پاورپوینت راهنمای اندازه گیری فشارخون

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 3 :

راهنمای اندازه گیری فشارخون

اسلاید 4 :

تعریف فشارخون بالا و علل ایجاد آن
براي اين كه خون در شریان ها(سرخرگ ها) جریان پیدا کند و اکسیژن و مواد غذایی را به قسمت های مختلف بدن برساند، به نيرويي نیاز دارد که به آن فشارخون گفته می شود. عامل مولد فشارخون در بدن قلب است.
فشارخون به دو عامل مهم بستگي دارد: برونده قلب و مقاومت جدار رگ. با تغيير هر یک از این دو عامل، مقدار فشارخون تغيير مي كند.
هنگامی که قلب منقبض مي شود، خون وارد شریان ها شده و فشارخون به حداكثر مقدار خود مي رسد كه به آن فشارخون سيستول مي گويند. در زمان استراحت قلب كه خون وارد شریان ها نمي شود، با خروج تدريجي خون مقدار فشارخون به حداقل مي رسد كه به آن فشارخون دياستول مي گويند.
فشارخون در طول روز تحت تاثير عوامل مختلفي مانند وضعيت قرارگیری بدن، فعاليت مغز، فعاليت دستگاه گوارش، فعاليت عضلات بدن، محرک های عصبی، درد، مثانه پر، و نیز عوامل محيطي مانند دماي هوا، ميزان سروصدا، میزان مصرف دخانيات، الكل، قهوه و داروها قرار می گیرد.
فشارخون بالا یا پرفشاری خون به دو نوع اوليه و ثانويه تقسيم مي شود.
در نوع اوليه كه 90 تا 95% موارد فشارخون بالاست، افزايش فشارخون علت مشخصي ندارد ولي عوامل خطري مانند زمينه ارثي و خانوادگي فشارخون بالا، مصرف زیاد نمك، چاقي و ديابت در بروز آن نقش دارند.
در نوع ثانويه اغلب تغيير در ترشح هورمون ها و يا كاركرد كليه ها عامل بالا رفتن فشارخون است و می تواند ناشي از یک بيماري زمينه اي مانند كم كاري یا پركاري تيروئيد، فئوكروموسيتوم (نوعی تومور غده فوق کلیه)، كواركتاسيون آئورت، و یا سایر بیماریها باشد.معمولاً با درمان بیماری زمینه ای، فشارخون در این بیماران به مقدار طبيعي بازمی گردد.

اسلاید 5 :

اندازه گیری فشارخون
در حالی که داشتن یک فشار طبیعی برای بر قراری تغذیه بافتی در سطح مویرگ ها برای زنده ماندن حیاتی است ، فشارخون بالا (پرفشاری خون) باعث بروز عوارض مرگباری خواهد شد.
فشارخون بالا علامت بالینی مشخصی ندارد و تنها راه تشخیص تغییرات فشارخون، اندازه گيري فشارخون با استفاده از دستگاه اندازه گيري فشارخون (فشارسنج) است.
فشارخون را معمولاً در شریان بازویی یا براکیال (Brachial Artery)، اندازه مي گيرند؛ این شریان از شانه ها شروع و تا زیر آرنج ادامه می یابد و سپس در ساعد به دو شاخه راديال (Radial) و اولنار(Ulnar) تقسيم مي شود که هر یک مسیر خود را تا انگشتان دست ادامه می دهند.
در هر فرد فشارخون را در دو سطح سيستول و دياستول اندازه مي گيرند. اعداد اين دو سطح به صورت كسر مانند 138/88 و بر حسب ميلي متر جيوه نشان داده مي شود.

اسلاید 6 :

مقادیر طبیعی وغیر طبیعی فشارخون
فقط پزشک می تواند تاييد كند فرد به بيماري فشارخون بالا مبتلا است. اغلب پزشکان قبل از این که در مورد بالا بودن فشارخون تصمیم بگیرند، چندین بار در روزهای مختلف فشارخون فرد را کنترل می کنند. اگر فرد فشارخون بالا داشته باشد ، لازم است به طور منظم فشارخون خود را اندازه گيري کند و زير نظر پزشک تحت درمان قرار گيرد.
فشارخون بالا معمولا بدون علامت است و به آن قاتل خاموش مي گويند. تنها راه تشخیص آن، اندازه گيري منظم فشارخون است.

