بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
دستورالعمل اجرایی کنترل عفونت در دندانپزشکی
اسلاید 2 :
ماده 1
باعنایت به اهمیت کنترل عفونت در دندانپزشکی و لزوم رعایت دقیق آن توسط کادر درمانی باهدف پیشگیری وکاهش انتقال عفونت متقاطع به استناد ماده8قانون تشکیل وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و مفاد آیین نامه اجرایی ان و بند الف ازماده 11وماده 16از قانون تشکیلات ووظایف وزارت این دستورالعمل به منظور
اجرا ابلاغ می گردد.
ماده 2
رعایت این دستورالعمل برای کلیه کادر درمانی اعم از دندانپزشک ،پرستار(دندانپزشکی)بهداشت کاران دهان و دندان و تکنسین های لابراتوار دندانپزشکی الزامی است.
اسلاید 3 :
به منظور جلوگیری از ایجاد عفونت ،کادر درمانی موظف به ایمن سازی میزبان خود و استفاده ازتجهیزات محافظت شخصی به شرح ذکر شده ذیل می باشند:
به منظورایمن سازی افراد ذکر شده در ماده 2واکسیناسیون هپاتیت Bبرای آنان الزامی می باشد.سوابق مربوط به انجام واکسیناسیون و تیتر آنتی بادی آنان جهت کنترل ناظرین اجرای دستورالعمل می بایست در دسترس باشد. کلیه ترشحات ،خون ومایعات آلوده به خون بیمار ،عفونی تلقی می گرددو تابع ضوابط کنترل عفونت در این دستوالعمل می باشد.
کلیه سرنگ ها ،سر سوزن ها ،تیغ های جراحی و دیگر وسایل تیز و برنده استفاده شده می بایست در مخزن های مقاوم safty box به سوراخ شدگی قرار گیرد. کلیه افراد در هنگام کار موظف به استفاده از روپوش ،دستکش،ماسک و عینک می باشد.(وسایل اولیه جهت محافظت شخصی شامل دستکش ،ماسک،عینک و شیلد،البسه محافظ) می باشد.قد روپوش می بایست تا روی زانو ،یقه گرد و قابل بسته شدن ،با رنگ روشن بوده و آستین آن بلند و تاروی ساعد را بپوشاند.
اسلاید 4 :
وسایل اولیه جهت محافظت شخصی :
دستکش
ماسک
عینک محافظ ومحافظ صورت (شیلد)
البسه محافظ (روپوش ،گان،کلاه وسایر پوشش ها )
پوشیدن دستکش برای جلوگیری از آلودگی دست ها و انتقال آن به بیماران الزامی است .
اسلاید 5 :
نحوه پوشیدن دستکش:
تمام زیور آلات را از دست ها خارج کنید.
نظافت صحیح دست ها را رعایت کنید.
پوشش خارجی دستکش راباز کرده و بسته داخلی رابا دقت خارج نمایید.
بسته داخلی را روی یک سطح صاف و تمیز قرار بدهید.
بسته را بدون تماس با دستکش ها باز نمایید.
لبه کاف را با انگشت شست و دو انگشت اول یک دست بگیرید وقسمت انگشت شست دستکش رابا انگشت شست دست دیگر بگیرید ودستکش را دست کنید.
اسلاید 7 :
جنس دستکش بر اساس نوع فعالیت به شرح ذیل تعیین می گردد:
در هنگام معاینه ،دستکش معاینه
در هنگام درمان،دستکش لاتکس یا وینیل
در هنگام جراحی،دستکش لاتکس استریل
در هنگام شستشوی وسایل ،دستکش لاستیکی(دستکش کار)
نحوه در آوردن دستکش:
یکی از دستکشهارااز ناحیه مچ به گونه ای بگیرید که با پوست دست تماس مستقیم پیدا نکند .دستکش را خارج نموده ازسمت داخل به طرف خارج برگردانده سپس دور بیندازید.دوانگشت اول دست بدون دستکش را داخل دستکش دست دیگر نمایید و بدون آنکه با سطح خارجی آن تماس یابد دستکش را خارج نموده از سمت داخل به طرف خارج برگردانده سپس دور بیندازید.
