بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
آب توازن کشتی ها و گونه های غیر بومی مهاجم
اسلاید 2 :
آلودگی آبها همواره موجبات نگرانی دولتها و مردم را فراهم آورده و برای مبارزه با آن لازم است دولتها درسطح ملی و بینالمللی اقدام و مشارکت نمایند. تخریب سیستمهای دریایی و آبهای سطحی موجب بروز صدمات غیر قابل جبرانی به محیط زیست گردیده است. امروزه بدلیل استفاده زیاد از دریا و تنوع و سرعت تخلیه مواد آلاینده به دریا، توان خود پالایی اکوسیستمهای دریایی کاسته شده و به زحمت می توانند اثرات ناشی از ورود چنین موادی را خنثی نمایند.
آبهای جاری و صنایعی که در کنار ساحل ایجاد شدهاند بخش عظیمی ازآلودگی دریا را موجب میگردند. بخش دیگر از آلودگی اکوسیستم دریایی مربوط به حفاری بستر، حمل و نقل دریایی (کشتیرانی) ، نشت طبیعی نفت، ریزشهای آسمانی ، تماس مستقیم سطح آب با هوای اطراف و ریزش عمدی مواد به دریا می باشد.
آلودگی دریا :
اسلاید 3 :
حفاظت از محیط زیست دریایی شامل دو بخش است :
مقابله با آلودگی ها
پیشگیری از آلودگی ها
این آلودگی می تواند ناشی از فعالیت کشتیها ، سکوها ، تأسیسات دریایی و فراساحلی باشد .
اسلاید 4 :
پیشگیری از آلودگی های دریایی :
اجرای الزامات قوانین و کنوانسیونهای زیست محیطی
الحاق به قوانین بین المللی ، تدوین قوانین ملی ، ارائه تسهیلات دریافت مواد زائد به کشتیها ، بازرسی از سکوها و .
انتشار گونه ها از طریق انتقال از آب توازن کشتیها، فرار از آگواریوم ها و آبزی پروری ها و جابجایی از طریق چسبیدن به بدنه شناورها
اسلاید 5 :
تخریب محیط زیست با تغییر در ساختار اکوسیستم آبی :
شکل دیگری از آلودگی دریا که به سادگی نمی توان آنرا در ردیف انواع دیگر آلودگیها طبقه بندی نمود، تغییر در ساختار ژنی اکوسیستمهای آبی از طریق انتقال عمدی یا غیر عمدی گونه های غیر بومی موجودات زنده به اکوسیستمهای دریایی می باشد. این امر موجب گشته است تا بسیاری از گونه های آبزی به مناطق خارج از زیستگاه اصلی خود انتشار یابند و تهدید جدی برای گونه های بومی محسوب گردند.
ورود گونه های تازه وارد به اکوسیستم های جدید عوامل ذیل را تشدید می کند :
تغییر در ساختار شبکه غذایی محیط به طور گسترده
ایجاد تغییرات اساسی در ذخایر ژنی دریا
کاهش تنوع زیستی دریا
تهدید جدی برای مناطق آبزی پروری ساحلی مجاور مسیرهای کشتیرانی
قرار گرفتن در معرض دریافت بیماریها از طریق پاتوژنهای منتقل شده بوسیله آب توازن کشتیها
انتقال عامل برخی بیماریهای انسانی و شیوع گسترده آنها در بین مردم ساکن در نواحی ساحلی از طریق جابجایی پاتوژنها
اسلاید 6 :
معضل جهانی دنیای امروز : آب توازن کشتی ها
همه ساله در حدود ٤ میلیارد تن آب توازن توسط کشتیها جابجا می شود و تخمین زده شده است که حداقل روزانه ٣ تا٤ هزار گونه از موجودات زنده به این وسیله از محلی به محل دیگر انتقال می یابند. معضل دیگر رسوبات کف مخازن آب توازن هستند که تبدیل به محلی برای ادامه حیات آبزیان می گردند. رسوبات موادی اند كه همراه با آب توازن بوده و در كشتي ته نشين شده اند. هنگامي كه كشتي آب توازن برداشت مي كند به همراه آن مواد موجود در آب نيز برداشت مي شوند. در آبهاي كدر و كم عمق اين مواد شامل مواد جامدی اند كه پس از ورود به مخازن آب توازن دركشتي در كف آن بصورت رسوب ته نشين شده و ماوایی امن برای آبزیان شده و در صورت تخلیه، معبری برای انتقال آنان محسوب می گردد.
