بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
جلسه پنجم
اسلاید 3 :
برای تشخیص سرطان راه های متفاوتی وجود دارد. اگر شخصی با داشتن علائم مشکوک به پزشک مراجعه کند اولین کاری که پزشک انجام می دهد معاینه بالینی می باشد به خصوص در مورد علائم ظاهری که قابل مشاهده است همانند تومور های سطحی یا تغییر رنگ در پوست یا خال یا سر درد و تهوع و کم شدن بینایی و.
برای تکمیل تشخیص پزشک احتیاج به آزمایشات پارا کلینیکی دارد.
بسته به این که چه تشخیص اولیه ای داده شود نوع آزمایش را مشخص می نمایند. به عنوان مثال اگر تومور در ناحیه پستان باشد یا فقط ترشحات غیر معمول در پستان وجود داشته باشد سونوگرافی و ماموگرافی انجام می شود.
اگر درد معده مداوم و خونریزی از معده و .. باشد اندوسکوپی و رادیولوژی انجام می شود.
اگر علائم در ریه باشد مثل سرفه مداوم همراه با خلط خونی و تنگی نفس، رادیولوژی و سی تی اسکن انجام می شود.
اسلاید 4 :
در بیشتر موارد معاینه بالینی و تست های پارا کلینیکی اطمینان کامل را در خصوص تشخیص کامل نمی دهد. بنابراین احتیاج به آزمایشات تکمیلی بیشتری است.
همانند: آزمایش خون، ادرار، مدفوع
برداشتن بیوپسی، تست های سلول شناسی، پاتولوژی
استفاده از تومور مارکر ها برای تشخیص
گاهی افراد هیچ علائمی نداشته و به طور اتفاقی برای منظور خاصی تست آزمایشگاهی می دهند که برخی از فاکتورهای تغییر یافته نظر پزشک را جلب کرده و مشکوک شده بنابراین برای بیمار آزمایشات تکمیلی تجویز می نماید.
بسیاری از سرطان ها علائم اولیه نداشته و زمانی که سرطان پیشرفت می نماید علائم ظاهر شده و پزشک برای تایید و تشخیص نوع سرطان آزمایشات تکمیلی به خصوص برداشتن نمونه بافتی را تجویز می نماید.
اسلاید 5 :
با وجود پیشرفت علم به خصوص در زمینه پزشکی عدم تشخیص زود هنگام سرطان از بزرگترین چالش های این بیماری محسوب می شود. زیرا اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود شانس درمان بالا می رود در غیر اینصورت کاری که پزشکان می توانند انجام دهند زنده مانی بیشتر بیمار با روش های درمانی حاضر می باشد.
البته در کشورهای پیشرفته در مورد چند نوع سرطان از جمله پستان، تخمدان و رحم و. تست های اولیه جهت چک آپ کردن افرادی که در سابقه خانوادگی خود این سرطان را داشته اند وجود دارد. افراد با صرف هزینه زیاد هر سال می توانند آزمایشات ژنتیکی و پاراکلینیکی و آزمایشگاهی را انجام داده هم جهت پیشگیری و هم تشخیص زودرس و در صورت احتمال ابتلا درمان زودرس انجام دهند. که این در هر کشوری انجام پذیر است متاسفانه هم مسئله فرهنگی و هم هزینه های بالای این نوع آزمایشات مانع از انجام آن در مردم می شود.
اسلاید 6 :
یکی از مهمترین راه تشخیص سرطان و تعیین نوع آن ، درجه و stage سرطان برداشتن نمونه بافتی(Biopsy ) می باشد. بسته به نوع سرطان که در کدام محل تشخیص داده شود بیوپسی می تواند بدون عمل جراحی یا با عمل جراحی سرپایی یا اتاق عمل انجام گیرد.
نمونه برداشته شده از لحاظ سلولی و بافتی در آزمایشگاه پاتولوژی مورد بررسی قرار می گیرد تا با بافت و سلول نرمال مورد مقایسه قرار گرفته و تایید نهایی برای وجود تومور سرطانی داده شود. اطلاعات مربوط به پاتولوژی برای درمان بیماری توسط آنکولوژیست ها بسیار اهمیت دارد. همچنین تعیین درجه سرطان و وجود سرطان در لنف یا متاستاز برای تعیین نوع درمان بسیار مهم می باشد.
اسلاید 7 :
نمونه هایی از تفاوت سلول و بافت سرطانی با نرمال در مطالعات پاتولوژی در اسلاید های بعدی آورده شده است.
اسلاید 8 :
در این اسلاید نمونه یک سلول سرطانی را بین سلول های نرمال مشاهده می کنید.
اسلاید 11 :
در اسلاید قبلی تمامی تفاوت هایی که یک سلول نرمال با سلول طبیعی دارند در مطالعه پاتولوژی قابل مشاهده است. همانند: نحوه تقسیم سلولی نامنظم در سلول سرطانی
اندازه بزرگ هسته در سلول و کوچک شدن حجم سیتوپلاسم
تنوع در شکل سلول های سرطانی و یک شکل نبودن آن ها
از دست دادن شکل ظاهری نرمال و داشتن اتصالات سلولی متفاوت از سلول نرمال
نامرتب بودن و نداشتن آرایش منظم سلولی در سلول سرطانی
نداشتن غلاف سلولی در بافت سرطانی
اسلاید 12 :
شکل بافت سرطانی که اقدام به مهاجرت و ایجاد متاستاز نموده است.