اسلاید 7 :

روشهای کنترل فشارخون
عوارض بالا رفتن فشارخون جدی است.
فشارخون بالا يكي از عوامل خطر مهم در بيماري هاي عروق كرونر قلب (عروقي كه به قلب خون مي رسانند) است
علاوه بر قلب (ایجاد سكته قلبي و نارسايي قلبي) می تواند برای سایر اعضاي حياتي ديگر بدن مانند مغز (ایجاد سكته مغزي)، كليه (ایجاد نارسايي مزمن كليه) و چشم (اختلال ديد به علت خونريزي شبكيه) نيز خطرناک باشد.
اگر فشارخون بالا به موقع شناخته شود و به موقع درمان و كنترل شود، مي توان بسياري از عوارض فشارخون بالا را پيشگيري كرد.
عوارض مهم فشارخون
فشارخون بالا در تمام طول عمر نياز به درمان دارد و لازم است بيمار و خانواده او تحت آموزش قرار بگيرند تا نسبت به بيماري فشار خون و عوارض آن آگاهي كامل پيدا كنند. براي درمان، مراقبت و پيگيري بيماري، مشاركت فرد مبتلا به فشار خون بالا و خانواده وي اهميت بهسزايي دارد. درمان فشار خون بالا بايد متناسب با هر بيمار انجام شود و پرونده درماني او دقيقاً كنترل گردد.
از علل اصلي ناکامي در درمان فشارخون بالا را ميتوان بيعلامت بودن بيماري و آگاهي ناکافي جامعه و به ويژه بيماران نسبت به بيماري و عوارض آن و مصرف نا منظم دارو ذکر کرد.
بهطوركلي درمان بيماران مبتلا به فشار خون بالا معمولاً به صورت تركيبي از درمان غيردارويي و درمان دارويي ميباشد. درمان بيماري فشارخون بالا، علاوه بر درمان دارويي نیازمند تغيير شیوه نامناسب زندگي میباشد.

اسلاید 8 :

درمان غير دارویی و درمان دارویی
مراقبتهاي غير دارويي شامل تغييرشيوه نامناسب زندگي است. تغييرات شيوه زندگی در كنترل و کاهش فشارخون در بیماری فشارخون بالا نقش مهمي دارد. اصلاح شيوه زندگي، فشارخون را پايين ميآورد. اصلاح شيوه زندگي علاوه بر تأثير بر روي فشارخون، مرگ ناشي از بيماري قلبي عروقي را هم كاهش ميدهد. این تغییرات شامل موارد زیر هستند:
تغيير الگوي تغذيهاي بهمنظور كاهش مصرف چربي و مصرف روغن مايع به جاي روغن جامد، مصرف سبزيجات وانواع ميوهها، كاهش مصرف نمك و غذاهاي شور، پخت غذا به روش صحيح برای مثال بخار پز يا آب پز و حتيالمقدور پرهيز از سرخ كردن آن
افزايش فعاليت بدني و انجام ورزش روزانه و منظم یا حداقل 5 روز در هفته با شدت متوسط
ترك مصرف الكل و دخانیات
كاهش وزن

درمان دارويي بنا به تصميم پزشك، براي كساني تجويز ميشود كه فشار خون آنها بعد از رعايت درمان غير دارويي و اصلاح شيوه زندگي هم چنان بالا باشد.
ممكن است مصرف داروها عوارضي مثل سرگيجه، خواب آلودگي، تنگي نفس شديد، طپش قلب، تهوع، استفراغ و حساسيت ايجاد كند كه بايد به اطلاع پزشك رسانده شود تا اقدام مناسب براي رفع آنها صورت گيرد.

