پاورپوینت حس و حرکت

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

بسم الله الرحمن الرحیم
فصل 5
حس و حرکت

اسلاید 3 :

فهرست مطالب
مقدمه
چگونه اجسام و رنگ ها را می بینیم؟
چگونه صداهای مختلف را می شنویم؟
از وجود بو در محیطچگونه اگاه می شویم؟
مزه دارد یا نه:یعنی چه؟
سرد است یا گرم ؟نرم است یا زبر؟
دستگاه حرکتی

اسلاید 4 :

مقدمه
وقتی وارد محیط جدیدی مثل بوستان می شوید، بعضی از احساس های خود را بیان می کنید.چه بوی خوبی؛ چه گل های زیبایی؛ هوا کمی سرد است؛ این صدای چه پرنده ای است؟ بیان این احساس ها نشان دهندهٔ رسیدن اطلاعاتی از محیط اطراف به دستگاه عصبی است. اطلاعات چگونه از محیط پیرامون به دستگاه عصبی وارد می شوند؟
اندام های حسی
در طبیعت محرک های مختلفی وجود دارند که روی بدن ما تأثیر می گذارند؛ مثل نور، صوت،مواد شیمیایی، گرما و فشار.
هر محرکی در هر جایی از بدن احساس نمی شود؛ بلکه فقط در محل های خاص حس می شود؛ مثلاً نور با چشم، صوت با گوش و گرما و سرما با پوست احساس می شوند. به اندام هایی که اثر محرک خاصی را دریافت و به پیام عصبی تبدیل می کنند، اندام های حسی می گویند. مهم ترین اندام های حسی بدن ما کدام اند؟
بازگشت

اسلاید 5 :

چگونه اجسام و رنگ ها را می بینیم؟
فرایند دیدن با ورود نور از مردمک و برخورد آن با شبکیه در بخش عقبی چشم آغاز میشود. محیطهایی که نور در چشم از آن ها عبور می کند، عبارتند از: قرنیه، زلالیه، عدسی و زجاجیه. پرتوهای نوری که از بیرون به چشم وارد میشوند بعد از گذر از قسمتهای فوق تصویری را بر روی شبکیه تشکیل میدهند. این عمل باعث تبدیل پرتوهای نور به تحریکات عصبی میشود. این تحریکات به مرکز بینایی چشم در مخ میروند و در آن جا به صورت یک تصویر درک میشود.

اسلاید 6 :

به منظور واضح دیدن یک جسم، به طور ناخودآگاه چشمان خود را مقابل آن میگیریم تا تصویر بر روی بخشی از شبکیه به نام نقطهی زرد بیفتد. در این نقطه، بینایی حداکثر وضوح را دارد. تصاویری که دورتر از نقطهی زرد تشکیل می شوند، وضوح کمتری دارند. در نقطهای که عصب بینایی از چشم بیرون می رود، گیرندهی حسی بینایی وجود ندارد و "نقطهی کور" نامیده میشود. به منظور بهتر دیدن اجسام با فواصل گوناگون، تحدب عدسی چشم تغییر میکند. تغییر قطر عدسی برای رویت بهتر اجسام دور و یا نزدیک، تطابق نامیده میشود. تطابق توسط ماهیچههای مژکی صورت میگیرد. اگر برای دیدن اجسامی در فاصله دور، ماهیچه های مژکی که به مشیمیه متصل اند، منقبض شوند عدسی مسطحتر می شود.

اسلاید 7 :

برای دیدن اجسام نزدیک، ماهیچه های مژکی حلقوی منقبض میشوند و تحدب عدسی را بیش تر میکنند. کشسانی عدسی آن را قادر میسازد تا تحدب خود را تا حدی تغییر دهد که تصویر واضحی روی شبکیه تشکیل شود. به خاطر انقباض ماهیچههای مژکی، چشم در دیدن اجسام نزدیک، تا دیدن اجسام دور زودتر خسته میشود. قابلیت مردمک در سازگاری با تحدب عدسی به افزایش وضوح بینایی کمک می کند.
باید توجه داشت که این مراحل به طور هم زمان در هر دو چشم رخ میدهند (دید دو چشمی). برای جلوگیری از ایجاد دوبینی، مغز دو تصویر ایجاد شده را با هم ترکیب میکند و سرانجام یک تصویر درک می شود این عمل، ترکیب تصاویر نامیده میشود.

اسلاید 8 :

اندام های درونی چشم
قرنیه :قرنيه يک قسمت دايره ای شکل با تحدب به جلو است.قرنيه قسمت شفاف لايه خارجی در جلو می باشد و تحدب آن به سمت جلو است. قبل از ورود نور به عدسی، نور در قرنيه شکست می يابد. قرنيه عروق خوني ندارد(چون) برای عبور نور بايد شفاف باشد و بنابراين از طريق انتشار تغذيه می شود. قرنيه به علت چينش منظم الياف کلاژن و کم آب بودن نسبی آن شفاف تر از صلبيه است.

