بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 2 :
اِنّا جَعَلناهُ قُرانًا عَرَبيًّا لَّعَلَّکُم تَعقِلوُن
زخرف:3
همانا ما قرآن را به زبان عربي فصيح مقرر داشتيم تا مگر شما «بندگان» در فهم آن، عقل و فکرت به کار بنديد.
اسلاید 3 :
درس دوم:
حرکات،وقف و ابتدا
اسلاید 4 :
حرکات
فهرست مطالب
اداء صحیح حرکات کوتاه و کشیده
- تفاوت حرکات کوتاه و کشیده در فارسی
وقف و ابتدا
- تعریف وقف
- تعریف ابتدا
- اهمیت وقف و ابتدا در تلاوت
- طرق وقف در آخر کلمات
- تفاوت حرکات کوتاه و کشیده در عربی
- سکت
- علایم وقف
اسلاید 5 :
اداء صحیح حرکات کوتاه و کشیده
تفاوت حرکات کوتاه و کشیده در فارسی
1- کمّي : از لحاظ زماني کوتاه ولي ا وُ به صورت
ای
کشيده، به اندازه دو برابر حرکات کوتاه تلفظ مي شوند .
2- کيفي : صداهاي کوتاه فارسي از لحاظ « نحوه تلفظ» با صداهاي کشيده فارسي تفاوت دارند، مثلاً در کلمه فارسي «برادر» براي ادای فتحه حرف «ب» دهان تقريبا به صورت افقي باز مي شود (برادر)، اما براي تلفظ الف فارسی کلمه «بابا» دهان بصورت عمودي و پر حجم باز مي شود (بابا) .
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 6 :
همين تفاوت را عيناً بين کسره و ياء مدي و بين ضمه و واو مدي در فارسی ملاحظه خواهيم کرد .
کِتاب کيف گُل گوش
اداء صحیح حرکات کوتاه و کشیده
بنابراين در گويش فارسي ، هر قدر فتحه را بکشيم، تبديل به الف فارسي نمي شود و بالعکس .
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 7 :
اداء صحیح حرکات کوتاه و کشیده در عربی
در لهجه عربي بين صداهاي کوتاه و کشيده تفاوت کمي وجود دارد (ميزان کشش)
در عربي فتحه (ﹷ) با الف مدي ( ا ) فقط در ميزان کشش متفاوتند و از لحاظ کيفي عيناً مانند يکديگر تلفظ مي شوند . و در هر دو دهان به صورت افقي باز مي شود .
بَرَزوُا بارِزُونَ
در لهجـه عرب ، ميزان کشش الف مـدي ، دو برابر فتحـه است .
تفاوت حرکات کوتاه و کشیده در عربی
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 8 :
خَابَ مَقَامَهُما
اداء صحیح حرکات کوتاه و کشیده در عربی
نکته : صداي الف مدي نزد تمامي حروف يکسان نمي باشد بعد از هشت حرف (ص- ض- ط- ظ- غ- ق- خ- ر ) به صورت درشت و غليظ ( شبيه « آ» فارسي ) و بعد از بيست حرف ديگر به صورت نازک و رقيق ادا مي شود .
تمرين 2 قرائت سوره « فاتحه الکتاب » و « سوره اخلاص »
را به لهجه عربي تمرين کنيد .
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 9 :
تعریف وقف و ابتدا
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
تجوید
اسلاید 10 :
وقف و ابتداي صحيح در قرآن اهميت زيادي دارد و چه بسا در اثر عدم توجه به آن، معاني آيات، نا مفهوم ، ناقص و حتي دگرگون مي شود .
اهمیت وقف و ابتدا در تلاوت
حضرت علي ( علیه السلام) در معني آيه ﴿ ورتل القرآن ترتيلا﴾ حفظ وقوف را نيمي از ترتيل قرآن دانسته اند « الترتيل معرفه الوقوف» و علماي قرائت مي گويند « من لم يعرف الوقف ، لم يعلم القرآن » « کسي که محل صحيح وقف در قرآن را نشناسد ، قرآن را نمي داند .»
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 11 :
طرق وقف بر آخر کلمات
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 12 :
اگر آخر کلـمه حـرف ساکن و يا يکي از حروف مـدي باشد در وقف، بدون تغيير و به همان صورت خوانده مي شود .
