بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
دانشکده بهداشت
Maternal & Child Health (MCH)
بهداشت مادرو کودک
اسلاید 2 :
بهداشت مادر و کودک
بهداشت خانواده شامل :
1-بهداشت ازدواج و قبل از بارداری
2-بهداشت دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان
3-بهداشت کودکان، نوزادان و شیرخواران
4-بهداشت مدارس
5-بهداشت نوجوانی و بلوغ
6-بهداشت کودکان معلول و عقب افتاده
7-بهداشت جامعه در ارتباط با جوانان
8-بهداشت میانسالان و سالمندان
اسلاید 3 :
MHC به مراقبتهای بهداشتی ارتقائی، پیشگیری، درمان و بازتوانی برای مادران و کودکان اطلاق میشود.
اسلاید 4 :
اهداف ویژه بهداشت مادر و کودک
کاستن از ابتلا به بیماریها و مرگ و میر در دوران بارداری، حول زایمان، شیرخوارگی و کودکی و ارتقاء بارداری سالم
ارتقاء کامل جسمی و روان شناختی کودکان و نوجوانان در خانواده
هدف نهایی خدمات بهداشت مادر و کودک سلامت آنها در تمام دوران زندگی است
اسلاید 5 :
دامنه فعالیتهاي بهداشت مادر و کودك عبارتست از :
آموزش بهداشت
مراقبتهاي قبل از ازدواج
مراقبتهاي دوران بارداري
مراقبتهاي بعد از زایمان
فاصله گذاري مناسب بین فرزندان
مراقبت از کودکان زیر 5 سال
اسلاید 6 :
اهمیت بهداشت مادر و کودك
از نظر تعداد جمعیت : جمعیتی که تحت پوشش خدمات بهداشت مادر و کودك قرار می گیرند در مناطق در حال توسعه دنیا بیشتر از یک پنجم جمعیت در گروه زیر 5 سال و بیش از دو پنجم آن در گروه زیر 14 سال قرار دارند . مادران در دوران باروري به همراه کودکان جزء آسیب پذیرترین گروههاي تشکیل دهنده جامعه هستند.
توجه به کودکان به عنوان سرمایه گذاري براي آینده : کودکان بیمار بار سنگینی را به جامعه خود تحمیل می کنند . بنابراین تأمین بهداشت و ارتقاي سطح سلامتی باعث تأمین سلامت جامعه و توسعه ملی می شود .
اسلاید 7 :
بالا بودن میزان مرگ ومیر کودکان زیر یک سال در کشورهای در حال توسعه: میزان مرگ و میر کودکان زیر یکسال بهترین شاخص وضع اقتصادي و اجتماعی و بهداشتی جامعه است . این میزان در کشورهاي در حال توسعه چندین برابر کشورهاي توسعه یافته است.
پیشگیري و تشخیص و درمان زودرس بیماریها: بسیاري از ناراحتیهاي بزرگسالی در اثر سهل انگاري والدین و واحدهاي بهداشتی درمانی در پیشگیري سریع یا درمان بیماریهاي زمان کودکی به وجود می آید ، بنابراین پیشگیري و تشخیص و درمان زودرس بیماریها در زنان باردار و نوزادان و کودکان از اهمیت ویژه اي برخوردار است .
اهمیت بهداشت مادر و کودك
اسلاید 8 :
تاریخچه خدمات مادران
این خدمات از سال 1318 در ایران آغاز شده است. پس از انقلاب با گسترش شبکههای بهداشت و درمان کشور، دسترسی زنان باردار به این خدمات ادغام یافته، تسهیل و افزایش یافت. افزایش آگاهی و ایجاد تقاضا در زنان باردار و فراهم کردن امکان دسترسی آنان به این خدمات منجر به افزایش پوشش خدمات به مادران گردید.
بر اساس نتایج مطالعه DHS (Demographic Health Survey) در سال 1379، 80 درصد مادران باردار تحت پوشش مراقبتهای دوران بارداری قرار گرفتند. 88 درصد زیمانها در مراکز زایمانی انجام میشد و 31 درصد مادران مراقبتهای پس از زایمان (حداقل دوبار) را دریافت میکردند.
در ابتدای سال 1378 بررسی تحلیلی برنامه نشان داد که گرچه ارایه خدمات بهداشتی اولیه به مادران بهبود قابل توجهی را در شاخصهای بهداشتی باعث گردیده ولی با توجه به نقاط ضعف موجود بازنگری و اصلاح برنامه ضروری است.
اسلاید 9 :
نقاط ضعف برنامه قبلی سلامت مادران:
فقدان پروتکلهای استاندارد جهت مراقبتهای دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان در کلیه سطوح ارایه خدمت.
فقدان پروکلهای استاندارد جهت مراقبت مادران در معرض خطر.
به روز نبودن استانداردهای موجود برنامه.
پایین بودن سطح مداخله پزشکان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی در ارایه خدمات مادران.
توجه کم به ناتواناییهای ناشی از عوارض بارداری، زایمان و پس از زایمان(موربیدیتی).
