بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
Need Assessment
اسلاید 3 :
بنابر این آموزش مناسب آن است که هدفهای ضروری برای یادگیری را مورد تائید قرار دهد ولی همانطور که مشاهده می شود بین انتظاراتی که از فارغ التحصیلان علوم پزشکی می رود و دانش ، مهارتها و توانمندیها که در برنامه های آموزشی کسب می کنند هماهنگی وجود ندارد. که این عدم هماهنگی ضرورت انجام نیاز سنجی را مطرح می کند. بخصوص در حوزه خدمات بهداشتی نیاز سنجی از جایگاه ویژه ای برخوردار است زیرا در این حوزه نیاز بعنوان یک اصل زیر بنایی که روشنگر نوع خدمات مورد نظر و جمعیتی است که باید خدمات را دریافت نمایند. در این حوزه طرز تلقی حاکم آن هست که خدمات عمومی باید نسبت به نیاز های عمومی مردم پاسخگو باشد.
اسلاید 4 :
در آموزش اثر بخش دو نکته اساسی لازم است:
در واقع آموزشمند مناسب آموزشی هدف است که کلیه اجزاء آن در جهت
هدفهای مشخص قرار داشته باشد
این آموزش هدفهای خود را بر اساس نیازهای مورد نظری قرار می دهد که از قبل شناسایی شده است
اسلاید 5 :
تعریف مفهوم نیاز
اسلاید 6 :
نیاز بعنوان خواست افراد تلقی می شود.
یکی از متداولترین تعاریف ارائه شده است.
استافیل بیم از این تعریف حمایت می کند.
که در این فرایند نیاز سنجی تلاش خود را معطوف به تعیین و مشخص کردن نظرات افراد در گیر می کنیم
نیاز به معنای خواسته ها(wants ) و ترجیحات( preference) افراد:
اسلاید 7 :
مهمترین انتقادی که از این تعریف شده است اینکه ذهنی بودن نیاز بعنوان خواست و ترجیح است بعبارت دیگر از آنجا که نیاز با خواست و نظرات افراد یکسان فرض می شود . در واقع نیاز نمی تواند همیشه مترادف خواست باشد. در حقیقت ممکن است افراد برخی چیز ها را بخواهند یا ترجیح دهند ولی به آن نیاز نداشته باشند یا به برخی چیز ها نیاز نداشته باشند ولی آنها را ترجیح ندهند.
در واقع فرد همیشه نمی تواند بهترین قضاوت کننده در مورد نیازهایشان باشد چون برخی موارد بعلت نداشتن دانش و اطلاعات کافی قضاوت نادرست و ضعیفی از نیاز هایش را ارائه می دهد.
انتقاد
اسلاید 8 :
نیاز زمانی بوجود می آید که نقص یا مسئله ای در زمینه خاصی وجود داشته باشد و حداقل رضایت در آن زمینه وجود نداشته باشد.
از طرفداران این اسکریون است.
نیاز بعنوان نقص یا مشکل
اسلاید 9 :
متداولترین تعریف در مطالعات نیاز سنجی است .از راجرز کافمن
نیاز فاصله بین وضعیت واقعی با وضعیت مطلوب است.با درنظر گرفتن اولویت نیاز ها
صاحب نظران آن را تعریف عینی و قابل سنجش می دانند.
وضع مطلوب : آرمانها، هنجارها و ترجیحات در باره آنچه باید باشد و وضع موجود عملکردها و اندازه گیری فاصله میان دو محدود خواهد شد
نیاز به معنی فاصله یا شکاف
اسلاید 10 :
فرایند شناسایی نیازهای مهم و اولویت بندی آنها و فراهم کردن زمینه ها تحقق آن.
Need Assessmentنیاز سنجی
اسلاید 11 :
فراهم سازی اطلاعات برای برنامه ریزی: اطلاعات حاصل از نوع نیازها و میزان اولویت آنها منجر به شناسایی اهداف برنامه و تعیین اقدامات ضروری و تدوین یا توسعه برنامه درسی متناسب با نوع و میزان منابع مصرفی برای دسترسی به اهداف خواهد شد.
ارزیابی و سنجش: از آنجائیکه موسسات آموزشی باید پاسخگو باشند ، نیاز سنجی به آنها کمک می کند که حوزه هایی که پیشرفت مطلوب نداشته اند را شناسایی و برای بهبود آنها اقدامات لازم را انجام دهند.
تشخیص نقاط ضعف و مشکلات:. وقتی برنامه اجراء می شود ممکن است اهداف از پیش تعیین شده مححق نگردد و یادگیرندگان با مشکل روبرو شوند . در واقع نیاز شنجی امکان شناسایی مشکلات را در اجرای برنامه درسی و سایر ابعاد فراهم می کند.
اهداف نیاز سنجی
اسلاید 12 :
بر اساس نظرخواهی
بر اساس ارزشیابی عملکرد
بر اساس تحلیل شغل و تحلیل وظیفه
تکنیک های نیاز سنجی
اسلاید 13 :
نظر خواهی با استفاده از پرسشنامه یا مصاحبه ، دلفی، فیش باول، نظر خواهی از متخصصان ، فارغ التحصیلان و دانشجویان
نظر خواهی از فارغ التحصیلان نیاز های آنها را در کار مشخص می کند که اینگونه نیاز سنجی در بازنگری برنامه آموزشی و درسی برای دانشجویان همان رشته مفید است.
