بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
مدیریت پسماندهای بیمارستانی (کاهش پسماند در مبدأ تولید)
اسلاید 3 :
تعریف پسماند :
به مواد جامد، مايع و گاز (غير از فاضلاب) گفته مي شود كه به طور مستقيم و يا غيرمستقيم حاصل از فعاليت انسان بوده و از نظر توليد كننده زائد تلقی مي شود.
اسلاید 4 :
انواع پسماند :
پسماند عادی : پسماندهای حاصل از فعالیت های روزمره انسان از قبیل زباله های خانگی و نخاله های ساختمانی
پسماند پزشکی (بیمارستانی) : كليه مواد زائد جامد و نیمه جامد تولید شده در تمامی بخش ها و واحدهای درمانی و غیر درمانی یک بیمارستان، که به سه دسته شبه خانگی، عفونی و خطرناک، و نوک تیز و برنده تقسیم می شوند.
پسماند ویژه : مواد زائدی که به دليل بالا بودن حداقل يكي از خواص خطرناك از قبيل سميت، بيماريزايي، قابليت انفجار يـــــا اشتعال، خورندگي و مشابه آن به مراقبت ويژه نياز داشته باشد.
پسماند کشاورزی : پسماندهاي ناشي از فعاليتهاي توليدي در بخش كشاورزي مانند فضولات، لاشه حيوانات، محصولات كشاورزي فاسد شده و يا غيــرقابل مصرف.
پسماند صنعتی : كليه پسماندهاي ناشي از فعاليتهاي صنعتي، معدنــي، پالايشگاهي از قبـــيل بــــراده ها، سرريزها و لجنهاي صنعتي.
اسلاید 5 :
انواع زباله بیمارستانی (تعریف ساده):
زباله عادی یا شبه خانگی (کاغذ ، دستمال، باقیمانده غذاها، قوطی های میوه، پلاستیک و .) است.
زباله عفونی ( مواد آلوده با خلط، خون، ادرار، مدفوع و ترشحات بیماران و تمام وسایل و مواد مصرفی بیماران عفونی)
فلزات سنگین (باطریها، جیوه ترمومترها و .)
مواد رادیو اکتیو (پسماند بخشهای رادیوگرافی و رادیولوژی و .)
مواد نوک تیز و برنده (سر سوزن، کاتتر، شیشه های شکسته ،سوزن و .)
مواد شیمیایی و دارویی (معرفهای آزمایشگاهی، داروها و .)
اسلاید 6 :
درصد اجزای پسماند بیمارستانی :
80 درصد پسماندهای عمومی مراکز بهداشتی درمانی، پسماند عادی و خانگی می باشد.
15 درصد پسماندهای عفونی و آسیب شناختی
1 درصد اجسام برنده و نوک تیز
3 درصد مواد شیمیایی و دارویی
کمتر از 1 درصد پسماندهای سایتوتوکسیک و پرتوساز، ظروف تحت فشار، ترمومترهای شکسته و باتری های مصرف شده
اسلاید 7 :
خطرات پسماندهای بیمارستانی :
دارا بودن عوامل زنده بیماریزا
دارا بودن خواص ژنوتوکسیک مانند : جهش زایی، عجیب الخلقه زایی و یا سرطانزایی
دارا بودن مواد شیمیایی، سمی و دارویی خطرناک
دارا بودن مواد پرتوزا
دارا بودن اجسام تیز و برنده
اسلاید 8 :
قانون مدیریت پسماند مصوب سال 1383 :
- ماده 13 قانون مديريت پسماندها :
مخلوط كردن پسماندهاي پزشكي با ساير پسماندها و تخليه و پخش آنها در محيط و يا فروش، استفاده و بازيافت اين نوع پسماندها ممنوع است.
- ماده 16 قانون مديريت پسماندها :
نگهداري، مخلوط كردن، جمع آوري، حمل ونقل، خريدوفروش، دفع، صدور و تخليه پسماندها در محيط برطبق مقررات اين قانون و آئين نامه اجرايي آن خواهد بود. در غيراينصورت اشخاص مختلف به حكم مراجع قضايي به جزاي نقدي در بار اول براي پسماندهاي عادي از پانصدهزار (500000) ريال تا يكصد ميليون (100000000) ريال و براي ساير پسماندها از دوميليون (2000000) ريال تا يكصد ميليون (100000000) ريال و در صورت تكرار هر بار به دو برابر مجازات قبلي در اين ماده محكوم مي شوند.