اسلاید 9 :

دستگاه اندازه گیری فشار خون
انواع مختلفی از دستگاه های فشارسنج وجود دارند: فشارسنج عقربه ای، فشارسنج جيوه اي، و فشارسنج دیجیتال.
به جز اختلاف در نوع مانومتر، هر سه نوع فشارسنج کارکرد مشابه دارند و از بخش های زیر تشکیل شده است:
بازوبند (Cuff): يك قسمت پارچه اي با پوشش دو لايه و مستطيل شكل که خاصيت ارتجاعي ندارد و دور بازوي فرد پيچيده مي شود. بازوبند بايد به اندازه كافي بلند باشد(حداقل 60 سانتيمتر) تا به طور كامل دور بازوي فرد را بگيرد.
کیسه هوا (Bladder): كيسه ای لاستيكي و قابل انبساط است كه درون بازوبند قرار دارد و دو لوله لاستيكي از آن منشعب مي شود. كيسه هوا قابل مشاهده نيست و بايد متناسب با بازوي فرد باشد.
لوله های لاستیکی: دو لوله از كيسه هوا منشعب مي شوند که يكي از آنها به پمپ و ديگري به مانومتر وصل است. لازم است طول لوله ها بين بازوبند و مانومتر حداقل 76 و بين بازوبند و پمپ هوا حداقل 30 سانتي متر باشد.
پمپ یا پوار لاستیکی به همراه دریچه و پیچ تنظیم هوا: پمپ باد (پوار) به انتهاي يكي از لوله هاي لاستیکی وصل است. براي تنظيم ورود و خروج هوا يك دريچه كنترل سوزني بر روي پمپ در نظر گرفته شده است كه با باز و بسته كردن پيچ فلزي عمل مي كند.
مانومتر: برحسب نوع دستگاه مي تواند از جيوه اي، عقربه اي يا ديجيتال باشد.

اسلاید 10 :

مشکلات دستگاه که موجب خطا در اندازه گیری می گردند
نشت كيسه هوا و لوله لاستیکی به علت ترک یا ساييده شدن لاستیک، سبب اندازه گيري نادرست فشارخون مي شود.كيسه و دو لوله لاستیکي باید سالم و بدون نشت باشند. محل هاي وصل باید غیر قابل نفوذ باشند و براحتی از هم جدا شوند.
مشکلات پيچ تنظيم هوا (دريچه کنترل) نیز یکي دیگر از عوامل ايجاد خطا در دستگاه فشارسنج است. دریچه های دارای نقص، سبب نشتي هوا می شوند و کنترل تخليه هوا و كم كردن فشار مشکل می شود. این مشکل می تواند باعث کم نشان دادن فشارخون سیستول و یا بیشتر نشان دادن فشارخون دياستولي شود. نقص در دريچه کنترل براحتی با پاک کردن فیلتر یا تعویض دریچه کنترل برطرف می شود.

اسلاید 11 :

اندازه گيري فشارخون با فشارسنج عقربه ای
قبل از اندازه گيري فشارخون پيچ مخزن جیوه بايد باز شود تا اجازه دهد جيوه به درون لوله راه يابد. در صورتي كه پيچ مخزن جيوه باز باشد، در زماني كه هيچ فشاري وجود ندارد سطح جيوه در لوله بايد بر روي صفر باشد.
پس از خاتمه اندازه گيري فشارخون باید دستگاه را کج کنیم تا جيوه درون لوله به سمت مخزن هدايت شود و سپس پيچ مخزن را ببندیم تا در زماني كه از دستگاه استفاده نمي شود جيوه در لوله باقي نماند يا حركت نكند.
در اين نوع دستگاه، براي اندازه گيري فشارخون به گوشي پزشکی نیاز است.
برای افزایش دقت اندازه گیری فشارخون با این نوع دستگاه نباید مانومتر بیشتر از 100-90 سانتی متر از فردی که فشارخون را اندازه می گیرد فاصله داشته باشد تا خواندن اعداد روی آن به راحتی امکان پذیر شود. در ضمن، ستون جیوه باید عمودی و همسطح چشم قرار گیرد. سطح جيوه به صورت هلالي در لوله قرار مي گيرد. بنابراین برای جلوگیری از خطا، براي خواندن عدد فشارخون بايد بالاترين نقطه هلال جيوه در ستون يا لوله شيشه اي را در نظر گرفت.
اندازه گيري فشارخون با فشارسنج جيوه اي
وقتی که هيچ فشاري وجود نداشته باشد، عقربه روي صفحه باید بر روي درجه صفر باشد.
در اين نوع دستگاه نیز، براي اندازه گيري دقيق فشارخون نياز به گوشی پزشکی است.
ضربه ها و تکان های سخت در استفاده روزانه بر روی دقت این نوع فشارسنج اثر می گذارند و در طول زمان دقت خود را از دست می دهند و ممکن است باعث کم نشان دادن فشارخون شوند. بنابراین، این نوع دستگاه ها نسبت به دستگاه های جیوه ای دقت كمتري دارند.

