بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
عنوان پروژه:
برداشت بنای مسجد انقلاب(مسجد سرخ)
اسلاید 4 :
فهرست مطالب:
فصل اول :روش تحقیق
فصل دوم:بخش اول-شناخت شهر ساوه
1-1شناخت جغرافیایی –سیاسی ساوه
جغرافیای سیاسی
جغرافیای اقلیمی
2-1شناخت تاریخی شهر
راههای دسترسی به مسجد انقلاب (کروکی)
پلان تیپ طبقاتومقاطع مسجد
پلان موقعیت وتصویر سه بعدی
مطالعه تاریخی بنا
نمای مسجد سرخ از بیرون مسجدانقلاب
مناره ونمای مسجد سرخ
2-2شناخت سازه بنا
اسلاید 5 :
مقاطع مجموعه مسجد انقلاب
محراب بازسازی شده وگچبری مسجد سرخ
3-2شناخت عناصر غیر سازه ای
کتیبه های تاریخ دار بنا
کتیبه های موجود در مسجد سرخ
نمونه ای از شبستان وطاق مسجد سرخ
اسلاید 6 :
فصل اول:روش تحقیق
اين مسجد كه به مسجد قرمز نيز معروف است، در ضلع شمالي ميدان قديمي ساوه، قرار دارد. نام قرمز از تزئينات و كتيبههاي قرمز رنگ مسجد اخذ شده است. ساختمان مسجد مشتمل برگنبد ساده آجري، يك گلدسته، سه رواق و چند ايوان است و از آثار دوره سلجوقي به شمار ميآيد. اين مسجد محرابي زيبا و با ارزش دارد كه با چند كتيبه گچبري و با نقاشي مقرنس گچي مزين شده است. اين محراب سه كتيبه به خط ثلث، كوفي سفيد و كوفي زرشكي دارد. از ديگر نشانههاي با ارزش اين مسجد مناره آجري آن است كه از قرن پنجم (عهد سلجوقي) به يادگار مانده است و تاريخ ۴۵۳ هجری قمری بر روي آن ثبت شده است.
مسجد سرخ یکی از آثار ملی و دیدنی شهر ساوه و همچنین استان مرکزی است.به روایت کتب تاریخی شهرستان ساوه از مناطق اصلی حضور و گسترش دین اسلام و به خصوص شیعه بوده که دارای آثار اسلامی متعددی است که مسجد سرخ یکی از این آثار است. این بنا به دلیل قرمز بودن از جاذبه خاصی برخوردار است و به مسجد سرخ معروف شده است.
این مسجد با شماره 155 به فهرست آثار ملی ثبت شده و یکی از 400 اثر تاریخی و باستانی شناسایی شده شهر ساوه است.
ساوه با داشتن بیش از 20 اثر ملی دینی یکی از گنجینههای باارزش کشور است که مسجد سرخ یکی از این آثار ارزشمند است.
بنای مسجد مربوط به دوره شاه اسماعیل صفوی و شامل سردر ورودی، صحن، ایوان، گنبدخانه، شبستان، رواق و مناره دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد تازه ساخت است.
اسلاید 7 :
این مسجد در ضلع شمالی میدان انقلاب و جانب غربی بازار شهر ساوه بنا شده، شهری که به دلیل داشتن انار ایرانی مرغوب به شهر یاقوتهای سرخ مشهور است و این مسجد به دلیل وجود تزیینات سرخ و کتیبههای قرمز رنگ به مسجد سرخ نام گرفته است.
سرخی این مسجد پهلو به پهلوی انارهایی میزند در این شهر پرورش مییابد و نشانی از جاودانگی دین و دینمداری در این شهرستان دارد.
سر در ورودی این بنا مزین به تزیینات کاشیکاری فیروزه عصر صفوی است و جدار آن سفیدکاری شده است. طاق سر در، مقرنس کاری و در پایین آن، کتیبهای گچبری به خط ثلث برجسته نمایان است و بالای درگاه و در سینه سر در، لوح سنگی نصب شده که بر آن فرمانی دیوانی از شاه اسماعیل صفوی نقش بسته است.