اسلاید 14 :
واژه متاستاز را بارها عنوان کردیم و تعریف آن را هم می دانید. یک تومور سرطانی زمانی که از محل اولیه خود مهاجرت می نماید و به بافت های دیگر حمله می کند در آنجا فرصت رشد و تکثیر را پیدا می کند. زمانی که شخص درگیر متاستاز می شود ممکن است در چندین بافت و ارگان مختلف تومور سرطانی ایجاد شود در این صورت درمان و تشخیص بسیار مشکل خواهد بود و علائم پیچیده تر می شوند و این حالت بدخیم ترین نوع و درجه سرطان است.
در اسلاید قبلی نمونه ای از مکان ها و بافت هایی که درگیر متاستاز می شوند را مشاهده می نمایید و علائمی که به دنبال دارند.
بافت مغزی یکی از جاهایی است که هم تومور اولیه در آنجا بوجود می آید و هم درگیر متاستاز می شود. وجود سردرد مکرر و بی وقفه ، تشنج و سرگیجه از علائم آن است.
اسلاید 15 :
نکته: هر کدام از بافت ها می توانند مستقیم درگیر سرطان شوند و یا درگیر متاستاز گردند و همچنین علائم سرطان ممکن است با علائم سایر بیماری ها نیز یکسان باشد و همین کار تشخیص را مشکل ساز می نماید.
ریه از جمله ارگان دیگر است. سرفه مکرر، بالا آوردن خون و سخت نفس کشیدن از علائم آن است.
گره لنفاوی: بزرگ شدن و دردناک شدن گره لنفاوی از علائم آن است.
کبد: بزرگ شدن کبد و ایجاد یرقان از علائم آن است.
استخوان: درد زیاد، شکستگی و فشرده شدن نخاع از علائم آن است.
اسلاید 17 :
اسلاید قبلی شبکه پیچیده ای از علائم و ارتباط آن با نوع سرطان و اضطراری بودن توجه و آزمایشات تکمیلی را نشان می دهد با دنبال کردن فلش ها و هر رنگ می توانید این توضیحات را مشاهده کنید. فقط جهت اطلاعات عمومی و مشاهده داده شد. نیازی به یادگیری برای امتحان نیست.
اسلاید 18 :
Cancer Therapy
►Surgery
►Adjuvant therapy
►Systemic therapy: Chemotherapy
Hormone therapy
Immunotherapy
►Radio therapy
►Gene therapy
اسلاید 19 :
برای درمان سرطان دو واژه وجود دارد: cure یا درمان قطعی زمانی است که تشخیص در مراحل اولیه سرطان داده شده و فرد به طور کامل درمان می شود. البته با توجه به نقطه ضعف در تشخیص اولیه و عدم ظهور علائم در مراحل اولیه ایجاد تومور، احتمال کم تری دارد.
treatment: یا درمان غیر قطعی که اغلب برای اکثر سرطان ها صورت می گیرد. چرا غیر قطعی گفته می شود زیرا اغلب زمانی انجام می شود که تومورها گسترش پیدا کردند یا درجه بالایی دارند و برای جلوگیری از گسترش بیشتر و افزودن زمان زنده مانی بیمار انجام می شود.
نکته: در مواردی هم دیده شده که در زمانی که بیماران دچار بدخیمی شده اند نیز درمان جواب داده و بیمار سالها زنده مانده است. در مواردی هم درمان صورت گرفته اما بعد از مدت کوتاهی در ارگان یا بافت دیگری سرطان نمایان شده است و مجدد عود کرده است.
اسلاید 20 :
درمان های در نظر گرفته شده برای هر بیمار سرطانی حتی از یک نوع سرطان می تواند متفاوت باشد و پزشک با مشورت آنکولوژیست و نتایج پاتولوژی تصمیم می گیرند که چه درمانی به بیمار بدهند.
علی رغم این انواع درمان را به طور کلی توضیح می دهیم.
جراحی: یکی از درمان هایی است که انجام می شود. این که اول انجام شود یا در مراحل بعدی بسته به نوع سرطان و اندازه تومور دارد. گاهی تومور بزرگ شده و در یک محل وجود دارد و هنوز متاستاز نداده است پزشک با جراحی تومور و قسمتی از بافت نرمال اطراف آن را بر می دارد و سپس ادامه درمان به شکل دیگری بسته به نظر پزشک انجام می شود. جراحی کردن تصمیم سختی است که پزشک باید بگیرد زیرا دارای خطراتی است. هنگام جراحی ممکن است یک سلول سرطانی وارد جریان خون شده و بعد از مدتی در جایی دیگر متاستاز دهد. یا برداشتن قسمتی از بافت نرمال اطراف بافت سرطانی مساله ساز و خطرناک است زیرا فرد قسمتی از ارگان خود را از دست می دهد. به عنوان مثال برداشتن بافت سینه یا روده و.. برداشتن بافت نرمال به این دلیل است که پزشک مطمئن شود که بافت سرطانی باقی نمانده است.
عمل جراحی همیشه صورت نمی گیرد و به تنهایی نیز راه درمانی محسوب نمی شود. گاهی اندازه تومور خیلی بزرگ است بنابراین ابتدا با شیمی درمانی یا راه های دیگر اندازه آن را کوچک می کنند سپس توسط جراحی تومور را بر می دارند.
