پاورپوینت گزیده ای از احکام عملی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

گزیده ای از احکام عملی

احکام شرعیه مبتلا به و مستحدثه ذیل از منابع مختلف از جمله کتاب توضیح المسائل مراجع (که مشتمل بر فتاوای سیزده تن از مراجع معظم تقلید) و استفتاء از دفاتر ایشان جمع آوری شده است.

اسلاید 2 :

بخش اول: مسائل تقلید

الف- انتخاب مرجع
کسانی که مجتهد نبوده و نمی توانند به احتیاط عمل کنند، واجب است از مجتهد اعلم تقلید نمایند. (فتوای اتفاقی)
اگر چند مجتهد واجد شرایط باشند و شناخت اعلم از میان آنها مشکل باشد، باید از کسی تقلید کند که گمان به اعلمیتش دارد. (فتوای اتفاقی)
اگر چند مجتهد واجد شرایط باشند که از نظر علم مساویند، از هر کدام می تواند تقلید کند(فتوای اتفاقی)

اسلاید 3 :

بخش اول: مسائل تقلید
مکلّفی که اعمالش را مدّتی بدون تقلید انجام داده ، اگر اعمالش موافق احتیاط یا مطابق با واقع یا موافق با نظر مجتهدی باشد که وظیفه دارد از او تقلید کند، اعمالش محکوم به صحت است. (فتوای اتفاقی)
عدول از مجتهدی به مجتهد دیگر
بعد از این که انسان به فتوای یک مجتهد عمل کرد، اگر بفهمد مجتهد دیگری اعلم است، باید به اعلم رجو کند.( فتوای اتفاقی)
در صورت تساوی دو مجتهد، عدول از مرجع تقلید زنده به مجتهد دیگر جایز نیست علی الاحوط { احتیاط واجب}.(رهبری و مکارم)
در صورت تساوی دو مجتهد، عدول از مرجع تقلید زنده به مجتهد دیگر در جمیع مسائل یا در بعضی مسائل که ارتباطی باهم ندارند، جایز است.(بهجت و فاضل)

اسلاید 4 :

بخش دوم: طهارت
الف- جنابت و حیض
محاسبه سن تکلیف پسران و دختران: 15 سال قمری، برابر است با 14 سال و 6 ماه و 17 روز شمسی. و 9 ماه قمری برابر است با 8 سال و 8 ماه و 23 روز شمسی.
خواندن چهار سوره بر زن حایض و مرد و زن جنب حرام است: حم سجده، نجم، اقراء، الم تنزیل.
اگر شخص جنب در شب ماه رمضان می داند که برای غسل ، قبل از اذان صبح بیدار نمی شود، نباید بخوابد و اگر بخوابد و بیدار نشود، روزه اش باطل بوده و قضا و کفاره بر او واجب می شود.

اسلاید 5 :

بخش دوم: طهارت
ب- غسل و وضو
اگر زیر ناخن چرک باشد، وضو اشکال ندارد؛ ولی اگر ناخن را بگیرد، باید برای وضو چرک را برطرف کند و نیز اگر ناخن بیشتر از معمول بلند باشد، باید چرک زیر مقداری را که از معمول بلند تر است برطرف نماید.
اگر در بین غسل، حدث اصغر(چیز هایی که موجب بطلان وضو می شود؛ مانند: باد شکم و بول) از او سر بزند؛ مثلاً بول کند، چه حکمی دارد؟
غسل باطل نمی شود، بنابراین غسل را تمام کند و برای نماز وضو هم بگیرد. (امام، زنجانی، رهبر، سیستانی، فاضل)
غسل را از سر بگیرد و ضو هم بگیرد.(مکارم، بهجت و تبریزی)

اسلاید 6 :

بخش دوم: طهارت
اگر در جستجوی آب نرود تا وقت نماز تنگ شود، معصیت کرده ولی نمازش با تیمم صحیح است.
در وضو شستن صورت و دست ها، مرتبه اول واجب، مرتبه دوم جایز (بهجت و برخی دیگر مستحب دانستند) و مرتبه سوم و بیشتر حرام است.
تبصره: اگر با یک مشت آب به قصد وضو، تمام اعضا شسته شود، مرتبه اول حساب می گردد، چه یک مرتبه شستن را قصد کند یا نکند.(ولی تا وقتی که قصد وضو و شستن صورت را مثلاً نکند، شستن اول محقق نمی شود)
بار دوم جایز نیست(مکارم)

اسلاید 7 :

بخش دوم: طهارت
اگر پیش از اذان وضو بگیر؛
در صورتی که به نیت طهارت و مطلق قربت و امثال آن باشد، هر قدر هم که برای نماز باقی مانده باشد، با آن وضو می تواند نماز بخواند.
ولی در صورتی که با قصد مهیا شدن برای نماز وضو بگیرد، به شرطی که وقت اذان باشد می تواند با آن نماز بخواند.
تیمم به دیوار ِگلی صحیح است و احتیاط مستحب آن است که با بودن زمین یا خاک خشک، به زمین و خاک نمناک تیمم نکند.