بخش اصلی گنبد خانه در میانه سه رواق و یک مقبره واقع است و از سه جهت، درگاهی وسیع و مرتفع به رواقهای اطراف باز میشود.
گنبدخانههای دیگر در بالای این رواق قراردارد که نیم طاقهایی در قوسهای کوچکتری به اضلاع تبدیل گشته و پایین طاق با پوشش عرقچینی بنا بالا آمده است.
بدنه قوس نیم طاقها با گوشهای از مقرنس خوش آراسته و رنگ آمیزی شده است، در زیر گنبد، کتیبهای با متن “سوره نبا” منقش به گل و بوتههای برجسته نوشته شده است.
در زیرگنبد دوم کتیبهای دیگر به خط برجسته کوفی به رنگ زرشکی با زمینه لاجوردی متضمن به سوره “یاسین” گچبری شده است.
در میانه ضلع جنوبی گنبدخانه، محرابی چهار ضلعی با پوشش مقرنس گچی ، مزین به کتیبهای گچبری قرار گرفته است. در جهت غربی و جنوبی مسجد یاد شده، چندین حجره با ایوانهای چهار گانه قرار دارد که اطراف آن برای ساخت مدرسه در سال 1357 برداشته شد.
سالانه هزاران نفراز این اثر تاریخی و مذهبی دیدن میکنند. همچنین به دلیل قرار گرفتن ساوه در محور مواصلاتی مرکز کشور، به ویژه در ایام نوروز، روزانه محل تردد هزاران خودوری عبوری است، به همین دلیل مسافران زیادی را جذب خود میکند که مسجد سرخ یکی از اماکنی است که مسافران از آن دیدن میکنند
اسلاید 8 :
فصل دوم: بخش اول:شناخت شهر ساوه
ساوه از شهرهای استان مرکزی و مرکز شهرستان ساوه، در کشور ایران است. جمعیت این شهر در سال ۲۰۱۲ برابر با ۲۰۱۸۲۸ نفر است. ساوه یکی از شهرها و مناطق باستانی بازمانده از دوره ساسانی است که در اواخر دوره ساسانی و در اوایل دوره اسلامی یعنی سال ۲۲ هجری، جزو ایالت جبال یا کوهستان بودهاست. ساوه از شمال به شهرستان زرندیه و استان قزوین، از جنوب به شهرستان تفرش و استان قم، از شرق به استان تهران و قم و از غرب و جنوب غربی به استان همدان و شهرستان کمیجان محدود میگردد.
اسلاید 9 :
1-1شناخت جغرافیایی –سیاسی شهر ساوه:
اين شهرستان به مساحت 8855 كيلومتر مربع (معادل 30 درصد مساحت كل استان مركزي) در شمال استان مركزي قرار گرفته است كه بدين ترتيب وسيع ترين شهرستان استان مركزي به شمار مي آيد . اين شهرستان از شمال وشمال غربي به كرج و قزوين، شمال شرقي به شهريار، جنوب شرق به قم از جنوب به تفرش و از غرب به همدان محدود مي گردد . مركز آن شهر ساوه، در ارتفاع 995 متري از سطح دريا قرار گرفته است و با مركز استان (اراك) 152 كيلومتر فاصله دارد. شهرستان ساوه براساس آخرين تقسيمات كشوري سال 1375 داراي 5 شهر (ساوه، زوايه، غرق آباد ، مأمونيه، نوبران) 4 بخش و 12 دهستان بوده است. جمعيت اين شهرستان در سال 1375، حدود 223429 نفر بوده، 5/17 درصد جمعيت استان را شامل ميشود . از اين تعداد 53 درصد ساكن نقاط شهري بوده اند.