اسلاید 12 :

اندازه گيري فشارخون با فشارسنج دیجیتال
برای مصرف خانگی و پایش فشارخون در مبتلایان به پرفشاری خون مناسب هستند؛ برای غربالگری نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند. دو نوع مچی و بازویی در دسترس می باشد. نتایج به دست آمده از فشارسنج های بازویی دقیق تر اعلام شده است. با این وجود، فشارسنج های مچی نیز به دلیل کوچک بودن و حمل و نقل آسان و قابلیت استفاده در هر شرایط طرفداران زیادی دارد.

برخی مزایای این دستگاهها باعث شده که برای انجام بسیج ملی کنترل فشارخون مناسب باشند. از جمله جلوگیری از خستگی پرسشگران ناشی از پمپ کردن مکرر، قابلیت استفاده در فضای باز و مکانهای شلوغ به علت عدم نیاز به گوشی، سادگی اندازه گیری و عدم نیاز به پرسنل متبحر و در نهایت کاهش خطا ناشی از گرد کردن اعداد.

برخی نکات مهم در کار با دستگاههای دیجیتال اندازه گیری فشارخون
نحوه بستن کاف دستگاه های الکترونیکی(دیجیتال) و دست مناسب(راست یا چپ) در اندازه گیری فشارخون بسیار مهم است و لذا روی تمام کاف های این گروه از دستگاه ها باید تصویر دست راست یا چپ و روش بستن کاف به نحوی که سنسور روی شریان بازوئی قرار گیرد، وجود داشته باشد. بدیهی است که تعیین دست مناسب از سوی سازنده دستگاه به معنی عدم امکان استفاده در دست مقابل نیست بلکه نکته مهم دقت در نحوه بستن کاف است به نحوی که سنسور دستگاه در محل مناسب(روی شریان)، قرار گیرد.
دستگاه باید مجهز به آداپتور باشد تا در طول اجرای طرح نیاز به تعویض مکرر باتری نباشد و احتمال خطا در اندازه گیری به علت ضعیف بودن باتری نیز منتفی شود.

اسلاید 13 :

نکاتی که باید در اندازه گیری فشارخون مورد توجه قرارداد
اطاق معاینه باید ساكت و دارای حرارت مناسب باشد.
مانومتر بايد هم سطح چشم گيرنده فشارخون قرار گيرد. دستگاه فشارسنج را نزديك بازويي كه مي خواهيد فشارخون را اندازه بگيريد، قرار دهيد.
فاصله معاينه شونده با گيرنده فشارخون نبايد بيش از يك متر باشد.
فشارخون را مي توان در حالت نشسته، ايستاده و دراز كش اندازه گيري كرد. بهتر است فشارخون از دست راست و در وضعيت نشسته اندازه گيري شود. در اندازه گيري فشارخون بين دست راست و چپ ممكن است اختلافي حدود 20-10 ميلي متر جيوه وجود داشته باشد و ملاک مقدار فشارخون بالاتر است
معمولا فشارخون سيستول در دست راست 10 ميلي متر جيوه بيشتر از دست چپ است به همين دليل غالبا از دست راست براي اندازه گيري فشارخون استفاده مي شود.
دست فرد نباید خم باشد و مشت نکند و آويزان نباشد.
بازویی که فشارخون در آن اندازه گیری می شود باید تا شانه لخت باشد و اگر آستين لباس بالا زده مي شود بايد نازك و به اندازه كافي گشاد باشد تا روي بازو فشار نياورد و مانع جريان خون و نيز مانع قرارگرفتن صحيح بازوبند روي بازو نشود. اگر آستين لباس تنگ است بهتر است فرد لباس خود را در آورد. آستين تنگ باعث مي شود مقدار فشارخون كمتر از مقدار واقعي خوانده شود.

