بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
درس جامعه شناسی فرهنگی Cultural Sociology
اسلاید 2 :
تعریف فرهنگ :
واژه ی فرهنگ از دو حرف « فر » به معنای شکوه، عظمت یا جلو، بالا، بر، پیش، و « هنگ » از ریشه ی اوستایی « ثنگ » یا «تنگا» به معنای کشیدن، سنگینی و وقار گرفته شده است.
به نظر 'ادوارد تايلر' (E.B.Tylor) مردمشناس بزرگ انگليسي، فرهنگ مجموعه پيچيدهاى است که شامل مجموعه علوم و دانشها، اعتقادات، هنرها، افکار و عقايد، صنايع، تکنيک، اخلاق، قوانين و مقررات، سخن، عادات و رسوم و رفتار و ضوابطى است که انسان بهعنوان عضو يک جامعه آن را از جامعه خود فرا مىگيرد و در قبال آن تعهداتى به عهده دارد.
اسلاید 3 :
كاركردهاي فرهنگ عبارتند از :
- اجتماعي كردن افراد
- آموزش و پرورش
- ارزش هاي درست و غلط
- نظارت اجتماعي
- هنجارها، آداب و رسوم اعتقادات و باورها
- نظام زندگي خانوادگي
اسلاید 4 :
ويژگي هاي فرهنگ عبارتند از :
• فرهنگ آموختني است
• فرهنگ خشنودي بخش است
• فرهنگ وحدت و يگانگي مي آفريند
• فرهنگ امري اجتماعي است
• فرهنگ امري ذهني و تصويري است
• فرهنگ سازگاري مي آورد
اسلاید 5 :
• تعریف جامعه شناسی از نظر اقای اگوست کنت جامعه شناس فرانسوی :
جامعه شناسى علم قوانين کلى پديدههاى اجتماعى مىباشد که خود حاصل عمل تاريخى و واقعيات اجتماعى پيچيدهاى است که به صورت کلى اخذ شده و بهصورت يک سيستم کلى از قوانين درآمده است .
اسلاید 6 :
• ساخت فرهنگی شامل:
• عنصر فرهنگی:
کوچکترین موضوع و واحد قابل تعریف (اتاق یک عنصر مادی)
• ترکیب فرهنگی:
چند عنصر هماهنگ و همراه( انواع غذاهای متداول)
• حوزه فرهنگی :
مجموع ترکیب های فرهنگی در یک منطقه(حوزه هنری)
اسلاید 7 :
تعریف خرده فرهنگ :
افراد جامعه برحسب اینکه متعلق به کدام گروه اجتماعی و شغلی هستند و به چه طبقه ای بستگی دارند و خود را از چه طایفه ای می دانند و به کدام گرایش فکری و عقیدتی منسوبند و بالاخره بر حسب اینکه از نظر جنسی و سنی در چه رده ای قرار دارند دارای ظهور و مختصات فرهنگی متفاوتند( نحوه ی انجام مراسم)
اسلاید 8 :
قوم مداری:
افراد در قضاوتها و اظهارنظر معمولا قومیت و فرهنگ خود را میزان قضاوت خوبیها، و درستی می دانند و دیگران را ( کسانیکه با آنها متفاوت هستند) نشانه بد بودن، نادرست بودن آنان می شمارند.این خصوصیت در تمام جوامع وجود دارد که با آن قوم مداری می گویند.
اسلاید 9 :
تغییرات فرهنگی از نظر جامعه شناسان:
افزایش یا کاهش سریع جمعیت : سیل،جنگ
مهاجرت های دسته جمعی به سرزمین های جدید
بر سر کارآمدن یا برکنار شدن یک رهبر یا قدرت سیاسی
اسلاید 10 :
تغییرات فرهنگی از نظر روان شناسان:
• نوجویی و نوآوری ( ابداع)
• پذیرش اجتماعی( ابداع فرد توسط دیگران پذیرفته شود)
• طرد انتخابی( پذیرش عنصر فرهنگی جدید و عدم پذیرش عنصر فرهنگی قدیم)
• تلفیق و انطباق ( ورود اتومبیل به یک جامعه)
اسلاید 11 :
اهمیت فرهنگ :
• به اعتقاد دانشمندان علوم اجتماعی، «فرهنگ» تنها عاملی است كه میتواند افراد متعدد را در كنار هم قرار دهد و بنایی به نام «جامعه» به وجود آورد؛ زیرا افراد تنها در پرتو فرهنگ عامّه، كه توسط غالب افراد پذیرفته شده است، میتوانند ارتباطات و مناسبات میان خویش را سامان بخشند. از اینرو، می گویند: تفكیك فرهنگ و جامعه تنها به لحاظ مفهومی است، وگرنه در واقع، از هم جدا نیستند.
اسلاید 12 :
رابطه دین و فرهنگ:
• برخی برآنند که بین واژۀ فرهنگ و دین نسبتی وجود ندارد؛ زیرا فرهنگ میراث اجتماعی است و جنبۀ ملی دارد که در اثر تکامل طبیعی، و تدریجی جامعه پدید می آید و شرایط طبیعی و اقلیمی در تفاوت فرهنگ ها تأثیر دارند."