سوغات شهرستان انار و انجير خشك و پاية اقتصاد آن را صنعت و كشاورزي تشكيل مي دهد. منطقه ساوه به خاطر مجاورت با كوير و ارتفاعات كم داراي آب و هواي گرم و خشك است. ميزان بارندگي كم و حدود 213 ميليمتر در سال مي باشد و بيشتر بارش نيز به صورت باران است. شهرستان ساوه را بيشتر نقاط هموار و دشت تشكيل مي دهد. اين دشتها از جنوب شهر ساوه شروع و تا دشت بزرگ ساوه – كه گستردگي شهرهاي غرق آباد، ساوه، شهرصنعتي، مأمونيه و زرند است – امتداد دارد و داراي خاكي بسيار حاصلخيز و محل توليد بسياري از محصولات باغها و كشاورزي است. ارتفاعات منطقه در غرب شهرستان متمركز بوده و در شمال غرب شهر ساوه و غرب رازقان به حداكثر 2930 متر مي رسد.
رودخانه قره چاي كه از غرب و از استان همدان وارد شهرستان ساوه مي شود با جهت غرب به شرق تمام شهرستان را مشورب نموده و به خارج از شهرستان (مسيله قم) هدايت مي شود. بر مسير همين رود است. ساكه ساوه (الغدير) بر محل قديمي بند شاه عباسي احداث گرديده است. از ديگر رودخانه هاي مهم در آن، مزدكان كه از ارتفاعات غربي سرچشمه گرفته و در جنوب شهر ساوه با قره چاي يكي مي شود از سرشاخه ها اين رودخانه كه همگي از ارتفاعات شمال غرب سرچشمه مي گيرند. مي توان به رودخانه هاي فصلي سامان، مسيله و چرم اشاره داشت.
شهرستان ساوه به دليل موقعيت جغرافيايي و ارتباطي هموار در طول تاريخ مورد توجه بوده است لذا بايد اين منطقه را مركز جاذبه هاي تاريخي استان مركزي ناميد.
اسلاید 10 :
عنوان پروژه:
برداشت بنای مسجد انقلاب
(مسجد سرخ)
جغرافياي سياسي: شهرستان ساوه يكي از شهرستان هاي استان مركزي است كه از طرف مشرق به شهرستان هاي ري سو كرج، از طرف جنوب و جنوب شرقي به شهرستان هاي تفرش و قم و از طرف شمال به شهرستان هاي قزوين و تاكستان از طرف مغرب به شهرستان همدان محدود مي شود فاصله ساوه تا تهران 140 كيلومتر و تا مركز استان 152 كيلومتر است مساحت كل شهرستان 79/8855 كيلومتر مربع برابر با 30 درصد مساحت كل استان با تراكم نسبي 24 نفر است.
شهرستان ساوه داراي 5 شهر بخش و 12 دهستان و 386 آبادي به شرح ذيل است بخش خرقان با دهستان الوير ( 19 آبادي و 1494 خانوار ) دهستان عليشا ( 18 آبادي و 1517 خانوار ) بخش زرند با دهستان حكيم آباد ( 45 آبادي و 1869 خانوار) دهستان خشگرود ( 59 آبادي و 1434 خانوار ) دهستان رودشور ( 17 آبادي 1242 خانوار ) بخش مركزي شامل دهستان شاهسونكندي ( 35 آبادي و 900 خانوار ) دهستان طراز ناهيد ( 37 آبادي و 1365 خانوار) دهستان قره چاي ( 30 آبادي و 1699 خانوار ) دهستان نو علي بيگ ( 35 آبادي و 2555 خانوار ) و بخش نوبران شامل دهستان آق كهريز 0 29 آبادي و 2049 خانوار) دهستان نبات ( 36 آبادي و 2114 خانوار ) دهستان كوهپايه ( 26 آبادي و 1504 خانوار )
اسلاید 11 :
جغرافياي اقليمي:
اين شهر در ارتفاع 1050 متر و ذر 130 كيلومتري جنوب باختري تهران واقع گرديده است رودخانه قره چاي از كوههاي تفرش سرچشمه گرفته و بعد از مشروب ساختن اراضي جنوب ساوه به درياچه قم مي ريزد شهر ساوه در منطقه دشتي قرار گرفته و كوه قابل ذكري در نزديكي آن وجود ندارد منطقه در مجموع داراي آب و هوايي معتدل خشك است، بيشترين درجه حرارت در تابستان به 43 درجه سانتيگراد و در زمستان كمترين درجه حرارت صفر درجه سانتيگراد است ميزان متوسط باران ساليانه 288 ميليمتر است.