اسلاید 14 :

شرایط افراد معاینه شونده
لازم است ۳۰ دقيقه قبل از اندازه گیری فشارخون از مصرف کافئین (قهوه و چاي) و الکل و مصرف دخانیات (سیگار و قلیان و پیپ) خودداري كنند، فعاليت بدني شديد نداشته باشند. اين موارد روي مقاومت شریان های کوچک اثر مي گذارند و باعث افزايش غيرواقعي فشارخون می شود.
نبايد ناشتا باشند.
قبل از اندازه گيري فشارخون مثانه باید خالی شده باشد.
به مدت 5 دقيقه قبل از اندازه گیری فشارخون استراحت کنند و صحبت نکنند.
برای اندازه گیری فشارخون لازم است پاهای فرد داراي تکیه گاه باشد. بنابراین، شخص بايد كف پای خود را روي زمين يا یک سطح محکم بگذارد، در یک وضعیت آرام و راحت بنشیند و پشت خود را تکیه دهد و دست ها و پاهایش را روي هم نگذارد. در غير اين صورت انقباض ايزومتريك عضلات سبب افزايش فشارخون فرد مي شود.
بازوی دست بيمار بايد طوری قرار گیرد که تحت حمایت باشد (تكيه گاه داشته باشد) و به طور افقي و هم سطح قلب قرار گيرد.
از گفتگوهاي مهيج و شوخي با فرد معاينه شونده، خودداري شود.
در حين اندازه گيري فرد بايد آرام و بی حرکت بنشیند و ساكت باشد و گيرنده فشارخون نيز بايد ساكت باشد .در غير اين صورت در اثر استرس و هيجان ناشي از اين شرايط، ممكن است فشارخون فرد افزايش يابد.

اسلاید 15 :

شرايطي كه در مورد استفاده از گوشي در هنگام اندازه گیری فشارخون بايد رعايت كرد
در يك محيط ساكت و آرام قرار گيريد تا صداهاي كورتكوف فرد معاينه شونده، تحت تاثير صداهاي محيط قرار نگيرد.
هر دو قسمت فلزي را در گوش قرار دهيد.در بعضي گوشي ها دو طرف گوشي مورب و كمي به سمت جلو قرار دارد تا در گوش بهتر قرار گيرد.
انتقال صدا به گوشي را با زدن ضربه ملايم انگشت بر روي ديافراگم يا بل امتحان كنيد .
براي نگهداري بهتر گوشي دقت كنيد لوله ها پيچ نخورد.
هنگامي كه صفحه گوشي بر روي بازوي فرد قرار دارد به صفحه ديافراگم يا بل فشار زياد وارد نكنيد. با فشار كمي توسط انگشت وسط و نشانه صفحه گوشي را روي پوست (محل شريان بازويي) نگهداريد.
براي استفاده از قسمت بل گوشی با چرخاندن قسمت فلزی گوشی ارتباط قسمت دیافراگم با گوش قطع شده و سمع صدا با قسمت بل گوشی ممکن می شود. قسمت بل را بدون اعمال فشار روی پوست ناحیه ضرباندار داخل بازو قرار دهید و توجه کنید که لبه های دایره ای قسمت بل با پوست در تماس باشد. اعمال فشار موجب کشیده شدن پوست ناحیه شده و خود تبدیل به دیافراگم می شود که برای سمع صداهای ضعیف مناسب نیست

اسلاید 16 :

انتخاب و بستن بازوبند
انتخاب بازوبند
يك خطاي مهم در اندازه گيري فشارخون استفاده از بازوبند نامتناسب است.
اگر بازوبند کوچک باشد باعث مي شود مقدار فشارخون زيادتر از مقدار واقعي، و اگر بازوبند بزرگ باشد مقدار فشارخون کمتر از مقدار واقعي نشان داده شود.
كيسه هواي لاستيكي بازوبند بايد ابعاد صحیح داشته باشد و طول آن 80 درصد دور بازو را بپوشاند، عرض آن حدود40 درصد دور بازو باشد.
اگر بازوي فرد خيلي چاق باشد بايد از بازوبند پهن تر استفاده شود.

محل قرار گرفتن بازوبند
اگر از قبل هوايي درون بازوبند باشد ،با باز كردن پيچ تنظيم هواي پمپ دستگاه، هوا را خالي كنيد. لبه پایینی بازوبند باید 3-2 سانتیمتر بالاتر از نقطه ضربان شریان بازوئی(گودي يا چين آرنج) باشد.
بازوبند را باید روی بازوی لخت فرد طوري بپيچيد كه فضای کافی برای این که بتوانید یک انگشت زیر بازوبند قرار دهید، داشته باشد.