اسلاید 9 :

صلیبیه :لایه ضخیم و سفیدرنگی است که قسمت خلفی کره چشم را پوشانیده و ضخامت آن از عقب به جلو بهتدریج کاسته میشود. سطح درونی آن قهوهایرنگ و مجاور مشیمیه است.
زلالیه:زلالیه مایع شفافی است که فضای جلوی عدسی را پر میکند. زلالیه از مویرگها ترشح میشود و مواد غذایی و اکسیژن را برای عدسی و قرنیه فراهم میکند و مواد دفعی را نیز جمعآوری کرده و از طریق خون دفع میکند.
عنبیه :عنبيه به صورت يک حلقه مدور دور مردمک است.(اگر به چشم فردی از روبرو نگاه کنيم قسمت سفيد رنگ، صلبيه و قسمت رنگی چشم عنبيه نام دارد).

اسلاید 10 :

عدسی:عدسی چشم کپسولی محدب است که جزئی شفاف از ساختار چشم است که همراه با قرنیه، پرتوهای نور را شکسته و آنها را بر روی شبکیه متمرکز میکند. تحدب عدسی با انقباض ماهیچهٔ مژکی تغییر و تطابق انجام میگیرد.

زجاجیه:زجاجیه(VITROUS BODY) ماده ای ژله مانند و بی رنگ است که باعث حفظ شکل کروی چشم میشود، و همراه با زلالیه فشار درون چشم را ثابت نگاه میدارد.

اسلاید 11 :

مشیمیه:مشیمیه یکی از لایههای ساختمان چشم است که بین صلبیه و شبکیه قرار گرفته است. این لایهٔ رنگدانهدار حاوی مویرگهای فراوانی است که تغذیهٔ عنبیه و سلولهای گیرندهٔ نور شبکیه را بر عهده دارد. مشیمیه در جلوی چشم بخش رنگین آن، یعنی عنبیه را به وجود میآورد.
شبکیه:شبکیه، قسمت حساس به نور چشم است که شامل سلولهای مخروطی (مسئول دید رنگی) و سلولهای استوانهای (مسئول دید سیاه و سفید و دید در تاریکی) میباشد. با تحریک سلولهای استوانهای یا مخروطی، سیگنالهای عصبی از لایههای عصبی زیرین شبکیه نهایتاً به فیبرهای عصب بینایی و قشر مغز میرسند.

اسلاید 12 :

اندام های شنوایی
بازگشت

اسلاید 13 :

چگونه می شنویم؟
شنوایی وقتی انجام میشود که امواج صوتی از گوش بیرونی میگذرند و به لابیرنت استخوانی در گوش درونی میرسند. در آنجا این امواج به تکانههای عصبی تبدیل میشوند و در نهایت وارد مغز میشوند. امواج صوتی که به گوش برخورد میکنند توسط گوش بیرونی به سمت پردهی صماخ هدایت میشوند. پردهی صماخ شروع به لرزش میکند و این لرزشها توسط استخوانهای کوچک گوش میانی به دریچهی بیضی منتقل میگردد. لرزشدریچه بیضی به وسیله استخوان رکابی سبب لرزش مایع حلزونی (پری لنف) میشود. این لرزشها به صورت موجی تا نوک حلزون ادامه مییابد و سرانجام به دریچهی گرد میرسد و در آنجا خاتمه پیدا میکند. امواج ایجاد شده سبب لرزش بخشی به نام غشای پایهدر درون حلزون غشایی را می شود. این لرزش خود سبب لرزش سلولهای گیرنده حسی روی غشای پایهمی شود

اسلاید 14 :

این عمل سبب تولید تکانه های عصبی در این سلول ها می شود. تکانههای ایجا شده به رشتههای عصبی منتقل میشوند. این رشتههای عصبی با رشتههای عصبی اندام تعادل یکی میشوند و به مرکز شنوایی در لوب گیجگاهی مخ میروند.

