بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
پرسش و پاسخ در زمينه سرمايهگذاري خارجي جمهوري اسلامي ايران
اسلاید 3 :
فهرست مندرجات
اسلاید 5 :
پیشـگفتار :
مجموعه پرسش و پاسخ حاضر حاوی سئوالاتی است که عموما توسط علاقمندان به سرمایهگذاری در جمهوری اسلامی ایران مطرح میشود . امید است پاسخهای ارائه شده این امکان را فراهم سازد تا اینگونه علاقمندان ضمن آگاهی یافتن از سیاست سرمایهگذاری خارجی در جمهوری اسلامی ایران ، اطلاعات جامعی در خصوص چارچوب قانونی پذیرش این قبیل سرمایهگذاریها و چگونگی طی مراحل اخذ مجوز مربوطه بدست آورند .
گرچه ممکن است برخی از سئوالات لزوما ارتباط مستقیمی با مقوله سرمایهگذاری خارجی نداشته باشد ولی به هر تقدیر از آنجا که تهیه مجموعهای جامع مدنظر بوده سعی شده است انواع سئوالات محتمل گردآوری شود . بدیهی است که سرمایهگذاران ممکن است به اطلاعات دقیقتری در باب هر موضوع نیاز داشته باشند که در این صورت علاوه بر اینکه میتوانند به سایر انتشارات و مجموعه راهنمای سرمایهگذاری خارجی برای توضیحات بیشتر مراجعه کنند ، مستقیما با سازمان سرمایهگذاری نیز مکاتبه و یا ملاقات حضوری داشته باشند. سازمان سرمایهگذاری پاسخگوی هرگونه سئوال مرتبط با سرمایهگذاری که دراین مجموعه ذکر نشده است ، نیز میباشد . به خوانندگان مجموعه توصیه میشود برای پاسخگویی به سئوالات خود ابتدا به فهرست موضوعی مجموعه مراجعه و پاسخ سئوالات مورد نظر را در بخش مربوطه جستجو کنند .
اسلاید 6 :
فصل اول« اطلاعات عمومی »
1) آیا سرمایهگذاری خارجی در ایران مجاز است؟
سرمایهگذاری خارجی در جمهوری اسلامی ایران براساس مقررات جاری کشور مجاز میباشد . هر سرمایه گذار خارجی میتواند بمنظور عمران و آبادی و فعالیتهای تولیدی در هر زمینهای اعم از صنعتی ، معدنی ، کشاورزی و خدماتی مبادرت به سرمایهگذاری نماید . لیکن از نظر دولت جمهوری اسلامی ایران فقط سرمایهگذاریهایی مشمول مزایا و حمایتهای قانون تشویق و حمایت سرمایهگذاری خارجی ( قانون سرمایهگذاری خارجی ) قرار میگیرند که مجوز لازم را براساس این قانون دریافت نموده باشند.
2) هدف از پذیرش سرمایه گذاری خارجی چیست؟
هدف از پذیرش سرمایهگذاری خارجی در کشور رشد و توسعه اقتصادی ، افزایش فرصتهای شغلی، اخذ و توسعه فن آوری و مهارتهای مدیریتی و ارتقاء کیفیت تولیدات و افزایش توان صادراتی کشور میباشد.
اسلاید 7 :
3) سرمایه گذاری خارجی در چه قالب حقوقی و قراردادی قابل پذیرش است ؟
سرمایهگذاری خارجی در چارچوب کلیه روشهای مشارکت حقوقی ( بصورت سرمایه گذاری مستقیم ) و یا ترتیبات قراردادی قابل انجام است . منظور از ترتیبات قراردادی ، انواع روش های تامین مالی است که در چارچوب روشهای مشارکت مدنی، بیع متقابل و انواع روشهای ساخت، بهره برداری و واگذاری صورت میگیرد.
