بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ايمنی مواد شيميايی
اسلاید 3 :
ایمنی مواد شیمیایی
محیط اطراف انسان را مواد شیمیایی فرا گرفته كه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از طریق هوا ، خاك ، آب و مواد غذایی كه میتواند سلامت محیط و انسان را به خطر اندازد در تماس مداوم با آنها میباشد .
در تمام مدت آزمایش ، سلامتی آزمایشگر ، به طرز کار و رعایت نکات ایمنی آزمایشگاه بستگی دارد . مواد گوناگون اثرات مختلفی دارند مثلا آمونیاک و اسید سولفوریک سمی بوده و سبب تحریکات سیستم تنفسی ، پوست و چشم میگردد و اسید کلریدریک ، سبب سوختگی شدید میگردد و بخارات آن سمی بوده و حد آستانه مجاز آن ، 2 قسمت در میلیون میباشد .
اسلاید 5 :
تماس بدن با مواد شیمیایی
تماس بدن با اسیدها
موضع را با اب زیاد بشوئید و سپس با محلول بیکربنات سدیم رقیق آن را شستشو دهید.
تماس بدن با برم (Br2)
موضع را با گلسیرین بپوشانید تا برم ، جذب گلیسیرین شود و سپس آن را پاک کنید.
ورود مواد شیمیایی به چشم
با آب سرد ، چشم را شستشو دهید . اگر ماده ، اسیدی باشد ، از محلول بیکربنات سدیم یک درصد و اگر ماده ، قلیایی باشد از محلول بوریک اسید H3BO3 یک درصد برای شستشو استفاده کنید.
اسلاید 6 :
برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی ‹‹MSDS››
به طور كلی یك MSDS حاوی اطلاعات گوناگونی می باشد كه تعدادی از آنها عبارتند از :
1) شناسایی ( تشخیص هویت ) شرکت تولید کننده ماده شیمیایی
2) اطلاعات مربوط به اجزاء تشکیل دهنده محصول
3) تشخیص مخاطرات
4) اقدامات کمکهای اولیه و خود یاری بایستی به دقت توضیح داده شود.
5) اقدامات مربوط به اطفاء حریق
6) اقدامات لازم برای انتشار اتفاقی مواد شیمیایی
7) کاربرد مواد و ذخیره آنها
اسلاید 7 :
8) کنترل های مواجهه یا مواد شیمیایی یا حفاظت فردی
9) خواص فیزیکی و شیمیایی
10) پایداری و قابلیت واکنش
11) اطلاعات سم شناسی مربوط به مواد شیمیایی
12) اطلاعات در خصوص اثرات زیستی
13) ملاحظات مربوط به دفع مواد شیمیایی
14) اطلاعات مربوط به حمل و نقل
15) اطلاعات مربوط به مقررات
16) اطلاعات دیگر
اسلاید 8 :
برچسب نام ماده شیمیایی
برچسب های نصب شده بر روی ظروف مواد شیمیایی ، منبع اصلی و مهم اطلاعات آن ماده است . سازندگان مواد شیمیایی باید براساس استانداردهای مرتبط با خطر مواد شیمیایی OSHA (1200،1910)،CFR29 بر روی هر ظرف ، برچسبی دارای مشخصات : نام و آدرس سازنده – نام ماده شیمیایی و خطرات احتمالی در صورت استفاده از آن را قید نمایند .
مقادیر كم مواد شیمیایی كه به طور موقت در ظروف آزمایشگاه نگهداری می شوند باید دارای برچسب نام ماده شیمیایی و خطر مربوط به آن باشند .
اسلاید 9 :
علامت لوزی
علامت لوزی كه توسط NFPA طراحی شده است روشی بین المللی برای شناسایی خطرات مربوط به یك ماده شیمیایی خاص است. تا كاركنان با استفاده از اطلاعات آن دچار صدمه و آسیب نشوند . این علامت خیلی مواقع در آزمایشگاهها، مكان های نگهداری مواد شیمیایی یا روی ظروف مواد شیمیایی پیدا می شود .
اسلاید 10 :
آشنایی با لوزی شناسایی خطر
خطرات مواد شیمیایی توأم با ازدیاد مصرفشان در صنایع مختلف افزایش یافته و از طرفی چون بخاطرسپردن خطرات مواد شیمیایی گوناگون و چگونگی مقابله با آنها برای هر شخص امكان پذیر نیست .بنابراین جهت سهولت در مورد آگاهی از خطر هر ماده شیمیایی از یك لوزی چهار خانه استفاده میشود . تا هر شخصی با توجه به آشنایی قبلی با مشخصات این لوزی از چگونگی خطرات آن ماده شیمیایی آگاه گردد.
اسلاید 11 :
لوزی خطر
لوزی خطر دارای چهار خانه است .
خانه بالایی مربوط به قابلیت اشتعال جسم می باشد .