اسلاید 12 :
2-1شناخت تاریخی شهر ساوه:
ساوه يكی از شهرها و مناطق باستانی بازمانده از دوران ساسانی است كه به معني خرده طلا آمده است. تپه باستانی ساسانی آسياباد (سير آباد) در مجاورت شهر، هم چنين تپه ها و محوطه های تاريخی هريسان، خرم آباد، آوه نشان گر قدمت اين است. ساوه در روزگار پارتيان با نام «سواكينه»، يكی از منازل مهم ميان راهی و در سده هفتم قبل از ميلاد يكی از دژها و منازل سرزمين ماد به شمار می رفته است. از وضعيت ساوه در روزگار پيش از اسلام اطلاع دقيق و مستندی در دست نيست، اما از قرن دوم هجری به بعد در مورد اين شهر اطلاعات و روايات مكتوب زيادی موجود می باشد. ورود حضرت معصومه (ع) به ساوه در راه سفر خراسان و بيماری ايشان در ساوه، نخستين رويدادی است كه در تاريخ اوايل دوران اسلامی اين شهر ذكر شده است.
به نظر می رسد كه گسترش خلافت اسلامی تا مرزهای چين، حمل و نقل كالا، كاروان های زيارتی حجاج و آبادانی راه ابريشم، توسعه شهر ساوه را درسدههای نخستين اسلامی فراهم آورده است.
ناحيه و شهر ساوه در روزگار ديالمه و سلجوقيان پيوسته مقر زمستانی سلاطين ديلمی و سلجوقی و سپاهيان آنان بوده كه معمولا ييلاق را در ناحيه خرقان و همدان می گذرانده اند. سرای معروف ديلمان و كوشك سلطانی ساوه اقامتگاه شاهان سلجوقی بوده است. رونق و آبادی شهر ساوه در روزگار سلجوقيان به اوج خود رسيد و ساوه به مركز سران قبايل متحد سلجوقی كه لقب اتابك داشتند، تبديل شد. از اين روزگار تا دوره خوارزمشاهيان بسياری از وزرای سلجوقی و خوارزمشاهی ساوجی بوده اند كه هريك در زمان خود در آبادانی و ايجاد بناهای شهری آن كوشيدند.
اسلاید 13 :
ساوه در جريان حمله خانمان بر انداز مغول در قرن هفتم هجری صدمه و آسيب فراوانی ديد. مغولان شهر را ويران كرده و ساكنان آن را از دم تيغ گذراندند. عماد الملك ساروجی وزير با تدبير و دانشمند سلطان محمد و سلطان جلال الدين خوارزمشاهی از جمله افرادی است كه در جريان حمله مغول جان خود را از دست داد. در دروه جانشينان هلاكو (ايلخانان) قسمت عمده ای از خرابی های هجوم مغول مجددا بازسازی شد. در اين دوره نيز ساوجيان هم چنان در مقامات و مناصب ديوانی دولت ايلخانی به خدمت در آمدند كه از آن جمله می توان به خواجه سعد الدين ساوجی وزير غازان خان، امير نظام الدين يحيی ساوجی، خواجه ظهير الدين ساوجی، خواجه شمس الدين ساوجی و… اشاره كرد.
ساوه در دوران تيموريان و آق قويونلو از غارت های متعدد و رقابت های ميان شاهزادگان آق قويونلو صدمه فراوانی ديد. ورود تركمانان چادر نشين و استقرار آنان در اطراف ساوه و دستيابی سران آن به حكومت و درگيری و رقابت داخلی آنان، صدمه و آسيب سنگينی به اقتصاد و نيروهای توليدی شهر وارد ساخت. در دوران صفويه بلوكات ساوه يكی از قلمرو های استقرار ايلات وابسته به نهاد حكومت صفويه (قزلباش و شاهسون ها) شد. اينان در حقيقت به مثابه قوای نظامی حكومت در نواحی مجاور پايتخت استقرار يافتند. از جمله ايل بيات كه در دشت های ساوه و زرند مستقر شدند و آن جا را به عنوان قلمرو زمستانه خود برگزيد.
