بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
اختلالات مرتبط با آسیب و عوامل استرس زا Trauma – and Stressor – Related Disorder
اختلال دلبستگی واکنشی Reactive Attachment Disorder
اختلال آمیختگی اجتماعی بازداری نشده Disinhibited Social Engagement Disorder
اختلال استرس پس از سانحه PTSD)Posttraumatic Stress Disorder)
اختلال استرس حاد Acute Stress Disorder
اختلالات سازگاری Adjustment Disorders
اسلاید 2 :
اختلال استرس پس از آسیب PTSD
اختلال استرس حاد
اختلال استرس پس از سانحه (Post-Traumatic Stress Disorder) اختلال روانی است که پس از یک رویداد ناگوار و آسیبزا مانند تجاوز جنسی، جنگ، تصادف رانندگی و دیگر عواملی که جان فرد را تهدید میکند بروز پیدا میکند.
رویداد تروماتیک، رویدادی است که فرد را با تهدید شدن به مرگ، احتمال مرگ واقعی، جراحت جسمانی جدی و یا خشونت و تجاوز جنسی روبهرو میکند.
ترس و فشار روانی که پس از برخورد با این رویدادها در فرد پدید میآید بیش از اندازه است و فرد توانایی کنترل شرایط را از دست میدهد .
در گذشته اختلال استرس پس از آسیبPTSD با نام های مختلفی شناخته می شد از جمله : سندرم قلب سرباز ، روان رنجوری جنگ، روان رنجوری آسیب زا –استرس جنگ و خستگی جنگ نامیده می شد.
اسلاید 3 :
برخی افراد بلافاصله پس از رویداد آسیب زا دچار اختلال استرس حاد می شودمی شوند که علایم آن مانند PTSD است تفاوت در این است که : مدت علایم در اختلال استرس حاد 3 تا 1 ماه پس از مواجهه با آسیب است اما در PTSD مدت این اختلال بیش از 1 ماه است.
اسلاید 4 :
نشانه های اختلال استرس حاد در4 طبقه قرار می گیرد:
نشانه هاى مزاحمت:
١.خاطرات ناراحت کننده عود کننده، غیر ارادى و مزاحم در مورد رویداد(رویدادهاى) آسیب زا
٢. رؤیاهاى ناراحت کننده مکرردر مورد این رویداد آسیب زا
٣. واکنش هاى تجزیه اى(مثل صحنه های بازگشت ها به گذشته flashback) که در آنها فرد به گونه اى احساس یا عمل مى کند که گویى رویداد (رویدادهاى) آسیب زا دوباره روى مى دهد
۴. ناراحتى روانشناختى شدیدا طولانى هنگام مواجهه با نشانه هاى درونى یا بیرونى که نماد جنبه اى از رویداد(رویدادهاى) آسیب زا هستند یا به آن شباهت دارند
اسلاید 5 :
خلق منفی
ناتوانى مداوم در تجربه کردن هیجانات مثبت(مثل ناتوانى در تجربه کردن احساس شادى، خشنودى، یا عشقى)
نشانه هاى برانگیختگىی
. اختلال خواب (مثل مشکلات به خواب رفتن، خفته ماندن، خواب بیقرار)
. رفتار هاى تحریک پذیر و طغیان خشم (با اندکى تحریک یا بدون آن) که معمولا به صورت پرخاشگرى کلامى یا جسمانى نسبت به افراد یا اشیا ابراز مى شوند.
. گوش به زنگى مفرط
. مشکلاتى در رابطه با تمرکز
. پاسخ یکه خوردن اغراق آمیز
اسلاید 6 :
نشانه هاى اجتناب
. تلاش هایى براى اجتناب کردن از خاطرات، افکار، احساسات مربوط به رویداد(رویداد هاى)آسیب زا یا خاطرات، افکار، یا احساساتى که ارتباط نزدیکى با این رویداد دارند
. اقداماتى براى اجتناب کردن از یادآورى هاى بیرونى (افراد، مکان ها،گفتگو ها، فعالیت ها، اشیا، موقعیت ها) که خاطرات، افکار، یا احساسات ناراحت کننده در مورد رویداد( رویدادهاى) آسیب زا را برانگیخته مى کنند.