اسلاید 17 :

اندازه گیری فشارخون از طریق نبض (لمسی)
اگر اندازه گیری فشارخون در فردی برای اولین بار انجام شود و یا از حدود فشار سیستول بیمار اطلاعی دردست نیست، باید قبل از اندازه گیری دقیق فشارخون، این حدود را بدست آوریم. باد كردن بي رويه كيسه هواي بازوبند و در نتيجه فشار زياد به بازوي فرد معاينه شونده، موجب ناراحتي فرد و نیز برآورد کمتر از مقدار واقعي فشارخون سیستول می شود. براي تخمين اوليه ميزان فشاري كه برای باد کردن بازوبند نياز است و جلوگيري از اندازه گیری ناصحیح فشارخون سیستول، در ابتدا تعیین فشارخون سيستول از طريق نبض و سپس با استفاده از گوشي انجام مي شود. اين روش در استفاده از فشارسنج های عقربه اي و جيوه اي كاربرد دارد.

در ابتدا نبض شریان راديال (شریان مچ دست) دست راست فرد (يا همان دستي كه فشارخون آن اندازه گيري مي شود) را با لمس توسط انگشتان اشاره و ميانه پيدا كنيد و در همان وضعيت نگه داريد. از انگشت شصت براي پيدا كردن نبض استفاده نكنيد.
پيچ فلزي تنظيم هوا را ببنديد و به صورت متوالي و سريع در حالي كه نبض راديال را حس مي كنيد، بازوبند را باد كنيد تا به جايي برسد كه ديگر نبض مچ دست را حس نكنيد، به محض محو شدن نبض، عددي كه عقربه یا سطح جيوه در همان لحظه روی آن قرار گرفت را در ذهن بسپاريد(مقدار فشارخون سيستول تخميني) و اجازه دهيد افزايش فشار مانومتر تا حدود 30 میلی متر جيوه بالای ناپدید شدن نبض ادامه يابد.

اسلاید 18 :

اندازه گیری فشارخون از طریق نبض (لمسی)- ادامه
كمی پيچ هوا را شل کنید و اجازه دهید کم كم هوا با سرعت 3-2 میلی متر جیوه در ثانیه از بازوبند خارج شود با كاهش فشار بازوبند، نبض مجددا" ظاهر و لمس مي شود. باید به دقت به مقدار فشاری که در آن نبض ظاهر می شود، توجه کنيد. این مقدار برآورد تقریبی از فشارخون سیستول است.
اين مقدار با مقدار فشاري كه در زمان ناپديد شدن نبض بدست آورديد يكسان خواهد بود و آن را تاييد مي كند.سپس با باز كردن كامل پيچ پمپ ، هواي بازوبند را به طور كامل تخليه كنيد.
مقدار فشارخون سيستولي كه به ذهن سپرديد و دستي كه فشارخون آن اندازه گيري شده است را بلافاصله يادداشت كنيد. در اين شرايط به عنوان مثال اگر فشارخون سيستول 146 ميلي متر جيوه باشد، فشارخون به شكل p/146 دست راست ثبت مي شود.
فشارخون دياستول را نمي توان با لمس نبض بدست آورد. بنابراین، برای مشخص کردن مقدار فشارخون دياستول و به خصوص مقدار دقيق فشارخون سيستول، بايد از گوشي استفاده كرد.
اندازه گيري فشارخون از طريق لمس نبض در بیمارانی که ممکن است قضاوت صحیح در مورد نقطه انتهایی شنیدن صدا یا قطع صدا در آنها مشکل باشد (مانند زنان باردار، بیماران در شوک، یا افرادی که ورزش می کنند)، مفید است.
اگر می خواهید اندازه گیری از طريق نبض را تکرار کنید، حداقل1 تا 2 دقیقه صبر کنید و مجدداً کاف را باد کنید.
کيسه هوا را سریع پمپ کنید و آرام تخلیه کنید. در غیر اینصورت فشارخون نادرست برآورد می شود. تخليه سريع هواي بازوبند سبب تخمين كمتر فشارخون سيستول و بيشتر فشارخون دياستول مي شود.
نکات مهم در اندازه گیری فشارخون از طریق نبض (لمسی)

اسلاید 19 :

