بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
بسم ا.الرحمن الرحيم
جزوه آموزشي:
كارگاه آموزشي شرکتهاي مادر تخصصي
( با محوريت اشتغالزايي)
اسلاید 3 :
هدف از برگزاري اين كارگاه آموزشي در استانها
1- آشنايي مسئولين استان، كارآفرينان، سرمايهگذاران، مديران و دانشآموختگان استان با اهداف و سياستهاي دولت و وزارت كار و اموراجتماعي در موضوع اشتغالزايي
2- نحوه تشخيص و يا ايجاد فرصتهاي شغلي و تثبيت اشتغال از طريق ايجاد نهادهاي لازم در بخش غيردولتي
3- آشنايي با مفهوم نهادگرايي اجتماعي و ديدگاه دولت در اين مورد
4- نحوه تشكيل شرکتهاي مادر تخصصي و زير مجموعههاي آن بر حسب مزيتهاي نسبي وخوشههاي صنعتي و نرمافزاري در استانها
5- ايجاد چتر حمايت از كارآفرينان، نوآوران و دانشآموختگان
اسلاید 4 :
تسريع در اجراي سياستهاي كلي (بند ج) اصل 44 قانون اساسي از طريق نهادگرايي اجتماعي
در سياستهاي كلي بايد نقش دولت در مالكيت و مديريت تغيير كرده، بخشهاي
خصوصي و تعاوني در اقتصاد كشور توانمند شده و از سرمايه انساني دانش پايه و متخصص استفاده
شده و سرمايههاي كشور كارآمد شود، لذا براين اساس سياستهاي كلي بند (ج) اصل 44 قانون
اساسي ابلاغي از سوي رهبرمعظم انقلاب، نحوه واگذاري %80 از سهام بنگاههاي دولتي را به بخش
خصوصي و تعاوني تعيين ميكند، شايان ذكر است كه شرکتهاي مادر تخصصي و شرکتهاي
سرمايهگذار كارآفريني و صندوقهاي تابعه آن مكانيزم مناسبي براي تسريع در اجراي سياستهاي كلي
بند ج اصل 44 قانون اساسي خواهد بود.
اسلاید 5 :
مفهوم نهادگرايي اجتماعي، ارزشها و ابعاد مختلف آن
1- اولين جنبه، الگوهاي رفتار است كه بوسيله نهادها تنظيم ميگردد و در بر دارنده مسايل اساسي و هميشگي هر جامعهاي است.
2- دومين جنبه آن است كه نهادها به تنظيم رفتار انسانها در هر جامعه براساس الگوهاي سازمان يافته، بادوام و معين ميپردازند.
3- سومين جنبه اينكه اين الگوها شامل نظمهاي هنجاري معين هستند.
اسلاید 6 :
تعاريف نهاد و نهادگرايي از ديدگاه بنيان گذاران جامعه شناسي
ديدگاه جامعه شناسان را درباره نهاد با توجه به سه حوزه اصلي مورد نظر ارائه ميكنيم اين سه حوزه عبارتند از:
- حوزه اصالت واقعيت اجتماعي (Social Fact Paradigm)
حوزه اصالت تعريف اجتماعي (Social Definition Paradigm)
حوزه اصالت رفتار اجتماعي (Social Behavior Paradigm)
اسلاید 7 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«آكوست كنت»
اگوست كنت فرانسوي كه موضوع جامعه شناسي را حاصل بررسي ويژگيهاي يك امر اجتماعي ميداند، پويايي و ايستايي را دو مقوله اصلي جامعه شناسي خود قلمداد ميكند. ايستايي عبارتند از موضوعي كه آگوست كنت آن را «اجماع اجتماعي» مينامد.
به نظر وي جامعه شبيه ارگانيسم زنده است. همچنان كه بررسي كاركرد يك اندام بدون، قرار دادن آن در كل زندهاي كه خود جزو آنست امكان پذير نيست، بررسي سياست و دولت نيز بدون جايگزين كردن آنها در كل جامعه در لحظه معيني از تاريخ امكان ندارد.
اسلاید 8 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«دوركيم »
دوركيم از بنيانگذاران و صاحبنظران برجسته اين حوزه است. وي بر اين عقيده است كه نهادهاي گوناگون، همگي مشروط به سازمان اجتماعي اند.
محيط اجتماعي در همان حال كه علت نهادهاي گوناگون است به همان سان
خود جزء مجموعهاي از نهادهاي گوناگون است بنابراين با شناخت محيط
اجتماعي ميتوان نهادهايي را كه براي آن لازمند نيز تعيين كرد. از نظر
دوركيم نهادها محصول فعاليت مشترك و جمعي است نهادها، معلول چيزي
هستند كه در خارج از ما، ذهنيت و شيوههاي فردي رفتار و قضاوت را بنا
نهاده و مستقر ميكنند. ملاحظه ميكنيم كه بحث دوركيم عمدتا در مورد
منشا نهاد و نه ويژگيهاي آن است.
