بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
عنوان:
برنج (Oriza Sativa)
اسلاید 3 :
مقدمه
برنج غذای 30% جمعیت دنیا را تشکیل می دهد به همین دلیل مهم بوده و دارای اهمیت می باشد. برنج بعد از گندم از نظر غذایی رتبه دوم را دارا می باشد و از قدیمی ترین گیاهان زراعی است که برای تهیه خوراک انسان کشت می شده است. از کشورهای تولید تولید کننده برنج می توان چین، هندوستان، اندونزی، بنگلادش افغانستان و پاکستان را می توان نام برد.
50 الی 60 درصد کل برنج تولیدی به هندوستان و چین تعلق دارد. سطح کاشت برنج در ایران 560 هزار هکتار می باشد.
اسلاید 4 :
سابقه برنج کاری در ایران
زراعت برنج در ایران از سالیان دور معمول بوده و تاریخ کشاورزی نمایانگر آن است که در زمان هخامنشیان زراعت می شده، از استان ها مهم تولید کننده برنج می توان، مازندران، گیلان، خوزستان، فارس، گرگان، اصفهان، گنبد و حتی پارس آباد مغان را نیز نام برد. مازندران و گیلان 80 درصد برنج تولیدی را در اختیاردارند.
اهمیت اقتصادی برنج
برنج بعد از گندم دومین غله ای است که در سطح وسیعی کشت می شود. مقدار نشاسته برنج از گندم بیشتر ولی دارای پروتئین کمتری می باشد و از این لحاظ ارزش غذایی آن از گندم کمتر است.
علاوه بر تغذیه انسان در شیرینی سازی، تهیه لوازم آرایش و هم چنین از روغن تصفیه شده از سوی آن در آشپزی و نانوائی استفاده می شود.
اسلاید 5 :
اکولوژی
برنج گیاه زراعی مناطق گرمسیر مرطوب بوده و تنها عامل محدود کننده کشت آن سرما می باشد. این گیاه در طول دوره رشد خود به آب فراوانی نیاز دارد (حدود 30 هزار مترمکعب در هکتار) و در جایی کشت می شود که بارندگی سالیانه 1000 میلی متر یا بیشتر باشد.
نیاز حرارتی برنج در مقایسه با سایر غلات بیشتری باشد. احتیاجات حرارتی برنج در مراحل مختلف عبارتند از:
حداقل دما برای جوانه ــــــ 20 تا 37 درجه سانتی گراد
دمای مناسب برای این گیاه ــــــ 30 تا 32 درجه سانتی گراد
حداقل دما برای گلدهی ــــــ 22 تا 23 درجه سانتی گراد
حداقل دما برای تشکیل و پر شدن دانه ــــــ 20 تا 21 درجه سانتی گراد
اسلاید 6 :
نور کافی یکی از عوامل اصلی و موثر در باردهی برنج است. کمبود نور باعث تولید بوته های دراز و ضعیف می شود. نور باعث افزایش تعداد پنجه و یکی از عوامل مهم واکنش این گیاه نسبت به جذب کود از ته می باشد.
گرچه برنج یک گیاه روز کوتاه است ولی واریته های مختلف حساسیت متفاوتی نسبت به طول روز دارند، روزهای بلندگلدهی را به تعویق انداخته و روزهای کوتاه گلدهی را تسریع می کند.
خاک
برنج برخلاف سایر غلات زیاد به اکسیژن آزاد احتیاج ندارد و قادر است در زیر آب جوانه بزند. چنانچه آبسیاری زمین امکانپذیر باشد برنج در هر نوع خاکی به عمل می آید. اما اراضی رسی لومی برای برنج بهتر است.
امکان کشت برنج در زمین های اسیدی و شور وجود دارد.
برنج در مرحله پنجه زنی به شوری خاک بسیار حساس است. PH مناسب برای این گیاه 5/5 تا 7 می باشد.
اسلاید 7 :
مشخصات گیاه شناسی برنج
ریشه: برنج دارای سه ریشه جوانه ای و تعداد زیادی ریشه های فرعی است و از گره ساقه و از زیر خاک تشکیل می شود.
ساقه: ساقه توخالی، استوانه ای شکل و نرم دارد و تعداد میان گره های آن از 10 تا 20 عدد متغیر است.
برگ: برگ ها به طور متناوب، تعداد برگ ها با تعداد گره های ساقه متناسب است. برگ ها دارای تعداد زیادی روزنه هستند.