اسلاید 8 :
میزان فیلتراسیون ماسک های مورد استفاده می بایست بالای 95درصد و تطابق پذیر باشد(نظیر ماسکهایی که در قسمت بالای آن فاز تعبیه شده است.)
جهت تکمیل پرونده و نوشتن طرح درمان می بایست دستکش در آورده شود.در حین تکمیل پرونده و گرفتن تاریخچه نیازی به استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی نیست . برای معاینه بیمار توسط دندانپزشک الزاما می بایست دستکش معاینه و ماسک استفاده شود.
برای شروع درمان می بایستی دستکش جدید،ماسک و عینک،در صورتیکه قبلا استفاده نشده باشد-استفاده گردد.درحین درمان در صورتیکه به هر دلیلی (نظیر پارگی دستکش،آلودگی بیش از اندازه با خون یا قطع درمان به نحوی که احتمال انتقال آلودگی به محیط و یا از محیط اطراف به دستکش وجود داشته باشد)دستکش نیز به تعویض داشته و می بایست در آورده شده،دستها شسته و دستکش جدید پوشیده شود.
در پایان درمان ،دستکش،ماسک و درنهایت عینک به ترتیب در آورده می شود.
اسلاید 9 :
در صورت یکبارمصرف نبودن عینک ،ضدعفونی آن پس از هر بیمارالزامی می باشد.
در هنگام جراحی،بیوبسی ،جراحی های پریودنتال،رزکسیون آپیکال ،جراحی ایمپلنت وخارج کردن دندان به روش جراحی ومواردی نظیر آن برای شستشو محل جراحی یا خنک کردن فرزهای مربوطه استفاده از آب استریل یا سرم استریل الزامی است. استفاده از دهان شویه کلرهگزیدین گلوکنات 0/12درصدقبل از هرگونه ملاحظات درمانی جراحی دهان و دندان وکشیدن دندان الزامی می باشد.
روشهای استریلیزاسیون وضدعفونی کردن هردو به درجات مختلف به منظور کاهش بارمیکروبی موجود روی وسایل وسطوح بکارمی روند. استریلیزاسیون یا سترون سازی فرآیندی است که بوسیله آن همه میکروارگانیزم های یک جسم ازجمله اسپورهای باکتریال مقاوم،از بین رفته ویاغیر فعال میشوند بطوریکه احتمال وجود میکروارگانیزم های زنده در جسمی که تحت این فرآیند قرار می گیردکمتر از یک میلیونیم باشد.
اسلاید 10 :
ضدعفونی کردن یا گندزدایی فرآیندی است که بوسیله آن همه میکروارگانیزم های بیماری زای یک جسم،از بین رفته ویا غیر فعال می شوند ولی الزاما همه اسپورهای باکتریال مقاوم از بین نمی روند.در حقیقت در فرایند ضدعفونی کردن هرچند از بار میکروبی سطوح کاسته می شود ولی فرآیند سترون سازی اتفاق نمی افتد.عمل ضدعفونی کردن در سه پایه ضعیف ،متوسط و قوی انجام می گردد.
لوازم دندانپزشکی بر اساس نوع کار و خطر بالقوه انتقال عفونتشان در سه گروه دسته بندی می شوند:
وسایل بحرانی (critical):این وسایل در بافت نرم نفوذ کرده یا با استخوان تماس پیدا می کنند .مانند:وسایل جراحی،سر سوزن،وسایل بحرانی باید به روش استریلیزاسیون حرارتی،استریل شوند ویاپس از مصرف دور انداخته شوند.روشهای دفع پسماندهای ویژه و عفونی در مواد بعدی ذکر خواهد شد.
اسلاید 11 :
وسایل نیمه بحرانی(semicritical):این وسایل در بافت نرم نفوذ نکرده و با استخوان تماس پیدا نمی کنند ولی با مخاط یا پوست ناسالم تماس دارند.مانند:آینه های دندانپزشکی ،فیلم نگهدارنده ها.این وسایل باید به روش استریلیزاسیون حرارتی استریل شوند ویا در صورت حساس بودن به حرارت توسط مواد ضد عفونی کننده قوی ضدعفونی شوند.