طرق وقف بر آخر کلمات
1- وقف بدون تغيير
مانند : وَقَالَ الْإِنسَانُ مَالَهَا ﴿زلزله:3﴾
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 13 :
ابدال ← تبديل کردن
طرق وقف بر آخر کلمات
2- وقف ابدال
حرف آخر کلمه ( ﺔ- ﺓ )، در وقف به (ﻪْ- هْ(تبديل مي شود .
حرف آخر کلمه داراي تنوين نصب ﹱ در وقف تبديل به الف
مدي مي شود .
در وقف
در وقف
در وقف
در وقف
واحدَهْ
واحدۃً
تجوید
فَالْمُورِيَاتِ قَدْحًا
فَالْمُورِيَاتِ قَدحا
عادیات: 2
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
رَحْمَهْ
مثال : رَحمَۃً
مثال : أَعْناباً
أَعْنابا
عِشَاءً
عِشَاءَا
اسلاید 14 :
طريق وقف بر آخر کلمات
3- وقف اسکان
نکته (1) وقتي حرف آخر کلمه مشدد باشد در وقف ، حرف آخر، ساکن شده ولی با شدت تلفظ مي شود .
مثال : حَمْلَهُنَّ در وقف حَمْلَهُنّ
نکته (2) وقتي حرف آخر کلمه واو مفتوح (وَ) و حرف قبل از آن مضموم (ﹹ) باشد در وقف ساکن شده، به صورت واو مدي خوانده مي شود .
ﹹ وَ در وقف ﹹ وْ ( به صورت واو مدي )
مثال : هُوَ در وقف هُو
اسکان ساکن نمودن
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 15 :
طريق وقف بر آخر کلمات
نکته (3) وقتي حرف آخر کلمه (يَ) و حرف قبلش (ﹻ) باشد در وقف ساکن شده و به صورت ياي مدي خوانده مي شود .
ﹻ يَ در وقف ﹻ يْ ( به صورت ياي مدي )
مثال : هِيَ در وقف هِيْ
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 16 :
براي انتخاب محل صحيح وقف ، وصل و ابتدا علامتهايي وضع شده که مهمترين اين علائم ( رموز وقف ) عبارتند از :
علائم وقف
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 17 :
(م) : وقف لازم ← وقف الزامي و در صورت وصل ، احتمال تغيير مفهوم جمله زياد است .
إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ (م) وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ ﴿ انعام:36 ﴾
(ط) : وقف مطلق ← تاکيد مي شود وقف کنيد ، زيرا موضوع مورد بحث ، تمام است .
وَمَكَرُواْ وَمَكَرَ اللّهُ (ط) وَاللّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ ﴿آل عمران:54﴾
علائم وقف
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 18 :
(ج) : وقف جايز ← هم مي توان وقف کرد و هم مي توان وصل نمود .
وَإِنَّ اللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ (ج) هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ ﴿مریم :36﴾
(لا) : وقف ممنوع ← نبايد وقف کرد. اگرقاری بطور اضطراري مجبور به وقف شد باید برگردد واز محل مناسب مجددا وصل نمايد.
وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم بَعْدَ الَّذِي جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ( لا) مَا لَكَ مِنَ اللّهِ مِن وَلِيٍّ وَلاَ نَصِيرٍ ﴿بقره:120﴾
علائم وقف
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 19 :
(قلي) : وقف بهتر از وصل ←
يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاءُ (قلي) وَاللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿آل عمران :74﴾
(صلي): وصل بهتر از وقف ←
وَأَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَرًا (صلي) فَانظُرْكَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ ﴿اعراف:84﴾
« » :وقف معانقه ←
اگر بر روي دو کلمه نزديک به هم قرار داده شود ، يعني در صورت وقف بر هر يک از آنها ، بر ديگري نمي توان وقف کرد .
ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ ﴿بقره:2﴾
علائم وقف
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
اسلاید 20 :
(ز) : وقف مُجَوَّز ← مانند وقف جايز است . البته وصل آن بهتر است .
خَتَمَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ (ز) وَ لَهُمْ عَذَابٌ عظِيمٌ ﴿بقره:7﴾
(ص) : وقف مُرَخَّص← به دليل طولاني بودن جمله و کمبود نفس ، اجازه وقف داده مي شود و برای ابتدا، باید از کلمه بعد ابتدا نمایيد .
أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُاْ الضَّلاَلَةَ بِالْهُدَى(ص) فَمَا رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ ﴿بقره :16﴾
علائم و قف
تجوید
درس دوم : حرکات، وقف و ابتدا
