بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فصل اول:کلیات
اسلاید 2 :
تعاريف اوليه از زه كشی
تعریف: خارج ساختن آب اضافي يا نمك اضافي از زمين تا شرايط براي رشد گياهان زراعي بهبود يابد.
اسلاید 3 :
تعاريف اوليه از زه كشی
به عبارت ديگر زهكشي عملياتي است كه در اثر آن آب اضافي زمين چه به صورت جريان سطحي و چه به صورت جريان زيرزميني از خاك و محيط ريشه خارج مي گردد.
زهكشي در مناطق مرطوب براي خارج ساختن آب اضافي و پايين بردن سطح ايستابی، ولي در مناطق خشك و شور به منظور اصلاح اراضي بکار می رود.
اسلاید 4 :
اهداف زهکشی
خاک اشباع
هدف زهکشی: حذف آب اضافی
جریان های سطحی
سطح ایستابی بدون سیستم زهکشی
سطح ایستابی بعد از زهکشی
اسلاید 5 :
اهداف زهکشی
هدف زهکشی: کنترل سطح ایستابی در تراز مطلوب
خاک اشباع
سطح ایستابی با زهکشی
سطح ایستابی بدون سیستم زهکشی
اسلاید 6 :
اهداف زهکشی
لوله زهکش یا لترال
جمع کننده
هدف زهکشی: کنترل شوری
کاربردآب اضافی
انتقال نمک به
وسیله آب
اسلاید 7 :
توسعه افقی و عمودی اراضی:
زهکشی به منظور توسعه افقی اراضی (horizontal expansion):
احیاء آن دسته از اراضی ماندابی که تا به حال متروک و غیر قابل استفاده بوده اند
زهکشی به منظور توسعه عمودی اراضی (vertical expansion)
بهبود وضعیت زهکشی در اراضی کشاورزی موجود.
اسلاید 8 :
تعریف جديد : فرآیند خارج کردن آب سطحی اضافی و مدیریت سفره آب زیر زمینی کم عمق از طریق نگه داشت و دفع آب و مدیریت کیفیت آب برای رسیدن به منافع دلخواه اقتصادی و اجتماعی است در حالی که محیط زیست حفظ شود.
اسلاید 9 :
ضرورت زهکشی
با رشد جمعیت، لزوم افزایش 50 درصدی تولید غذا برای50 سال آینده،
افزایش مساحت یا بهره وری اراضی کشاورزی
محدودیت اراضی حاصل خیز کافی برای توسعه افقی کشاورزی و لزوم بهبود مدیریت آبیاری وزهکشی در اراضی کشاورزی
به دلیل استفاده فراوان از روش های آبیاری سطحی در نواحی خشک و نیمه خشک جهان، آبیاری سبب بالا آمدن سطح ایستابی، ماندابی و مسائل شوری خاک شده است و این عوامل سبب نصب سیستم های زهکشی گردیده است.
اسلاید 10 :
ضرورت زهکشی
تنها حدود 14 درصد از کل اراضی تحت کشت (آبی یا دیم) جهان مجهز به انواع شبکه های زهکشی هستند.
به منظور تولید محصول برای تامین نیاز های غذایی در جهان در طی 25 سال آینده زهکشی باید در حداقل10 تا 15 میلیون هکتار توسعه یابد.
عدم وجود زهکشی طبیعی لزوم احداث زهکش مصنوعی
اسلاید 11 :
ضرورت زهکشی
گیاهان زراعی در سه گروه قرار می گیرند:
گیاهان هیدروفیت (آب رست): در محیط های بسیار مرطوب رشد می کنند.
گیاهان زیروفیت (خشک رست): گیاهان مناطق خشک بین FC و PWP ادامه حیات می کنند و رطوبت زیر PWPسبب می شود گیاهان به حالت خواب (dormant) بروند.
گیاهان مزوفیت (معتدل رست): به رطوبت متوسط و شرایط معتدل نیاز دارند (پایین تر از PWP از بین می روند).
اکثر گیاهان از نوع مزوفیت (mesophytic) می باشند (ریشه در محیط خشک).
اسلاید 12 :
واکنش گیاهان به تهویه ی ضعیف در حالت ماندابی
فقدان طولانی مدت اکسیژن سبب توقف جوانه زنی بذر گیاه می شود.
قطع اکسیژن به مدت چند ساعت باعث کاهش تقسیم سلولی و میزان رشد می شود.
صدمات ماندابی شدن در هوای گرم غرقابی اثر منفی بیشتر از هوای سرد است.
در شرایط غرقابی (فقدان انرژی حاصل از تنفس هوازی)، رشد ریشه کاهش یافته و یا متوقف می شود و در دماهای بالاتر تاخیر رشد سریعتر می باشد.
