پاورپوینت چشم اندازی نوین در توسعه درون زای منطقه ای

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2 :

موضوع : فصل اول کتاب توسعه درون زای منطقه ای نوشته رابرت استیمسون

عنوان فصل : چشم اندازی نوین در توسعه درون زای منطقه ای

اسلاید 3 :

فهرست مطالب :

توسعه ی اقتصادی منطقه ای : فرایند و برآمد

نظریه نئوکلاسیک و توابع تولید
تکامل نظریه ی توسعه ی اقتصادی منطقه ای مزیت نسبی
نظریه ی نوین رشد ورقابت پذیری مناطق
ملاحظات روشن در نظریه ی نوین رشد

رشد درون زا : ملاحظات راهبردی و سیاستی

جمع بندی (انتقادات)

اسلاید 4 :

یکی از مهمترین اهداف بلندمدت توسعه اقتصادی منطقه ای درونی کردن فرآیندی است که دست یابی به توسعه پایدار را تضمین می کند.چنین فرایندی نیازمند رهیافت راهبردی مبتکرانه وممکن ساختن آن جهت مدیریت ریسک تطبیق با شرایط تغییریابنده است.

رهبری + نهادها + کارآفرینی تقویت عملکرد اقتصادی و دست یابی به توسعه پایدار
و همچنین موهبت منابع مناطق + تناسب اقتصاد منطقه ای نسبت به شرایط بازار

بحث ما رهبری(شامل کارآفرینی) و عوامل نهادی است که منجر به افزایش یا کاهش کارآمدی و کارآیی به کارگیری موهبت منابع و نحوه جذب آنها در بازار است.

ابزار مبتکرانه رهبری قدرتمند شهر یا منطقه موجب : ترسیم چشم انداز آینده توسعه منطقه
اجراکردن برنامه ها وفرایندهای تسهیل کننده تغییر نهادها
تعدیل عملکرد منطقه ای و راهبردها و برنامه ها
رهیافت استفاده شده : رشد و توسعه درون زا

1-1 توسعه اقتصادی منطقه ای : فرایند و برآمد

اسلاید 5 :

توسعه اقتصادی منطقه ای تابع : منابع طبیعی،نیروی کار،سرمایه،سرمایه گذاری،کارآفرینی،ارتباطات،حمل ونقل،ترکیب صنعتی،فناوری،وسعت بازار،بازار صادرات،موقعیت بین المللی اقتصادی،ظرفیت نهادی محلی،هزینه دولت محلی وایالتی وملی،طرح واره های توسعه

این تعریف شامل متغیرهای درون زا و برون زای توسعه است.

تعریف مالکی(MALECKI ) از توسعه اقتصادی ومحلی :

ترکیبی از ویژگی های کیفی وکمی اقتصاد منطقه ،به طوری که عوامل کیفی یا ساختاری اهمیت بیشتری دارند که خصوصیات ساختاری و درازمدت همانند توانایی ایجاد فعالیت های اقتصادی نوین وظرفیت لازم برای بیشینه کردن منفعت های ماندگار در درون منطقه است.

به توسعه اقتصادی منطقه ای باید در قالب موارد زیر نگریسته شود : یک پدیده چند بعدی

دربرگیرنده مجموعه گسترده

بازنمایی فرایند پیچیده

جنبه های کمی توسعه منطقه ای: افزایش رفاه وسطوح درآمدی، دسترسی به کالاها و خدمات، بالابردن امنیت مالی و اندازه گیری این منافع

جنبه های کیفی : ایجاد برابری اجتماعی و مالی بیشتر، دست یابی به توسعه پایدار، فراهم کردن دامنه وسیعی از اشتغال وبهبود کیفیت زندگی در منطقه

تعریف بلیکلی(BLAKELY) از توسعه اقتصادی منطقه ا ی و محلی :فرایندی درونی که باعث برانگیخته شدن یانگه داشتن فعالیت کسب وکار و یا اشتغال می شوند.