اندازه گیری فشارخون با استفاده از گوشی
وقتی گوشي روي شریان بازويي يك فرد طبيعي قرار دهيد، هيچ صدايي شنيده نمي شود. نبض ها هيچ صدايي توليد نمي كنند. اگر بازوبند را تا بالاي مقدار فشارخون سيستول باد كنيد، نیز هيچ صدايي شنيده نمي شود، زيرا جريان خون به طور كامل مسدود مي شود.
اگر فشار داخل بازوبند تا آن جا پايين بيايد كه برابر با مقدار فشارخون سيستول فرد شود، صدایی شنیده می شود که به آن اولين صداي كورتكوف گفته مي شود.در اين حالت مقداري خون با برتري يافتن فشار داخل شریان بر فشار داخل بازوبند به صورت جهشي در شریان به حرکت در مي آيد و چون هنوز شریان كاملا" باز نشده، به صورت جريان گردابي در مي آيد و صداهاي قابل سمع ايجاد مي كند.
اين دو فرآيند موجب پيدايش صداهاي كورتكوف مي شوند. با پايين آمدن فشار بازوبند، تا زماني كه فشار داخل بازوبند بين فشار سيستول و دياستول قرار گيرد صداهاي ضربه اي (تپ تپ) ادامه مي يابد و با كاهش بيشتر فشار در داخل بازوبند كيفيت صداها تغيير مي كند و در نقطه ای کاملا خاموش می شوند. اين پديده به اين علت است كه فشار بازوبند از فشار دياستول كمتر شده است و هيچ فشاري از طرف بازوبند روي شریان نيست و جريان گردابي وجود ندارد و در نتيجه هيچ صدايي ايجاد نمي شود. این نقطه معادل فشارخون دیاستول فرد است.
پس به طور خلاصه اولین صدایی که با گوشی شنیده می شود نشانه فشارخون سیستول و آخرین صدا نشانه فشارخون دیاستول است.

اسلاید 20 :

روش اندازه گیری فشارخون با استفاده از گوشی
1. حدود يك دقيقه بعد از اندازه گیری فشارخون به روش لمسی و تعیین فشار ناپديد شدن نبض، با استفاده از گوشی پزشکی و شنیدن صداهای کوروتکوف اندازه گیری دقیق فشارخون انجام می شود.
2. ابتدا بازوبند دستگاه را دور بازو بپیچید. معمولا" از دست راست براي اندازه گيري فشارخون استفاده مي شود. دست فرد را بر روي يك سطح طوري تكيه دهيد كه هم سطح قلب قرار گيرد.
3. لبه های انتهايي دو طرف گوشی را به شكل مورب و به سمت جلو در گوش قرار دهید.
4. دیافراگم گوشی را به طور ملایم روی شریان بازویی در محل داخلي گودي يا چين آرنج قرار دهید. لبه گوشی نباید با لباس، بازوبند یا لوله های لاستیکی تماس یابد ،در غير اين صورت صداهایی که در اثر اصطکاک ایجاد می شود، در شنيدن صداهاي كورتكوف اختلال ايجاد مي كند. از ايجاد ضربه هاي خارجي و نابجا به گوشي در حين تخليه هواي بازوبند بپرهیزید. در تمام مراحل اندازه گيري فشارخون بايد به ستون جيوه يا نمايشگر عقربه اي نگاه كنيد.
5. پيچ پمپ را ببنديد و با وارد کردن فشارهاي مساوي و يكنواخت روي پمپ، هوا به سرعت بازوبند را تا 30 ميلي متر جيوه بالاتر از مقدار فشار سیستولی که با نبض بدست آمده باد کنید. اگر بازوبند را به تدریج باد کنید، باعث خواندن یک عدد کاذب می شود.
6. کمی پيچ هواي پمپ را شل کنید و اجازه دهید کمی هوا از کاف خارج شود. باد کاف را با سرعت 3-2 میلی متر جیوه در ثانیه خالی کنید (در هر ضربه نبض حدود يك تا دو علامت نشانه مدرج در ستون جيوه اي يا در صفحه عقربه اي پايين آيد) تا طی آن صداهای ضربه اي كورتكوف براحتي شنیده شود. ديگر پيچ تنظيم هوا را تغيير ندهيد. اگر پیچ را زیاد شل کنید، چون تغيير فشار سريع انجام مي شود، قادر نخواهید بود صداها را به راحتي تشخيص دهيد و فشارخون را تعیین کنید.