بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
هدفمند سازی یارانه ها داروي تلخ براي درمان اقتصاد بيمار ايران
اسلاید 3 :
1- محور اول عبارت است از، حذف یارانه و آزادسازی قیمت حامل های انرژی اعم از بنزین ، نفت سفید، برق، آب و .
2- محور دوم ، شامل باز توزیع درآمد حاصل از حذف یارانه های غیرمستقیم و آزادسازی قیمت ها
قانون هدفمند کردن یارانه ها دارای دو محور اصلی است:
اسلاید 4 :
1- مصرف فرآورده های نفتی (گزارش مصرف از 28 آذر تا 4 تیرماه 1390)
مصرف 4 حامل انرژی در کشور در قیاس با مدت مشابه سال قبل 3394650000 لیترکاهش نشان می دهد.
2- مصرف برق
طی دوره اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها مصرف برق 2% کاهش یافته است. این در حالی است که طی 31 سال گذشته مصرف برق بطور متوسط سالانه 8% رشد را داشته است.
3- گاز
مصرف خانگی گاز در زمستان 25 -20 میلیون متر مکعب برآورد شده، این در حالی است که مصرف آن در بهار با 2% کاهش مواجه گردیده است . مصرف گاز صنایع نیز 12-10 درصد افزایش داشته و طی این دوره 4500 واحد صنعتی جدید به شبکه گاز کشور متصل شده اند .
4- آرد
قبل از هدفمند کردن یارانه ها میزان آرد تخصیصی به خبازی ها ماهانه 536 هزار تن بوده است بعد از هدفمند کردن یارانه ها به 440 هزار تن کاهش یافته است.
آثار و پیامدهای اجرای هدفمند کردن یارانه ها:
اسلاید 5 :
اثر هدفمند کردن یارانه ها بر روی تورم و قیمت ها بر مبنای معادله
اسلاید 6 :
از منظر اقتصاد خرد، مشکل آن است که در شرایط فعلی، تولید کنندگان مصرف انرژی را جایگزین نوسازی ماشین آلات تولیدی می کنند. یعنی انرژی بیشتر جایگزین سرمایه می شود.خانوارها نیز به دلیل ارزانی انرژی خودروهای فرسوده و لوازم منزل فرسوده و پرمصرف را حفظ می کنند.
از منظر اقتصاد کلان، قیمت پایین حامل های انرژی به مصرف روزافزون انرژی می انجامد. بنابراین، میزان خالص صادرات نفت خام کشور کاهش می یابد و درآمد ارزی دولت دچار مشکل می شود. از طرف دیگر، با کاهش سود شرکتهای تولید کننده انرژی، امکان نوسازی و ظرفیت صنعت از بین می رود، و به ناچار دولت از بودجه عمومی، تولید بیشتر انرژی را تامین مالی می کند و در عین حال مالیات کمتری را از این شرکت ها دریافت می کند.
ضرورت آزادسازی از دیدگاه های خرد، کلان، سیاسی و محیط زیست:
اسلاید 7 :
از منظر اقتصاد سیاسی،اعطای یارانه ها قیمت حامل های انرژی را پایین نگه می دارد،و طبقه ی اجتماعی به لحاظ اقتصادی قوی تر را که در شهر های بزرگ زندگی می کنند،منتفع می سازد. طبقات ضعیف ترشهرهای کوچکتر و روستاها، از این یارانه ها کمتر استفاده می کنند. بدین ترتیب، بر عکس آنچه انتظار می رود ، هزینه های بیکاری و تورم بیشتر برطبقه های ضعیف تر اجتماعی تحمیل میشود.
از منظر محیط زیست انرژی یکی از مهمترین آلاینده ها است . زمانی که مصرف افزایش می یابد، محیط زیست بیشتر آلوده میشود. این مسئله بر سلامتی مردم تاثیر می گذارد، و زیربناهای طبیعی کشور را تخریب می کند. به لحاظ این آثار است که در اروپا بر مصرف انرژی مالیات بسته اند، چرا که مصرف کنندگان انرژی لازم است برای تخریب محیط زیست جریمه شوند.
اسلاید 8 :
تعریف یارانه و انواع آن
اسلاید 9 :
یارانه عبارت از پرداخت های انتقالی بلاعوض نقدی و غیرنقدی دولت است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم برای افزایش قدرت خرید واقعی مصرف کنندگان، افزایش قدرت فروش تولیدکنندگان، عادلانه تر کردن توزیع درآمد، ثبات اقتصادی و جبران آثار ناشی از سیاست های دولت به منظور حفظ یا ارتقای اجتماعی اعطا می شود.
یارانه یعنی دولت کالا یا خدمتی را با کمک های مالی برای مصرف کننده یا تولید کننده ارزان کند.
یارانه نوعی مالیات غیر مستقیم منفی است که وجهه دولت را در میان اقشار مختلف مخصوصاً قشر با درآمد پایین بالا می برد.
1-1) تعریف یارانه :
تعریف یارانه و انواع آن
اسلاید 10 :
1-2) تقسیم بندی یارانه ها :
تعریف یارانه و انواع آن
براساس اهداف دولت در پرداخت
اقتصادی
توسعه ای
اجتماعی
سیاسی
فرهنگی
براساس تقسیم بندی در حساب های ملی
مستقیم : مقدار هزینه هایی که دولت به طور کلی براي حفظ منافع اقشار با درآمد پایین جامعه براي خرید کالاها و خدمات می پردازد. یارانه مستقیم خود به دو نوع یارانه تولیدي و یارانه مصرفی تقسیم می شود.