متخلفين از حكم ماده 13 به جزاي نقدي از دوميليون (2000000) ريال تا يكصد ميليون (100000000) ريال و در صورت تكرار به دو برابر حداكثر مجازات و در صورت تكرار مجدد هر بار به دو برابر مجازات قبلی محكوم مي شوند.
اسلاید 9 :
ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته :
اهداف :
- حفظ سلامت عمومی و محیط زیست در مقابل اثرات نامطلوب پسماندهای پزشکی
- اطمینان از مدیریت اجرایی مناسب و ضابطه مند پسماندهای پزشکی
- ایجاد رویه مناسب و ضابطه مند برای تولید، حمل، نگهداری، تصفیه، امحاء و دفع پسماندهای پزشکی
اسلاید 10 :
مدیریت پسماندهای خطرناک بخش جدایی ناپذیر بهداشت بیمارستان و مبارزه با عفونت می باشد. اولین قدم در مدیریت پسماندهای بیمارستانی به حداقل رساندن پسماندها می باشد که از راه های زیر حاصل می شود :
کاهش منابع تولید
اقدامات مدیریتی و کنترل مناسب
تفکیک پسماند
عامل کلیدی در به حداقل رساندن پسماندهای خطرناک و مدیریت کارساز آن، تعیین نوع پسماند و تفکیک آن هاست. تفکیک پسماند بر عهده تولید کننده بوده و بایستی هر چه نزدیک تر به محل تولید پسماند انجام گیرد.
اسلاید 11 :
به منظور مدیریت بهینه پسماند، کلیه مراکز تولید کننده پسماند پزشکی موظفند موارد زیر را رعایت نمایند :
- ترجیح بر استفاده از کالاهایی با تولید پسماند کمتر و غیر خطرناک (در مورد پسماندهای عادی یا شبه خانگی بیمارستانی کالاهایی با تولید پسماند قابل بازیافت)
- مدیریت و نظارت مناسب بر مصرف
- جداسازی دقیق پسماند عادی از پزشکی ویژه در مبدا تولید پسماند
- ترجیح بر استفاده از محصولات کم خطر تر به جای PVC ، استفاده از رنگ های کم خطرتر به جای رنگ های بر پایه فلزی
- اولویت استفاده از پاک کننده های زیست تخریب پذیر، مواد شیمیایی ایمن تر، استفاده از مواد بر پایه آب به جای مواد بر پایه حلال
اسلاید 12 :
مديريت جامع پسماندها :
مديريت جامع پسماندها به استفاده همه جانبه از شيوه هاي گوناگون براي مديريت بي خطر و موثر مواد زائد جامد شهــــــري اطلاق مي گردد.
اصول مطرح در بحث مديريت جامع پسماندها عبارتند از :
1- كاهش در مبدأ
2- بازيافت
3- زباله سوز و دفن بهداشتي
كه اين امور در كاهش هزينه هاي مديريت پسماند، صرفه جويي در مصرف انرژي، كاهش دفع پسماند، صرفه جويي در مصرف منابع طبيعي و كاهش حجم پسماندها را به همراه خواهند داشت.
اسلاید 13 :
مديريت جامع پسماندها - كاهش ازمبدأ :
عبارت از طراحي ساخت، خريد و يا استفاده از موادي براي كاهش مقدار سميت مواد، قبل از ورود به سيستم مديريت مواد زائد جامد شهـــــري و همينطور براي كاهش مقدار مواد استفاده شده و نيز به منظور كاهش آلودگي و حفاظت از منابع مي باشد.
راهكارهاي اجرايي مديريت كاهش در مبدأ :
کاهش مقدار بسته بندي هاي غيرضروري
به کار گیری روش هاي مناسب جهت كاهش سميت پسماند
استفاده مجدد از اقلام مختلف
حداقل نمودن مصرف محصولات داراي تركيبات خطرناك
استفاده از مواد و وسایل موردنياز
طولاني تر نمودن چرخه استفاده يك محصول
اسلاید 14 :
مديريت جامع پسماندها – بازيافت :
بازيافت فرآينــدي است كه توسط آن مواد زائد جمــــع آوري شده و به عنوان مواد خام در توليدات جديد به كار مي روند که مراحل اجرای آن عبارتند از :
- جمع آوري تركيبات قابل بازيافت مواد زائد جامد شهري
- جداسازي مواد برحسب نوع (قبل يا بعد از جمع آوري)
- پردازش مواد به اشكال قابل استفاده مجدد
- خريد و استفاده از كالاهاي ساخته شده با مواد دوباره پردازش شده
(كمپوست به عنوان شكلي از بازيافت مي تواند نقش كليدي را در برگرداندن پسماندهاي آلي از جريان دفع به همراه داشته باشد)
اسلاید 15 :
مديريت جامع پسماندها – زباله سوز و دفن بهداشتی :
نقش كليدي را در مديريت پسماندهايي كه نمي توانند كاهش يابند يا بازيافت شوند دارا مي باشد.