اسلاید 7 :
اما آب توازن چیست و چرا می بایست توسط کشتی ها حمل شود ؟
بطور کلی از ballast یا وزنه تعادل در کشتی های باربری و مسافربری به منظور حفظ تعادل ، جلوگیری از فشار آب به ساختار کشتی و فرو بردن کشتی تا سطح مناسب در آب دریا بکار گرفته می شود . در قدیم از وزنه های جامدی همچون قطعات سنگ ، ماسه و یا فلز استفاده می شده است . اما در قرن اخیر این وزنه ها جای خود را به آب داده اند ، چرا که مقرون به صرفه تر و تخلیه و بارگیری آن ساده تر است .
آب توازن به آب شیرین یا شوری گفته می شود که به همراه مواد معلق در تانکهای
توازن و انبار کالای کشتی ها نگه داشته می شود . این آب برای حفظ ثبات کشتی و
قابلیت مانور آن در طول سفر هنگامی که کالا حمل نمی کند ، یا کالاهایی که به اندازه
کافی سنگین باشد یا وقتی که ثبات بیشتر بوسیله دریای متلاطم نیاز است استفاده
می شود .
آب توازن در بندر تحویل کالا به درون تانکهای توازن پمپ شده و سپس در بندر
بعدی که کشتی اقدام به بارگیری بیشتر می کند تخلیه می شود و طی این مراحل آب
توازن کشتی مخلوطی از آب بنادر مختلف است .
اسلاید 8 :
اثرات ناشی از جابجایی آب توازن بر اکوسیستم دریا :
آب تخلیه شده از مخازن آب توازن معمولا حاوی ترکیبات و ارگانیسم های متنوعی از جمله گیاهان ، جانوران ، ویروسها و باکتریها می باشد و می توانند موجب انتقال بسیاری از جمعیت های آبزی و پاتوژن های وابسته به آنها شود .
اغلب این ارگانیسم ها در اکوسیستم جدید غیر بومی هستند که
در صورت بازماندگی در محیط جدید ، قابلیت بالایی جهت تبدیل
به گونه های مهاجم Invasive را خواهند داشت .
اسلاید 9 :
چطور این موجودات در تانکهای توازن زنده می مانند ؟
در حال حاضر، ما نمي توانيم بگوييم كه كدام موجودات زنده در طول يك سفر طولاني در يك تانك توازن خواهند مرد يا چرا بعضي از آنها وقتي كه آب توازن تخليه مي شود هنوز زنده اند. موجودات بزرگتر معمولا بعلت تغذيه از موجودات كوچكتر زنده مي مانند بعضي از گونه هاي ميكروسكوپي و پلانكتون ها هنگامي كه با شرايط نامساعد مواجه مي شوند اقدام به ايجاد هاگ يا ديگر پوشش هاي خارجي محكم براي محافظت مي کنند. به عنوان مثال هاگ(spore)، يك موجود زنده ممكن است براي مدت طولاني بدون غذا يا در شرايط و دماي متفاوتي از محيط طبيعي خود زنده باقي بماند. هنگامي كه شرايط دوباره مساعد شد، مانند زماني كه در يك بندر تخليه مي شوند اين موجودات دوباره به وضعيت فعال خود باز مي گردند.