غیر مستقیم : یارانه اي است که بابت ثابت یا پایین نگاه داشتن قیمت مصرف کننده یا تضمین قیمت تولید کننده اختصاص می یابد.
بر اساس انعکاس در حساب های ملی
آشکار ( مثل یارانه آرد و کالاهاي اساسی که با کالابرگ توزیع میشوند)
پنهان(مثل یارانه سوخت و مابه التفاوت نرخ ارز)
اسلاید 11 :
1-2) تقسیم بندی یارانه ها :
تعریف یارانه و انواع آن
بر اساس مراحل پرداخت کالا یا خدمت از تولید تا مصرف
یارانه های مصرفی
یارانه های تولیدی
یارانه های توزیعی
یارانه های خدماتی
یارانه های صادراتی
بر اساس نحوه پرداخت
یارانه نقدی
غیر نقدی
ترکیبی از این دو
بر اساس گستره ی پرداخت
( چگونگی توزیع در جامعه)
یارانه باز (مثل یارانه بنزین قبل از سهمیه بندي که بدون محدودیت، به میزان متفاوت و بسته به اینکه که هر کس چه مقدار مصرف کند در اختیار همه قرار می گرفت)
یارانه سرانه ( مثل یارانه کالاهاي کالا برگی که به شکل محدود و مشخص و به طور مساوي و برابر در میان همه افراد جامعه توزیع می شود)
یارانه هدفمند ( مثل یارانه به شکل بن ها و کالابرگ هایی که به گروه هاي مشخصی از افراد جامعه مانند کارگران، کارمندان، از کار افتادگان و مستمري بگیران پرداخت می شود ) .
اسلاید 12 :
از مهمترین اهدافی که دولت ها به ویژه در کشورهاي درحال توسعه مانند کشور ما با پرداخت یارانه دنبال می کنند، عبارتند از :
1-3) اهداف یارانه :
تعریف یارانه و انواع آن
اهداف یارانه
جلوگیري از گسترش فقر و بحرانهاي اجتماعی
كمك به اقشار آسيب پذير
ايجاد ثبات اقتصادي و كنترل قيمتها
كمك به توليد برخي كالاها و خدمات
تلاش براي برقراري عدالت حتی به بهاي از دست رفتن بخشی از کارایی اقتصادي
كمك به بهبود توزيع درآمد
توسعه زيرساخت هاي اقتصادي
کمک به صنايع رو به انقراض يا ايجاد صنايع جديد
گسترش تحقيق و توسعه و خلق دانش جديد حفاظت از محيط زيست
اسلاید 13 :
وضعیت یارانه در ایران
اسلاید 15 :
در اوایل انقلاب و شروع جنگ نظام قیمت گذاری کالاها به مرحله ی اجرا گذاشته شد و طرح سهمیه بندی کالاهای اساسی و پرداخت یارانه ها با هدف مهار شتاب تورم و تثبیت قیمت ها شروع شد.
در برنامه اول توسعه (1368-1372) برای حمایت از اقشار آسیب پذیر ادامه یافت.
گرایش به سیاست های تعدیل اقتصادی در اوایل دهه 70 منجر به مطرح شدن مباحث مربوط به حذف یارانه ها شد.
در اواخر برنامه اول توسعه مقدار یارانه ها به اوج خود رسید.
در برنامه دوم (1374-1378) سهم یارانه ها از بودجه عمومی کشور روند کاهنده ای به خود گرفت.
در برنامه سوم توسعه (1379-1383) شروع بحث هدفمند کردن یارانه ها شکل گرفت که به دلیل مشکلاتی مثل عدم شناسایی اقشار آسیب پذیر و عدم وجود آمار درآمدی دهک های مختلف اجرا نشد.
در برنامه چهارم توسعه (1384-1388) هم به دلایلی مشابه اجرا نشد.
2-3) تاریخچه یارانه در ایران ( بعد از انقلاب) :
وضعیت یارانه در ایران
اسلاید 16 :
2-5) نظام فعلی یارانه ها در ایران :
وضعیت یارانه در ایران
اسلاید 17 :
از سال 1369 تا 1383 :
در طی این سالها و تا سال 1380 یارانه های پرداختی به انرژی در حسابهای ملی گنجانده نمی شد و لذا طی برنامه های اول، دوم و سوم توسعه، سهم قابل توجهی از یارانه ها، به اقلام کشاورزی و در نتیجه گندم تخصیص داشت.
وضعیت یارانه در ایران
2-6) میزان یارانه های پرداختی در ایران :
اسلاید 18 :
از سال 1383 تا 1387
در سالهای برنامه چهارم توسعه، با توجه به یارانه های انرژی میزان یارانه های پرداختی از رشد زیادی برخوردار می شود به طوریکه سهم قابل توجهی از هزینه های عمومی دولت را در بر می گیرد.
از دلایل این رشد می توان به افزایش قیمت نفت، الگوی مصرف غلط و بازدهی پایین در بخش انرژی اشاره کرد.
وضعیت یارانه در ایران
2-6) میزان یارانه های پرداختی در ایران :
اسلاید 19 :
از سال 1369 تا 1387
وضعیت یارانه در ایران
2-6) میزان یارانه های پرداختی در ایران :
اسلاید 20 :
وضعیت یارانه در ایران
2-7) ترکیب یارانه های پرداختی در ایران :
ترکیب یارانه های پرداختی به اقلام کشاورزی