در دوره صفويه شهر ساوه دوباره آباد شد و كاروانسراها، راه ها، رباط های ميان راهی، مساجد، بازار سرپوشيده و بناهای متعددی در آن احداث گرديد. با اين حال خرابی های ناشی از هجوم و حمله تيموريان، جنگ ها و كشمش های زمان آق قويونلو ها به تمامی بازسازی نشد. در اواخر دوره صفويه به ويژه در زمان حكومت شاه سلطان حسين صفوی، ضعف حكومت مركزی و تاخت و تاز قبايل و ايلات، رويدادهای ناشی از جنگ های ايران و عثمانی و فتنه افغان، آسيب های جدی و فراوانی به رشد و توسعه شهر وارد كرد.در روزگار زنديه با احداث بنای معروف چهار سو، در احيای مجدد بازرگانی ساوه كوشش شد. در فاصله پايان دوران صفويه تا قاجاريه، شهر در تسلط حكام وابسته به گروه های ايلی پر نفوذ ناحيه مانند خلج ها قرار گرفت. با پايتخت شدن تهران، اهميت ساوه كاسته شد. در حال حاضر شهر ساوه يكی از شهرهای آباد استان مركزی است و توسعه صنعتی آن موجبات رشد روز افزونی را فراهم آورده است.
اسلاید 14 :
(راه های دسترسی به مسجد انقلاب(کروکی))
این مسجد در میدان انقلاب ساوه ودر جنوب بازار قدیمی شهر قرار دارد.
مهم ترین و اصلی ترین ونزدیک ترین راه های دسترسی به این مکان را نشان می دهد.
اسلاید 15 :
(پلان تیپ طبقات و مقاطع مسجد انقلاب)
دیوارهای اصلی با ضخامت بیشتر و دیوارهای فرعی با ضخامت کمتری می باشد سقف این مساجد گنبدی شکل بوده و مصالح به کار رفته از بیرون خشت بوده واز داخل با آجر ساخته شده است و کف مساجد از آجر ساخته شده و دروپنجره ها از جنس چوب می باشد این مسجد در دو طبقه ساخته شده است.
در این پلان ها محل قرار گیری مسجد سرخ – مسجد حاج فرج و مسجد بزرگ را از لحاظ جغرافیایی و مقیاس و محل قرار گیری ورودی های اصلی و فرعی ضخامت نوع دیوارها نوع ستون ها مصالح به کار رفته نوع پنجره ها نوع نورگیرها و محل قرار گیری گنبد های مسجد را نشان می دهد.
اسلاید 16 :
2- از لحاظ مساحت کل و زیر بنای مساجد :(مسجد حاج فرج-مسجد سرخ-مسجد بزرگ)
1- مساحت کل مسجد انقلاب :این مسجد به مساحت کل :3380 متر مربع می باشد.
2- مساحت مسجد سرخ : 530 مترمربع
3- مساحت مسجد حاج فرج : 250 مترمربع
4- مساحت مسجد بزرگ :445 مترمربع
این پلان موقعیت قرار گیری مسجد را از لحاظ جغرافیایی و مساحت کل و زیر بنای مساجد انقلاب را نشان می دهد.
1-از لحاظ جغرافیایی : مختصات مسجد 35 درجه و1 دقیقه شمالی و 50 درجه و 36 دقیقه شرقی واقع شده است. و در میدان انقلاب ساوه ودر جنوب بازار قدیمی شهر قرار دارد .