4) تعریف سرمایه گذاری خارجی چیست و چه ویژگیهائی دارد ؟
سرمایه گذاری خارجی عبارت است از بکارگیری سرمایه خارجی در فعالیتهائی که ریسک برگشت سرمایه و منافع آن به عهده سرمایه گذار باشد . براساس قانون سرمایه گذاری خارجی به دو روش کلی به ترتیب زیر طبقه بندی شده است :
اسلاید 8 :
الف ) مشارکت حقوقی ( سرمایه گذاری مستقیم )
منظور از مشارکت حقوقی ، سرمایه گذاری سهمی سرمایه گذار خارجی در یک شرکت ایرانی اعم از موجود یا جدید می باشد . میزان سهم الشرکه یا سهام سرمایه گذار خارجی در شرکت ایرانی تابع محدودیت نیست و سرمایه گذار به نسبت سرمایه و یا سهم خود در شرکت ، در مدیریت و اداره امور شرکت نقش دارد.
ب ) ترتیبات قراردادی
منظور از ترتیبات قراردادی مجموعه روشهائی است که طی آن استفاده از سرمایه خارجی صرفا تابع توافقات فیمابین طرفین قرارداد می باشد . به عبارت دیگر حقوق سرمایه گذار خارجی در نتیجه مشارکت مستقیم وی در سرمایه شرکت سرمایه پذیر ایرانی انجام نمی شود، بلکه به توافقات قراردادی طرفین متکی است . سرمایه گذاری خارجی درچارچوب ترتیبات قراردادی در کلیه بخش ها قابل انجام است. بازگشت سرمایه و منافع حاصله در اینگونه سرمایه گذاریها صرفا از عملکرد اقتصادی طرح مورد سرمایه گذاری بدون اتکاء به تضمین دولت ، بانکها و شرکتهای دولتی صورت می پذیرد .
اسلاید 9 :
5) سرمایه گذاری مستقیم خارجی درچه بخشهایی مجاز است ؟
سرمایه گذاری مستقیم خارجی درکلیه زمینه هایی که فعالیت بخش خصوصی در آن مجاز است، قابل انجام میباشد .
6) سرمایه گذاری خارجی در چارچوب ترتیبات قراردادی در چه بخشهایی مجاز است ؟
سرمایه گذاری خارجی در چارچوب ترتیبات قراردادی در کلیه بخشهای اقتصادی مجاز است لکن در بخشهایی که در اختیار دولت میباشد، سرمایه گذاری خارجی فقط در چارچوب ترتیبات قراردادی قابل انجام است.
7) چه نوع تشکل حقوقی برای تحقق یک سرمایه گذاری خارجی تجویز میشود؟
طبق قانون تجارت ایران هفت نوع شرکت یا شخصیت حقوقی قابل تأسیس است که از بین آنها تشکیل شرکت سهامی که در آن سرمایه به سهام تقسیم میشود بعنوان رایج ترین و مقبولترین شکل تشکل حقوقی تجویز میشود ( برای اطلاع بیشتر به راهنمای تشکیل شرکت سهامی در ایران از انتشارات سازمان سرمایه گذاری مراجعه شود )
اسلاید 10 :
8) آیا داشتن شریک محلی برای سرمایه گذاران خارجی الزامی است ؟
داشتن شریک محلی الزامی نیست ولی معمولا سرمایه گذاران خارجی به علت آشنایی طرف های ایرانی با شرایط کار، مقررات و ضوابط اداری و استفاده از امکانات محلی که میتواند از طریق طرف های مناسب ایرانی در اختیار گذاشته شود، تمایل دارند شریک محلی داشته باشند.
9 )حد مجاز سرمایه گذاری خارجی در ایران چه میزان است ؟
هیچ محدودیتی از نظر درصد مشارکت و میزان سرمایه گذاری برای سرمایه گذاری مستقیم خارجی در جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد.
10) اگر چنین است پس منظور از نسبت های 25% و 35% مذکور در بند « د » ماده « 2 » قانون سرمایه گذاری خارجی چیست ؟
نسبت های مذکور ارتباطی به درصد سرمایه گذاری خارجی در هر مورد سرمایه گذاری ندارد و همانطور که قبلا توضیح داده شد هیچ محدودیتی بلحاظ درصد مشارکت خارجی در شرکتهای ایرانی اعمال نمی شود. نسبتهای یاد شده ناظر به تعیین سهم ارزش کالاها و خدمات تولیدی سرمایه گذاری خارجی در کل اقتصاد کشور می باشد که در هر بخش و زیر بخش ( رشته ) اقتصادی در زمان صدور مجوز سرمایه گذاری خارجی محاسبه میگردد.