اين موجودات ممكن است اجتماعات دائمی يا نسبتاً دائمی را در لايه اي از آب و رسوبات كه اغلب در توازن وجود دارد، بوجود آورند . اين شيوه منجر به رها سازي گونه هاي غير بومي در بنادر مختلف مي شود.
اسلاید 10 :
معاهدات بین المللی پاسخ به چالشهای زیست محیطی :
کنوانسیون بین المللی مارپل (MARPOL)
کنوانسیون مدیریت آب توازن کشتیها (BWM)
کنوانسیون سیستم های مضر ضد خزه (Anti Fouling)
اسلاید 11 :
سازمان بين المللي دريانورديIMO از سال 1973 ، فعاليت خود را از طريق كشورهاي عضو در ارتباط با تدوين كنوانسيوني به منظور پرداختن به مسائل آلودگي موضوع آب توازن بنام كنوانسيون مارپول آغاز كرد .كنوانسيون مارپول ، مشكل آلودگي دريا توسط كشتي ها را عنوان كرده و حمل ونقل دريايي را تحت ضوابط و مقررات خاصي درآورده است.امروزهIMO خط مشي كاربردي را توسط كميته حفظ محيط زيست دريايي در مقياس جهاني صادر كرده ودراين دستورالعمل درباره دريافت ، تعويض و تخليه آب توازن كشتيها اطلاعات لازم ارائه گرديده و به عنوان سند شماره A 774) 18 ) توسط IMO در سال 1992 پذيرفته شده است .
در سال 1997 ، معلوم شد كه اعضاي IMO به علت محدوديتهاي موجود در دستورالعملها (عمدتا اختياري بودن آنها ) بايد درخصوص يك رژيم اجباري بين المللي كار كنند . بر همين اساس تدوين پيش نويس كنوانسيون كنترل و مديريت آب توازن كشتيها و رسوبات آن شروع شد . اين كنوانسيون جهاني درسيزدهم ماه فوريه سال 2004 درIMO به تصويب رسيد و شامل سيستمهاي قابل استفاده شيميايي و بيولوژيكي، مكانيزمهايي نظير استفاده بيولوژيكي و استفاده از ارگانيسمها يا استفاده متناوب از آنها، يا هر تغيير در صفات مشخصه فيزيكي و شيميايي آب توازن است.
کنوانسیون مدیریت آب توازن کشتی ها globallast ) (:
اسلاید 12 :
برنامه جهانی مدیریت آب توازن در شش کشور دنیا در حال اجرا می باشد . هر یک از این کشورها نماینده یکی از ٦ منطقه در حال توسعه در دنیا هستند که عبارتند از:
1- سپتیبا برزیل آمریکای جنوبی
2- دالیان چین شرق آسیا
3- بمبئی هند جنوب آسیا
4- خارک ایران خاورمیانه
5- سلدانا آفریقای جنوبی آفریقا
6- ادسا اکراین اروپای شرقی
6 کشور نماینده برنامه جهانی مدیریت آب توازن:
اسلاید 13 :
اهداف توسعه ای برنامه مدیریت آب توازن :
1- کاهش انتقال موجودات مضر ( گونه های مهاجم ) از طریق آب توازن کشتی ها
2- پیاده سازی دستورالعمل های IMO در زمینه آب توازن کشتی ها
3- مهیا نمودن مناطق برگزیده جهت پیاده سازی دستورالعمل های جدید تر کنوانسیون آب توازن کشتی ها
اسلاید 14 :
كشور ايران بدليل داشتن مرزهاي گسترده دريايي در شمال و جنوب در معرض خسارات زيست محيطي و اقتصادي ناشي از تردد كشتي ها و انتقال آب توازن آنها قرار دارد.انتخاب جزيره خارك در ايران بعنوان يكي از 6 ايستگاه جهاني لزوم يك تحقيق و پژوهش دقيق در مورد ميزان آلودگيهاي ناشي از آب توازن كشتيها را بيش از پيش روشن مي سازد با تصويب قانون در مجلس شوراي اسلامي ، ايران نيز به كنوانسيون بين المللي جلوگيري از آلودگي ناشي از كشتيها پيوست واز تاريخ 81/11/3 اين كنوانسيون در ايران لازم الاجرا شده است.