اسلاید 9 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«پارسونز»
«پارسونز» از ديگر صاحب نظران اين حوزه معتقد است كه نهادي شدن، همان وحدت انتظار متقابل عاملها در يك نظام منطبق بركنش متقابل نقشهاست كه برحسب طرح مشترك ارزشهايي كه جنبه هنجاري دارند انجام ميپذيرد.
از نظر «پارسونز» يك نظام كنشي نهادينه به گسترهاي گفته ميشود كه در آن كنشگران در يك ارتباط مداوم هستند
و كنششان به سوي يك مجموعه عام از استانداردهاي هنجاري و الگوهاي ارزشي جهت مييابد.
اسلاید 10 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«اسپنسر»
در اين حوزه، اسپنسر از جمله تطور گراياني است كه نظراتي در باب «نهاد اجتماعي» ابراز داشته است وي در اين باره با ملحوظ داشتن ديدگاهي تطوري، ابعاد كاركردي قضيه را نيزمد نظر دارد و نهادهاي اجتماعي را در ارتباط با
زمينه علمي تحليل ميكند كه اين نهادها به صورتهاي گوناگون در آن جاي گرفته اند. اسپنسر در بحث از نهادهاي اجتماعي ميكوشد تا نشان دهد كه اين نهادها نتيجه نيات و انگيزشهاي عمومي كنشگران اجتماعي نيستند بلكه از
مقتضيات كاركردي و ساختاري سرچشمه ميگيرند. اسپنسر در بررسي نهادها از دوجنبه، يكي مرحله تكاملي و ديگري كاركردي كه در آن مرحله به عهده ميگيرند مسئله را بررسي ميكند. بحث اسپنسر نيز ناظر بر منشا نهاد است.
اسلاید 11 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«منتسكيو»
منتسكيو، از متفكران قرن 19، معتقد است كه همواره بين نهادهاي اجتماعي و محيط جغرافيايي، رابطه تاثير و تاثر وجود دارد نبايد آن را به اشتباه، رابطه علت و معلول قلمداد كرد. بنابراين، وي براين عقيده است كه محيط، تعيين كننده نهادها نيست بلكه موثر بر آنهاست و به هدايت آنها در جهتي معين كمك ميكند. به عبارت ديگر وي به تعدد علل و تاثيرات ممكن اصرار دارد. بنابراين در تحليل نظرات منتسكيو بايد از ابراز نظري يكسو نگرانه مبتني بر جبر جغرافيايي بپرهيزيم.
اسلاید 12 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«تورشتاين و بلن»
«لوئيس كوزر» در كتاب «بزرگان انديشه جامعه شناسي»ديدگاه تطورگرايانه «تورشتاين و بلن» را درباره نهادهاي اجتماعي چنين بيان ميكند:
از نظر «تورشتاين و بلن» يك نهاد، خوشههايي از عادات و رسوم اند كه اجتماع، تصويبشان كرده است. يك نهاد، ماهيتي عرفي دارد كه خو گرفتن و پذيرش عمومي، آن را بديهي و گريز ناپذير ساخته است.«وبلن» بر اين نظر بود كه تكامل جوامع بشري را بايد به عنوان فراگرد گزينش طبيعي نهادها درنظر گرفت و نهادها نه تنها نتيجه يك فراگرد گزينشي و تطبيقي اند كه همان خود نگرشها و گرايشهاي رايج و مسلط را مشخص ميسازد، بلكه در ضمن روشهاي ويژه زندگي و روابط انساني نيز به شمارميآيند.
اسلاید 13 :
2- حوزه اصالت تعريف اجتماعي
«ماكس وبر»
از جمله صاحبنظران به نام اين حوزه «ماكس وبر» است. وي با طرح مفهوم كنش اجتماعي (Social Action) مفاهيم كليدي ديگري از جمله مفهوم انجمن (Association) و مفهوم نهاد را مطرح ميسازد. از نظر او انجمن، مقرراتي آگاهانه دارد و به اراده همه شركتكنندگان، پذيرفته شده است ولي مقررات نهاد، مقرات تحميل شده اي است كه همه اعضا بايد از آن پيروي كنند.
اسلاید 14 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«جرج هربرت ميد»
«جرج هربرت ميد» از جمله صاحبنظران مكتب كنش متقابل نمادي «نهاد اجتماعي» را پاسخ مشترك افراد در اجتماع مي داند. نهادي همچون خانواده، نظام مالكيت خصوصي يا آموزش همانا پاسخ عام اعضاي يك جامعه در مقابل يك موقعيت مشخص است بنابراين يك نهاد شبكهاي از روابط و فعاليتهاي منظم اجتماعي است كه دستاندركاران آن سعي در پا بر جانگهداشتن آن دارند.