اسلاید 17 :
1-2مطالعه تاریخی بنا:
معرفی مسجد سرخ(شهرستان ساوه):
مسجد سرخ:یکی از بناها و مساجد زیبای شهرستان ساوه و کشور ایران است که در مجموعه مسجد انقلاب ساوه قرار دارد این مسجد به موجب تزئینات و کتیبه های قرمز رنگی که در آن تعبیه شده است به مسجد قرمز مشهور شده است از جمله با ارزش ترین عناصر سازنده این مسجد را می توان محراب آن که مزین به کتیبه های گچ بری و نقاشی های متعدد می باشد و همچنین مناره های آجری آن دانست.
تاریخچه:
بر اساس کاوش های به عمل آمده وجود یک آتشکده در دوران ایران باستان در مکان کنونی مسجد بسیار محتمل است. بنابر روایات تاریخی این آتشکده تا دوره ی مامون عباسی پا برجا بوده و در این زمان به دستور ابو دلف عجلی حاکم ولایت عراق خاموش و به جای آن یک مسجد بنا می شود. امروزه بنای ابتدایی مسجد تا حد زیادی تخریب شده و بنای جدید مسجد در دوره ی سلجوقی و در مجاورت بنای قدیمی ساخته شده است که تا امروز نیز پا بر جا مانده است.
طرح مسجد:
این مسجد شامل سردر ورودی صحن ایوان گنبد خانه شبستان رواق و مناره دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد تازه ساخت است.سر در ورودی این بنا مزین به تزئینات کاشی کاری(کاشی فیروزه ای عصر صفوی)است و جدار آن حدود شصت سال پیش سفید کاری شده است.
اسلاید 18 :
(نمای مسجد سرخ از بیرون مسجد انقلاب)
اسلاید 19 :
مناره و نمای مسجد سرخ
نمای مسجد سرخ
مناره مسجد سرخ
اسلاید 20 :
2-2شناخت سازه بنا:
مسجد سرخ
طاق سردر مقرنس کاری و در پایین آن کتیبه ای گچ بری به خط ثلث بر جسته نمایان است و بالای درگاه و در سینه ی سردر لوح سنگی نصب شده که بر آن فرمانی دیوانی از شاه اسماعیل صفوی نقش بسته است. بخش اصلی گنبدخانه در میانه سه رواق و یک مقبره واقع است و از سه جهت درگاهی وسیع و مرتفع به رواق های اطراف باز می شود.گنبدخانه های دیگر در بالای این رواق قرار دارد که نیم طاق هایی در قوس های کوچک تری به اضلاع تبدیل گشته و پایین طاق با پوشش عرقچینی بنا بالا آمده است.
بدنه قوس نیم طاق ها با گوشه ای از مقرنس خوش آراسته و رنگ آمیزی شده است در زیر گنبد کتیبه ای با متن (سوره نبا) منقش به گل و بوته های برجسته نوشته شده است. در زیر گنبد دوم کتیبه ای دیگر به خط برجسته کوفی به رنگ زرشکی با زمینه ی لاجوردی متضمن به سوره ی (یاسین) گچبری شده است.در میانه ی ضلع جنوبی گنبدخانه محرابی چهار ضلعی با پوشش مقرنس گچی مزین به کتیبه ای گچ بری قرار گرفته است.
از دیگر بخش های مهم این مسجد می توان به مناره آجری مسجد اشاره کرد که با آجر و آیات قرآنی آراسته شده است. در ضلع غربی صحن مسجد ایوان مرتفع آجری قرار دارد که در پیرامون آن حجره هایی در سه طبقه ساخته شده است.
مورخان علت نام گذاری این مکان را به نام مسجد سرخ به دلیل رنگ های قرمزی می دانند که در تزئینات مسجد و کتیبه های آن به کار رفته است.
قدمت تاریخی:
براساس نظرات کار شناسان و کتیبه های تاریخی تاریخ ساخت مسجد به دوره ی شاه اسماعیل صفوی و یا دوران سلجوقیانباز می گردد. همچنین مناره مسجد نیز براساس تاریخ ثبت شده روی آن در سال 453 هجری قمری می باشد.
