بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
غربالگري
اسلاید 2 :
اپيدميولوژيست و كساني ديگر كه بيماري را مطالعه مي كنند
در مي يابند الگوي بيماري در بيمارستان متفاوت با آنچه در جامعه است
بخش بسيار بزرگي از بيماري ها نظير ديابت، فشارخون كتاراكت يا مشكلات
روحي- رواني نظير افسردگي، اضطراب، وسواس در سطح جامعه است.
اين درحالي است كه كاركنان بهداشتي هيچ اطلاعاتي از آن ندارند.
اسلاید 3 :
اپيدميولوژيست ها به اين حالت پديده كوه يخ مي گويند
يعني تنها نوك آن ديده مي شود و قسمت اعظم آن در جامعه پنهان مي باشد .
اسلاید 4 :
مفهوم غربالگري
جست و جو فعالانه افراد به ظاهر سالم جامعه كه جنبه اساسي پيشگيري است.
غربالگري جستجوي بيماري يا نقصيه شناخته نشده به وسيله آزمون طي عملي
و سريع، معاينه دقيق بر روي افراد به ظاهر سالم جامعه مي باشد.
در چنين روش هايي بايد توده وسيعي از مردم با حداقل هزينه و صرف زمان
كم بكار رود.
اسلاید 5 :
امروز غربالگري با آزمون هاي تشخيص متفاوت است
هيچ گاه غربالگري قصد آن را ندارد كه جايگزين آزمون هاي تشخيصي شود.
ولي در برخي موارد آزمون ها به دو منظور بكار مي رود
يعني هم براي غربالگري هم براي تشخيص كه هركدام از اين ها معيار مخصوص
به خود را دارد.
اسلاید 6 :
هدف غربالگري
جدا نمودن كساني كه در معرض خطر بيماري مورد مطالعه يا مبتلا به آن مي باشند
غربالگري از بين تعداد زيادي در افراد به ظاهر سالم با هدف تشخيص موارد غيرعادي صورت مي گيرد .
غربالگري با تشخيص زودرس و درمان به موقع صورت مي گيرد .
اسلاید 8 :
الف ) غربالگري
آزمايش نمودن جمعيت كه خودشان بدنبال دريافت مراقبت هاي بهداشتي نيستند .
بررسي آزمون ايدز در افرادي خون اهداء مي كنند يا غربالگري نوزادان از نظر بيماري هيپوتيروئيد
ب ) بيماريابي
تشخيص بيماري دركساني كه به دليل ديگري به دنبال مراقبت هاي بهداشتي مي آيند
صورت مي گيرد.
بعنوان مثال آزمون VDRLبراي زنان باردار و يا تست سل براي بيماران ريوي
ج) آزمون تشخيصي
استفاده از روش باليني يا آزمايشگاهي به منظور تاييد يا رد وجود يك بيماري
يا هنجاري حقيقي در بيماراني كه داراي نشاهنه هاي عضوي يا عملي مي باشند .
اسلاید 9 :
كاربرد غربالگري
1- تشخيص زودرس بيماري
2- مبارزه با بيماري
3- مقاصد پژوهشي
4- فرصت هاي آزمايشي
اسلاید 10 :
1- تشخيص زودرس بيماري
تشخيص بيماري را به عنوان غربالگري تجويزي در نظر بي گيرند
به عنواني شناسايي احتمالي بيماري تشخيص داده نشود كه به درخواست بيمار انجام نمي گيرد .
مانند تست گاتري در نوزادان براي تشخيص فنيل كتون نوري يا تست هيپوتيروئيد در بدو تولد .
اسلاید 11 :
2- مبارزه با بيماري
مبارزه با بيماري را غربالگري آينده نگر مي نامند.
اين مسئله به منظور محافظت مردم آن كشور يا منطقه صورت مي گيرد
از آنجايي كه غربالگري منجربه تشخيص زودرس مي شود
درمان بيماري را تسهيل مي كند .
اسلاید 12 :
3- مقاصد پژوهش
با بررسي و مطالعه نقاط داغ هيپوتيروئيدي مشخص مي كنيم
اين اختلال در كدام ناحيه كشور وجود دارد و دلايل ان چه مي باشد
يا بابررسي شيوع مورفولوژي كاتاراكت وابسته به سن ميزان آن را در منطقه
مشخص مي نماييم
اسلاید 13 :
انواع غربالگري
الف: غربالگري همگاني
به معناي بررسي تمامي مردم يا يك گروه از مردم مي باشند.