اسلاید 7 :
نشانه هاى تجزیه اى
. احساس تغییر یافته واقعیت محیط اطراف فرد یا خودش (مثل در نظر گرفتن خود از دیدگاه دیگران، در حالت گیجى بودن، احساس کندى زمان).
. ناتوانى در به خاطر آوردن جنبه مهمى از رویداد(رویداد هاى) آسیب زا(معمولا به علت یاد زدودگى تجزیه اى و نه عوامل دیگرى همچون جراحت سر، الکل، یا داروها).
اسلاید 8 :
تفاوت دیگر PTSD و اختلال استرس حاد این است که در PTSD تغییرات منفی در شناخت را نیز شامل می شود مثل:
۱- ناتوانی در به یاد آوردن یکی از جنبههای مهم رویدادهای تروماتیک (معمولا در اثر یادزدودگی تجزیه ای نه در اثر آسیب مغزی، الکل یا مواد مخدر).
۲- فرد در مورد خودش، دیگران، یا دنیا باورها یا انتظارات منفی، همیشگی و اغراقآمیز دارد. (مانند: من آدم بدی هستم. به هیچ کس نمیتوان اعتماد کرد. جهان جای خطرناکی است). این موضوع میتواند به شیوهی دیگری نیز خودش را نشان دهد. برای نمونه: من روحیهام را برای همیشه از دست دادم. یا، کل سیستم عصبی من برای همیشه دچار مشکل شده است.
۳- فرد افکار منفی همیشگی، دربارهی دلیل یا پیامدهای رویداد تروماتیک دارد که باعث میشوند فرد خودش را دیگران را مقصر بداند.
۴- فرد همیشه در حالت هیجانی منفی قرار دارد برای نمونه ترس، وحشت، خشم، احساس عذاب وجدان، گناه، و … .
۵- از علاقهی فرد به کارهای مهم زندگی یا میزان مشارکتش در آنها به دشت کاسته شده است.
۶- احساس میکند نمیخواهد با دیگران ارتباط داشته باشد یا با آنها غریبه شده است.
۷- فرد به طور دائم نمیتواند هیجانهای مثبت را تجربه کند. برای نمونه نمیتواند شادی را تجربه کند. از زندگی خود رضایت ندارد. یا نمیتواند کسی را عاشقانه دوست داشته باشد.
اسلاید 9 :
ملاک هاى تشخیصى اختلال استرس حاد در DSM5
A: مواجهه با مرگ واقعى یا تهدید به مرگ صدمه جدى یا خشونت جنسى به صورت یک (یا تعداد بیشترى) از موارد زیر:
١. تجربه مستقیم رویداد(رویدادهاى) آسیب زا
٢. شاهد بودن رویداد(رویداد هایى) که براى دیگران رخ داده است
٣. آگاهى از اینکه رویداد (رویدادهایى) براى اعضاى خانواده نزدیک یا دوست نزدیک روى داده است
توجه: در موارد مرگ واقعى یا تهدید به مرگ عضوى از خانواده یا یک دوست این رویداد (رویدادها) باید خشونت آمیز یا تصادفى بوده باشند.
۴. تجربه کردن مواجهه مکرر یا شدید با جزئیات ناگوار رویداد(رویدادهاى) آسیب زا (مثلا اولین پاسخ دهندگان جنازه هاى انسان را جمع مى کنند؛ افسران پلیس بارها با جزئیات کودک آزارى مواجه مى شوند)
توجه: این در مورد مواجهه از طریق رسانه هاى الکترونیک، تلویزیون، فیلم ها، یا تصاویر صدق نمى کند مگر اینکه این مواجهه مرتبط با کار باشد
اسلاید 10 :
B :وجود نه(تعداد بیشترى) از نشانه هاى زیر از هر پنج طبقه مزاحمت، خلق منفى، تجزیه، اجتناب، و برانگیختگى که بعد از وقوع رویداد (رویدادهاى) آسیب زا شروع یا بدتر شده باشند.
نشانه هاى مزاحمت:
١.خاطرات ناراحت کننده عود کننده، غیر ارادى و مزاحم رویداد(رویدادهاى) آسیب زا
توجه: در کودکان امکان دارد بازى مکررى روى دهد که در آن، موضوعات یا جنبه هایى از رویداد (رویدادهاى) آسیب زا ابراز شوند.
