بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بازار سرمایه و فرصتهای تأمین مالی در شرایط رکودتورمی فعلی
اسلاید 2 :
رسالت اقتصاد کلان
گرچه اقتصاددانان در بسیاری از موارد با یکدیگر اختلاف نظر دارند، ولی تقریباً تمام آنان متفقالقول بر این باورند که رسالت اقتصاد کلان ایجاد تعادلی بین ثبات قیمتها از یک سو و ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی از سوی دیگر است.
اسلاید 3 :
منحنی فیلیپس (PHILLIPS CURVE)
تا پیش از دهۀ 1970 میلادی، اقتصاددانان پیرو مکتب کینز (keynesians) با مطالعۀ دادههای مربوط به تورم و بیکاری رابطۀ معکوسی را بین این دو تشخیص داده بودند.
اسلاید 4 :
رکود تورمی (STAGFLATION)
تورم (inflation) بیسابقۀ دهۀ 1970 ایالاتمتحده در کنار ارقام دو رقمی بیکاری حاصل از رکود اقتصادی (stagnation) آن دوران، پدیدۀ تازهای را در ادبیات اقتصادی دنیا وارد کرد که بعدها رکودتورمی (stagflation) نامیده شد. این پدیده روایی منحنی فیلیپس را بهطور گستردهای زیر سؤال برد.
اسلاید 5 :
رکود تورمی، ایران
وضعیت کنونی اقتصاد ایران شکل تشدیدیافتهای از رکودتورمی دهۀ 1970 ایالات متحده است. نمودار زیر رابطۀ بین نرخهای بیکاری و تورم را بین سالهای 1384 تا 1392 نشان میدهد.
در سال 1392 بهجای نرخ تورم سالیانه از نرخ تورم آبان ماه استفاده شده است.
نرخ بیکاری در سال 1392 مربوط به آمار تابستان این سال است.
کلیۀ آمار از بانک مرکزی و سازمان آمار ایران اقتباس شده است.
؟!!!
اسلاید 6 :
آمار مخدوش؟!
به عقیدۀ کارشناسان، هر 1 درصد رشد تولید ناخالص داخلی در ایران، تقریباً به ایجاد 100 هزار شغل منجر میشود.
در سال 1391 رشد اقتصادی ایران 5/4-% بوده است، یعنی در این سال نه تنها شغل مضاعفی ایجاد نشده، بلکه چیزی در حدود 540 هزار فرصت شغلی از بین رفته است.
این در حالی است که نرخ بیکاری گزارششده از سوی مرکز آمار ایران برای سال 1391 نسبت به سال قبل از آن 0/2% کاهش نشان میدهد.
اسلاید 7 :
آیا شرایط فعلی رکودتورمی است؟
با توجه به برآوردهای کارشناسی غیررسمی، نرخ بیکاری را برای 3 سال پایانی منتهی به سال 1392 تخمین زده و منحنی فیلیپس را مجدداً برای این 3 سال ترسیم کردیم:
از 6 میلیون بیکار سال 1392 حدود 75% تحصیلکرده هستند.
اسلاید 8 :
دلایل رکود تورمی
جمعیت زیر 25 سال طی دو دهۀ 1370 و 1380 تقریباً تا 36 میلیون نفر افزایش یافته است.
گرچه دلارهای نفتی بیسابقه در سالهای اخیر فرصتی بیبدیل برای اشتغالزایی ایجاد کرده بود، ولی در عمل بسیاری از سیاستهای کلان حتی موجب از بین رفتن مشاغل شد.
اسلاید 9 :
دلایل رکودتورمی در سمت تورم
افزایش نقدینگی، مخصوصاً پول پرقدرت: استقراض گستردۀ بانک مسکن از بانک مرکزی برای پروژۀ مسکن مهر.
افزایش بیرویۀ داراییهای خارجی بانک مرکزی: فروش دلار به بانک مرکزی بهجای سپردهگذاری در صندوق توسعۀ ملی.
افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی.
پایۀ پولی
اسلاید 10 :
دلایل رکودتورمی در سمت رکود
کاهش بودجۀ جاری و عمرانی دولت حاصل از کاهش درآمد نفت.
واردات بیرویه با دلار ارزان قیمت و از دسترفتن ظرفیتهای تولید.
تخصیص ناصحیح منابع: طرحهای زودبازده بانکی، افزایش معوقات بانکی و پروژههای کمبازده مصوب سفرهای استانی.
نظام غیربازار قیمتها بهویژه قیمت انرژی.
اسلاید 11 :
تولید ناخالص داخلی (GDP)
در پی تحریمهای نفتی و مالی علیه ایران، تولید ناخالص داخلی در سال 1391 به میزان 5/4 درصد کوچک شده است.
سقوط GDP، بودجۀ عمومی و عمرانی دولت به ارقام ثابت را بهشدت کاهش داده است.
کاهش بودجۀ دولت مهمترین عامل رکود جاری است.
