بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
درمان اختلالات شخصیت از دیدگاه کلونینجر
اسلاید 2 :
اصول کلی
بیماران اختلال شخصیت زمانی به جستجوی کمک بر می آیند که:
اصرار اطرافیان
مشکلات خانوادگی، شغلی ، تحصیلی پیامد رفتارهای غیر تطابقی
علائم روانپزشکی
مصرف مواد
علائم جسمی و شبه جسمی
درمان همه جانبه لازم است (ترکیب روان درمانی و دارودرمانی)
اسلاید 3 :
موانع درمان اختلالات شخصیت
ازدست دادن مکرر واقع گرایی و رویکرد حرفه ای درمانگر به دلیل تحریک شدن احساسات وی از جانب بیمار:
انتقال متقابل مثبت یا منفی
باور به این که اختلال شخصیت درمان پذیر نیست:
پیشگویی خود تحقق بخش
نصیحت و توصیه مستقیم در خصوص مشکلات بیمار بی تاثیر است.
نصیحت فرصت یادگیری را می گیرد.
تغییر در شخصیت فراتر از بحث منطقی است.
فرد باید به خود آگاهی برسد.
رشد شخصی از بینش جدید بیمار به خود و محیط اطرافش نشئات می گیرد.
اسلاید 4 :
اصول کلی درمان اختلال شخصیت
تغییرات بنیادی شخصیت حاصل بازسازی وسیع سازمان شخصیتی، بازنگری کامل مفاهیم و باورهای درونی شده، و تغییر در الگوهای رفتاری تثبیت شده است.
روان درمانی این نوع بیماران، نیاز به تجربه زیاد و رویکردی التقاطی و یکپارچه نگر دارد.
صبوری، حمایت غیر مستقیم، گرمی و پذیرش و احترام به بیمار علیرغم رفتارهایش لازم است
رفتارهای مخرب بین فردی بیمار علامت است و نباید شخصی تعبیر شود.
اسلاید 5 :
نظریه کلونینجر
تبیین شکل گیری شخصیت (هنجار و ناهنجار) بر اساس مدلی زیستی، روانی-اجتماعی و معنوی
سرشت:
تعامل ژنتیک و ساختار عصب زیستی مغز الگوی پاسخ رفتاری کودک به محرکهای محیطی جدید، پاداش و تنبیه را مشخص می کند.
الگوی پاسخ رفتاری گرایش، اجتناب و تداوم است.
ابعاد سرشتی پایدار و با ثبات و مستقل از خلق هستند و در فرهنگهای گوناگون همگونی دارند.
ابعاد سرشتی با واکنشهای هیجانی خودکار و عادات رفتاری ارتباط دارد.
اسلاید 6 :
ابعاد سرشتی
نوجویی:
فعالسازی رفتار در پاسخ به محرکهای جدید برای پاداش طلبی یا رهایی از تنبیه
مکتشف، هیجان زده، تکانشی، ولخرج، تنوع طلب
آسیب پرهیزی:
بازداری رفتاری جهت اجتناب از تنبیه یا فقدان پاداش
محتاط، کمرو، شک در انجام امور، حساس به انتقاد، خستگی پذیری
پاداش وابستگی:
تداوم رفتاری که در گذشته پاداش (بویژه در قبال نشانه های اجتماعی) داشته، حتی بعد از قطع پاداش
سرد، بی توجه به حساسیت دیگران، خوددار، شکاک
پشتکار:
تداوم رفتارحتی در مواقعی که تقویت و تنبیه متناوب در محیط وجود دارد
تطابق پذیری کم، آمادگی برای دلسرد شدن، عدم تلاش
اسلاید 7 :
منش
هسته مفهومی شخصیت، یا خود انگاره فرد
خودانگاره ها ارزش و معنای آنچه تجربه می شود را تعیین می کند و اهداف و ارزشهای فرد تحت تاثیر خود انگاره است.
تحت تاثیر یادگیری و محیط خانوادگی، اجتماعی است.
اسلاید 8 :
ابعاد منش
خود راهبری:
برداشت از خود به عنوان فردی مستقل
خود متکی، دارای اعتماد به نفس، راه حل دارد، هدفمند
احساس بیهودگی، مسئولیت ناپذیر، متکی به انگیزه بیرونی، مردد در اهداف
همکاری:
پنداشت از خود به عنوان بخشی از جامعه بشری
دلسوز، حمایت کننده، صمیمی، صبور
فرصت طلب، تک رو، خودپسند، انتقامجو
خودفراروی:
پنداشت از خویش به عنوان بخشی از جهان هستی
آرمانگرا، تجربه اوج، فضیلت گرا، علاقمند به هنر و فرهنگ
مادی گرا و عینیت زده و خلاقیت پایین
اسلاید 9 :
(دیدگاه کلونینجر) اصول کلی درمان اختلال شخصیت
درمان مرحله به مرحله و گام به گام است (path of well-being)
تعیین اهداف عینی و قابل حصول و مورد درخواست خود بیمار در ابتدای کار کمک کننده است.