مثلا تمام بزرگسالان را صرف نظر از شخص يا در معرض خطر بودن يا نبودن
از نظر يك بيماري نظير سيفليس بررسي مي نماييم.
امروزه به جزء مواردي كه به دنبال آن پشتوانه درماني مناسب داشته باشد
غربالگري همگاني توجيهي ندارد.
اسلاید 14 :
ب: غربالگري انتخابي
همان غربالگري پرخطر يعني بررسي گروه هاي پرخطر از نظر اپيدميولوژيك به عنوان مثال ديابت و فشار خون در افراد چاق بيشتر مشاهده مي شود.
لذا ما تمامي افراد چاق را از نظر اين دو بيماري غربالگري مي نماييم .
اسلاید 15 :
ج: غربالگري چند مرحله اي
يعني كاربرد دو يا چند آزمون بصورت مركب براي تعداد زيادي از مردم مي باشد.
بعنوان مثال غربالگري افراد جامعه از نظر بيماري ديابت به كمك تكميل
پرسشنامه مصاحبه، معاينه آزمايش خون و آزمايش هاي هورموني به دنبال كشف بيماري هستيم.
اين روش از نظر اقتصادي و زماني براي اپيدميولوژيست ها هيچ توجيه اي ندارد
پس كمتر مورد استفاده قرار مي گيرد .
اسلاید 16 :
معيارهاي غربالگري
الف: ملاحظات مربوط به بيماري
1- بيماري مورد نظر بايد يك مشكل مهم بهداشتي باشد.
2- بيماري دوره پنهاني قابل توجه و يا مرحله بدون علامت طولاني داشته باشند.
3- سيرطبيعي بيماري از جمله پيشرفت بيماري از مرحله پنهاني تا آشكار به
حد كافي وجود داشته باشد. (يعني بدانيم بيماري در چه مرحله اي باگشت پذير است )
4- آزموني باشد كه بتوانيم بيماري را قبل بروز نشانه هاي عضو شناسايي كنيم .
5 - امكانات لازم براي تشخيص اوليه در دسترس باشد
6- درمان موثر براي بيماري، پس از ترخيص وجود داشته باشد .
7- فوايد غربالگري بيش از هزينه آن باشد.
اسلاید 17 :
ب : ملاحظات مربوط به آزمون غربالگري
آزمون هاي غربالگري بايد شامل معيار اصلي باشد
قابليت پذيرش (Acceptability)
تكرار پذيري (Repeatability )
قابليت اعتماد ( Valididy)
همچنين آزمون غربالگري بايد ساده، بي ضرر، سريع كم هزينه و اجراي سريع
اسلاید 18 :
قابليت پذيرش
يعني اين كه آزمون مورد پذيرش مردم باشد.
در غربالگري سرطان ركتوم براي مردم جامعه معاينات مقعدي جالب نمي باشد.
بايد آزمون هايي را در نظر گرفت كه دردناك، شرم آور و ناراحت كننده نباشد .
اسلاید 19 :
تكرار پذيري
در صورت اجراي مجدد آزمون براي همان فرد همان نتايج و اندازه ها به دست آيد
تكرار پذيري آزمون به سه عامل گوناگون مشاهده كننگان خطاهاي زيست شناختي
خطاهاي ناشي از روش هاي اندازه گيري بستگي دارد .
اسلاید 20 :
الف: گوناگوني مشاهده كنندگان
گوناگوني درون مشاهده كنندگان vgriation Intra – observer
بعنوان مثال مشاهده كننده وضعيت را در 2 شرايط يا 2بار اندازه مي گيرد
2 نتيجه متفاوت به دست مي آورد.
براي كاهش اين خطا بهتر است چند اندازه گيري بصورت همزمان و مكرر
صورت گيرد. معدل آن به عنوان معيار قرار گيرد .
گوناگوني يا خطا در بين مشاهده كنندگان به عنوان چند نفر در مورد يك موضوع نظرات مختلفي ارائه دهند .