حالت ماندابی، تاثیر قابل توجهی بر حجم ریشه، حداکثر عمق ریشه دوانی و آب مصرفی گیاه خواهد داشت.
اسلاید 13 :
واکنش گیاهان به تهویه ی ضعیف در حالت ماندابی
تبادلات مختلف نیتروژن در مزارع کشاورزی (pH خنثی):
آمونیاک NH4 معدنی شدن آمونیاک NH3 نیتروژن آلی
نیترات NO3 آمونیاک NH4
NO3 NH4 نیتروژن آلی
نیتریفیکاسیون (شوری سازی)
تثبیت
اسلاید 14 :
واکنش گیاهان به تهویه ی ضعیف در حالت ماندابی
غالب مواد سمی موجود در خاک،نتیجه تنفس بی هوازی می باشد.
درpH پایین (حالت ماندابی) تبدیل ناقص نیترات به گاز نیتروژن، شرایط مناسبی را برای تشکیل اسید HNO2 فراهم می کند.
فرایند دنیتریفیکاسیون (نیترات زدایی بیولوژیکی) به طور کامل در حالت غرقابی و انتشار گاز نیتروژن به اتمسفر
پس از حالت غرقابی موجودیت نیتروژن برای جذب، کاهش می یابد. مصرف کود نیتروژن بلافاصله بعد از رفع حالت غرقابی (در دوره رشد رویشی گیاه) افت عملکرد را کاهش خواهد داد.
اسلاید 15 :
واکنش گیاهان به تهویه ی ضعیف در حالت ماندابی
اسلاید 16 :
واکنش گیاهان به تهویه ی ضعیف در حالت ماندابی
غرقاب شدن طولانی در فصل زمستان، نیتریفیکاسیون و معدنی شدن ازت توسط باکتری ها را مانع شده و سبب کاهش میزان ازت برای رشد گیاه در فصل بهار خواهد شد (مصرف کود شیمیایی در فصل بهار و لزوم زهکشی در فصل زمستان در مناطق مرطوب).
در حالت ماندابی، آهن و منگنز احیا شده و تجمع می یابند. غلظت های زیاد آن سَمیت را به همراه خواهد داشت (بیشتر از ۱۰ میلی گرم در لیتر)
بی هوازی به ویژه در اراضی شالیزاری سبب تشکیل سولفید هیدروژن می شود.
اسلاید 17 :
اثرات زهکشی
تهویه خاک:
تنفس ریشه و دریافت اکسیژن از هوای داخل خاک
بازدم CO2 به محیط ریشه
وضعیت ماندابی: عدم دریافت اکسیژن و تراکم CO2 در خاک به حد سمیت.
با احداث سیستم زهکشی شرایط تهویه خاک بهبود یافته وسبب عمیق تر شدن ریشه و محیط مطلوب برای میکرواُرگانیسم ها می گردد.
اسلاید 18 :
افزایش قابلیت عبور و مرور:
انجام کارهای مزرعه در شرایط خیلی مرطوب منجر به تحکیم و از بین رفتن ساختمان خاک و گیر کردن ماشین آلات در زمان کار در مزرعه منجر می شود.
تاخیر کشت و تاخیر در سایر عملیات نظیر شخم، کنترل علف هرز، برداشت سبب کاهش عملکرد می شود.
با احداث سیستم زهکشی شرایط مناسب برای کشت زودتر فراهم شده و فصول کشت طولانی تر را امکان پذیر می سازد.
اسلاید 19 :
انتقال مواد غذایی و آفت کش ها
زهآب زهکشی، حاوی رسوبات، تخلیه نمک، مواد شیمیایی کشاورزی و عناصر کمیاب می باشند که شسته شده و یا به صورت رواناب جاری می گردند.
مواد شیمیایی کشاورزی (از قبیل نیتروژن نیتراتی) که اغلب سبب افت کیفیت منابع آب پایین دست می شوند.
آفت کش ها: بیشترین مقدار جریان آفت کش ها مربوط به یک یا دو ماه بعد از کاربرد آن بوده و وجود آن در آب، برای محیط زیست خطرناک می باشد.
اسلاید 20 :
دمای خاک
در خاک های زهکشی نشده به عنوان خاک های سرد، توسعه و رشد به تاخیر می افتد.
با احداث سیستم زهکشی گرما از طریق سطح خاک جذب و به داخل پروفیل خاک توزیع شده و فعالیت باکتری ها افزایش و سبب بهبود رشد گیاه می گردد.
خاک هایی که در بهار زودتر گرم می شوند زودتر کشت شده و شرایط بهتری برای جوانه زدن فراهم می شود.