وسایل غیر بحرانی(non critical):این وسایل فقط با پوست سالم بیمار تماس پیدا می کنند.مانند تیوپ دستگاه رادیوگرافی،کابینت ها،وسایل غیر بحرانی،در صورت آلوده شدن،باید توسط مواد ضدعفونی کننده متوسط ضدعفونی شوند.
هر چند طبق تعریف فوق هندپیسها در گروه وسایل نیمه بحرانی قرار می گیرندولی باید در فواصل درمانی بین هر بیمار به روش استریلیزاسون حرارتی ،استریل شوندوضدعفونی کردن توسط مواد ضدعفونی کننده قوی مجاز نمی باشد.
اسلاید 13 :
قابل ذکر است در حال حاضر بهترین روش برای استریلیزاسیون وسایل دندانپزشکی چند بارمصرف ،استفاده از بخار تحت فشار یا اتو کلاو می باشد و با توجه به اینکه امروزه اکثر وسایل دندانپزشکی یکبار مصرف و یا قابل اتو کلاو کردن هستند،نیاز به سایرروشهای استریلیزاسیون از جمله استریلزاسیون سرد بسیار محدود شده است .
اسلاید 14 :
مواد ضد عفونی کننده بر اساس حیطه کارکرد به سه گروه دسته بندی می شود:
مواد ضدعفونی قوی(High level):
این مواد برای از بین بردن کلیه میکروارگانیسم ها استفاده می شود.ولی تعداد زیادی از اسپورهای باکتریال را نمی کشد.مانند:پراکسید هیدروژن،پراستیک اسید،گلوتارآلدئید،فرمالدئید
مواد ضد عفونی کننده متوسط(Intermediate level):
این مواد ضدعفونی کننده برای کشتن مایکوباکتریوم ها،باکتریهای وژتاتیو،اغلب ویروسها و قارچ ها مناسب هستند.مانند:ترکیبات آمونیوم چهارتایی(کواترنری)-محصولات کاردار-الکل ایزوپروپیل70درجه-یدوفورها
مواد ضدعفونی کننده ضعیف(low level):
این مواد ممکن است اغلب باکتریهای ورژتاتیو و بعضی قارچها و ویروسها رادریک دوره زمانی از بین ببرند.مانند:الکل
اسلاید 15 :
قالبها،پروتزهاو دستگاههای ارتودنسی باید بلافاصله پس از خروج از دهان بیمار و پیش ازارسال به لابراتوار تمیز وبا مواد ضدعفونی کننده ضعیف تا متوسط-ترجیحامتوسط-به روش غوطه وری ضد عفونی شود.
تمیز یا ضدعفونی کردن ملزومات یکبارمصرف که باعلامت بین المللی معرفی می گردندمطلقا ممنوع می باشد.
روشهای ضدعفونی دستگاهها و تجهیزات موردمصرف در دندانپزشکی به شرح ذیل تعیین و ابلاغ می گردد:
اسلاید 20 :
بایستی به این نکته توجه داشت قبل از پروسه ضد عفونی کردن یک وسیله پزشکی عمل پاک کنندگی بر روی آن انجام شده و سپس عمل ضدعفونی کنندگی انجام گردد.بلافاصله پس از اتمام استفاده از ابزار الات پزشکی برای جلوگیری از فیکس شدن مواد آلی شامل خون و مخاطات بر روی وسیله آن را در یک محلول پاک کننده (شوینده)قرار داده تا مرحله دوم عمل ضدعفونی کنندگی با کارآیی لازم انجام شود.
وجود حداقل یک اتوکلاو نوع Bدر کلیه مراکز درمانی دندانپزشکی و مطبهای دندانپزشکی الزامی بوده .باید بسته ها یا ابزار استریل و خشک شده را توسط وسیله استریل از درون دستگاه خارج کرده و روی سطحی که با کاغذ یا شان استریل پوشانده شده است قرار داد تا اینکه دمای آنها کاهش یافته و به دمای محیط برسد .
