بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
فصل ششم
توسعه پایدار
اسلاید 2 :
اهداف فصل:
1- توسعه پايدار را تعريف نمائيد.
2- مؤلفه هاي توسعه پايدار را شرح دهيد.
3- عاملان توسعه پايدار را نام ببريد.
4- مديريت توسعه پايدار را توضيح دهيد.
5- اصول مديريت توسعه پايدار را شرح دهيد.
6- توسعه پايدار صنعتي را توضيح دهيد.
اسلاید 3 :
تعريف توسعه پايدار :
واژه «پايدار» از واژه لاتين سوستنر مشتق مي شود كه به معناي حفظ و نگاه داشتن است. براساس فرهنگ وبستر سوستين به معناي حفظ كردن، پشتيباني كردن يا تسكين دادن است. در هر دو منبع ، شرط مهم توسعه پايدار، فعال بودن يا در حالت انجام فعاليت قلمداد شده است.
پایدار بودن یعنی “ تدبیر در حداکثر کردن “ ارزشی که شخصی می تواند در طی یک هفته مصرف کند و انتظار می رود در انتهای هفته نیز به مثابه آغاز هفته تأمین باشد .
توسعه پایدار فرآیندی است که باعث رفتار محتاطانه و مدبرانه می شود .
اسلاید 4 :
ويژگيهاي توسعه پايدار:
1- خودكفا و خوداتكا، كه در محدوديتهاي منابع طبيعي معني پيدا مي كند.
2- دوستدار محيط، كه حفظ و حراست از آن را هدف خود مي داند.
3- كم هزينه و بدون اتلاف، كه از منابع به صورتي بهينه بهره مي گيرد.
4- كه در آن ارزش، امنيت و سلامت انسانها از اولويت برخوردار است.
5- انساني و انسان گرا، كه محور اصلي آن بالندگي انساني است.
6- فقرزدا، زيرا فقر بيشتر از هر عامل ديگر مخرب محيط است.
اسلاید 5 :
نظریات توسعه پایدار:
1- ازنظر پيروان سبك پيرس : از نظر پیرس می توان شرایط لازم برای توسعه پایدار را چنین خلاصه کرد : ثبات ذخایر موجود متشکل از سرمایه های طبیعی ، به طور دقیق تر لازم است به نحوی که ذخایر طبیعی دارای تغییرات منفی باشند .
2- نظر معتقدين به امكان جايگزيني منابع طبيعي و مصنوعي : این گروه اظهار می کنند که توسعه پایدار خواستار حفظ ذخایر موجود از منابع طبیعی و یا حفظ ترکیب ثابتی از آنها نیست، بلکه هنگامی که توسعه اتفاق می افتد ترکیب منابع و ذخایر اساسی تغییر می کند و اعتقاد دارند منابع فیزیکی می تواند جایگزین منابع طبیعی گردد .
3- نظرات مبتنی بر قوانین ترمودینامیک : بر اساس قانون دوم ترمودینامیک میل فزاینده ای به وضعیت بی نظمی وجود دارد ، یعنی وضعیتی که نمی توان از آن محصول مفیدی حاصل کرد .
4- گروهي ديگر استدلال خود را برمبناي لزوم عدالت در توسعه پايدار قرار داده اند
اسلاید 6 :
از مديريت توسعه تا مديريت توسعه پايدار :
مفهوم توسعه را نمي توان در خلا بررسي كرد بلكه بايد آن را در دنياي واقعي و در شرايط تاريخي مختص به آن مورد مطالعه قرار داد. اصولا توسعه مفهومي است كه پيشينه آن به قدمت تمدن بشري است ؛ اما ، مطالعه و بررسي علمي آن پيشينه اي كوتاه دارد و از دهه 1950 ميلادي به بعد ، بحث توسعه، در كشورهاي تازه استقلال يافته مطرح گرديد و به تدريج كاربردي عمومي در همه كشورها پيدا كرد .
مبنای تئوریک توسعه بر چند پیش فرض استوار است :
1- نیاز های مربوط به امر توسعه مهمترین نیاز های کشور های در حال توسعه اند .
2- نیاز های توسعهای کشور های در حال توسعه و توسعه یافته به طور ماهوی متفاوتند .
3- توسعه می تواند مدیریت شود .