ایران و کنوانسیون مدیریت آب توازن کشتی ها:
اسلاید 15 :
امروزه به سه روش مکانیکی، فیزیکی و شیمیایی میتوان آب توازن را فرآوری کرد .
روش های پردازش آب توازن :
روش مکانیکی :
فیلتراسیون
جداسازی
سرریز
رقیق سازی
رسوب دهی
شناورسازی
تعویض آب در آبهای آزاد اقیانوسی
روش فیزیکی :
فرآوری حرارتی
برودتی
تشعشع ماوراء بنفش
روش ما فوق صوت و میکروویو
تغییر سریع فشار
روش الکتریکی
کاربرد میدان مغناطیسی
روش شیمیایی :
اکسید کنندههای قوی(مثل: کلر، برم، ازن، پراکسید هیدروژن و مونوکلروآمین )
یونهای فلزی
حذف اکسیژن(تزریق گاز بیاثر)
لخته سازی (انعقاد)
تغییر PH
تغییر شوری
رنگهای ضد جلبک برای پوششدهی دیواره داخلی مخازن
ضدعفونی کنندههای آلی
اسلاید 17 :
این سیستم ها مستلزم آن هستند که تمامی آب توازن از یک سری فیلتر، هیدرو سایکلون ها یا سایر جدا کننده ها عبور کنند. برای کاربردهایی با حجم بالا، اندازه تجهیزات می تواند مشکل ساز باشد. اگر از این سیستم ها در هنگام تخلیه استفاده شود، مواد جامد میبایست بر روی کشتی نگهداری شوند. در این روش رسوبات زیاد می تواند برای فیلتر ها مشکل ساز باشد.
پردازش آب توازن با سیستم های مکانیکی :
اسلاید 18 :
از نمونه های این سیستم ها پرتوافکنی فرابنفش و خلاء زایی می باشد که نیازمند پردازش کلیه جریان آب توازن می باشد اما زمان نگهداری مورد نیاز نمی باشد چرا که پردازش با عبور یکباره آب از تجهیزات کامل می شود. پرتو دهی فرابنفش معمولا در هر دو زمان پذیرش و تخلیه انجام داده میشود. اثر بخشی آن در آبهای کدر و تیره که نفوذ نور را محدود می کند کاهش پیدا می کند.
پردازش آب توازن با روش گند زدایی فیزیکی :
اسلاید 19 :
این روش از طریق اضافه نمودن مقدار معینی ماده شیمیایی به آب توازن در هنگام مکش از دریا و یا مستقیما در تانک ها صورت می پذیرد. میزان ماده شیمیایی استفاده شده را باید به دقت تعیین نمود تا نرخ مورد نظر از بین بردن ارگانیزم ها را بدست آورد. مواد شیمیایی معمولا پس از چندین ساعت کشنده خواهند بود لذا نیازی به نگهداری طولانی مدت نمی باشد. با این وجود مواد شیمیایی میبایست پیش از تخلیه خنثی شده و یا از نظر بیولوژیکی غیر موثر شوند تا بتوان به طور ایمن آن را تخلیه کرد.
پردازش آب توازن با کمک روش های شیمیایی :
اسلاید 20 :
نکات مهم در فرآوری آب توازن :
ایمنی مسافرین و خدمه
سهولت راه اندازی و بکارگیری ادوات ، مواد و تجهیزات
کارایی بالا در حذف موجودات هدف
حداقل اخلال در زمان بندی سفر و امور جاری کشتی
عدم بروز مشکل در ساختار کشتی
اندازه و هزینه ادوات ، مواد و تجهیزات
به حداقل رسانیدن اثرات سوء بر محیط زیست اطراف
سهولت تطبیق با دستور العمل های نظارتی در بندر مقصد