اسلاید 15 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«برگر و لاكمن»
«برگر و لاكمن» از جمله صاحبنظران مكتب پديدار شناسي در اين رابطه به بحث ميپردازند و ريتزر آن را در كتابش چنين توضيح ميدهد: در اين فرآيند (نهادي شدن)، احساسي از واقعيت اجتماعي شكل ميگيرد و مردم بايد امور را خارجي سازي كنند يعني بايد براي بقا، چيزهايي را كه نياز دارند توليد كنند و با ديگران كنش متقابل نمايند.«برگر و لاكمن» نهاد را يك نوع فرآيند متقابل نوع سازي ميدانند اين طرز نگرش خردنگرانه از نهاد است كه با تعاريف اكثر جامعه شناسان از اين مفهوم تفاوت دارد.
اسلاید 16 :
3-حوزه اصالت رفتار اجتماعي
«مارتيندال»
«مارتيندال» در كتاب نهادها، سازمانها و جامعه تودهاي مفهوم نهاد اجتماعي را از نظر رفتارگرايي مطرح ساخته است.
وي نهاد را الگوهاي ارتباطي آشكار شده بوسيله گروهها ميداند، نهاد همان مجموعه رفتارهايي است كه د ر اجتماع، سازمان مي يابد. وي در اين باره چنين ميگويد:
" نهادها از نظر (رفتارگرايي) الگوهاي ارتباطي آشكار گشته به وسيله گروهها هستند. گروهها مجموعه رفتارهاي سازمان يافته و ارتباطات بين افراد ميباشند اهميت انتزاع و جداسازي نهاد از گروههاي انساني همانا در كشف الگوهاي مشترك است كه بوسيله تعداد بيشماري از گروهها به كارگرفته ميشود، بنابر اين شخصي ممكن است به بررسي اشكال نهادي در ميان تعداد وسيعي از گروههاي خويشاوند علاقه مند باشد.." از نظر «مارتيندال» نهادها نه فقط يك نياز بلكه برآورنده نيازهاي مختلف هستند و در اين مورد ميبايد نيازهاي گروهي را مد نظر داشت.
اسلاید 17 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«كولي»
«كولي» (Cooly) از ديگر صاحب نظران رفتارگرا، نهاد اجتماعي را در ابعاد ذهني آن مدنظر دارد و در پي طرح گروههاي نخستين و گروههاي ثانوي معتقد است كه گروههاي نخستين منابع زندگي، نه فقط براي فرد بلكه براي نهادهاي اجتماعي است. نهادهاي اجتماعي بخشهاي نسبتا قوام يافته ساخت اجتماعياند كه رشد كرده و ويژگي و استحكام يافته اند.
در نهاد برخلاف گروههاي نخستين، منابع زندگي نه براي فرد بلكه براي نهادهاي اجتماعي مهيا ميگردد.
براساس نظر «لوئيس كوزر»،«كولي» نظامهاي ارزش اقتصادي به ويژه ارزشهاي مالي را واجد خصلتهاي نهادي ميدانست، بنابراين به نظر وي نظام صنعتي، مكانيسمي خود به خودي نيست و مجموعهاي از نهادهايي است كه با عادت، رسم و قانون شكل ميگيرند.
اسلاید 18 :
ادامه تعاريف نهاد و نهاد گرايي
«هومنز»
«جرج هومنز» باني مكتب مبادله، نهادها را الگوي حاضر رفتار اجتماعي مي داند كه كنشهاي افراد را حفظ كرده و نگه ميدارد. وي به تحليل ساختي و كاركردي از نهاد، انتقاداتي دارد و آن را رد ميكند و از لحاظ علمي شكست خورده ميداند، زيرا تبيين ساختي اصلا تبيين نيست و تبييين كاركردي نيز نتايج واقعي و نادرست را در هم ميآميزد.
بنابراين وي به سومين نوع تبيين يعني تبيين تاريخي عنايت دارد و نهاد را به عنوان محصول نهايي از فرآيندهاي تاريخي قلمداد ميكند. به نظر وي تبيين تاريخي، روان شناختي است يعني تغيير نهاد در طول تاريخ را مد نظر دارد كه اين تغيير در سطح رواني صورت ميگيرد.
اسلاید 19 :
دكترين دولت نهم و وزارت كار و امور اجتماعي در اشتغالزايي از طريق نهاد گرايي دولت نهم در توسعه اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي و وزارت كار وامور اجتماعي به طور خاص در اشتغالزايي دكترين نهادگرايي را در دستور كار خود قراردادهاند، در مباني نظري و مستندات برنامه چهارم توسعه آمده است كه براي تحقق توسعه ميبايد نهادها و سازمانهاي لازم ايجاد شود. نهادها و ساختارهاي سازماني تامين كننده و تحكيم كننده و شكوفا ساز لازم براي توسعه اقتصادي ميباشند.
اسلاید 20 :
جدول شماره 1- نهادهاي مهم توسعه در الگوي توسعه از اين ماخذ به شرح زير ميباشد:
