بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
Sedative-Hypnotic Drugs
اسلاید 2 :
دسته بندی کلی
اسلاید 4 :
Sedative-Hypnotic Drugs
این دارو ها گروهی از دارو ها با اثرات تضعیف کننده CNS (اثر وابسته به دوز) هستند که ویژگی شیمیایی ناهمگونی دارند
مهمترین زیر گروه آن ها benzodiazepine ها هستند ولی هنوز سایر زیر گرو ه ها، از جمله barbiturate ها و دارو های متفرقه (carbamate ها، الکل ها) استفاده می شوند
دارو های جدید با ویژگی های متمایز عبارتند از buspirone که ضد اضطراب است، و چندین داروی خواب آور که مصرف وسیعی دارند (zolpidem، zaleplon، eszopiclone)، و ramelteon که یک داروی جدید برای اختلالات خواب است
اسلاید 5 :
فارماکوکنتیک(جذب و توزیع)
اکثر این دارو ها محلول در چربی هستند، به خوبی از دستگاه گوارش جذب می شوند و به مغز می رسند
دارو هایی که حلالیت در چربی بسیار بالا دارند (مانند thiopental) به سرعت وارد CNS می شوند و می توان از آن ها برای القا بیهوشی استفاده کرد. تاثیرات thiopental بر CNS، با توزیع مجدد (redistribution) سریع دارو از مغز به سایر بافت ها به خصوص عضله اسکلتی خاتمه می یابد
سایر دارو هایی که اثر سریع بر CNS دارند شامل eszopiclone، zaleplon و zolpidem می باشند
اسلاید 6 :
فارماکوکنتیک(متابولیسم و دفع)
دارو های آرام بخش-خواب آور قبل از دفع از بدن-عمدتا توسط آنزیم های کبدی-متابولیزه می شوند. سرعت و مسیر های متابولیسم دارو های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد
بسیاری از benzodiazepine ها، ابتدا به متابولیت های فعال با نیمه عمر طولانی مبدل می شوند
پس از چند روز درمان با برخی دارو ها (مانند diazepam، flurazepam) تجمع متابولیت های فعال می تواند باعث آرامبخشی بیش از حد شود
lorazepam و oxazepam متابولیت فعال ندارند
به استثنا phenobarbital که بخشی از آن بدون تغییر از ادرار دفع می شود، barbiturate ها به شدت متابولیزه می شوند
اسلاید 7 :
فارماکوکنتیک (متابولیسم و دفع)
مدت اثر دارو های آرام بخش- خواب آور بر CNS
چند ساعت:
zaleplon
بیش از 30 ساعت :
chlordiazepoxide، diazepam، phenobarbital
اسلاید 8 :
محل اتصال خواب آور-آرام بخش ها در گیرنده GABAA
اسلاید 9 :
فارماکودینامیک
تاثیر اکثر دارو های آرام بخش-خواب آور بر CNS، وابسته به دوز است
طیف این اثرات بسیار گسترده است: از آرام بخشی و رفع اضطراب تا تسهیل خواب، بیهوشی، سرکوب بصل النخاع و کما
اگر دو یا چند دارو توام با هم مصرف شوند، اثر تضعیف کننده آن ها به یکدیگر اضافه می شود
شیب منحنی دوز-پاسخ در میان گروه های دارویی، متفاوت است؛ هر چه شیب این منحنی کمتر باشد، خطر مصرف دارو کمتر خواهد بود. خواب آور های جدید (مانند zolpidem) برای مصرف بالینی کم خطرترند
اسلاید 10 :
رابطه دوز-پاسخ آرامبخش-خواب آور ها
اسلاید 11 :
خواب آوری (hypnosis)
دارو های آرام بخش-خواب آور باعث تسریع در شروع خواب و افزایش مدت خواب می شوند
مدت خواب REM (rapid eye movement) معمولا در دوز های بالا کاهش می یابد
اگر مصرف دراز مدت دارو ناگهان قطع شود، خواب REM ممکن است به طور واجهشی افزایش یابد
خواب آور های جدید تر مثل zaleplon، zolpidem به ندرت روی الگوی خواب اثر می گذارند
اسلاید 12 :
بیهوشی (anesthesia)
در دوز های بالا، بیمار ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد که با فراموشی و سرکوب رفلکس ها همراه است
