بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مروری بر
جلسه دوم :
فیزیولوژی دستگاه گوارش ( 2)
1- اعمال فیزیولوژیک (حرکات؛ ترشحات؛
هضم و جذب ) در:
دهان ،
لق ،
مری
معده
2- حرکات و ترشحات روده باریک
اسلاید 2 :
اعمال دهان
حرکات
گرفتن غذا – ارادی – عصب هفتم
جویدن –دو رفلکس متوالی کششی و گلژی وتری عضله جوشی – عصب پنجم یا 3 قلو
بلع دهانی - ارادی – عصب دوازدهم
ترشحات ( بزاق )
هضم
کربوهیدراتها توسط آلفا آمیلاز بزاقی ( پتیالین )
چربیها توسط لیپاز زبانی
جذب ( مواد محلول در چربی (
اسلاید 3 :
سه جفت غدد بزاقی
تولید روزانه 1 تا 5/1 لیتر
زیر زبانی -5% - موکوسی
تحت فکی – 70 % سروموکوسی
پاروتید – 25 % سروزی
بزاق اولیه-محلولی ایزو اسموتیک و حاوی :
آب و الکترولیت شامل سدیم ، پتاسیم ، کلر ، بیکربنات با غلظتی شبیه پلاسما
آنزیمها – پتیالین و لیپاز زبانی
مواد محافظت کننده:
موکوس قلیایی ،لیزوزیم ، تیوسیانات ، لوکوفرین ، پروتئین مملو از پرولین و آنتی بادی
بزاق ثانویه : گرفته شدن کلرور سدبم و اضافه شدن بیکربنات و پتاسیم – کاهش اسمولالیته و افزایش pH
افزایش میزان ترشح بزاق منجر به افزایش اسمولالیته بو کاهش غلظت یونهای پتاسیم و بیکربنات بزاق می شود
اسلاید 4 :
کنترل عصبی ترشح بزاق
سمپاتیک موجب تحریک ترشح بزاق کم و پر آنزیم و پاراسمپاتیک منجر به تولید بزاق فراوان و آبکی می شود
پاراسمپاتیک بصورت رفلکسی از طریق گیرنده های لمسی و چشایی
و اعصاب حسی 5، 7 و 9 پیام را به هسته های بزاقی می برد.
هسته های بزاقی تحت تأ ثیز اطلاعات پینایی، شنوایی، بویایی و
فکر غذا نیز قرار می گیرد.
فرمان حرکتی هسته فوقانی از طریق عصب هفتم به غدد زیرزبانی
و تحت فکی و از هسته تحتانی توسط عصب 9 به غدد بناگوشی
می رود. خواب، ترس، خشم ،اضطراب و کم آبی پاراسمپاتیک
را مهار و رفلکسهای شرطی و تهوع آنرا تحریک می کند.
اسلاید 5 :
بلع 1- دهانی( ارادی ) 2- حلقی(رفلکسی) با مداخله گیرنده های لمسی مخل حلق و ستونهای لوزه ای و اعصاب V ,IX ,X, XI & XII, 3- مروی(رفلکسی)
اسلاید 7 :
اعمال معده
حرکات :3 نوع
ترشحات : اگزوکرینی – اندوکرینی - پاراكريني
هضم : پروتئین ها توسط پپسین، رنین ( در نوزادان هضم کازئین شیر) و ژلاتیناز – چربی شیر توسط لیپاز معدی یا تری بوتیراز
جذب : آب سرد – الکترولیتها – الکل و داروها ( آسپیرین )
وجود عضله مایل در ابتدای
معده که مسئول شل شدن
معده در زمان لبع می باشد.
اسلاید 8 :
سلولهای ترشحی معده و ترشحات آنها
سلولهای مخاطی سطحی و گردنی – موکوس قلیایی
سلولهای جداری یا پاریتال – اسید معده و فاکتور داخلی
سلولهای اصلی ( پپتیک یا زیموژنیک ) – پپسینوژن ، رنین ژلاتیناز و لیپاز معدی ( تری بوتیراز )
سلولهای انترواندوکرینی (سلولهای G ) –هورمون گاسترین
سلولهای پاراکرینی D –سوماتواستاتسن
سلولهای انتروکرونافینی - هیستامین
اسلاید 9 :
سد مخاطی - قلیایی معده و عوامل مؤثربر آن
عوامل تقویت کننده:
پروستاگلندینها
پاراسمپاتیک
عوامل تضعیف کننده :
سمپاتیک
املاح صفراوی
الکل
سرکه
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نظیر آسپیرین
اسلاید 10 :
انواع حرکات معده
1- نوع اول – مخلوط کننده ضعیف ناشی از امواج آهسته یا ریتم الکتریکی پایه عضلات صاف
2- نوع دوم -پیش برنده ضعیف ناشی از تحریک با فرکانس کم ( حرکت کره گیری )
3- نوع سوم -پیش برنده قوی ناشی از تحریک با فرکانس بالا ( تخلیه کننده معده )
اسلاید 11 :
کنترل سه مرحله ای حرکات و ترشحات معده (عصبی و هورمونی ) 1- مرحله سری ( تحریکی ) 2- مرحله معدی ( تحریکی ) 3- مرحله روده ای ( مهاری )
اسلاید 12 :
اعمال روده باریک : 1- ترشحات
غدد برونر –موکوش قلیایی – از پیلور تا اوددی-تحریک توسط پاراسمپاتیک و مهار توسط سمپاتیک
غارهای لیبرکون- آب و الکترولیت ( کنترول عصبی موضعی و تا حدی هورمونی ) و هورمون ( کاسترین ، کوله سیستوکینین ، سکرتین پپتید روده ای مؤثر بر عروق، پپتید مهار کننده معدی، موتیلین، نوروتانسین و اوکسینتومدولین )
تنها آنزیم ترشحی در روده باریک انتروپپتیداز یا انتروکیناز است که از مخاط دئودنوم ترشح می شود و مسئول فعال کردن تریپسینوژن لوزالمعده می باشد
اسلاید 13 :
اعمال روده باریک : 2- حرکات
حرکات مخلوط کننده ( امواج قطعه قطعه کننده ) ناشی از امواج آهسته با ریتم الکتزیکی پایه 12 تا 9 بار در دقیقه
حرکات پیش برنده
پریستالتیک معمولی( رفلکس انتریکی )
حمله پریستالتیک ( رفلکس مرکزی پاراسمپاتیگی ناشی از تحریک شدید مخاط توسط سموم باکتری نظیر سم وبا، که از نقطه تحریک شروع و تا انتهای روده باریک ادامه می یابد )
کمپلکس حرکتی میوالکتریک مهاجرت کننده (رفلکس مرکزی پاراسمپاتیگی که در روزه داری در فواصل زمانی 60 دقیقه ای بعلت ورود کیموس اسیدی معده به روده از ابتدای روده باریک شروع و تا انتهای آن پیش می رود ). وقوع این رفلکس با افزایش سطح هورمون موتیلین در خون همراه است.