اسلاید 6 :

تعریف چندبعدی بودن توسعه اقتصادی از نظر استیمسون و همکارانش :

توازن بین اهداف کمی وکیفی توسعه موجب چالش بین اقتصاددانان نئوکلاسیک سنتی و نوظهور است البته این به معنای کنارگذاشتن اندیشه های نئوکلاسیک ها نیست فقط نیازمند به رسمیت شناختن ارزش های درحال تغییری است که جامعه در پی حفظ آنها در برابر سود مورد انتظار از توسعه اقتصادی است.

1-2 تکامل نظریه ی توسعه اقتصادی منطقه ای

در طول زمان رهیافت های متنوعی درخصوص نظریه های رشد وتوسعه شکل گرفتند که نظریه های نوین رشد واقتصاد تکاملی جایگزین نظریه ی رشد اقتصادی نئوکلاسیک سنتی شدند (برمبنای مدل رشد سولو)

1-2-1 نظریه نئوکلاسیک و توابع تولید

رشد اقتصادی تابعی از رشد ذخیره سرمایه از طریق سرمایه گذاری نوین در کارخانه ها، ماشین آلات، تجهیزات، جاده ها وسایر زیرساختها و رشد عرضه نیروی کار و یا رشد هردوعامل به صورت همزمان است
Y = f ( K , L)
این تابع تولید قلب تپنده ی بسیاری از مدل های رشد اقتصادی است.
مدل رشد هارود-دومار فرض می کرد که سرمایه ونیروی کار همواره با نسبت های ثابتی برای تولید محصول به کار گرفته می شود.(غیرمنعطف)

اسلاید 7 :

رابرت سولو 1950 مشکلات ناشی از انعطاف ناپذیری مدل هارود-دومار را شناسایی کرد.

پیشنهاد او رهاکردن رهیافت تولید با ضرایب ثابت و جایگزین کردن آن باتابع تولیدی بود که انطاف بیشتری داشت.
در مطالعه سولو و آبرامویچ 1956 نشان دادند تنها 15 درصد از رشد اندازه گیری شده آمریکا در اواخر قرن19و20 ناشی از رشد سرمایه و نیروی کار بوده باقی از تغییرات فناورانهT است.
پس شکل کلی تابع تولید نئوکلاسیک : Y = f( K , L , T)
عامل فناوری (عامل مستقل و برون زا) به عنوان عامل تولیدی محسوب نمی شود و این یک محدودیت در مدل رشد نئوکلاسیک است .

1-2-2 مزیت نسبی
اصل بنیادین در توسعه اقتصادی منطقه ای ،میان کنش های فضایی از طریق جریان کالاها ،خدمات ومردم است.
پایه نظریه تجارت بین المللی : مزیت وعدم مزیت نسبی عوامل بین مناطق و تفاوت های در هزینه ها وپتانسیل منابع موجب شکل گیری تجارت و تخصص گرایی منطقه ای می شود.

نظریه پایه صادرات توسعه ی منطقه ای متمرکز است بر: سرمایه گذاری خارجی، بهره برداری بیرونی، رشد درآمدهای ناشی از صادرات.

بحث های مخالف بانظریات نئوکلاسیک رشد از میانه دهه 1950 ظهور کردند:نظریات قطبی شدن، بخش های صنعتی، خوشه های کسب وکار. این بحث ها علاوه بر عوامل اقتصادی ،عوامل نهادی، اجتماعی وفرهنگی را دربر می گیرد و توضیح می دهد چرا برخی مناطق شکوفا می شوند و برخی نمی شوند.

اسلاید 8 :

1-2-3 نظریه نوین رشد و رقابت پذیری مناطق

در دهه 1980و1990 رشد درو زا به عنوان مدل نوین با تمرکز بر رشد و توسعه ی منطقه ای جایگزین مدل های سنتی نئوکلاسیک رشد گردید.

