بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مغز و اعصاب
اسلاید 2 :
به طور کلی سیستم عصبی بدن از 2 بخش اساسی تشکیل شده است:
1) سیستم عصبی مرکزی (C.N.S) مثل مغز و نخاع 2) سیستم عصبی محیطی
اما پیام ها معمولاً از طریق یون های کلر، پتاسیم و سدیم و توسط واسطه شیمیایی نوروترانسیمتر که در فضای سیناپسی وجود دارند، منتقل می شوند.
از نوروترانسیمترها می توان به: 1) Ach استیل کولین 2) Serotonin سروتونین 3) Epinephrine اپی نفرین 4) Dopamine دوپامین اشاره کرد.
این بالا و پایین رفتن نوروترانسیمترها (یا کم و زیاد شدن غلظت در فضای سیناپسی) است. که باعث بیماری های مغز و اعصاب می شود و هر بیماری در مغز و اعصاب، با یک نوروترانسیمتر، سر و کار دارد.
اسلاید 3 :
بیماری افسردگی Depression
این بیماری در اثر کم شدن غلظت نوروترانسیمتر سروتونین، اپی نفرین، در فضای سیناپسی به وجود می آید. برای افسردگی نموداری وجود دارد که خلق و خو و حال و هوا (Mood) را در برابر زمان نشان می دهد
«تشخیص بیماری»
اما برای تشخیص بیماری افسردگی، حدود 9 مورد ذکر شده که از بین آن ها، فرد حتماً باید موارد 1 و 2 را بروز دهد و از مابقی هفت مورد هم حداقل 3 مورد را داشته باشد.
اما نکته اینکه فرد باید طی 2 هفته متوالی این علائم را از خود بروز دهد به شرطی که این حالت ها در اثر بروز بیماری یا مصرف دارو، نباشد.
اما این علائم عبارت اند از:
اسلاید 4 :
1) فرد دارای Mood پایینی باشد یعنی روحیه نداشته باشد.
در افرادی با سن 10 تا 50-60 سال این پایین بودن مود، خود را به صورت بی حالی نشان می دهد اما در بچه ها می تواند به صورت پرخاشگری و در افراد بالای 60 سال به صورت آلزایمر خود را نشان دهد. البته خود بیماری آلزایمر با افسردگی تفاوت دارد و باعث کاهش حافظه می شود)
2) از بین رفتن لذت ها (Lost of interest)
مثل نرفتن به مسافرت، غذا نخوردن و .(کاری که قبلا دوست داشته اما الان حوصله انجام آن را ندارد.)
3)پرخوری یا کم خوری که در این صورت افراد چاق یا لاغر می شوند.
4) زیاد یا کم خوابیدن
5) عدم تمرکز در کارها و اموری که نیاز به تفکر دارند.
6) فرد احساس بی قرار دارد (Psychomotor Agitation) یا عزلت نشینی
7) روابط جنسی کم کار
8) خستگی زودرس و کم بودن انرژی
9) و در اخرین مرحله فرد به خودکشی فکر می کند یا به این کار اقدام می کند. (Suicide)
اسلاید 5 :
. بیماری هایی که می توانند منجر به ابتلای فرد به افسردگی نیز شوند. عبارت اند از:
1) بیماری آلزایمر
2) سکته های قلبی و مغزی، اینکه فردی که دچار سکته شده فکر می کند که توانایی انجام اموری که در گذشته انجام می داد، را ندارد و بدین ترتیب احتمال ابتلا به افسردگی اش بالا می رود.
3) تشنج یا صرع که در نهایت به افسردگی منجر می شود.
4) بیماری های خود ایمنی مثل آرتروز و I.B.S یا I.B.D با توجه روحیه شخص بیماری احتمال ابتلا به افسردگی هم وجود دارد.
5) پارکینسون
اسلاید 6 :
داروهایی که باعث ابتلای شخص به افسردگی می شوند عبارت اند از:
1) مصرف طولانی مدت داروی Propranolol که بر B3 تأثیر گذاشته و باعث ایجاد آشفتگی و گیجی در مغز می شود داروهایی که باعث ابتلای شخص به افسردگی می شوند عبارت اند از:.
2) داروی ضد سل Rifampin
3) مصرف طولانی مدت NSAID به خصوص Indomethacin
4) مصرف کورتون ها به صورت حاد (Acute) باعث ایجاد سایکوز و توهم می شود و مصرف کورتون ها بصورت مزمن و طولانی مدت (Chronic) باعث ایجاد افسردگی می شود.
اسلاید 7 :
داروهای افسردگی
برای درمان بیماری افسردگی از طریق دارو درمانی، حدود 4 الی 6 هفته زمان لازم است تا اثر آن بر شخص نمایان شود و امکان ندارد با مصرف اولین دارو، فرد احساس شادی و نشاط کند. چرا که یک پروسه ژنی_آمینو اسیدی باید اتفاق بیافتد و نوروترانسمیترها ساخته شوند و داخل فضای سیناپسی ریخته شوند و این روند 4 الی 6 هفته زمان می برد.