٢. رؤیاهاى ناراحت کننده مکررکه در آنها محتوا و/ یا عاطفه رؤیا با این رویداد (رویدادها) ارتباط دارد.
توجه: در کودکان، امکان دارد رؤیاهاى ترسناک بدون محتواى قابل تشخیص وجود داشته باشند
٣. واکنش هاى تجزیه اى(مثل بازگشت ها به گذشته) که در آنها فرد به گونه اى احساس یا عمل مى کند که گویى رویداد (رویدادهاى) آسیب زا دوباره روى مى دهند. (چنین واکنش هایى ممکن است به صورت یک پیوستار روى دهند، به طورى که جلوه بسیار شدید، فقدان کامل آگاهى از محیط هاى اطراف موجود باشد).
توجه: در کودکان بازآفرینى مجدد ویژه آسیب ممکن است در بازى روى دهد.
۴. ناراحتى روانشناختى شدیدا طولانى هنگام مواجهه با نشانه هاى درونى یا بیرونى که نماد جنبه اى از رویداد(رویدادهاى) آسیب زا هستند یا به آن شباهت دارند
اسلاید 11 :
خلق منفى
۵. ناتوانى مداوم در تجربه کردن هیجانات مثبت(مثل ناتوانى در تجربه کردن احساس شادى، خشنودى، یا عشقى)
نشانه هاى تجزیه اى در اختلال استرس حاد
۶. احساس تغییر یافته واقعیت محیط اطراف فرد یا خودش (مثل در نظر گرفتن خود از دیدگاه دیگران، در حالت گیجى بودن، احساس کندى زمان).
٧. ناتوانى در به خاطر آوردن جنبه مهمى از رویداد(رویداد هاى) آسیب زا(معمولا به علت یاد زدودگى تجزیه اى و نه عوامل دیگرى همچون جراحت سر، الکل، یا داروها).
نشانه هاى اجتناب در اختلال استرس حاد
٨. تلاش هایى براى اجتناب کردن از خاطرات، افکار، احساسات مربوط به رویداد(رویداد هاى)آسیب زا یا خاطرات، افکار، یا احساساتى که ارتباط نزدیکى با این رویداد دارند ٩. اقداماتى براى اجتناب کردن از یادآورى هاى بیرونى (افراد، مکان ها،گفتگو ها، فعالیت ها، اشیا، موقعیت ها) که خاطرات، افکار، یا احساسات ناراحت کننده در مورد رویداد( رویدادهاى) آسیب زا را برانگیخته مى کنند.
اسلاید 12 :
نشانه هاى برانگیختگى در اختلال استرس حاد
١٠. اختلال خواب (مثل مشکلات به خواب رفتن، خفته ماندن، خواب بیقرار)
١١. رفتار هاى تحریک پذیر و طغیان خشم (با اندکى تحریک یا بدون آن) که معمولا به صورت پرخاشگرى کلامى یا جسمانى نسبت به افراد یا اشیا ابراز مى شوند.
١٢. گوش به زنگى مفرط
١٣. مشکلاتى در رابطه با تمرکز
١۴. پاسخ یکه خوردن اغراق آمیز
C:مدت اختلال استرس حاد (نشانه ها در ملاک B) سه روز تا یک ماه پس از مواجهه با آسیب است
توجه: نشانه ها معمولا بلافاصله بعد از آسیب شروع مى شوند اما ادامه حد اقل ٣ روز تا ١ ماه براى براورده شدن ملاک هاى اختلال ضرورت دارد
:D این اختلال ناراحتى یا اختلال قابل ملاحظه بالینى در عملکرد اجتماعى، شغلى، یا زمینه هاى دیگر عملکرد ایجاد مى کند
E:این اختلال ناشى از تأثیرات فیزیولوژیکى مواد (مثل دارو یا الکل) یا بیمارى جسمانى دیگر نیست (مثل صدمه مغزى آسیب زاى خفیف) واختلال روان پریشى کوتاه مدت بهتر توجیه نمى شود
اسلاید 13 :
نشانهها و معیارهای DSM 5 برای اختلال استرس پس از آسیب PTSD
A :قرار گرفتن در معرض مرگ یا تهدید شدن به مرگ، جراحت شدید یا تجاوز جنسی به یکی از شیوههای زیر:
۱- فرد رویداد یا رویدادهای تروماتیک را به طور مستقیم تجربه میکند.
