بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
حوزه های شناختی در آموزش ابتدایی
اسلاید 3 :
هدف هاي آموزشي بسيار متنوع اند و براي سهولت مطالعه ، آنها را به گونه هاي مختلف طبقه بندي كرده اند . معروف ترين طبقه بندي از هدف هاي آموزشي به وسيله ي گروهي از متخصصان آموزش و ارزشيابي پيشرفت تحصيلي تهيه شده و به نام بنجامين اس . بلوم كه سرپرستي اين گروه را به عهده داشته معروف گشته است . در اين طبقه بندي ، هدف هاي آموزشي ابتدا به سه طبقه كلي با نام هاي حوزه ي شناختي - حوزه ي عاطفی - حوزه ي رواني – حركتي ، تقسيم شده اند و هر حوزه نيز داراي طبقه بندي هاي مخصوص به خود است .
اسلاید 4 :
سطوح ششگانه هدف هاي حوزه ي شناختي
به جريان هايي كه با فعاليت هاي ذهني و فكري آدمي سر و كار دارند مربوط مي شوند . و از طرفي اكثريت فعاليت هاي تحصيلي آموزشگاه ها و غالب موضوع هاي درسي و هدف هاي آموزشي به اين حوزه مربوط مي شوند . آزمون هاي مورد نياز براي سنجش هدف هاي حوزه ي شناختي آزمون هاي توانايي هاي شناختي هستند كه غالبأ به صورت كتبي تهيه و اجرا مي شود . هدف هاي حوزه ي شناختي را در شش طبقه ي كلي طبقه بندي كرده اند . هر يك از اين طبقه ها يك نوع فرايند شناختي را توصيف مي كند . بنا به آنچه كه در زير خواهد آمد ، اين شش طبقه به طور سلسله مراتبي از عيني و ساده به انتزاعي و پيچيده مرتب شده اند .
اسلاید 5 :
حوزه شناختی به دو بخش دانش و تواناییهاو مهارتهای ذهنی تقسیم می شود
اسلاید 6 :
-1-دانش
پایین ترین سطح یادگیری در حیطه شناختی کسب دانش و معلومات است منظور از دانش این است که یادگیرنده بتواند از طریق یادآوری یا بازشناسی شواهدی ارائه دهد حاکی از اینکه او اندیشه یا پدیده ای را که در جریان آموزش تجربه کرده ، بخاطر سپرده است .این نوع هدف ،فرایندهای روان شناختی یادآوری را بیش از همه چیز دیگر مورد تاکید قرار می دهد .بنابر این یادگیری ،در این سطح صرفا جنبه حفظی دارد .تاکید بر دانش به عنوان یادآوری به مفاهیمی مانند فهمیدن ،بینش یا آنچه با عباراتی مانند دانستن واقعی یا دانش واقعی عنوان می گردد، شامل نمی شود.
اسلاید 7 :
این سطح از یادگیری به علت اینکه زیاد متکی بر حافظه است و گاهی دانش آموزان را وادار می کند که مطالب جزیی و اطلاعات بی ربط را به ذهن بسپارند مورد نقد قرار گرفته است.شاید مهم ترین اشکالی که به این سطح از یادگیری وارد است ،زیاده روی معلمان در استفاده از آن از یک طرف و سریع از یادرفتن مفاهیم به ذهن سپرده شده از طرف دیگر است.اما به خاطر سپردن مفاهیم و اصول را نمی توان بطور کلی بی اهمیت شمرد، زیرا همانطور که در نمودار سطوح مختلف یادگیری ملاحظه می شود ،به خاطر سپردن و بازگویی دانش برای تمام سطوح بالاتر یادگیری به عنوان یک پایه لازم می باشد.
اسلاید 8 :
2- فهمیدن
احتمالا بزرگترین طبقه کلی تواناییها و مهارتهای ذهنی که در آموزش و یادگیری بر آن تاکید می شود با فهمیدن سرو کار دارد. فهمیدن یعنی درک مطالب ، فرد از طریق آن در می یابد که هدف اصلی مطلب مورد نظر چیست .هم چنین توانایی پی بردن به مفهوم یک مطلب و تبیین آن با جملاتی که شخص خودش می سازد ،بی آنکه میان آن مطلب با مطالب دیگر چندان ارتباطی برقرار نماید .یادگیری در این سطح مستلزم آگاهی از اصول و شرایط است .فهمیدن یک مرحله بالاتر از دانش است .زیرا در مرحله دانش از یادگیرنده صرفا خواسته می شود مطالبی را که قبلا آموخته است ،بیاد بیاورد .اما در این طبقه علاوه بر حفظ مطالب باید آنهارا بفهمد .