خانهی سمت راست قابلیت فعل و انفعال شیمیایی ( پایدار و از نظر تركیب با آب ) را نشان میدهد.
خانه سمت چپ لوزی خطرات بهداشتی ( خطر ماده شیمیایی بر روی سلامتی ) را نشان میدهد .
خانه پایینی نشان دهنده خطرات خاص میباشد .
اسلاید 12 :
خانههای لوزی دارای یك زمینه رنگی یا حروف رنگی ثابت بصورت زیر می باشد :
§ رنگ قرمز برای خانه بالا ( قابلیت اشتعال )
§ رنگ آبی برای خانه سمت چپ ( خطرات بهداشتی )
§ رنگ زرد برای خانه سمت راست ( قابلیت فعل وانفعال شیمیایی )
§ خانه پایین بیرنگ و یا اینكه به رنگ بدنه محموله می باشد ( خطرات خاص )
اسلاید 13 :
هر كدام از موارد فوق ( قابلیت فعل و انفعال شیمیایی ، قابلیت اشتعال ، خطرات شیمیایی ) به پنج درجه تقسیم میشوند ( از درجه صفر تا درجه 4 ) بطوریكه درجه صفر نشان دهنده بیخطری و درجه 4 نشان دهنده خطر بسیار شدید میباشد .
این درجه بندی در مورد خطرات خاص وجود ندارد .
اسلاید 14 :
قابلیت اشتعال مواد شیمیایی
درجه 4:
گازهای شدیدا قابل اشتعال و مایعات بسیار فرار قابل اشتعال و موادی كه در حالت گردو غبار در هوا تشكیل مخلوط انفجاری میدهند. مانند: سولفید هیدروژن – استالدئید- اسید پیكریك.
درجه 3:
مایعاتی كه تقریبا در حرارت نرمال مشتعل میشوند. مانند: هیدروكسیل امین – فسفر سفید – استایرن.
درجه 2:
مایعاتی كه جهت مشتعل شدن باید مقداری حرارت ببینند و جامداتی كه تولید بخارات قابل اشتعال مینماید. مانند: اسید استیك – نفتالن – فرم الدئید.
درجه 1:
موادی كه قبل اشتعال باید حرارت ببینند. مانند: گلیسیرین – سولفور – روی .
درجه صفر :
موادی كه مشتعل نمیشوند . مانند : اسید نیتریك – پراكسید سدیم – اسید سولفوریك .
اسلاید 15 :
خطر بهداشتی مواد
درجه 4:
موادی كه مقدار كمی از بخارات آنها میتواند سبب مرگ شود مانند هیدروژن سیانید HCN
درجه 3 :
موادی كه خطرات فوقالعاده برای سلامتی دارند مانند سولفید هیدروژن H2S هیدرواكسید سدیم NaOH فسفر سفید P
درجه 2 :
موادی كه برای سلامتی خطرناك هستند . مانند اكسید اتیلن C2H4O نفتالین C10H8
درجه 1:
موادی كه خطرات كمی برای سلامتی دارند . مانند كلسیم Ca
درجه صفر :
مو ادی كه تحت شرایط حریق نیز خطری برای سلامتی تولید نمیكنند . برنز. فسفر قرمز
اسلاید 16 :
بنزن
بنزن مایعی بدون رنگ و با بوی شیرین است و به صورت بخار در هوا موجود است . در آب غیر قابل حل شدن است ( اگر هم حل شدن باشد به مقدار خیلی كم قابل حل است ) . بسیار قابل اشتعال است و در فعالیت های انسانی و پروسه های طبیعی یافت می شود .
اسلاید 17 :
اثرات بنزن روی سلامتی
استنشاق میزان زیادی از بنزن می تواند باعث مرگ شود . تمامی مقادیر بالای بنزن می توانند باعث خواب آلودگی ، سرگیجه ، افزایش ضربان قلب ، سردرد ، تومورها و بیهوشی شود .
اسلاید 18 :
اتانول یا اتیل الكل
یك مایع بیرنگ ، فرار، با بوی كمی مطبوع و طعم سوزاننده است كه با آب به هر نسبت تركیب می شود .
اسلاید 19 :
اثر اتانول روی بدن
هر چند خوردن الكل صنعتی بعید به نظر می رسد ولی ممكن است توسط افراد معتاد استفاده شود. از آنجا كه به الكل صنعتی مواد گوناگونی جهت جلوگیری از استفاده خوراكی افزوده می شود و گاه این مواد اثرات سوء بیشتری از الكل به تنهایی دارند لذا در صورت مصرف الكل صنعتی بصورت خوراكی عوارض بسته به نوع ماده اضافه شده متفاوت می باشد .
عوارض حاد : مصرف اتانول تهوع ، استفراغ ، افسردگی ، تنگی نفس می باشد.
عوارض مزمن : اعتیاد به الکل (الکسیم) ، سیروز کبدی ، تاثیر در سلسله اعصاب مرکزی ، تاثیر در حافظه در بلند مدت می باشد.