4- دانش فنی مربوط به امر توسعه قابل انتقال است .
5- بستر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی توسعه می تواند به سادگی تغییر داده شود .
اسلاید 7 :
مدیریت توسعه پایدار :
مدیریت توسعه به مجموعه ای سازمان یافته از تلاش هایی اطلاق می شود که برای بهبود و اصلاح ، نوسازی و بازسازی و در نتیجه توسعه و پیشرفت کشور ها در شئونات مختلف شکل می گیرد .
در مدیریت توسعه ساختار های مورد نیاز غالبا زیر بنا ساز نامیده می شوند .
در مدیریت توسعه توجه چندانی به محیط و طبیعت و ارزش انسانی نمی شود و رشد و پپیشرفت حالتی یکسویه و یک بعدی دارد .
در مدیریت توسعه پایدار باید کوشید تا منافع و مصالح گروههای مختلف برآورده شده ، نیاز ها ناهمگون با یکدیگر آشتی داده شوند و توسعه حال و آینده متوازن و متعادل گردد .
اسلاید 8 :
اصول مديريت توسعه پايدار :
1- اصل پرداخت هزينه از سوي آلوده كننده
2- اصل بقا و ناتواني در پرداخت هزينه ها
3- اصل مسئوليت جهاني در توسعه
اسلاید 9 :
سؤال :
اصل پرداخت هزینه از سوی آلوده کننده را توضیح دهید و بیان کنید چرا اجرای این طرح با مشکلات فراوانی روبرواست ؟
اسلاید 10 :
بر اساس اصل پرداخت هزینه از سوی آلوده کننده هر کشور یا منطقه ای که در ایجاد آلودگی سهیم بوده است ، باید هزینه های رفع آلودگی را بپردازد .
مشکلات اجرای اصل :
1- به طور دقیق و قاطع نمی توان گفت که آلوده کننده کیست و مسئولت بر عهده چه کشوری است .
2- تعیین میزان آلودگی به سهولت میسر نمی شود .
3- تعیین هزینه آلودگی کار ساده ای نیست .
4- مشکل آلودگی و تخریب محیط در اغلب موارد بلا فاصله رخ نمی دهد .
اسلاید 11 :
2- اصل بقا و ناتوانی در پرداخت هزینه ها :
اصل پردخت هزینه از سوی آلوده کننده در عمل با مشکل دیگری نیز روبرواست و آن ناتوانی در پرداخت هزینه ها از سوی کشور های فقیر است .
بر اساس این اصل باید به مسأله توسعه پایدار در سطح جهانی نگریسته شود و در مدیریت آن تمام کشور ها در یک حرکت هماهنگ و در یک جهت با مسأله برخورد کنند .
اسلاید 12 :
3- اصل مسئولیت جهانی در توسعه :
بر اساس این اصل ، تمامی کشور ها مسئولند تا در جهت سلامت و حفاظت از محیط زیست بشری بکوشند.
در جهت تقویت و حمایت از این اصل از طرف سازمانهای جهانی قدمهایی نیز برداشته شده است ، به طور مثال دو سازمان عمده جهانی که با کمک های مالی خود و از طریق وام به طرح ها و پروژه ها یاری می رسانند ، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی است .
اسلاید 13 :
مؤلفه هاي توسعه پايدار :
1- انسان : توسعه پایدار انسان محور است .
2- كودكان و جوانان : پایداری برای کودکان ، نوجوانان و جوانان مسأله ای واقعی است .
3- زنان : زنان در جهان و به ویژه در کشور های در حال توسعه از نابرابری های بسیار در رنجند در حالیکه توسعه بدون مشارکت فعال آنان انجام نخواهد شد .
4- محيط زيست : در چشم انداز زیست محیطی آنگونه که “مان “ مطرح کرد ، توسعه تنها زمانی پایدار است که بر شالوده اصل بوم شناسی استوار باشد .
5- فرهنگ : با پذیرش فرهنگ به عنوان یک رکن اصلی توسعه پایدار ، راه برای ورود دیگر مولفه های معنوی و غیر مادی گشوده می شود زیرا بر اساس تعاریف مورد توافق جداسازی فرهنگ از ارزشها متصور نخواهد بود .