اسلاید 8 :

بخش دوم: طهارت
تطهیر اشیاء:
با آب لوله کشی شده: ابتدا عین نجس را – اگر خود به خود زایل نشده- برطرف کرده، سپس با شلنگ به همه جای آن آب بریزد.
با آب قلیل مثل پارچ: زمین سنگ فرش و آجر فرش و به طور کلّی زمین سختی که آب در آن فرو نمی رود، با آب قلیل پاک می گردد به شرطی که آب جاری شود و آبی که روی آن ریخته اند، از سوراخی بیرون رود؛ اما اگر آب بیرون نرود، جایی که آب ها جمع می شود، نجس می ماند.

اسلاید 9 :

بخش دوم: طهارت
حکم خونی که در تخم مرغ می باشد:
نجس نیست، ولی به احتیاط واجب باید از خوردن آن اجتناب کند و اگر خون را با زرده تخم مرغ به هم بزند و از بین برود، خوردن زرده هم مانعی ندارد.(امام، بهجت)
محکوم به طهارت است ولی خوردن آن حرام است.(رهبری)
به احتیاط واجب نجس و خوردن آن نیز حرام است.(مکارم)
احتیاط مستحب اجتناب از آن است(فاضل و سیستانی)

اسلاید 10 :

بخش دوم: طهارت
اگر انسان ببیند کسی چیز نجسی را می خورد، یا با لباس نجس نماز می خواند، لازم نیست به او بگوید.
اگر جایی از خانه یا فرش نجس باشد و کسی وارد خانه اش شود و لباس یا بدن میهمان با رطوبت به جای نجس برسد، لازم نیست به او بگوید.(امام، فاضل)/ احتیاط واجب آن است که به میهمان بگوید(مکارم)
اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به میهمان ها بگوید. اما اگر میهمان بفهمد، لازم نیست به دیگران خبر دهد، مگر این که به واسطه نگفتن، خود هم نجس شود، که در این صورت بعد از غذا باید به آنها بگوید.

اسلاید 11 :

بخش سوم: عبادات
الف- نماز
اگر انسان کلمه ای را صحیح بداند و در نماز همان طور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده است، لازم نیست دوباره نماز بخواند و یا اگر وقت گذشته، آن را قضا نماید( امام، رهبری، فاضل، مکارم، سیستانی، خویی، تبریزی، زنجانی)
کسی که چند نماز از او فوت شده است و شماره آنها را نمی داند، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است(فتوای اتفاقی)

اسلاید 12 :

بخش سوم: عبادات
زن در نماز باید تمام بدن و سر و موی خود را بپوشاند، ولی پوشاندن گردی صورت و دست ها تا مچ و پاها تا مچ پا لازم نیست. البته در حضور نامحرم پاها را نیز باید بپوشاند(امام، رهبر، فاضل، مکارم، سیستانی و نوری)
نماز میت را می توان به جماعت خواند، ولى كسى كه نماز ميّت را با جماعت بخواند بايد تمام تكبيرها و دعاهاى آن را خودش بخواند. بعد از تکبیرۀ الإحرام اول بگوید: " أشْهَدُ أَنْ لا إلٰهَ إلّا اللّٰهُ وَ أنَّ مُحمّداً رَسولُ اللّٰه". بعد از تکبیر دوم: «اللّهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد». بعد تکبیر سوم طلب مغفرت برای مومنین و مومنات نموده بگوید: «اللّهمّ اغفر للمؤمنين و المؤمنات» و بعد از تكبير چهارم اگر ميّت مرد است بگويد: «اللّهمّ اغفر لهذا الميّت» و اگر زن است بگويد: «اللّهمّ اغفر لهذه الميّت» و بعد تكبير پنجم را بگويد و از نماز خارج شود.
در نمازهای واجب قنوت به زبان مادری مانعی ندارد(رهبری و بهجت)/ مکارم: اشکال دارد.

اسلاید 13 :

بخش سوم: عبادات
ب- وطن
محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده، وطن اوست، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدری و مادریش باشد یا خودش آنجا را برای برای زندگی اختیار کرده باشد؛ لازم نیست که در آنجا ملک داشته باشد، بلکه همین اندازه از نظر عرف بگویند آنجا وطن اوست، کفایت می کند.