فراموشی پس گستر (anterograde amnesia) در پی مصرف benzodiazepine ها شایع تر از سایر دارو های آرام بخش-خواب آور است
بیهوشی ممکن است در پی مصرف اکثر barbiturate ها (مانند thiopental) و برخی benzodiazepine ها (مانند midazolam) رخ دهد
اسلاید 13 :
اثرات ضد تشنج
سرکوب فعالیت تشنجی با دوز بالای اکثر barbiturate ها و برخی benzodiazepine ها میسر است ولی معمولا باعث آرام بخشی و خواب آوری شدید می شود
اثر انتخابی ضد تشنج (یعنی سرکوب تشنج با دوز هایی که موجب آرام بخشی شدید نمی شود)، فقط با چند دارو (مانند phenobarbital، clonazepam) امکان پذیر است
دوز بالای داخل وریدی diazepam، lorazepam یا phenobarbital برای حمله صرعی پایدار (Status Epilepticus) به کار می رود. در این عارضه، آرام بخشی شدید مطلوب است
اسلاید 14 :
شل شدن عضله
شل شدن عضلات اسکلتی در دوز بالای اکثر دارو های آرام بخش-خواب آور روی می دهد
diazepam در دوز های آرام بخش برای برخی بیماری های اسپاستیک (مانند فلج مغزی) مفید است
اسلاید 15 :
بصل النخاع (medullary suppression)
دوز های بالا با تضعیف نورون های بصل النخاع، باعث ایست تنفسی، افت فشار خون و کلاپس قلبی-عروقی می شود
این اثرات عامل مرگ افرادی است که با بیش مصرف این دارو ها خود کشی می کنند
اسلاید 16 :
تحمل و وابستگی (روانی و فیزیولوژیک)
تحمل (tolerance) (کاهش پاسخ دهی به دارو) زمانی روی می دهد که دارو های آرام بخش-خواب آور در دراز مدت یا با دوز بالا مصرف شود
تحمل متقاطع ممکن است در میان گروه های مختلف روی دهد
وابستگی روانی (psychological dependence) در اکثر دارو های آرام بخش-خواب آور روی می دهد و به مصرف وسواس گونه این دارو ها جهت رفع اضطراب گفته می شود
اسلاید 17 :
تحمل و وابستگی (روانی و فیزیولوژیک)
منظور از وابستگی فیزیولوژیک (physiological dependence)، بروز سندروم ترک (withdrawal syndrome) در پی قطع مصرف دارو است
علائم ترک نظیر اضطراب، لرزش، تشدید رفلکس ها و تشنج، با دارو های کوتاه اثر (مانند thiopental، secobarbital) شایع تر است
احتمال وابستگی فیزیولوژیک به zolpidem، zaleplon و eszopiclone کمتر از benzodiazepine ها است زیرا علائم ترک پس از قطع ناگهانی آن ها جزئی است
اسلاید 18 :
آرام بخش-خواب آور های نامتعارف Buspirone
buspirone یک ضد اضطراب انتخابی با اثرات تضعیفی ناچیز بر CNS (باعث اختلال در مهارت رانندگی نمی شود) است و خاصیت ضد تشنج یا شل کنندگی عضلانی ندارد
این دارو روی گیرنده 5-HT1A سروتونین اثر آگونیست نسبی دارد اما مکانیسم دقیق ضد اضطرابی آن شناخته نشده است
اسلاید 19 :
شروع اثر buspirone کند است (بیش از یک هفته) و برای اختلال اضطراب فراگیر استفاده می شود
بروز تحمل در مصرف طولانی مدت آن جزئی است
عوارض جانبی buspirone شامل تاکی کاردی، گزگز، انقباض مردمک و ناراحتی گوارشی است
احتمال سوء مصرف buspirone اندک است و جزء دارو های اعتیاد آور تلقی نمی شود
اسلاید 20 :
این داروی خواب آور جدید که گیرنده های ملاتونینی را در هسته های فوق کیاسمایی مغز فعال می کند، موجب کاهش تاخیر در شروع خواب شده و با بی خوابی واجهشی یا علائم ترک همراه نیست
ramelteon بر خلاف خواب آور های قدیمی تر، احتمال سوء استفاده کمی داشته و جزو دارو های اعتیاد آور نیست
این دارو توسط سیتوکروم P450 کبد متابولیزه می شود و یک متابولیت فعال می سازد
عوارض جانبی آن شامل سرگیجه، خستگی و تغییرات غددی شامل کاهش تستوسترون و افزایش پرولاکتین می باشد