اسلاید 11 :
11 ) آیا سرمایه گذاری خارجی در حوزه های بالادستی نفت و گاز مجاز می باشد؟
سرمایه گذاری خارجی در حوزه های بالادستی نفت و گاز در چارچوب ترتیبات قراردادی امکانپذیر است لکن سرمایه گذاری خارجی بصورت مستقیم صرفاً در حوزه های پائین دستی مجاز است.
12 )آیا کاربرد اسامی و نام های تجاری خارجی درسرمایه گذاریهای خارجی مجاز است ؟
کاربرد اسامی و نام های تجاری در کلیه زمینه ها مجاز می باشد.
13 ) آیا سرمایه گذاری خارجی در شرکتهای پذیرفته شده درسازمان بورس اوراق بهادار مجاز است ؟
منعی برای سرمایه گذاری خارجی در شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار وجود ندارد . سرمایه گذاران خارجی در اینگونه شرکتها می توانند از مزایائی که قانون سرمایه گذاری خارجی فراهم می کند همانند سرمایه گذاریهای خارج از بورس برخوردار شوند .
اسلاید 12 :
14 ) منظور از مناطق ویژه اقتصادی چیست و در کدام منطقه از کشور این مناطق تاسیس شده است؟
مناطق ویژه اقتصادی مناطق محصور گمرکی هستند که ورود کالا، ماشین آلات و تجهیزات به آن مناطق از شمول مقررات صادرات و واردات مستثنی میباشد. هریک از مناطق ممکن است با هدفهای خاصی تاسیس شده باشند برخی برای نگهداری کالا به قصد واردات به کشور و یا صادرات از کشور به خارج و برخی نیز علاوه بر نگهداری کالا ممکن است برای انجام امور تولیدی و صنعتی طراحی شده باشند .در حال حاضر 17 منطقه ویژه اقتصادی در کشور وجود دارد ( برای اطلاع بیشتر به فهرست مناطق ویژه اقتصادی ضمیمه این مجموعه مراجعه شود )
15 ) آیا تفاوتی بین سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی ، مناطق ویژه اقتصادی و سرزمین اصلی وجود دارد؟
سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تابع مقررات خاص سرمایه گذاری در این مناطق میباشد. منظور از مناطق آزاد، مناطقی هستند که قانونا بعنوان مناطق آزاد شناخته شده اند که در حال حاضر شامل شش منطقه قشم، کیش، چابهار، بندر انزلی، اروند و ارس میباشد. مناطقی که تحت عنوان مناطق ویژه اقتصادی از آنها یاد میشود جزئی از سرزمین اصلی میباشند و سرمایه گذاری در مناطق ویژه به مثابه سرمایه گذاری در سرزمین اصلی ، تلقی میگردد. در هر حال باتوجه به دامنه شمول قانون سرمایه گذاری خارجی به قلمرو جمهوری اسلامی ایران ، سرمایه گذاریهای خارجی که در مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران صورت می گیرند نیز می توانند از مزایای قانون مزبور مشروط به طی تشریفات قانونی برای اخذ مجوز سرمایه گذاری برخوردار شوند .
اسلاید 13 :
16 ) منظور از شرکت ایرانی و شرکت خارجی براساس قوانین ایران چیست ؟
شرکت ایرانی شرکتی است که طبق قانون تجارت در ایران تشکیل و به ثبت برسد ، حتی اگر سهام یا سهم الشرکه این شرکتها صد درصد به اشخاص حقیقی یا حقوقی خارجی تعلق داشته باشد .شرکت خارجی شرکتی است که در خارج از ایران تشکیل و به ثبت رسیده باشد.
17 ) آیا ایجاد پایگاه قانونی بصورت شعبه و نمایندگی شرکتهای خارجی در ایران امکانپذیر است؟
بلی . هر شرکت خارجی برای توسعه امور تجاری خود و انجام تکالیف قراردادی و فعالیتهای بازاریابی و غیره میتواند با ثبت شعبه و یا نمایندگی شرکت مادر در ایران مبادرت به ایجاد یک پایگاه قانونی نماید. برای تأسیس شعبه و نمایندگی ، مقررات خاصی حاکم است و متقاضیان باید مستقیما به اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی مراجعه نمایند.
