان جديد
نبود روش صحيح در گزينش آمارگيران وموقتي بودن آنها
اسلاید 13 :
توليد كنندگان 2
گسترش كمي فعا ليتهاي آماري بدون ظرفيت سازي و ارتقاي توانمنديها
نبود تخصص كافي درايجاد ارتباط مناسب با پاسخ گويان
برخورد نامناسب رسانه ها با نظام آماري كشور
تاثير پذيري آمارها از جريانات سياسي ،اقتصادي واجتماعي
تكرار فعا ليتهاي موازي در توليد آمار وفعالانه برخورد نكردن شوراي عالي آمار با اين فعاليتها
ناهماهنگي در اركان نظام آماري كشور
نبود تضمين هاي قانوني و ضمانت اجرايي براي توليد كنندگان آمار
روشن نبودن سياست آماري كشوردر تمركز وعدم تمركز فعاليتهاي آماري
نا هما هنگي ونبود سياستهاي مشخص ميان سازمانهاي توليد كننده آمار
عدم هماهنگي ميان مركز آمار و دستگاههاي توليد كننده آمار وبه رسميت نشناختن واقعي مركز آمار ايران
نداشتن قدرت اجرايي كافي توليد كنندگان در سطح كشور
انحلال مناطق آماري در سطح استانها ي كشور وعدم استقلال معاونت آمار درسازمان مديريت وبرنامه ريزي استانها
نا هماهنگي ميان طراحان و مجريان طرح هاي آماري
كاهش مسئوليت پذيري وعدم دقت در تهيه آمار به دليل دولتي بودن واحدهاي توليد آمار
بي ثباتي وتغيير برنامه ها همراه با تغيير مسئولين
نبود سازمان مناسب براي اجراي بسياري از طرحهاي آماري
متوازن نبودن حجم فعاليتهاي آماري بااعتبار مالي ونيروي انساني متخصص
توجه نكردن به تعاريف ومفا هيم وطبقه بندي يكسان
مشكلات اقتصادي ومعيشتي توليد كنندگان وتاثير آن در كيفيت ونحوه پاسخگيري
بي تناسبي مزاياي شغلي وارتقا و منزلت اداري كاركنان بخش آمار
در نظر نگرفتن دشواري كارآمارگيري وعدم تخصيص پست ثابت سازماني به آن وموقتي بودن شغل آمارگيري
اسلاید 14 :
علاوه برموارد ذکر شده
معلمان مدارس ومدرسان دانشگاه ها از عوامل مؤثربرفرهنگ عمومي همچنين فرهنگ آماري تلقي مي شوند . آموزش ونحوه مناسب ارايه دروس آماري وآشنايي با آمارهاي رسمي همچنين كيفيت كتب درسي نيزاز عوامل مهم ومؤثربرفرهنگ آماري است وفرهنگ آماري نيزتحت تاثير ضعف هاي اين فعاليت هااست.
شناخت وضعيت وسنجش فرهنگ آماري جامعه منوط به شاخص هاي مرتبط ومناسب براي ارزيابي برنامه ها وعملكرد فعاليت ها در اين خصوص است. نبود شاخص هاي مناسب يكي از نقايص درارزيابي فرهنگ آماري به شمار مي رود.
درنتيجه: كم آگاهي، بي اعتقادي ، بي اعتمادي، بي انگيزگي نسبت به فعاليت هاي آماري ،استفاده ناصحيح ازنتايج آماري ونبود شاخصهاي ارزيابي فرهنگ آماري، از ضعف های وضعيت موجود فرهنگ آماري است.
اسلاید 15 :
اصول بنيادي آمارهاي رسمي
اصل 1- ارتباط، بيطرفي و دسترسي برابر:
آمارهاي رسمي با ارائهي اطلاعات در مورد وضعيت اقتصادي، جمعيتي، اجتماعي و زيست محيطي؛ جزئي ضروري از سيستم اطلاعاتي يك جامعهي دموكراتيك را فراهم ميسازد كه هم دولت، هم اقتصاد و هم عموم افراد جامعه از آن بهره ميبرند. لذا قرار بر اين است كه آن دسته از آمارهاي رسمي كه سودمندي آنها در عمل به اثبات رسيده است توسط مؤسسات آمارهاي رسمي تهيه شده و بدون هيچ تبعيضي دراختيار علاقهمندان قرار گيرد تا به اين وسيله حق شهروندان در برخورداري از اطلاعات عمومي ادا شود.
اصل 2- موازين و اخلاق حرفهاي:
براي حفظ اعتماد عمومي به آمارهاي رسمي، لازم است كه مؤسسات آماري بر مبناي ملاحظات دقيق تخصصي شامل اصول علمي و اخلاق حرفهاي، در مورد روشهاي جمعآوري، پردازش، ذخيرهسازي و توزيع دادههاي آماري تصميم بگيرند.
اصل 3- پاسخگويي و شفافيت:
براي تسهيل درك صحيح از دادهها لازم است مؤسسات آماري، اطلاعات را منطبق با استانداردهاي علمي تدوين شده در مورد منابع، روشها و روندهاي آماري ارائه نمايند.
اصل 4- پيشگيري از استفادهي نادرست:
مؤسسات آماري مجازند براي پيشگيري از تفسيرها و تعبيرهاي اشتباه و استفادهي نادرست از آمار، توضيحات لازم را ارائه نمايند.
اصل 5- صرفهجويي:
مؤسسات آماري ميتوانند دادههاي لازم را از انواع منابع، اعم از آمارگيريهاي مختلف و يا اطلاعات ثبتي اداري تهيه كنند. لازم است مؤسسات آماري منابع خود را با توجه به كيفيت، دقت زماني، هزينهها و زحماتي كه متوجه پاسخگويان ميشود، انتخاب نمايند.
اصل 6- حفظ محرمانگي:
اطلاعات مربوط به اشخاص اعم از حقيقي يا حقوقي كه توسط مؤسسات آماري به منظور تهيهي جداول آماري جمعآوري ميشوند، بايد كاملاً محرمانه محسوب شده و تنها براي مقاصد آماري مورد استفاده قرار گيرند.
اصل 7- قانون آمار:
لازم است قوانين، مقررات و موازين حاكم بر نظامهاي آماري به اطلاع همگان رسانده شود.
اصل 8- هماهنگي در سطح ملي:
برقراري هماهنگي بين مؤسسات آماري يك كشور براي تحقق نظام آماري هماهنگ، منسجم و كارآمد امري ضروري است.
اصل 9- استانداردهاي بينالمللي:
بهرهگيري مؤسسات آماري كشورهاي جهان از مفاهيم، طبقهبنديها و روشهاي بينالمللي، هماهنگي، انسجام و كارايي نظامهاي آماري را در تمام سطوح رسمي افزايش ميدهد.
اصل 10- همكاري بينالمللي:
همكاري دو جانبه و چند جانبهاي آماري موجب پيشرفت نظامهاي آمارهاي رسمي كشورها ميشود.