بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
متافیزیک سنتی، زمان و مسئلۀ آفرینش
اسلاید 2 :
سوال های اصلی
سوال اول: آیا زمان وجود خارجی دارد؟
سوال دوم: ماهیت زمان چیست؟
سوال سوم: چرا خداوند زمان را آفرید؟
سوال چهارم: چگونه از خداوند که ثابت است زمان متغیر بوجود می آید؟
اسلاید 3 :
سوال اول: آیا زمان وجود خارجی دارد؟
الف – نظر منکران وجود خارجی زمان
ب- نظر معتقدان وجود خارجی زمان
اسلاید 4 :
الف- منکران وجود خارجی زمان
گروهی که توضیح نمی دهند اگر در خارج زمان نیست آیا در ذهن هست یا خیر.
گروهی که معتقدند گرچه در خارج زمان نداریم اما در ذهن و وهممان امتدادی را تصور می کنیم که آنرا زمان می نامیم.
اسلاید 5 :
نظر منکران وجود خارجی زمان
موجودات دو دسته اند:
1. متعاقب: یک جزء آن در پی یک جزء دیگر می آید. وجوداتی داریم و عدماتی که وجودات در پی شان عدم می آید و با عدم هریک وجود بعدی آغاز می شود. مانند حرکت و تکلم.
2. مستمره: چیزی که وجودش پیوسته است . مانند وجود خود ما.
آنان معتقدند در مورد موجودات هر دو گروه ، چیزی به نام زمان وجود خارجی ندارد. بنابراین همان وجود است که استمرار می یابد.( 12دلیل نیز ارائه می کنند.)
اسلاید 6 :
ب- نظر معتقدان به وجود خارجی زمان
گروه اول: علم ما به زمان بدیهی است. ( 10 دلیل بر مدعای خود اقامه می کنند.)
گروه دوم: علم به زمان کسبی است. زمان حس نمی شود و ذهن ما بدون استمداد از چیزی آن را درک نمی کند.
اسلاید 7 :
سوال دوم: ماهیت زمان از نظر معتقدان به زمان چیست؟
1- زمان عرض است.
2-زمان جوهر است.
اسلاید 8 :
1- نظر قائلین به عرض بودن زمان
1- زمان میزان حرکت است:
الف: زمان مقدار حرکت است(نظر صدرا).
ب: زمان مقدار حرکت فلک اعظم است(ارسطو و ابن سینا).
2- زمان خود حرکت فلک اعظم است.
3- زمان مجموعۀ اوقات است و وقت یعنی زمان مشخص مثل وقت طلوع خورشید.
4- «آن» منشا پیدایش زمان است و از کنار هم چیده شدن آنات زمان حاصل می شود.
اسلاید 9 :
2- نظر قائلین به جوهر بودن زمان (وجوب زمان)
الف- وجوب بالغیر دارد. در نتیجه ممکن الوجود است و مخلوق خداوند.
ب- وجوب بالذات دارد. (مخلوق نیست)
اسلاید 10 :
زمان وجوب بالذات دارد
1- نظر قائلین به توحید: زمان همان خداست. (در روایتی داریم که زمان را دشنام ندهید زیرا زمان همان خداست.)
2- نظر کسانی که به توحید قائل نبودند:
1. سه واجب بالذات داریم: خدا، ماده، صورت
2. پنج واجب بالذات داریم: خدا، هیولا، دهر، نفس، فضا
اسلاید 11 :
نظر ارسطو و ابن سینا در مورد زمان
زمان عرض است و عبارت است از مقدار حرکت فلک اعظم.
زمان از ازل تا ابد یکی است و تقسیم آن به قرن و ماه و سال از ماست.
عالم از ازل بوده و تا ابد خواهد بود.
یک عالم داریم که بی نهایت حرکت دورانی دارد.
اسلاید 12 :
زمان از نظر ملاصدرا
صدرا اصل زمان را قدیم می داند اما اشخاص آنرا حادث.همانطور که فیض را قدیم می داند و مستفیض ها را حادث.
عالم ما حادث است.
قبل از عالم ما افلاک بوده اند اما افلاکی دیگر.
از ازل فیض خداوند آغاز شده است اما این عالم ما از ازل نبوده است.
عوالم در طول هم قرار دارند نه در عرض هم.
وقتی این عالم برچیده شوند زمان این عالم هم برچیده می شود و عوالم دیگری بوجود می آیند.
اسلاید 13 :
زمان از نظر ملاصدرا
هر موجودی که استمرار دارد زمان دارد و زمان برای هر موجودی جدای از زمان برای موجود دیگر است. به خاطر این اختلاف، مقدار حرکت فلک اعظم معیار مشترک قرار داده شده نه اینکه زمان عبارت باشد از مقدار حرکت فلک اعظم.
او از نظر ابوالبرکات بغدادی متاثر گشته که معتقد بود زمان عبارت است از مقدار وجود.
هر موجود مشخصی که وجودش مستمر است زمانی دارد که عبارت است از استمرار وجودش.
اسلاید 14 :
کسانی که زمان را مقدار حرکت فلک اعظم می دانند
نظر متکلمین: زمان حادث است و قبل از این عالم عالمی نبوده و بعد از این هم عالم دیگری نخواهد بود.در آخرت خداوند وجود اخروی همین عتلم را تدبیر می کند. (این نظر با روایات سازگار نیست.)
نظر مشاء: زمان قدیم است.
نظر ملاصدرا:اصل زمان قدیم است اما اشخاص زمان حادث اند.
اسلاید 15 :
زمان، دهر، سرمد
زمان: نسبت متغیر به متغیر، مثل نسبت عمر ما در این عالم حرکت.
دهر: نسبت ثابت به متغیر، نسبت وجود ما در این عالم به وجود علمی ما در عالم عقل.
سرمد: نسبت ثابت به ثابت، مثل نسبت خداوند به اسماء الهی.
ابن سینا و صدرا عقل را سرمدی میدانند، میرداماد عقل را دهری.
اسلاید 16 :
رابطه خدا با زمان و دهر
خدا در دهر موجود نیست، با دهر هست اما فی الدهر نیست.
خدا با زمان هست اما فی الزمان نیست.
موجودات عقلی فی الدهر هستند اما فی الزمان نیستند.
اسلاید 17 :
سوال سوم: چرا خداوند زمان را آفرید؟
خداوند هیولا را آفرید و می خواست تا بی نهایت صوری را که در علمش موجود بودند به این هیولی افاضه کند اما هیولی در آن واحد نمی توانست بیش از یک صورت بپذیرد لذا خداوند زمان را آفرید تا بی نهایت صورت علمی بتوانند تحقق عینی بیابند.
اسلاید 18 :
سوال چهارم:چگونه از خداوند که ثابت است زمان متغیر بوجود می آید؟
این سوال اصولا برای متکلم مطرح نمی شود چون قائل به سنخیت نیست.
برای فیلسوف و عارف مطرح است که نظر عرفا قابل قبول تر است.
عرفا معتقدند که حرکت و جسمیت و به تبع آن زمان نیز از شئون مراتب تنزلات است.
همانند نزول مطبی عقلی به حرف و نوشته، خدا هم اگر در مرتبه اخیر تنزل پیدا کند با جسم باید همراه باشد و با زمان و حرکت.