پایین بودن کیفیت خدمات زایمانی و پس از زایمان در بیمارستانها و زایشگاهها.
ضعف مهارت فنی و آگاهی ارایه دهندگان خدمات مادران.
اسلاید 10 :
نقاط ضعف برنامه قبلی سلامت مادران
پایین بودن کیفیت خدمات خارج بیمارستانی.
فقدان نظام پایش و ارزشیابی جامع در برنامه.
پایین بودن پوشش خدمات پس از زایمان.
فقدان یک ارتباط کارآمد بین سطوح ارایه دهنده خدمات.
عدم موفقیت طرح تربیت ماما روستا و تسهیلات زایمانی به میزان مورد نظر.
فقدان یک نظام مراقبت جهت گزارش و بررسی مرگ مادران.
حساس نبودن مدیران و کارکنان ارایه دهنده خدمت نسبت به تراژدی مرگ مادر.
اسلاید 11 :
با توجه به نقاط ضعف اشاره شده، لازم بود که برنامه سلامت مادران که صرفاً شامل فعالیتهایی در سطوح خارج بیمارستانی و برای غیر پزشکان (بهورز و کاردان) بود تبدیل به برنامه جامعی شود که نیازهای مرتبط با سلامت مادران را در کلیه سطوح ارائه خدمات (حتی در سطح تخصصی) در بخشهای دولتی و خصوصی برآورده نماید.
اسلاید 12 :
برنامه کشوری سلامت مادران :
اداره سلامت مادران (زیر مجموعه دفتر سلامت خانواده و جمعیت) متولی اصلی
برنامه کشوری سلامت مادران است.
رسالت اداره سلامت مادران:
این اداره متولی کاهش بار بیماریهای ناشی از حاملگی، زایمان و پس از زایمان در
مادر(تا 6 هفته پس از زایمان)، جنین و نوزاد (تا 6 ساعت اول پس از زایمان) در
راستای تعهدات ملی و بین المللی و با توجه به ارزشهای سازمانی است.
اسلاید 13 :
چشم انداز اداره سلامت مادران:
تمام مادران، با هر وضعیتی از سلامتی و بیماری، در هر زمانی از بارداری، حین زایمان و پس از زایمان (تا شش هفته) به مراکز ارائه دهنده خدمات در هر کجای نظام شبکه اعم از بخش دولتی یا خصوصی مراجعه و خدمات اثربخش و کارآمد دریافت کنند. به نحوی که پس از طی این دوره دچار مرگ و عوارض غیر قبل درمان نشده و در صورت ابتلاء به هر مشکلی درمان مناسب و مؤثر دریافت کرده باشند، و گذر از این دوران خاطرهای خوش برای آنها به جا گذاشته باشد.
وظایف اداره سلامت مادران:
این اداره مسئول طراحی، استقرار، حمایت، نظارت، ارزشیابی و اصلاح برنامه کشوری سلامت مادران است.
اسلاید 14 :
اهداف برنامه کشوری سلامت مادران:
الف) هدف کلی :
کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری و زایمان در مادر تا 6 هفته پس از زایمان و کاهش مرگ پریناتال در جنین و نوزاد بر اساس اهداف توسعه هزاره (Millennium Development Goals)
ب) اهداف اختصاصی :
1- افزایش پوشش مراقبتهای دوران بارداری (حداقل 6 بار) به میزان بیش از 98 درصد 2- افزایش پوشش مراقبتهای پس از زایمان (حداقل 2 بار) به میزان بیش از 98 درصد 3- افزایش پوشش زایمان بیدرد دارویی و غیر دارویی به میزان50 درصد زایمانهای طبیعی
4- افزایش پوشش زایمان ایمن به میزان بیش از 99٪
5- کاهش میزان سزارین به میزان 25 درصد تا سال 1394
6- به روز رساندن و اصلاح اجزای برنامه کشوری سلامت مادران.
اسلاید 15 :
اهداف برنامه کشوری سلامت مادران (ادامه):
7- تضمین و بهبود کیفیت مراقبتهای روتین بارداری، زایمان و پس از زایمان
8- بهبود دسترسی به مراقبتهای روتین بارداری، زایمان و پس از زایمان
9- تضمین و بهبود کیفیت خدمات فوریتهای مامایی (Essential obstetric care) 10- بهبود دسترسی به خدمات فوریتهای مامایی
11- ترویج زایمان طبیعی ایمن و کم درد.
12-افزایش آگاهی عمومی در زمینههای مرتبط با سلامت مادر و جنین در دوران بارداری 13- هماهنگی و همکاریهای بین بخشی و درون بخشی.
اسلاید 16 :
استراتژیهای برنامه کشوری سلامت مادران:
1- مراقبتهای ادغام یافته سلامت مادران«خدمات خارج
بیمارستانی».
2- بیمارستانهای دوستدار مادر «خدمات بیمارستانی».
3- نظام کشوری مراقبت مرگ مادری.
4- تربیت عامل زایمان برای مناطق محروم و دور افتاده.