• برخی از صاحب نظران معتقدند که سلب نسبت بین مفهوم دین و فرهنگ دشوار است؛ چرا که بسیاری از پیام های دین همان پیام های فرهنگی است. اگر در دین از اخلاق و اعتقاد بحث می شود، روح فرهنگ نیز چنین است و اگر آداب و رسوم جزو فرهنگ است، شریعت دینی نیز از آداب و رسوم سخن می راند.
اسلاید 13 :
جامعه شناسی فرهنگی :
جامعه شناسی فرهنگی پدیده های فرهنگی را با دید تحلیل گرانه مورد بررسی قرار داده و پیامدها و کارکردها و عوامل و پیدایش آن را بررسی می کند. مثلا در جامعه دروغ شیوع دارد و ارزشها کمرنگ شده است.
اسلاید 14 :
فرهنگ و سنن:
• مفهوم دینی : در کتاب قرآن انجام آن اشاره نشده اما به اعتبار گفتار و کردار پیامبر و امامان انجام آن مستحب می باشد . مثل ختنه کردن در اسلام
• مفهوم غیر دینی : به معنی آداب و رسوم بکار می رود.و آن اعمال و رفتاری است که در خانواده، قبیله از زمان های گذشته به ارث مانده و دلیل منطقی برای انجام آن وجود ندارد.
• با پیشرفت تکنولوژی امروزه اصطلاح سنتی نقطه مقابل اصطلاح ماشینی ، علمی به کار گرفته می شود.مثلا طب سنتی در مقابل طب مدرن.
اسلاید 15 :
فرهنگ و نهاد اجتماعی:
1 - نهادهای اصلی یا نخستین
2- نهادهای فرعی و موقتی
اسلاید 16 :
1- نهادهای اصلی یا نخستین:
این نهادها برای رفع حاجتهای حیاتی انسان و بقای جامعه ضروریاند. در چنین نهادهایی اعضای جدید جامعه تولد یافته، تربیت شده و ضروریات حیات زندگی برقرار و حفظ میگردد. در نهادهای اصلی سیستمهای هنجارمند جامعه وظایف فوق را به خوبی بر عهده میگیرند.
اسلاید 17 :
مبنای پیدایش نهادهای اصلی جامعه را پنج كاركرد تشكیل میدهند كه عبارتند از:
الف) تولید نسل و تعیین خویشاوند
ب) تربیت اعضای جدید و انتقال فرهنگ از نسلی به نسل دیگر
ج) تولید و توزیع كالاها و خدمات
د) تدارك برای استفاده مشروع از قدرت برای استقرار نظام اجتماعی
ه) رابطه انسان با ماورای طبیعت
اسلاید 18 :
2- نهادهای فرعی و موقتی:
به نهادهای عام و دومّین نیز نامیده میشوند و به نیازهای درجه دوم انسان پاسخ میدهند لذا عمومیت و ضرورت جهانی ندارند، مانند نهاد تجاری، تفریحی و ورزشی و..
از آنجا كه این نهادها از شاخههای نهادهای نخستین به شمار میروند، به نهادهای ثانوی یا دومین معروفند و چون بر حسب نیاز جوامع به وجود میآیند، با گسترش جوامع گستردهتر و فراوانتر خواهند شد.
در جوامع ساده و كوچك و همچنین جوامع اولیه و ابتدایی نیازی به تعدد نهادها نیست زیرا خانواده در این نوع جوامع به تنهایی حائز نقشهای بسیار گوناگونی بوده است، هم نقش نسبی یعنی تولید مثل را بر عهده داشت و هم انتقال دهندۀ میراث فرهنگی به نسل بعد و هم دارای ابعاد نظامی، سیاسی و حتّی دینی بود امّا با پیشرفت جوامع، بسیاری از نقشهای خانواده همچون تربیت و یا آموزش دینی بر عهدۀ سایر نهادها قرار گرفت. در جامعه پیشرفته، تنوع نهادها به گونهای است كه بین سطوح و اركان جامعه، موجب تمایز كاركردی شده است.
اسلاید 19 :
نهادهایی كه این وظایف را به عهده دارند عبارتند از:
الف- خانواده ب- آموزش و پرورش ج- اقتصاد
د- حكومت ه- دین
اسلاید 20 :
فرهنگ و تمدن : Civilization culture and
• تمدن واژه عربی و از ریشه مدن و به معنی دارا بودن اخلاق و آداب اهل شهر( مدینه) می آید.
• تایلر واژه فرهنگ و تمدن را به یک معنا بکار می برد.
• اما بیشتر صاحب نظران علوم اجتماعی بین ایندو اصطلاح تفاوت قائل هستند. مثال : کروبر فرهنگ را به ارزشهای اجتماعی و تمدن را به واقعیت های اجتماعی مرتبط می داند.
• مثالهای کتاب از ویل دورانت، ابن خلدون، مارسل موس و .