اسلاید 12 :
عدمتعادل در بازار انرژی
قیمتهای ارزان انرژی در کشور، نه تنها الگوهای غلط مصرفی را نهادینه کرده، بلکه بسیاری از صنایع را نیز مستقیم یا غیرمستقیم از رونق انداخته است.
124 میلیارد دلار
بیش از 2 برابر بودجۀ عمومی سال 1393
اسلاید 13 :
راهکارهای کلاسیک برای برونرفت از رکود تورمی
رابرت ماندل (Robert A. Mundell)، اقتصاددان کانادایی برندۀ جایزۀ نوبل، راهکار برون رفت از شرایط رکودتورمی را با ترکیبی از سیاستهای پولی و مالی بیان میکند:
سیاست مالی انبساطی برای افزایش تولید.
از قبیل کاهش نرخ مالیات برای جذب پول در بخش واقعی اقتصاد و افزایش سرمایهگذاری بخش دولتی.
سیاست پولی انقباضی برای کاهش تورم.
اسلاید 14 :
ناکارآمدی راهکارهای کلاسیک در شرایط فعلی ایران
در شرایط فعلی اقتصاد ایران راهکار کلاسیک برای مبارزه با پدیدۀ رکودتورمی جوابگوی اقتصاد نیست. زیرا:
مهمترین عامل تورم در اقتصاد ایران خود دولت بوده است. در نتیجه، سیاست مالی انبساطی به معنای تشویق عامل تورم به ادامۀ رفتار خود خواهد بود.
سیاست پولی انقباضی و افزایش نرخ بهره ریسک نکول (defaulf) بسیار از مؤسسات مالی را در شرایط فعلی افزایش میدهد.
کارآمدی نرخ مالیات در ایران در مقایسه با سایر کشورها بسیار ناچیز است.
اسلاید 15 :
راههای برون رفت از وضعیت فعلی
هیچ راهحل سادهای برای عبور از شرایط رکود تورمی وجود ندارد. در عین حال، ترکیبی از راههای زیر قابلپیگیری است:
در کوتاهمدت، اقدامات قابلاجرا به گردش پول برمیگردد. مثلاً افزایش سرعت گردش پول به کمک بازار ثانویۀ مسکن مهر و سهام عدالت بدون کمکگرفتن از پایۀ پولی.
راه حل قطعی و بلندمدت در فعالکردن بخش واقعی اقتصاد و افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) است. تأمین مالی بخش واقعی اقتصاد باید از محل پسانداز و با ابزارهای بازار پول و سرمایه صورت گیرد. با رفع تحریمها ممکن است سرمایهگذاری خارجی نیز بتواند برای تأمین مالی بهکار گرفته شود.
اسلاید 16 :
علاج واقعه
اسلاید 17 :
اقدامات انجامشده برای افزایش گردش پول
برای افزایش گردش پول در بخش مسکن مهر، بخشنامۀ معاملات ثانویه برای واحدهای تکمیلشدۀ مسکن مهر اخیراً تصویب شده است. پیشبینی میشود در هفتۀ آتی بخشنامۀ معاملات ثانویه برای واحدهای در دست ساخت هم صادر شود. (ارزشی بیش از 100 هزار میلیارد تومان)
موضوع معاملات سهام عدالت را نهادهای مختلف از جمله مجلس شورای اسلامی، وزارت امور اقتصاد و دارایی، شورای بورس، سازمان بورس و اوراق بهادار و کمیتۀ واگذاری پیگیری کردهاند. این موضوع هماکنون نیازمند تصمیمات وزارت رفاه، دولت و قانونگذاری نهایی توسط مجلس شورای اسلامی است. (ارزشی در حدود 90 هزار میلیارد تومان)
اسلاید 18 :
افزایش رونق بدون اتکا به بودجۀ دولت
در حال حاضر کاهش درآمدهای ارزی و ریالی دولت باعث شده که بودجۀ عمومی و عمرانی سال جاری و سال آتی به ارقام ثابت بسیار انقباضی باشد.
جایگزین خرجنکردن دولت، باید تمرکز بر بخشهای دارای پتانسیل باشد تا موتور اقتصاد راهاندازی شود.
اسلاید 19 :
بخشهای اقتصادی دارای پتانسیل
افزایش صادرات: پتروشیمی، صنایع معدنی و سیمان، صدور خدمات فنی و مهندسی، توسعۀ گردشگری، صادرات محصولات کشاورزی و توسعۀ صنایع سبک در بازارهای همسایه.
توسعۀ موجودی مسکن و تأسیسات زیربنایی.
اسلاید 20 :
صادرات
در سال 1391، مجموع صادرات غیرنفتی ایران (با احتساب میعانات گازی) 41/4 میلیارد دلار بوده است. مهمترین اقلام صادراتی در این سال به ترتیب شامل موارد زیر است: میعانات گازی، متانول، پروپان مایعشده، قیرنفت، اوره، پلیاتیلن، بوتان مایعشده، سنگ آهن، انواع پسته و سیمان.
این ده قلم کالا 43% صادرات غیرنفتی ایران را به خود اختصاص میدهند.