گل آذین: پانیکول یا خوشه ای مرکب است. در هر سنبله سه عدد گل وجود دارد. برنج خود گرده افشان است.
میوه: میوه برنج کاریوپس نامیده می شود که همراه لما و پالئا که به دانه چسبیده اند مجموعاً شلتوک نامیده می شود.
اسلاید 9 :
طبقه بندی برنج
برنج گیاهی از جنس oriza و از گونه Sativa می باشد تولید مثل به صورت جنسی می باشد.
برنج های زراعی مهم:
الف) تیپ ایندیکا O. Sativa. Indica: از تیپ های گرمسیری برنج می باشد. بیشتر در هندوستان و مالزی کشت می شود.
ب) تیپ ژاپونیکا O.S. Japonica: از تیپ معتدل برنج می باشد. برنج ها متداول ایران از این تیپ هستند.
ج) تیپ جاوانیکا O.S. Javanica از تیپ حد واسط است.
د) تیپ دورا O.S. Dura: از تیپ های دانه سخت با مقطع شیشه ای بیشتر از خزانه یافت می شود.
اسلاید 10 :
طبقه بندی واریته های برنج ایران
الف) گروه برنج های صدرا: مرغوبترین برنج ایران، خاصیت پخت عالی و ارزش تجارتی بالا
ب) گروه برنج های چمپا
ج) گروه برنج های گرده
د) برنج های اصلاح شده
عملیات زراعی برنج
الف) تهیه زمین برنج
دو نوع شخم در تهیه زمین برنج زده می شود: 1 ـ شخم اولیه 2 ـ شخم Pudiling
ب) کاشت برنج:
کشت برنج به سه حالت: 1 ـ کشت مستقیم (کشت قبل از غرقاب ـ کشت در حین غرقاب) 2 ـ کشت به روش نشائی 3 ـ کشت در حالت های استثنایی
اسلاید 11 :
1ـ کشت مستقیم: این روش در بعضی از کشورها از جمله آمریکا و اروپا که دستمزد کارگر زیاد است و زراعت های مکانیزه متداول است استفاده می شود. که بوسیله دو روش کشت می شود. 1) کشت قبل از غرقاب 2) کشت در حین غرقاب
2 ـ روش نشائی: برنج در خزانه کشت و سپس در شالیزارها نشاء می گردد. از رایج ترین روش های کشت برنج می باشد که کارگر زیاد و ارزان است. عمل کندن از خزانه و نشاء نمودن باید بلافاصله انجام گیرد.
3 ـ حالت های استثنایی کشت برنج: ـ برنج کاری در باتلاقها ـ برنج کاری در آب های با سطح متغیر ـ خشکه کاری ـ نیمه خشکه کاری
تراکم بذر در هر هکتار 70 کیلوگرم در نظر گرفته می شود.
اسلاید 15 :
داشت یا مواظبت های زراعی برنج
1 ـ آبیاری: اهمیت آبیاری بسیار مهم است زیرا مزارع برنج باید به مدت 3 تا 5 ماه غرقاب شوند، برنج حداقل 20 هزار و حداکثر 50 هزار مترمکعب آب نیاز دارد. برنج در مراحل پنجه دهی، تشکیل خوشه، گل کردن نسبت به کمبود آب حساس است.
2 ـ علف های هرز: 2 الی 3 بار مبارزه مکانیکی (وجین) و حتی نیاز به مبارزه شیمیایی خواهد داشت.
مهم ترین علف های هرز: سورف، مرغ، قاشقک، اوریاسلام
مهم ترین علف کش ها: Stamf34 – 2, 4-D - MCPA
3 ـ بیماری های برنج: بلاست، پوسیدگی ریشه و ساقه، پوسیدگی طوقه، لکه قهوه ای برنج
4 ـ آفات برنج: کرم ساقه خوار برنج ـ پروانه تک نقطه ای برنج ـ سر خرطومی برنج ـ مگس خزانه
اسلاید 17 :
علف هرز سوروف
اسلاید 18 :
عملیات برداشت برنج
جهت سهولت در برداشت برنج آب کرت ها را یکی دو هفته قبل از برداشت محصول تخلیه می کنند. و این زمانی است که معمولاً رنگ خوشه ها به زردی گرائیده و شلتوک های پایین خوشه در مرحله تخمیری سخت می باشد.
یکی دیگر از معیارهای رسیدن برنج درصد رطوبت شلتوک است که موقع برداشت بین 20 تا 27 درصدی می باشد.
برداشت ممکن است با دست یا با استفاده از ادوات برنده دیگر انجام گیرد.