مثال:در تحقیقی که برای تعیین هدفهای آموزشی بالینی پزشکی عمومی در سال های 78-79 در شهید بهشتی انجام شد که فعالیتهای درمانی فارغ التحصیلان را در بخشی مختلف به ترتیب اولویت مشخص گردید.
نظرسنجی بر اساس نظرخواهی
اسلاید 14 :
هر سازمانی در قبال جامعه وظایف خاصی را بعهده دارد و بررسی عملکرد سازمان سبب:
1-بررسی میزان کارایی و دستیابی به اهداف سازمان می شود.
2- شناخت نقایص و مشکلات و تلاش جهت رفع آنها
3- بازخورد به سازمان و اعضاء
4- ارتقاء و تشویق
ابزار:
از طریق چک لیست
مشاهده
آمارها
نیاز سنجی بر اساس ارزشیابی عملکرد
اسلاید 15 :
در آموزشهای که به قصد آماده سازی افراد برای پرداختن به شغل یا حرفه ای خاص انجام می شود.
دانش ، نگرش و مهارتهای لازم جهت پرداختن به شغل و حرفه مورد نظر نقش اساسی و تعیین کننده دارد.
تحلیل شغل به منظور شناخت جنبه های مختلف یک شغل و یا حرفه ،وظایف ، فعالیتها و ویژگیها و توانایی های مربوط به آن و شرایط لازم جهت انجام آ ن در انتخاب هدف های آموزشی ضرورت می یابد.
نیاز سنجی بر اساس تحلیل شغل و تحلیل وظیفه
اسلاید 16 :
تیلور: تنظیم برنامه های آموزشی بر اساس همان فعالیت های اساسی است که فرد باید انجام دهند.
سینجر: تجزیه و تحلیل شغل جریانی است که در طی آن خصوصیات لازم برای انجام رضایت بخش شغل تعیین شده و شرایط محیطی که کار در آن باید انجام شود تحلیل می گردد.
اسلاید 17 :
abaatاهمیت تعیین نیاز ها در آموزش فنی حرفه ای و خدمات بهداشتی و آموزش پزشکی بصورت زیر بیان می شود:
1- آموزش بر محور کسب دانش، مهارتها و نگرش های مفید و ضروری جهت انجام شغل قرار می گیرد چنانکه یادگیرنده در پایان دوره بتواند بطور مناسب به انجام آن شغل بپردازد.
2- مانع از اتلاف وقت و انرژی در آموزش دانش، مهارتها و نگرش هایی می شود که در انجام آن شغل نقش ضروری را ندارد.
اسلاید 18 :
تکنیک های مورد استفاده:
1- پرسشنامه: پرسش از دست اندر کاران شغل مورد نظر در مورد وظایف، دانش، مهارت ها، نوع و حداقل تحصیل.
2- مصاحبه: با افراد شاغل ، مسئولان و متخصصان شغل و حرفه در خصوص وظایف و مهارت و دانش شغل مورد برسی قرار می گیرد.
3- مشاهده: مشاهده افراد ضمن اشتغال به حرفه مورد نظر و یادداشت موارد مربوط به آن که شامل نوع فعالیت ها ، مهارت ها و دانش و .. مورد بررسی قرار می دهد.
4- تحلیل شغل : که wentling آن را شامل 8 مرحله می داند.
روشهای تحلیل شغل Job analysis
اسلاید 19 :
تهیه شرح شغل : Job description فهرست کردن تمام وظایفی
که مربوط به شغل است توسط مصاحبه با صاحب نظران،مشاهده و پرسشنامه
صحه گذاشتن بر فهرست تهیه شده از وظایف: که با استفاده از نظر کارشناسان متعدد می تواند صورت گیرد
تعیین فراوانی استفاده از وظایف: از نظر فراوانی برخی وظایف با فراوانی بالا ، برخی با وظایف متوسط یا اندک انجام داده می شوند.برای طیف عمل به وظایف از کمترین تا بیشترین فراوانیمی تواند شامل:بندرت،گاهی،هر روز هفته،هرهفته تا هر ماه، روزانه
مشخص کردن اهمیت وظایف: عوامل متفاوتی نشان دهنده اهمیت یک وظیفه است مانند فراوانی استفاده از یک وظیفه، درجه دشواری،پیچیدگی ، اثرگذاری و .نام برد.برای درجه بندی یا مقیاس بندی درجه اهمیت یک وظیفه می توان از یک طیف سه گزینه ای بهره گرفت که گزینه های آن عبارتند از:کم اهمیت، با اهمیت،پر اهمیت
تحلیل شغل Job analysis
اسلاید 20 :
تعیین میزان دشواری یا آسانی یادگیری وظایف: میزان دشواری یا آسانی یادگیری وظایف یک شغل را می توان با توجه به مخاطبان برنامه درسی سنجید. از یک مقیاس چهار ارزشی می توان برای میزان دشواری یا آسانی یادگیری یک وظیفه بهره گرفت.
آسان، اندکی دشوار،دشوار،بسیار دشوار
محاسبه نمره هایی که به هر وظیفه تخصیص یافته است: در این مرحله کل نمره های مربوط به هر کدام از وظایف محاسبه می گردد. که با استفاده از این نمرات به اولویت بندی آموزش پرداخته می شود.
تحلیل شغل Job analysis