اسلاید 9 :
3- کار بستن
یادگیری در سطح کاربستن عبارت است از توانایی کاربرد اصول علمی ،فرضیه ها ،قضایا و دیگر مفاهیم انتزاعی(اندیشه های کلی ،قواعد اجرایی ،روشهای کلی ) در وضعیت و موقعیت مناسب و ویژه وعینی بدون اینکه هیچ گونه راه حلی ارائه شود.در حقیقت ،بکار بستن فراتر از فهمیدن است.در این سطح وقتی به فراگیر مسئله تازه ای داده می شود ،او مفاهیم انتزاعی مناسب آن را بکار می گیرد و مسئله را حل می کند ، بی آنکه لازم باشد به او گفته شود از کدام مطلب انتزاعی درست استفاده کند .مانند دانش آموزی که می تواند اصول و قواین برنامه نویسی را در موقعیت علمی جدید (مانند حل مسئله )بکار ببرد.
اسلاید 10 :
4- تحلیل
مهارتهایی که به تحلیل مربوط می شود،در سطحی نسبتا بالاتر از مهارتهای مربوط به فهمیدن و بکار بستن قرار دارند .در فهمیدن ،تاکید بر درک معنی و هدف مفهوم است و در به کار بستن تاکید بر به یاد آوردن تعمیم ها و اصول مناسب و ربط دادن آنها به مفاهیم و مسایل جدید،در حلی که در تحلیل برشکستن مطلب به اجزا تشکیل دهنده آن و یافتن روابط بین اجزا و نحوه سازمان یافتن آنها تاکید می شود ،بعبارت دیگر یادگیری در سطح تحلیل متضمن داشتن توانایی تجزبه کردن یک موضوع به اجزا تشکیل دهنده آن و مشخص کردن ارتباط اجزاء با یکدیگر و نیز درک نحوه سازمان یافتن عناصر یک کل و دریافت مبنا و فرضی است که در آن بکار رفته است .
اسلاید 11 :
بنابراین ،یادگیری در این سطح مستلزم گذشتن از مراحل دانش ،فهمیدن و بکار بستن است .بطور کلی در تحلیل شکستن یک موضوع به اجزای تشکیل دهنده آن باید بگونه ای باشد که سلسله مراتب اندیشه ها به صورتی روشن نشان داده شود و روابط میان اندیشه های بیان نشده مشخص گردند.
اسلاید 12 :
5- ترکیب
در این مرحله یادگیرنده می تواند عواملی را که در مرحله تحلیل از همدیگر تفکیک کرده بود ،به طریقی نو برای اخذ یک معنی جدید و نوظهور با یکدیگر ترغیب کند .به عبارت دیگر ،ترکیب مستلزم در هم آمیختن دوباره قسمت هایی از تجارب گذشته با مطالب جدید و باز سازی آن بصورت یک کل تازه و نسبتا انسجام یافته است .در این مرحله ،پیوستگی عوامل به گونه ای بدیع و جدید ،باعث بوجود آمدن معنی تازه می شود و ساختی را که قبلا وجود نداشته است می سازد.بدین ترتیب فراگیرمی تواند از جریان ترکیب امور و عوامل به شیوه جدید ،به نظریاتی خلاق و بدیع دست یابد .
اسلاید 13 :
با این حال باید تاکید کرد که ترکیب بطور دقیق به معنی بیان خلاق آزاد نیست ،زیرا در ترکیب عموما از فراگیران انتظار می رود که در محدوده تعیین شده بوسیله مسائل یا مواد در چهارچوب نظری و روشی خاص از خود خلاقیت نشان دهند. به بیانی ترکیب پهلوی هم گذاشتن عناصر و اجزا برای ایجاد یک کل یکپارچه و تولید طرح یا ساختی که قبلا به شکل فعلی وجود نداشته است .ترکیب همان فعالیت ذهنی است که به آفرینندگی یا خلاقیت معروف است.
اسلاید 14 :
6- ارزشیابی و قضاوت
ارزشیابی و قضاوت آخرین و عالی ترین مرحله شناخت است .این مرحله شامل قضاوت درباره امور،اطلاعات و حتی روشهای روبروشدن با مسائل است .در واقع ارزشیابی نتیجه جریان شناخت است . در این مرحله ،فراگیر ناچار به اخذ تصمیم است .و برای اجرا باید به معیارهای بارز و مشخصی به عنوان اساس کار توجه داشته باشد .ارزشیابی نه تنها معرف فرایند یا بانی رفتارهای شناختی است.بلکه نقش پل ارتباطی را نیز بین رفتارهای شناختی و رفتارهای عاطفی ایفا می کند .با این حال تاکید بر ارزشیابی و قضاوت در طبقه بندی حاضر ،بیشتر جنبه شناختی دارد تا عاطفی.
اسلاید 15 :
اگرچه ارزشیابی و قضاوت آخرین مرحله حوزه شناختی به حساب آمده ،زیرا چنین فرض شده است که این مرحله تا حدودی به سایر طبقات وابسته است .این فعالیت الزاما آخرین مرحله تفکر یا شناخت نیست و کاملا امکان پذیر است که فرایند ارزشیابی در بعضی موارد پیش در آمدی بر کسب دانش تازه ،کوششی جدید مرتبط با فهمیدن یا به کار بستن یا تحلیل و ترکیب جدید باشد.