زباله سوزها ضمن سوزاندن حجــــم پسماند را كـــــاهش مي دهند.
بازيافت انرژي را به همراه دارند.
دفن بهداشتي سهم عمده اي را در مديريت پسماند دارا بوده و در واقع مكمل روش هاي كاهش در مبدأ و بازيافت، در مديريت جامع پسماندهاست.
اسلاید 16 :
مراحل مدیریت پسماندهای بیمارستانی :
کاهش، جداسازی و تفکیک در مبدأ تولید
جمع آوری پسماند پس از پر شدن ¾ کیسه ها
برچسب گذاری
انتقال پسماند به محل امحاء و تخلیه در اتاقک زباله
بی خطرسازی به روش غیرسوز
دفع نهایی
اسلاید 17 :
روش های جمع آوری زباله ها :
1 - روش سنتی و عمومی بدون تفکیک :
مزایای این روش فقط راحتی ظاهری کارکنان در دفع زباله می باشد در حالی که معایب آن شامل آلوده شدن حجم بالایی از زباله و در نتیجه افزایش هزینه استریل کردن آنها، میاز بیشتر به نیروی انسانی، زمان و تجهیزات جهت اعمال روش محافظتی بهداشتی و امکان پذیر نبودن دفع زباله ها با کمک نیروهای بین بخشی(شهرداری و بخشهای خصوصی)
2- روش بهداشتی و تفکیک در مبدا تولید :
امکان پیش بینی برنامه ویژه امحاء برای حجم کمی از زباله ها و اعمال مدیریت بهتر در زمان جمع آوری و دفع
اسلاید 18 :
نکات لازم در تفکیک، بسته بندی و جمع آوری پسماندها :
جمع آوری پسماندهای مختلف در کیسه های مخصوص در ساعات مشخص با رعایت موازین بهداشتی
نصب برچسب (نام بخش، نوع پسماند، تاریخ، وزن و نام جمع آوری کننده) مخصوص به هریک از پسماندها (سبز جهت پسماندهای معمولی، قرمز جهت پسماندهای عفونی و قهوه ای جهت پسماندهای ژنوتوکسیک)
حمل پسماندها با استفاده از چرخهای مخصوص جمع آوری پسماند مستقر در ورودی بخش ها
گندزدایی و شستشوی سطل ها و چرخ های حمل زباله با آب داغ (82 درجه به مدت 15 ثانیه) و محلول پرکلرین (ppm500 ) و یا وایتکس (40 سی سی درسطل 20 لیتری معادل 2/1 سی سی در یک لیتر) پس از تخلیه پسماندها
اسلاید 19 :
استفاده از وسایل حفاظت فردی و رعایت موازین بهداشتی به هنگام جمع آوری و انتقال زباله
اسلاید 20 :
روش های رایج امحاء پسماندهای بیمارستانی :
سوزاندن : بالا بردن دما تا 1100 درجه سانتيگراد، معایب شامل : بالا بودن مصرف انرژي، هزينه تعمير و نگهداري بالا و فضاي مورد نیاز، نياز به سيستم دقيق مانيتورينگ و سيستم دقيق تصفيه گازهاي مضر
مايكروويو : امواج راديويي با فركانس 2450 مگا هرتزتوسط مگنوترون و تولید انرژی حرارتی، معایب شامل : عدم اطمينان از ضدعفوني كامل به دليل عدم امكان نفوذ امواج، صرف انرژي بالا، نياز به جداسازي زباله ها به دليل عدم امكان پالايش زباله هاي فلزي، هزينه تعمير و نگهداري بالا
شيميايي : خردكردن زباله ها، افزودن مواد ضدعفوني كننده نظير هيپوكلريدسديم و در انتها عمل تخليه، معایب شامل عدم اطمينان از نفوذ مواد ضدعفوني كننده به تمام قسمت هاي زباله
