بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
سبک زندگی اسلامی
اهمیت گفتار در قرآن (قسمت اول)
اسلاید 2 :
اهمیت گفتار در قرآن
وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ؛ و یک زبان و دو لب(بلد/۹).
خداوند متعال در سورهى بلد پس از ذكر سوگندهايى پر معنا، و اشاره به زندگى پررنج انسان، شمارى از مهمترين نعمتهايى را كه به بشر ارزانى داشته است يادآور مىشود، كه يكى از آنها نعمت زبان است.
زبان از اعضاى شگفتانگيز بدن انسان است و وظايف بزرگى را عهدهدار مىباشد كه از مهمترين آنها سخن گفتن است.
بايد به ياد داشت كه توان تكلّم، با آن كه از نعمتهاى گرانسنگ پروردگار و از خصايص بشر است و با آن كه فوايدى بسيار را در راه رشد و تكامل انسان در بر دارد مىتواند منشأ بسيارى از ضررهاى مادى و معنوى شود و گاه انسان را به پرتگاه سقوط بكشاند. از اينرو، بر هر فردى است كه مراقب زبان خويش باشد، زيرا بيشترين گناه از زبان سر مىزند.
اسلاید 3 :
قرآن كريم در آيات زيادى به زشتىهاى گفتار اشاره مىكند و روايات بسيارى نيز از معصومان(ع) رسيده است.
اميرمؤمنان(ع): بلا و مصيبت انسان در زبان اوست. (غرر الحكم، ج 3، ص 261 )
اميرمؤمنان(ع): بسا آدمى، كه زبانى او را هلاك كرده باشد. (غرر الحكم، ج 4، ص 547)
اميرمؤمنان(ع): مرد بايد زبانش را حفظ كند،
زير همانا اين زبان سركش، صاحب خود را به هلاكت مىاندازد.
به خدا سوگند، پرهيزگارى را نديدهام كه تقوا براى او سودمند باشد مگر آن كه زبان خويش را حفظ كرده بود. (نهج البلاغة، ترجمه محمد دشتى، خطبهى 176، ص 334)
اسلاید 4 :
زبان مهم ترین ابزار ارتباط جمعی
نقش تعیین کننده ای در زندگی انسان ها دارد.
تفاوت انسان با حیوان از نظر فلاسفه همین ناطق بودنش است.
البته قرآن انسان را دارای صفت بیان معرفی کرده است چرا که نطق را برای همه حیوانات ذکر کرده است.
عُلِّمْنَا مَنْطِقَ الطَّيْرِ؛ آگاهی به نطق و گفتار پرندگان را به ما آموخته اند(نمل/۱۶).
وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنَا ۖ قَالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنْطَقَ كُلَّ شَيْءٍ؛ به پوستشان می گویند: چرا بر ضد ما شهادت دادید؟ می گویند: همان خداوندی که هرچیزی را گویا نمود ما را به سخن واداشت!(فصلت/21).
اسلاید 5 :
الرَّحْمَن ﴿١﴾ عَلَّمَ الْقُرْآنَ ﴿٢﴾ خَلَقَ الْإِنْسَانَ ﴿٣﴾ عَلَّمَهُ الْبَيَانَ ﴿٤﴾؛ خداوند رحمان «۱» قرآن را آموزش داد «۲» انسان را آفرید «۳» به او بیان آموخت «۴»(رحمن/۱-۴).
بیان فضیلت و امری است که مخصوص انسان است. و این امر در ردیف آفرینش و تعلیم قرآن ذکر شده است.
إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا؛ یقیناً ما سخنی سنگین [چون قرآن و همۀ مفاهیمش] را به تو القاء خواهیم کرد(مزمل/5). و (واقعه/81؛قصص/51؛زمر/23 و.)
اهمیت این موضوع در سخن و گفتار بودن خود قرآن با آن عظمت است(معجزه جاوید پیامبر(ص) و برترین معجزه انبیا الهی در طول تاریخ).
اسلاید 6 :
انسان در به زبان آوردن هر سخن وبیانی آزاد نیست و اینکه بتواند هر سخنی چه پسندیده و چه ناپسند بر زبان آورد.
مَا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ؛ [انسان] هیچ سخنی را به زبان نمی آورد مگر این که حافظ و نگهبانی نزد آن حاضر است(ق/۱۸).
انسان باید در یکایک سخنان خود با معیار قرآن؛ آموزه های دینی و عقل اندیشه کند و در صورت تطابق با این معیارها آن را بر زبان جاری نماید. چرا که :
سخن مراتب و درجاتی دارد و جایگاه هر کلام با توجه به ارزش آن با دیگری متفاوت است. از سخنان سطحی و سخیف تا سخنانی که بعنوان کلمه طیبه در قرآن از آنها یاد می شود.
يَوْمَئِذٍ لَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمن وَرَضِيَ لَهُ قَوْلًا؛ آن روز شفاعت سودی ندهد، مگر [شفاعتِ] کسی که خداوندِ رحمان به او اجازه دهد، و گفتارش را [در مورد شفاعت] بپسندد(طه/۱۰۹).
اهمیت گفتار نیک تا آنجایست که خداوند متعال اجازه شفاعت کردن در قیامت را به کسانی می دهد که از سخنان آنان در زمینه شفاعت و مشفوع له (گناهکار) راضی باشد.
اسلاید 7 :
لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا تَأْثِيمًا ﴿٢٥﴾ إِلَّا قِيلًا سَلَامًا سَلَامًا ﴿٢٦﴾؛
در آن جا نه [سخن] بیهوده ای و نه نسبت های ناروا و دروغ می شنوند«25» مگر سخنی سلام و درود پی درپی است «26»(واقعه/۲۵و۲۶).
زشتی کلام لغو بیهوده آنجا آشکارتر می شود که خداوند متعال یکی از نعمت های بهشتیان را دوری از شنیدن اقوال گناه آلود و پوچ معرفی می کند.
امام علی (ع) : سخن گویید تا شناخته شوید
که آدمی زیر زبانش نهفته است.(نهج البلاغه/ص432)
امام علی (ع) : زبان خردمند در پس دل اوست و دل نادان پس زبان او. (نهج البلاغه/ص367)