بخشی از پاورپوینت
اسلاید 3 :
مباني بيماريزايي( نقش عوامل بيماريزا، ميزبان، محيط)
اسلاید 4 :
الف- عامل بيماريزا (Agent )
در اپيدميولوژي بيماريهاي واگير، يكي از 8 گروه عوامل بيماريزاي باكتريها، ويروسها، ريكتزياها، پروتوزوئرها، قارچها، انگلها، بندپايان و پرايونها دخالت دارند.
اسلاید 5 :
سه ويژگي اصلي عامل بيماريزا در ارتباط با اهميت اپيدميولوژيك آنها باید مورد توجه قرار گيرد كه شامل:
1) ويژگيهايي كه با انتشار يا انتقال عامل بيماريزا در محيط تاثير دارند مانند روش انتقال عامل بيماريزا
2) خصوصياتي كه به ايجاد عفونت، مربوط ميشود مانند قابليت بيماريزايي عامل بيماريزا در ميزبان
3) ويژگيهايي كه به ايجاد بيماري و ارتباط بين عامل بيماريزا و ميزبان مانند حساسيت فرد يا وضع ايمني او ارتباط دارند.
اسلاید 6 :
باكتريها
اندازهاي بين 2 تا 5 ميكرون دارند. به صورت هوازي، بي هوازي يا بي هوازي اختياري وجود دارند.
عامل سببي بيماريهاي مختلف مانند سل، مخملك و تب مالت را باكتريها تشكيل ميدهند.
اسلاید 7 :
ويروسها
كوچكتر از باكتريها هستند.
ساختمان كامل سلولي ندارند.
قدرت نفوذ بسيار زيادي دارند، و براي رشد و تكثير، لازم است در بافت زنده زندگي كنند.
عامل سببي بيماريهاي مختلف مانند سرخك، سرخجه و آبله، ويروسها هستند.
اسلاید 8 :
ريكتزياها
از لحاظ تكاملي حد واسط بين باكتريها و ويروسها هستند.
اكثر آنها به وسيله بندپايان از مخزن به ميزبان جديد منتقل ميشوند.
در خارج بدن موجود زنده نسبت به عوامل محيطي بسيار حساس و آسيبپذيرند.
عامل سببي بيماريهاي مختلفي مانند تيفوس، تب Q، ريكتزياها ميباشند.
اسلاید 9 :
پروتوزوئرها
تكسلولياند و ساختمان كامل سلولي دارند.
عامل سببي بيماريهاي مختلفي مانند مالاريا، ليشمانيوز، شيستوزومياز، پروتوزوئرها هستند.
اسلاید 10 :
قارچها
قارچها موجودات پست گياهي هستند.
فاقد كلروفيلاند، و نميتوانند از مواد معدني، مواد آلي بسازند.
معمولاً داراي اسپور هستند.
عامل بيماريزاي بيماريهاي مختلف مانند انواع كچليها، عفونتهاي قارچي سوند ادراري ميباشند.
اسلاید 11 :
انگلها( كرمها)
گستردگي زيادي در جهان دارند.
شامل دو گروه بزرگ كرمهاي پهن و دراز هستند.
اندازه آنها از چند ميليمتر تا چندمتر متغير است.
در اندامهاي مختلف بدن( مثل روده، كبد، زير جلد) ميتوانند جايگزين شوند.
اسلاید 12 :
بندپايان
بندپايان، هم ناقل، هم عامل بيماريزا و هم ميزبان بيماريها هستند( مثلاً كنه ناقل و مخزن تب راجعه، كك ناقل طاعون).
بدن آنها از تكههاي مجزا و چسبيده به هم تشكيل شده و سطح بدنشان كیتيني است.
بزرگترين گونه جانوري در كره زمين هستند.
عامل بيماريزاي بيماريهاي مختلف مانند گال ميباشند.
اسلاید 13 :
پرايونها
مواد پروتئيني قابل تكثير و بسيار مقاومي هستند كه معمولاً در بدن ميزبان، رشد بسيار آهستهاي داشته باعث ايجاد بيماريهاي خطيري نظير جنون گاوي و واريانت بيماري كروتسفلدجاكوب ميگردند.
اسلاید 14 :
شرايط ايجاد بيماري به وسيله عوامل بيماريزا( بيماريزايي عوامل بيماريزا)
ويرولانس يا درجه قابليت بيماريزايي
عبارت است از شدت بيماري ایجاد شده توسط عامل بيماريزا در يك ميزبان خاص.
اسلاید 15 :
پاتوژنيسيته يا قدرت بيماريزايي
خاصيت يك ميكروارگانيسم كه درجه ايجاد يك بيماري آشكار را در بين افراد عفونتدار تعيين ميكند و عبارت است از نسبت تعداد افراد مبتلا به بيماري باليني به تعداد افراد مواجههيافته با عفونت.
قدرت سمي (Toxigenicity)
ميزان سميت عامل بيماريزا براي بدن
اسلاید 16 :
سينرژيسم( هم افزايي) يا همكاري عوامل بيماريزا
اين عامل حاصل موقعيتي است كه در آن اثر تجمعي دو يا چند عامل از مجموعه اثرات تك تك آنها زيادتر است.
نقطه مقابل همافزايي تضادAntagonism ) (است كه در نتيجه آن اثر تجمعي دو يا چند عامل كمتر از جمع اثرات هريك از آن عوامل بتنهايي يا به صورت جدا از هم باشد.
اسلاید 17 :
اختصاصي بودن عامل بيماريزا( ايجاد بيماري در يك ميزبان خاص)
محيط زيست( مثل هوازي يا بي هوازي بودن آنها)
عوامل بيماري زا برخي هوازي، گروهي بي هوازي و دسته ديگر بي هوازي اختياري هستند. برخي در درجه حرارت خاصي زندگي مي كنند و گروهي در حضور يا غياب نور بهتر رشد مي نمايند. بنابراين محيط زيست مي تواند بر بيماري زايي عامل بيماري زا تاثير داشته باشد.
اسلاید 18 :
جايگزيني ابتدايي
اين خاصيت معمولاً در مورد ويروس هاي روده اي مشاهده مي شود. بدين ترتيب كه با ورود يك عامل بيماري زا به داخل سلول ميزبان، از ورود ساير عوامل بيماري زا جلوگيري مي شود.
حتي اگر چند نوع عامل بيماري زا با همديگر وارد سلول شوند آن كه قوي تر است پيروز و باعث ايجاد بيماري خواهد شد.
اسلاید 19 :
سرعت تكثير و تعداد عامل بيماري زا
برخي عوامل بيماري زا بايد به تعداد معيني برسند تا بتوانند در ميزبان ايجاد بيماري كنند.
سرعت تكثير آنها از عوامل موثر ديگر در بيماري زايي عوامل بيماري زا محسوب مي شود.
اسلاید 20 :
سير تكاملي عامل بيماري زا
برخي عوامل بيماري زا داراي سير تكاملي دوره اي نزد ميزبان يا ناقل يا هر دو هستند و تا اين سير طي نشود عامل بيماري زا قابليت بيماري زايي پيدا نميكند.
مثال: انگل مالاريا در خون انسان و در بدن پشه آنوفل سير تكامل خود را طي مي كند.