اسلاید 14 :

بخش سوم: عبادات
جایی که محل زندگی انسان است، مثل کارمندی که دو سال برای مأموریت به شهری رفته و همچون کسی که وطن دائمی اوست در آنجا زندگی می کند؛ یعنی اگر مسافرتی پیش آید دوباره به همانجا برمی گردد به طوری که وقتی در آنجاست به او مسافر نمی گویند، آن محل در حکم وطن اوست. لذا حتی اگر یک ساعت در آنجا توقف کند، نمازش کامل است( مکارم، زنجانی، سیستانی، خویی، تبریزی، نوری، صافی، سبحانی) // وطن او محسوب نمی شود(امام، رهبری و فاضل)

اسلاید 15 :

بخش سوم: عبادات
نماز کسی که بین وطن و محل دیگری رفت و آمد دارد:
نماز راننده و خدمه قطار، کشتی و هواپیما- که شغلشان سفر است- تمام است. ولی دیگران حتی اگر مدام رفت و آمد کنند، در حکم مسافرند.( امام)// ولی از نظر سایر مراجع معظم، افراد با شرایط زیر نمازشان کامل است:
کسی که در سفر، تجارت یا تدریس می کند یا به جهتی- مثلاً تفریح- زیاد به آنجا می رود.(فاضل و زنجانی)
کسی که مسافرت مقدمه شغل او باشد مانند: معلم، کارمند و کارگری که همه روز برای انجام کار رفت و آمد می کند.(مکارم)

اسلاید 16 :

بخش سوم: عبادات
در سفر براى تحصيل علم،( به احتیاط واجب) می بایست نماز جمع خوانده شود. ولى اساتید و دانشجویان بورسیه و نیز كسى كه براى كار آزاد يا ادارى، مسافرت مىكند، اگر بين وطن يا محل سكونت و محل كارش هر ده روز حد اقل يك مرتبه رفت و آمد نمايد، بايد از سفر سوم به بعد نماز خود را تمام بخواند و روزۀ او هم صحيح است، و اگر بين دو سفرى كه براى كار كردن مىرود، ده روز در وطن يا جاى ديگرى بماند، در سفر اولى كه بعد از اقامت ده روزه براى كار كردن مىرود، نمازش شكسته است و نمىتواند روزه بگيرد ولی از سفر دوم نمازش کامل است.( أجوبة الاستفتاءات (فارسى)؛ ص: 132، س652 تغییر کرده است)

اسلاید 17 :

بخش سوم: عبادات
ج- روزه
بو کردن گیاهان برای روزه دار مکروه است ولی گلاب و عطر زدن مستحب است.
کسی که به واسطه پیری نمی تواند روزه بگیرد یا برای او مشقت دارد، روزه او واجب نیست. ولی در صورت دوم، باید برای هر روز، یک مد طعام به فقیر بدهد.

اسلاید 18 :

بخش سوم: عبادات
حکم دختران جوانی که تازه به سن تکلیف رسیده اند و روزه بر آنها مشقت دارد:
روزه بر آنها واجب است و ترك آن به مجرد بعضى از عذرها جايز نيست، ولى اگر روزه گرفتن براى ايشان ضرر داشته باشد يا تحمّل آن برايشان همراه با مشقت زياد باشد، افطار براى آنها جايز است.{ولی هر وقت توانست، باید قضای روزه را بگیرند و کفاره تأخیر هم لازم نیست}( رهبری، س732- 734)
ضعف ناشى از روزه مجوز ترك روزه نيست مگر آن كه حرجى باشد و بايد اكتفا به رفع ضرورت كند و قضا نمايد.( امام)
اگر ضعف او به قدری است که تحمل آن بسیار مشکل است، و همچنین اگر خوف بیماری داشته باشد، می تواند بخورد و بايد كفّاره یک مدّ طعام را بدهد؛ يعنى براى هر روز معادل 750 گرم گندم و مانند آن به فقير بدهد و قضاى اين روزهها بر او واجب نيست.(مکارم)

اسلاید 19 :

بخش سوم: عبادات
احتياط واجب آن است كه روزه دار از استعمال آمپولى كه به جاى غذا به كار مىرود خود دارى كند، ولى تزريق آمپولى كه عضو را بىحس مىكند يا به جاى دوا استعمال مىشود اشكال ندارد ( همه به جز مکارم)
تمام تزریقات دارویی و تقویتی به صورت عضلانی، اشکالی ندارد ولی تزریقات وریدی و سرمها جایز نیست.(مکارم، استفتائات ج2، ص 148، س 427)

اسلاید 20 :

بخش سوم: عبادات
اسپری برای روزه دار تنگی نفس:
اگر فقط هوا باشد به روزه ضرری ندارد اما اگر هوای تحت فشار، دارویی همراه داشته باشد، هرچند به شکل پودر یا غبار باشد و وارد حلق شود صحت روزه اشکال دارد؛ ولی اگر روزه گرفتن بدون آن ممکن نباشد، استفاده از آن جایز است.
هر گاه در ماه رمضان بعد اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده، اگر چه بداند پیش از اذان محتلم شده، روزه او صحیح است. (فتوای اتفاقی)
اگر یک نظامی و یا سرباز شب عید فطر در پادگان نظامی باشد، باز فطریه اش به عهد خود یا ولیش است نه دولت.