۲- فرد رویداد یا رویدادهای تروماتیک که برای دیگران پیش آمده را به طور مستقیم مشاهده کند.
۳- فرد از رویداد یا رویدادهای تروماتیک که برای یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیکش پیش آمده آگاه شود. در صورت وقوع مرگ یا تهدید شدن به مرگ، برای یکی از اعضای خانواده یا دوستان، این رویدادها باید فاجعهآمیز، خشونتبار یا تصادفی باشند.
۴- فرد بارها یا به شدت در معرض جزئیات ناراحتکنندهی رویدادهای تروماتیک قرار میگیرد. برای نمونه نخستین کسانی که به محل حادثه میروند تا جنازهها و بقایای انسانی را جمعآوری کنند. یا افسران پلیس که پیاپی بدرفتاری با کودکان یا کودکآزاری را مشاهده میکنند و از آن آگاه میشوند.
نکته: قرار گرفتن در معرض جزئیات ناراحت کنندهی رویدادهای تروماتیک، در صورتی که از طریق رسانههای اجتماعی، اینترنت، تلوییون کلیپهای ویدیویی یا تصاویر باشد. جزء معیارهای شمارهی ۴ نیست. مگر اینکه با شغل و کار فرد در ارتباط باشد. برای نمونه فرد به خاطر شغلش ناچار باشد اخبار رویداد تروماتیک را در روزنامهها بخواند یا کلیپهایش را در اینترنت یا تلویزیون نگاه کند.
اسلاید 14 :
B :حضور یک یا چند نشانه از نشانههای زیر در رابطه با نفوذ یا ورود افکار مزاحم و ناخواسته مربوط به رویدادهای تروماتیک که پس از رخ دادن آنها آغاز شدهاند.
۱- خاطرات تکراری، مزاحم و ناخواسته از رویداد یا رویدادهای تروماتیک به طور ناخواسته یا به خاطر برخی محرکها به یاد فرد میآیند. کودکان بزرگتر از ۶ سال ممکن است به پیاپی به بازیهایی بپردازند که در آنها، موضوعات یا جنبههایی از رویداد تروماتیک به نمایش در میآیند.
۲- کابوسهای تکراری و آزار دهنده که در آنها، محتوا یا احساسات موجود در رویا با رویدادهای تروماتیک در ارتباط هستند.
۳- واکنشهای گسستگی مانند فلشبک که در آنها فرد طوری احساس یا عمل میکند که انگار رویدادهای تروماتیک دوباره در حال رخ دادن هستند. این گونه واکنشها ممکن است روی یک پیوستار قرار گیرند که در شدیدترین حالت آن ممکن است که فرد آگاهی خود را دربارهی پیرامونش به طور کامل از دست بدهد.
توجه: ممکن است کودکان در بازیهای خود، رویدادهای تروماتیک را بازسازی کنند.
۴- هنگامی که فرد در معرض محرکهای درونی یا بیرونی قرار میگیرد به فشار روانی شدید یا دراز مدت دچار میشود. این محرکهای بیرونی و درونی به طور مستقیم یا غیرمستقیم به یکی از جنبههای رویدادهای تروماتیک شبیه هستند.
۵- فرد همیشه به محرکهایی که او را به یاد رویدادهای تروماتیک میاندازند واکنشهای شدید فیزیولوژیکی نشان میدهد.
اسلاید 15 :
C :فرد همیشه از محرکهایی که با رویدادهای تروماتیک تداعی شدهاند خودداری میکند. این خودداری کردن پس از رخ دادن رویداد تروماتیک آغاز شدهاند. این موضوع را یک یا هر دو مورد زیر نشان میدهند:
۱- فرد از خاطرات، افکار یا احساساتی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با رویدادهای تروماتیک در ارتباط هستند اجتناب میکند یا تلاش میکند اجتناب کند. این اجتناب از محرکهای درونی است.
۲- فرد از برخی محرکهای یادآور بیرونی (مانند برخی افراد، مکانها، گفتوگوها، کارها، چیزها و موقعیتها) که باعث میشوند خاطرات، افکار یا احساسات ناراحت کننده دربارهی رویدادهای تروماتیک، یا در ارتباط نزدیک با آنها زنده شوند اجتناب میکند. یا تلاش میکند اجتناب کند.