اسلاید 15 :

از وجود بو در محیط چگونه اگاه می شویم؟
حدود ١٠ میلیون سلول بویایی در بینی انسان وجود دارد که او را قادر میسازد تا پهنهی وسیعی از رایحهها را احساس کند. وقتی سرما میخوریم، احساس بویایی ما برای مدتی کار نمیکند. اندام بویایی ما در ابتدای مجرای تنفسی قرار گرفته و سطحی معادل یک سکهی کوچک در بالای حفرهی بینی را اشغال کرده است. رنگدانههای ناحیهی بویایی رنگ زردی به آن میدهد که از مخاط پیرامون آن قابل تشخیص است. هنوز نقش این رنگدانه در فرآیند بویایی مشخص نشده است. اما مشخص شده است جانوارانی که رنگدانهی پوستی ندارند؛ فاقد حس بویایی نیز هستند. بافت پوششی ناحیهی بویایی (با بیش از ١٠ میلیون سلول گیرنده)، ٥٠ میلیمتر بالاتر از بافت پوششی مژکی مجرای تنفسی است. سلولهای بویایی مژکهای ریزی (بیش از ١٢ عدد در هر سلول) دارند که با مخاط پوشیده شدهاست. دستجات رشتههای عصبی از سلولهای بویایی به بخش جلویی مرکز شنوایی در قاعدهی لوب پیشانی مخ میروند.

اسلاید 16 :

سلولهای حسی بویایی توسط استخوان بسیار نازکی به نام صفحهی غربالی از مرکز بویایی جدا میشوند. رشتههای عصبی از درون سوراخ های این استخوان عبور میکنند. سلولهای بویایی گیرندههای حسی شیمیایی اند. فقط بوی مولکول های مواد شیمیایی که سبب تحریک سلول های گیرنده بویایی شوند، حس می شود. بوی گازها سریعتر از بوی مایعات و جامدات حس میشوند. حلالیت در آب نیز توانایی بویایی را افزایش میدهد چون مولکولهای مواد تبخیر و در هوا پراکنده می شوند. از این خاصیت در صنایع عطرسازی استفاده میشود. احساس بوهای گوناگون قابل تمرین و آموزش است. افراد مجرب در زمینهی تشخیص بوی عطرها میتوانند بین ٥٠٠ بوی مختلف تفکیک قایل شوند. وقتی دستگاه بویایی خسته شود، درک بوهای باقیمانده در هوا نیز متوقف میشود. این حالت وقتی اتفاق میافتد که تمامی گیرندهای بویایی توسط مولکول های بو اشغال شدهاند و نیازمند زمان برای برگشت به حالت اولیه هستند.

اسلاید 17 :

سلولهای بویایی پس از حدود ٤ هفته میمیرند و با سلولهای جدید جایگزین میگردند. سلولهای مرده همراه مخاط بینی به بیرون بدن رانده میشوند. در مورد بوهای مختلف توصیف یکسانی وجود ندارد. بسیاری از بوها با جسمی که آن بو را متصاعد میکند نام گذاری میشوند؛ به عنوان مثال رایحهی گل بنفشه یا بوی سوختن چیزی. جانواران غالباً قدرت بویایی قوی تری نسبت به انسانها دارند. این قدرت به آنها کمک میکند تا در شرایط گوناگون خود را با محیط وفق دهند به عنوان مثال یک سگ به کمک بو مسیر خود را پیدا میکند. ما میدانیم که چرا یک بو مطلوب و بوی دیگر نامطلوب است و بین برخی بوها و اتفاقات خاص ارتباط برقرار میکنیم.

اسلاید 19 :

حس چشایی
حس چشایی، به کمک حس بویایی، به ما کمک میکند تا از خوردن انواع غذاها و نوشیدنیهای خوب لذت ببریم. این حس ناشی از کار صدها جوانهی چشایی است که اغلب روی زبان قرار گرفتهاند. حدود ٢٠٠٠ جوانهی چشایی در روی زبان، حفرهی دهان، اپیگلوت و بخش بالایی مری قرار دارند. بیش تر جوانههای چشایی در برجستگیهای کاسهای شکل در مخاط زبان قرار دارندجوانههای چشایی ٤٠ میلیمتر ضخامت و ٨٠ میلیمتر بلندی دارند. در کودکی و نوجوانی، هر برجستگی کاسهای حدود ٢٥٠ جوانهی چشایی را در خود دارد در حالی که در بزرگسالی این تعداد به ٨٠ عدد میرسد. هر جوانهی چشایی ٣٠ تا ٨٠ سلول گیرنده حسی دارد. جوانههای چشایی از سلولهای نگه دارنده، سلولهای قاعدهای و سلولهای حسی درست شدهاند و مرتباً بازسازی میشوند. گیرندههای چشایی رشتههای عصبی خاصی ندارند. ولی با رشتههای عصبی زبان، ارتباط برقرار می کنند.

اسلاید 20 :

جوانهی چشایی به صورت حفره ای است که توسط سوراخی به نام روزنهی چشایی به سطح زبان باز میشود. مایعات حاوی موادی که مزهشان تشخیص داده میشود از روی این روزنهها جریان مییابند و بخش بالایی سلولهای حسی را میشویند این عمل سبب تحریک این سلول ها می شود. سلولهای چشایی نوعی گیرندهحسی شیمیایی اند.