6- آموزش : شیوه های آموختن بر 4 پایه مبتنی است :
1. يادگيري زندگي كردن باهم 2. يادگيري دانستن 3. يادگيري عمل كردن 4. يادگيري بودن
7- علم :امروزه دانش به صورتی نابرابر در جهان توزیع شده است و منبع اصلی قدرت و کنترل محسوب می شود .
8- اخلاق :
9- امنيت : توسعه پایدار به صورت روز افزونی در حال تبدیل شدن به “ استراتژی امنیت جهانی “ است .
10- مشاركت : حضور آگاهانه مردم در صحنه سیاسی به ویژه در سالهلی اخیر به عنوان یکی از شاخصه های اصلی توسعه پایدار مورد تأکید قرار گرفته است .
اسلاید 14 :
عاملان توسعه پايدار :
1- دولتها
2- سازمانهاي بين المللي
3- سازمانهاي غيردولتي
اسلاید 15 :
1- دولتها :
در مسیر دستیابی به شرایط پایداری و به ویژه در دوران گذار ، وظایف گستر ده ای برعهده دولتها گذارده شد . آنها موظف شدند تا مولفه های توسعه پایدار را در تمامی سطوح برنامه ها و سیست گذاریها تدوین و رعایت کنند .
الکساندر گرشنکرون : هر چه عقب ماندگی نسبی اقتصادی یک کشور بیشتر بوده است ، تلاشهای توسعه در آن کشور تمرکز بیشتری داشته است .
دولتها مهمترین عامل توسعه پایدار هستند .
اسلاید 16 :
سؤال :
نقش سازمانهای بین المللی در توسعه پایدار چیست ؟
اسلاید 17 :
ساز مانهای بین المللی به ویژه پس از جنگ جهانی دوم به دلیل شرایط متحول جهان مورد توجه بسیار قرار گرفتند .
برگزاری “ اجلاس کره زمین “ از سوی سازمان ملل در سال 1992 در “ ریو دوژانیروی برزیل “ نقطه عطفی در این زمینه بود .
فدریکو مایور دبیر کل وقت یونسکو در اوایل سال 1993 دو کمیسیون بین المللی تشکیل داد :
1- کمیسیون بین المللی در زمینه تعلیم و تربیت برای قرن 21
2- کمیسیون جهانی در زمینه فرهنگ و توسعه
اسلاید 18 :
3- سازمانهای غیر دولتی :
تحرک سازمانهای غیر دولتی در سطوح محلی ، ملی و بین المللی از ویژگی های دوران جدید است . این تشکل های داوطلبانه مردمی که با تنوع در شکل ، سطح ، تخصص و از این قبیل به صورت مستقل فعالیت می کنند ، به عنوان پاسخی مسئولانه از طرف مردم با مشارکت در عرصه های حیات اجتماعی ، به تحرک در زمینه های مختلف دامن می زنند .
سازمانهای غیر دولتی در شکل دهی و تحقق دموکاسی مشارکتی ، نقشی حیاتی بر عهده دارند .
اسلاید 19 :
توسعه پايدار صنعتي :
بخش صنعت به دلیل آنکه می تواند در بهبود استاندارد های زندگی نقش عمده ای داشته باشد و نیز آثار زیست محیطی آن مهم است ، بسیار مورد توجه است .
در طول سالهای گذشته صنعت در بهبود و توسعه استاندارد های زندگی و ارتقای سطح دانش بشر نقشی اساسی داشته است .
در برنامه ریزی توسعه ، دو عنصر توسعه صنعتی و پایداری زیست محیطی از عناصر اساسی بوده و به منظور برخور داری از توسعه ای بادوام توسعه صنعتی باید بر مفهوم پایداری زیست – محیطی استوار گردد .
اسلاید 20 :
مفهوم توسعه پایدار صنعتی :
توسعه پایدار صنعتی : آن الگوهایی از صنعتی شدن که موجب ارتقاء منافع اقتصادی و اجتماعی دوره حال و آینده می گردد بدون اینکه به فرآیند های اکولوژیکی آسیب برساند .
3 معیار توسعه صنعتی :
1- اين توسعه بايد زیست کره را حفظ كند
2- در اين توسعه بايد موثرترين و كارآترين روشهاي استفاده از منابع طبيعي و مصنوعي طرح گرديده و به كارگرفته شود
3- اين توسعه بايد عروج عدالت باشد.