هدف نهایی تنها کاهش رگه های شخصیتی معیوب نیست، بلکه رسیدن به احساس سلامت و نیکبود (Well-being) است.
نیکبودی با افزایش سطح خودآگاهی، اتخاذ فضایل و هیجانات مثبت مشخص می شود.
اسلاید 10 :
سطوح خودآگاهی
سطح صفر:
نابالغ، ارضای فوری غرایز (Child-like ego state)
سطح یک:
هدفمند ولی خود محور، عواطف منفی فراوان بویژه در حین استرس (average adult ego state)
سطح دو:
بالغ و دیگر محور، آگاهی به تفکر نیمه آگاه، صبور و خونسرد، نظارت بر تعارضات درونی و بین فردی ، ذهن آگاهی و توانایی فراشناخت قوی (parental ego state/mindfulness)
سطح سه:
آرامش درون، دسترسی به ناخودآگاه بدون رنجش و تلاش، خلاق، خردمند، مراقب و محبت ورز. (state of well-being/ soulfulness)
اسلاید 11 :
مراحل درمان اختلالات شخصیت
مداخله در بحران و فاز تثبیت:- رفع علائم، کاهش استرسورهای زندگی، تثبیت خلق (بعد از اتحاد درمانی)
فعالسازی نقطه نظری مثبت و معنوی به زندگی و روشن ساختن ارزشهای شخصی - نظر گاه فرد به زندگی و فهم آنچه به زندگی وی معنا و لذت می دهد.
افزایش خودآگاهی و اتخاذ نقش ناظری که بدون قضاوت بر افکار، احساسات و روابط بین فردی بیمار نظارت می کند.
تلفیق معنویت، خرد و عشق در زندگی، بلوغ و شادمانی درونی
اسلاید 12 :
فاز تثبیت
تمرکز بر شکایت اصلی (روابط مختل، افت کاری، مشکلات سلامتی)
سبک زندگی که دلخواه اوست و فاصله ای که با آن حس می کند (شناسایی اهداف، ارزشها، عادات و مهارتهای دلخواه وی)
نتیجه: تقویت بعد خود راهبری (برنامه ریزی برای زندگی و تمرکز بر اهداف و داشتن نظم و چارچوب برای رسیدن به این اهداف) و بعد همکاری برای تعاملات بهتر با دیگران
به تدریج بیمار نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی می کند
اسلاید 13 :
دارو درمانی در اختلالات شخصیت
برای کنترل حوزه علائمی که مرتبط با ابعاد سرشتی است:
کژتنظیمی خلق: (اضطراب، ناپایداری خلقی، افسردگی آتیپیک)
اضطراب شناختی بنزودیازپین، والپروات
اضطراب سوماتیک فلوکستین، ونلافاکسین
ناپایداری خلقی لیتیوم، لاموتریژین
افسردگی آتیپیک یا دیسفوریا فلوکستین، ترانیل سیپرومین
پرخاشگری و تکانشگری لیتیوم، اتیپیکها، والپروات، فلوکستین
گسستگی عاطفی، انزوا و سردی اتیپیکها
سایکوز واکنشی آنتی سایکوتیکهای قوی
اسلاید 14 :
فاز تعالی شخصیت
تغییر بنیادین در شخصیت نیاز به تجربه های تعالی بخش دارد (اهمیت خود فرا روی وsoul)
تغییر خودپنداره زمانی ممکن است که فرد به یک یا چند تجربه تعالی بخش در زندگی (ایجاد رابطه پایدار معنی دار با فردی قابل اعتماد و با قابلیت عشق ورزی، شغلی خوب که احترام به خود را تقویت کند، یا تغییردر الگوی زندگی مذهبی).
روان درمانیهای موجود نارسا هستند چون بیمار را در کشمکش و تعارض با خودشان نگه می دارند، مگر فرد شروع به تجدید نظر اساسی در زندگی و پنداره اش از زندگی کند.
درمان ایجاد یکپارچگی شخصیتی است.
اسلاید 15 :
یکپارچگی شخصیت
رشد خودآگاهی
روبرو شدن و پذیرفتن وجوه منفی شخصیت
تغییر در نظرگاه فرد به زندگی
پیدا کردن منابع ایجاد معنا و رضایت در زندگی
پیدا کردن اولویتها و ارزشها در زندگی
احترام به خود و امید
اسلاید 17 :
تعالی شخصیت
با رساندن خودآگاهی در سطح فرا شناخت بیمار می تواند دلیل علائم و شکایتهایش را تشخیص دهد:
بی ثباتی خلق و اضطراب از احساس احترام پایین به خود می آید
پرخاشگری و انزوا از عدم اعتماد و قربانی جلوه دادن خود بر می خیزد.
نتیجه گیری:
هیچ رویکرد رواندرمانگرانه ای برای اختلالات شخصیت جامع نیست مگر اجزایی از معنویت، روانشناسی مثبت نگر و ذهن آگاهی را در بر داشته باشد.