18) آیا تأسیس شعبه و نمایندگی بعنوان سرمایه گذاری خارجی تلقی می شود؟
تأسیس شعبه و یا نمایندگی ، سرمایه گذاری خارجی تلقی نمی گردد و هرگونه سرمایه گذاری می تواند از طریق تشکیل یک شرکت ایرانی و یا مشارکت در یک شرکت ایرانی موجود و یا حصول تفاهمات قراردادی با یک بنگاه سرمایه پذیر ایرانی صورت می پذیرد.
اسلاید 14 :
19) شهرکهای صنعتی چه ویژگی هایی دارند و چه تسهیلاتی در آنها فراهم است؟
شهرکهای صنعتی شهرک هایی هستند که توسط شرکت شهرکهای صنعتی ایران وابسته به وزارت صنایع و معادن در سراسرکشور و در قطبهای صنعتی به صورت شهرک های از پیش ساخته ، طراحی و آماده استفاده سرمایه گذاران می باشند. حتی در برخی از شهرک ها ، کارخانه ها و کارگاههای صنعتی به صورت ساخته شده آماده واگذاری است. نکته مهم در این شهرک ها، دسترسی و آماده بودن خدمات زیربنایی از قبیل آب ، برق ، گاز و تلفن و دسترسی به شبکه های عمده حمل و نقل کشور می باشد.
اسلاید 15 :
فصل دوم« قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی »
20) قانون حمایت از سرمایه گذاری خارجی در جمهوری اسلامی ایران چیست ؟
قانون حمایت از سرمایه گذاری خارجی در ایران، "قانون تشويق وحمايت سرمايه گذاري خارجي"مصوب سال 1381 شمسي ( 2002 ميلادي ) می باشد که در این مجموعه با عنوان "قانون سرمايه گذاري خارجي " از آن یاد می شود. دامنه شمول این قانون به کل قلمرو جمهوری اسلامی ایران تسری دارد و کلیه سرمايه گذاران خارجی می توانند براساس این قانون در کشور سرمایه گذاری کرده و از مزایای آن برخوردار شوند .
21) نقش مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد چیست؟
هرچند سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی تابع مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد است ولی این امکان میسر است که سرمایه گذاران خارجی براساس قانون سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد سرمایه گذاری نموده و از پوشش حمایتی قانون یاد شده برخوردار شوند.
اسلاید 16 :
22 ) منظور از حمایت در قانون سرمایه گذاری خارجی چیست؟
منظور از حمایت ، برخورداری از حقوق و مزایای خاصی است که بموجب قانون سرمایه گذاری خارجی به سرمایه گذار تعلق می گیرد . به عبارت دیگر سرمایه گذاریهایی که از طریق این قانون انجام نشوند، از چنین حقوقی برخوردار نخواهند بود.
23 ) این حقوق و مزایا کدامند ؟
بارزترین حقوقی که براساس قانون مذکور به سرمایه گذار خارجی تعلق می گیرد ، شامل موارد ذیل میباشد :
حق انتقال سود و سرمایه و منافع آن به ارز خارجی ،
حق دریافت خسارت ناشی از سلب مالکیت و ملی شدن سرمایه خارجی ،
حق دریافت خسارت ناشی از وضع قوانین یا مصوبات دولت که موجب ممنوعیت یا توقف اجرای قراردادهای مالی سرمایه گذارخارجی گردد.
برخورداری از رفتار یکسان و برابر نسبت به سرمایه گذاران داخلی .
اسلاید 17 :
24) چه تسهیلات و مزایای دیگری برای سرمایه گذاران خارجی وجود دارد؟
سایر تسهیلات و مزایای مندرج در قانون سرمایه گذاری خارجی و آئین نامه اجرایی آن شامل موارد زیر میباشد.