اسلاید 16 :
:D:در شناختها (فعالیتهای فکری و ذهنی) و در مود یا خلق فرد، تغییراتی منفی و مرتبط با رویدادهای تروماتیک ایجاد میشود که بعد از وقوع رویدادهای تروماتیک آغاز میشوند. یا اگر پیشتر آغاز شدهاند شدیدتر و بدتر میشوند. این موضوع را دو یا چند مورد از موارد زیر نشان میدهند:
۱- ناتوانی در به یاد آوردن یکی از جنبههای مهم رویدادهای تروماتیک (معمولا در اثر فراموشی گسسته نه در اثر آسیب مغزی، الکل یا مواد مخدر).
۲- فرد در مورد خودش، دیگران، یا دنیا باورها یا انتظارات منفی، همیشگی و اغراقآمیز دارد. (مانند: من آدم بدی هستم. به هیچ کس نمیتوان اعتماد کرد. جهان جای خطرناکی است). این موضوع میتواند به شیوهی دیگری نیز خودش را نشان دهد. برای نمونه: من روحیهام را برای همیشه از دست دادم. یا، کل سیستم عصبی من برای همیشه دچار مشکل شده است.
۳- فرد افکار منفی همیشگی، دربارهی دلیل یا پیامدهای رویداد تروماتیک دارد که باعث میشوند فرد خودش را دیگران را مقصر بداند.
۴- فرد همیشه در حالت هیجانی منفی قرار دارد برای نمونه ترس، وحشت، خشم، احساس عذاب وجدان، گناه، و … .
۵- از علاقهی فرد به کارهای مهم زندگی یا میزان مشارکتش در آنها به دشت کاسته شده است.
۶- احساس میکند نمیخواهد با دیگران ارتباط داشته باشد یا با آنها غریبه شده است.
۷- فرد به طور دائم نمیتواند هیجانهای مثبت را تجربه کند. برای نمونه نمیتواند شادی را تجربه کند. از زندگی خود رضایت ندارد. یا نمیتواند کسی را عاشقانه دوست داشته باشد.
اسلاید 17 :
E:در برانگیختگی و شیوهی واکنش فرد تغییراتی پدید آمده که با رویدادهای تروماتیک مرتبط است. این تغییرات پس از رخ دادن یک رویداد تروماتیک آغاز یا بدتر شدهاند. این موضوع را دو یا چند مورد از گزینههای زیر نشان میدهند:
۱- زودرنج است و ناگهان بدون هیچ تحریک یا با کوچکترین تحریکی از خشم منفجر میشود. این زودرنجی یا انفجار خشم، بیشتر به صورت پرخاشگری زبانی یا فیزیکی در برابر دیگران یا اشیا نشان داده میشود.
۲- بیاحتیاط است کارهای خطرناک میکند یا رفتارهای خودتخریبی نشان میدهد.
۳- همیشه گوش به زنگ است و بیش از اندازه به پیرامونش توجه میکند.
۴- واکنشهای «از جاپریدگی» فرد بیش از اندازه زیاد و افراطی است.
۵- نمیتواند به سادگی تمرکز حواس داشته باشد.
۶- دچار اختلال خواب است. نمیتواند به سادگی به خواب برود. بدخواب میشود یا در خواب بیتاب و بیقرار است.
اسلاید 18 :
F :مدت ناراحتیهای معیارهای B, C, D, E بیش از یک ماه است.
G:این ناراحتیها به رنج شخصی یا نابسامانی شدید در عملکرد شغلی، اجتماعی، خانوادگی و سایر جنبههای مهم زندگی بیانجامند.
H :این اختلال با بیماری جسمانی یا مصرف مستقیم ماده (مانند دارو، مواد مخدر یا الکل) قابل توجیه نباشد. پس اگر چنین مواردی دلیل بهتری برای این حالت باشد نمیتوانیم فرد را دچار اختلال استرس پس از سانحه PTSD بنامیم.
اسلاید 19 :
سبب شناسی اختلال استرس پس از آسیب و اختلال استرس حاد
دیدگاه زیستی
دیدگاه های روانشناختی
رویکرد رفتاری
دیدگاه اجتماعی - فرهنگی
اسلاید 20 :
تشخیص افتراقی
اختلال OCD
اختلال اضطراب فراگیر
اختلال تجزیه ای
اختلال داغ دیدگی
