بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مبانی فهم حدیث
جلسهٔ دوم
پیشینه فقه الحدیث (۱)
اسلاید 2 :
آشنایی با :
تلاشهای فقهالحدیثی دوره حضور
سابقه پژوهشهای مرتبط
دورههای گوناگون در این دانش
بنیانگذاران و دانشمندان برجسته در عرصه فقهالحدیث
اهداف آموزشی
جلسه دوم
اسلاید 3 :
فقهالحدیث در دوره حضور
سؤال:
با توجه به تعریف:
فقه الحدیث دانشی است که به بررسی متن حدیث میپردازد
تا با استفاده از قواعد کلامی، اصولی و ادبی در یک سیر منطقی،
ما را به مقصود اصلی گوینده نزدیک سازد.
امام علی (علیهالسلام) بنیانگذار تفسیر و نقد حدیث
اسلاید 4 :
3. افراد غیر ضابط: بیدقت در نقل حدیث
به دليل
4. افراد ضابط
2. افراد متوهم: فاقد فهم درست
مردم چهار دستهاند:
فقهالحدیث در دوره حضور
نمونهای از نقش امام علی در فقهالحدیث (کافی، ج ۱، ص ۶۲) :
علت تعارض بین نقلهای سلمان، مقداد و ابوذر با دیگران؟
اسلاید 5 :
تأکید ائمه بر فهم حدیث
امام صادق (علیهالسلام):
إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِيَاءِ وَ ذَاكَ أَنَّ الْأَنْبِيَاءَ لَمْ يُورِثُوا دِرْهَماً وَ لَا دِينَاراً وَ إِنَّمَا أَوْرَثُوا أَحَادِيثَ مِنْ أَحَادِيثِهِمْ فَمَنْ أَخَذَ بِشَيْءٍ مِنْهَا فَقَدْ أَخَذَ حَظّاً وَافِراً فَانْظُرُوا عِلْمَكُمْ هَذَا عَمَّنْ تَأْخُذُونَهُ فَإِنَّ فِينَا أَهْلَ الْبَيْتِ فِي كُلِّ خَلَفٍ عُدُولًا يَنْفُونَ عَنْهُ تَحْرِيفَ الْغَالِينَ وَ انْتِحَالَ الْمُبْطِلِينَ وَ تَأْوِيلَ الْجَاهِلِين
امام علی (علیهالسلام):
وَ لَا تُحَدِّثِ النَّاسَ بِكُلِّ مَا سَمِعْتَ بِهِ فَكَفَى بِذَلِكَ كَذِبا
اسلاید 6 :
ویژگیهای دوره حضور
تشویق ائمه نسبت به فهم عمیق حدیث و عرضه حدیث به ایشان
رواج پرسش از ائمه درباره واژهها و عبارات احادیث و تبیینهای خود ائمه در این باره
جمعآوری برخی احادیث مختلف یا معلول توسط بعضی از اصحاب ائمه
بیان برخی از زمینههای صدور و شرایط زمانی و مکانی احادیث توسط ائمه برای فهم بهتر آنها
گزارش نشدن هیچ شرح مفصل و کاملی بر مجموعههای حدیثی
اسلاید 7 :
دوره تدوین جوامع اولیه
احمد بن محمد بن خالد برقی (مؤلف کتاب المحاسن، نخستین جامع حدیثی شیعه)
قرن سوم تا پنجم
تأليفات مرتبط
علل الحدیث
معانی الحدیث و التحریف
تفسیر الحدیث
محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی (مؤلف کتاب کافی، معتبرترین جامع حدیثی شیعه)
ارائه راه حل برای برخی احادیث متعارض
تلاشهای فقهالحدیثی در کافی
بیان برخی موازین نقد حدیث در مقدمه کتاب
دستهبندی احادیث هممضمون ذیل عناوین گویا
بیان معنی برخی احادیث با استفاده از شعر و .
اسلاید 8 :
دوره تدوین جوامع اولیه
شیخ صدوق (از پرکارترین محدثان شیعه)
تدوین کتب موضوعی در زمینه حدیث
تلاشهای فقهالحدیثی
کتاب معانی الاخبار، نخستین کتاب فقهالحدیث
کتاب غریب حدیث النبی و امیرالمؤمنین
شرح برخی لغات و نکات کتاب من لایحضره الفقیه
شیخ مفید (از بزرگترین دانشمندان شیعه)
تلاشهای فقهالحدیثی
نگارش رسالههایی در معنای اصلی واژههای احادیث
توجه دادن به معانی مجازی در روایات
جمعآوری و حل مشکلات احادیث اعتقادی و فقهی
اسلاید 9 :
دوره تدوین جوامع اولیه
سید مرتضی (شاگرد برجسته شیخ مفید)
تلاشهای فقهالحدیثی
دفاع از عقاید شیعه در کتاب امالی با تکیه بر ادبیات
تألیف الذریعة الی اصول الشریعة در اصول فقه
پرداختن به معانی احادیث غیر قابل فهم در تألیفاتش
شیخ طوسی (مؤلف دو کتاب از کتب اربعه شیعه)
تلاشهای فقهالحدیثی
تبیین احادیث در کتاب تهذیب الاحکام
نکات فقهالحدیثی کتاب الاستبصار در حل تعارض
تدوین قواعد فقهالحدیث در کتاب عدة الاصول
اسلاید 10 :
ویژگیهای کلی این دوره
ادامه تألیف در زمینه علل الحدیث و تفسیر حدیث
تأثیر فراوان تدوین موضوعی احادیث در جوامع اولیه در فهم بهتر آن
تألیف کتاب معانیالاخبار به عنوان نخستین کتاب فقهالحدیثی
تألیف کتاب الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار به عنوان نخستین کتاب مستقل در زمینه تعارض
تألیف رسالههای مستقل در شرح و نقد حدیث و توجه به جنبههای ادبی و غریب الحدیث
آغاز تدوین کتاب در زمینه اصول فقه به عنوان پشتوانه علمی و فنی فقه الحدیث
اسلاید 11 :
دوران رکود نسبی(قرن ۶ تا ۹)
در این دوره کمتر به حدیث توجه شد و توجه دانشمندان بیشتر به فقه بود.
تلاشهای ابن طاووس در نقد احادیث فقهی و برخی رسالهها و شروح حدیثی
کتب فقهی و رسالههای مختصر شرح حدیث از علامه حلی
شرح ابن میثم بحرانی بر نهجالبلاغه
برخی شروح مختصر بر تعدادی از احادیث
ویژگی کلی فقه الحدیث در این دوره، کمرونقی و توجه به جنبههای کاربردی آن در فقه و کلام است.