تبدیل و انتقال وجوه ناشی از قراردادهای مختلف سرمایه گذاری وانتقال تکنولوژی به ارز خارجی
تبدیل و انتقال اصل و سود تسهیلات مالی مربوط به سرمایه گذاریهای خارجی
امکان ارجاع اختلافات سرمایه گذاری به محاکم داوری بین المللی
امکان استفاده از کارشناسان خارجی در امور مربوط به پروژه های سرمایه گذاری
انجام صادرات بدون سپردن تعهد برای برگشت ارز حاصله به کشور
نگهداری ارز حاصل از صادرات در خارج از کشور
امکان دسترسی مستقیم و برداشت ارز حاصل از صادرات از حسابهای امانی بانکهای خارج از کشور
عدم شمول ضوابط قیمت گذاری ، توزیع ، عدم ساخت و الزامات ساخت داخل
اسلاید 18 :
25) در مجوز سرمایه گذاری چه مسائلی عنوان می گردد؟
در مجوز سرمایه گذاری ، زمینه مورد سرمایه گذاری ، شرکای ایرانی و خارجی ، نوع و نحوه سرمایه گذاری، درصد مشارکت و میزان سرمایه گذاری خارجی ، چگونگی انتقال سود و منافع حاصله و سایر شرایط مربوط به طرح مورد سرمایه گذاری ذکر میگردد .
26)چه اشخاصی میتوانند در جمهوری اسلامی ایران سرمایه گذاری نمایند؟
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی و یا شرکتها، موسسات و سازمانهای بین المللی و همچنین اشخاص حقیقی و یا حقوقی ایرانی میتوانند طبق مقررات قانون سرمایه گذاری خارجی مبادرت به سرمایه گذاری درکشور نمایند.
27) سرمایه گذاری ایرانیان چگونه میتواند مشمول قانون سرمایه گذاری خارجی قرارگیرد ؟
سرمایه گذاری ایرانیان در صورتی می تواند مشمول قانون سرمایه گذاری قرار گیرد که سرمایه وارده ایشان منشاء خارجی داشته باشد و علاوه بر این، سرمایه گذار مستنداتی که موید فعالیتهای اقتصادی و تجاری ایشان در خارج باشد ، ارائه دهد .
اسلاید 19 :
28)آیا مجوز سرمایه گذاری دارای مدت اعتبار مشخصی است ؟
بلی. چنانچه سرمایه گذار خارجی پس از صدور مجوز در مدت مشخصی که به اقتضای طرح مورد سرمایه گذاری به تشخیص هیات سرمایه گذار خارجی تعیین می گردد اقدام به ورود بخش مناسبی از سرمایه به کشور ننماید ، مجوز سرمایه گذاری وی باطل شده تلقی میگردد .
29 ) تمدید مهلت اعتبار مجوز سرمایه گذاری چگونه قابل انجام است ؟
سرمایه گذار خارجی می تواند قبل از پایان مهلت اعتبار مجوز ، با ارائه دلایل قانع کننده درخواست تمدید مدت اعتبار مجوز را بنماید . هیات سرمایه گذاری درخواست تمدید را بررسی و در صورت موافقت، مهلت مجددی را برای ورود سرمایه تعیین می نماید .
30) آیا شرکتهای دولتی خارجی نیز می توانند براساس قانون سرمایه گذاری خارجی اقدام به سرمایه گذاری در ایران بنمایند ؟
شرکتهای دولتی خارجی نیز میتوانند در چارچوب قانون سرمایه گذاری خارجی اقدام به سرمایه گذاری در ایران نموده و از مزایای قانون یاد شده برخوردار شوند. منتهی رفتار قانون نسبت به اینگونه سرمایه گذاریها همانند سرمایه گذاریهای بخش خصوصی است.
اسلاید 20 :
31) زمینه های مجاز برای سرمایه گذاری خارجی بر اساس قانون سرمایه گذاری خارجی در ایران کدام است؟
زمینه های مجاز سرمایه گذاری خارجی در ایران بسیار متنوع می باشد و مجموعه فعالیتهایی صنعتی ،معدنی، کشاورزی و خدماتی که به عمران و آبادی و فعالیتهای تولیدی منجر میشود را شامل میگردد.
32) آیا انجام فعالیتهای صرفا تجاری می تواند سرمایه گذاری خارجی محسوب شود؟
انجام فعالیت های صرفا تجاری، سرمایه گذاری خارجی محسوب نمیشود. لکن انجام فعالیت های تجاری که مکمل فعالیتهای تولیدی در طرحهای مصوب باشد، امکان پذیر است.
33) آیا سرمایه گذاری خارجی در بخش خدمات تحت پوشش قرار می گیرد؟
سرمایه گذاری خارجی در امور خدماتی از جمله بخش توریسم میتواند تحت پوشش قانون سرمایه گذاری خارجی قرار گرفته و از مزایای قانون یادشده برخوردار شود.