در کل، داروهایی که برای درمان بیماری افسردگی استفاده می شود را می توان به 3 دسته تقسیم کرد:
اسلاید 8 :
ضد افسردگی سه حلقه ای
اولین دسته داروهای افسردگی، ضدافسردگی های 3 حلقه ای یا T.C.Aکه مخفف (Tri cyclic Anti Depressent) می باشد، نام دارند. که باعث افزایش غلظت نوروترانسیمترهای سروتونین و اپی نفرین در فضای سیناپسی شده و روحیه فرد را بالا می برند. (از طریق مهار بازجذب اپی نفرین و سروتونین به نورون پیش و پس سیناپسی)
داروهای این دسته به ترتیب از پرعارضه ترین به سمت کم عارضه ترین، به قرار زیر می باشند:
اسلاید 9 :
دو داروی زیر از جمله کم عارضه ترین داروهای این دسته می باشند:
این داروها عوارض آنتی کولینرژیکی دارند.
داروهای مذکور از بالا به پایین از عوارض آنتی کولینرژیکیشان کاسته شده به طوری که داروهای پایین کمترین خاصیت آنتی کولینرژیکی را داشته.
دو داروی آخر یعنی نورترپتیلین و داکسپن کمترین عوارض و خواب آوری کمتری دارند گاهی داکسپین را در نسخه های پوست و مو هم می بینیم. علت، خاصیت آنتی هیستامینی و ضد کهیر و خارش این دارو است که در بیماری های پوست و مو هم کاربرد دارد.
اسلاید 10 :
مهارکننده های بازجذب اختصاصی سروتونین
دسته ی دوم داروهای درمان افسردگی، مهارکننده های بازجذب اختصاصی سروتونین یا S.S.R.I (Serotonin Selective Reuptake Inhibitor) می باشند.
همان طور که اشاره شد، اگر غلظت سروتونین در فضای سیناپسی پایین باشد، فرد مبتلا به افسردگی می شود.
داروهای دسته دوم خاصیت بشاش کنندگی و روحیه بخشی داشته و به جز در برخی افراد، خواب آوری ندارند. این دسته داروها را معمولاً بعد از صبحانه یا بعد ناهار مصرف می کنند و کم کم دوز آن ها را بالا می برند.
نکته: سروتونین یک ماده احساس سیری در بدن است پس چنانچه مقدار آن زیاد باشد احساس سیری در فرد ایجاد می شود.پس از عوارض داروهای این دسته می توان به احساس سیری و کاهش اشتها در فرد اشاره کرد.
اسلاید 14 :
دسته مهار کننده های مونو آمینو اکسیداز
دسته سوم داروهای درمان افسردگی، MAO-I (Mono Amino Oxidase - Inhibitor) (آنزیم مونو آمینواکسیداز) هستند که البته به دلیل تداخلات وحشتناکی که دارند چندان مورد استفاده قرار نمی گیرند.
علت هم تداخل غذایی و عوارضی بود که این دسته داروها داشتند مثل تداخل با مواد غذایی همچون سوسیس و کالباس و مواد کنسرویی و مواد نگهدارنده و همچنین غذاهای تخمیری مثل پنیر که مصرف داروهای این دسته با این مواد غذایی منجر به مرگ می شد. از داروهای این دسته می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اسلاید 15 :
داروهای کمکی در بیماری افسردگی
یکی دیگر از داروهای کمکی ضدافسردگی Tab Trazodon 50 mg می باشد.
اسلاید 16 :
اختلال دو قطبی یا B.M.D (Bipolar Mood Disorder)
از علائم آن می توان به تنوع طلبی بیش از حد، روابط جنسی بیش فعال، احساس خود بزرگ بینی، بروز رفتارهای پرخطر مثل رانندگی با سرعت زیاد، پرحرفی، عدم تمرکز و توجه کافی در کارها و رفتار پرخطر اقتصادی و کاهش خواب اشاره کرد. اگر فردی به صورت 2 هفته متوالی این عوارض را داشته باشد، تشخیص پزشک این است که فرد دچار بیماری دوقطبی ( فازمانیا ) شده است.
بیماری 2 قطبی به دو شکل 1) مانیا Mania یا Manic که اپیزودی از افسردگی را فرد از خود نشان می دهد. 2) هایپومانیا Hypo mania است که نوعی از مانیای ضعیف است ولی فرد افسرده نمی شود.
اسلاید 17 :
داروهای بیماری دوقطبی
اسلاید 18 :
از عوارض داروی کاربامازپین می توان به مشکل خونی به دلیل اثر روی مغز استخوان، کهیر، خارش، قرمزی پوست و مشکلات کبدی در اثر مصرف طولانی مدت این دارو، اشاره کرد.
اسلاید 19 :
بیماری صرع یا تشنج Sezure / Epilepsy
در این بیماری، تمامی نوروترانسیمترها (اپی نفرین، سروتونین و دوپامین) به طور ناگهانی در فضای سیناپسی مغز آزاد شده و فرد حالت تشنج یا لرزش می گیرد.
داروهای این بیماری نقش بلاک کننده را ایفا می کنند بدین ترتیب که غشاء نورون پیش سیناپس را پوشش داده و مانع از تخلیه نوروترانسیمترها در فضای سیناپس می شوند.
داروهایی که برای درمان صرع بکار می روند به قرار زیراند:
اسلاید 20 :
دو داروی فوق به علت TI باریک و حساسی که دارند از خطرناکترین داروهای ضد تشنج هستند.
این دو دارو بصورت ترکیب درمانی نیز وجود دارند :
دو داروی Sodium Valproate و Carbamazepine نیز که در بیماری دو قطبی کاربرد داشتند امروزه به عنوان خط اول درمان در صرع و تشنج نیز استفاده می شوند.