دنسیون1979 در مطالعه روی امریکا، ژاپن، فرانسه، آلمان، انگلیس پی برد که سهم رشد میزان سرمایه گذاری بر رشد کشورها کمتر از نصف است و رشد برون داد مربوط به رشد سرمایه انسانی(کیفیت نیروی کار، آموزش، کارآموزی وتجربه) بوده است که موجب ظهور نظریه های نوین رشد گردید.

نیروی محرکه ی توسعه ی منطقه ای ،توانایی درون زای منطقه برای یادگیری و نوآوری است.
تابع تولید در این مدل به صورت :
Y = f ( K , L , T , R , H )
(( R پژوهش و توسعه و H توسعه سرمایه انسانی))

این متغیرها درون زا فرض می شوند که سرریزها و صرفه های خارجی شامل صرفه های ناشی از مقیاس را ایجاد می کنند.

واژه درون زا بیانگر تاثیر رشد از منابع سرمایه گذاری تولیدشده توسط خود اقتصاد است و این با عوامل برون زای مدل سولو تناقض دارد.مهمترین تفاوت در این است که مدل های رشد درون زا فرض می کنند اقتصاد ملی دارای بازدهی فزاینده نسبت به مقیاس است.

ارزش رشد درون زا ناشی از تاکید بر اهمیت عوامل محلی در برابر عوامل بیرونی در خلق و حفظ توسعه باثبات است چون نقشی فعال برای سیاست عمومی و بازیگران بومی در ترویج توسعه درنظر می گیرند.

اسلاید 9 :

1-2-4 ملاحظات روشن در (( نظریه ی نوین رشد))

پژوهش و توسعه
تمرکز ادبیات نظریه نوین رشد نوآوری وفناوری های نوین
ایجاد محیط اجتماعی مناسب برای نوآوری
صرفه های ناشی از تجمع ومحلی شدن که منجر به شکل گیری فضاهای صنعتی نوین
عوامل فرهنگی
محیط اجتماعی نوآور
کارآفرینی و رهبری

عملکردهای پژوهش و توسعه : یادگیری و ترویج نوآوری فناورانه

این دو عامل ابزاری برای صنایع فراهم می کند که توسط آن فناوری نوین را جذب کرده و محصولات نوین تولید می کنند ( دره سیلیکون کالیفرنیا )
شواهد کشورهای پیشرفته نشان دهنده ی انتقال فناوری توسط افراد آموزش دیده است.

گسترش فناوری اقتصاد را به سمت دانش بنیان بودن و تولید مبتنی برسرمایه بجای نیروی کار سوق می دهد.
مالکی نشان داد ارتباط بین واحدهای پژوهش وتوسعه ، زیرساخت های آموزش واندازه شهر مهم ترین عوامل موفقیت هستند.

اسلاید 10 :

در بسط رشد درون زا ساختارهای نهادی و سازمانی نقش های مهمی ایفا می کنند.

عاملان حکومتی
سه کنشگر توسعه منابع انسانی نهادهای آموزشی
شرکت های نوآور و کارآفرین


1-3 رشد درون زا : ملاحظات راهبردی و سیاستی

فرض منطقه یادگیری این است که حفظ مزیت رقابتی به فرایند یادگیری بستگی دارد.

خلق دانش از طریق یادگیری جایگاهی مرکزی در فرمولاسیون نظریه ی رشد درون زا پیدا کرده است.
استیمسون و دیگران2002 براین باورند که مدل یا چارچوبی جهان شمول برای تضمین موفقیت در دست یابی به توسعه اقتصادی منطقه ای وجود ندارد.

تمرکز فرایند رشد درون زا در زمینه ی سیاستی به هر دو فلسفه ی لیبرالیسم و نئولیبرالیسم مربوط می شود:
لیبرالیسم معتقداست که کنش ها و تصمیمات فردی بدون قوانین دست و پا گیر باشد.
نئولبرالیسم علاوه بر آن عدم دخالت دولت را می خواهد.

نکته ی مهم در توسعه ی محلی و اجتماع این است که فرایند توسعه از سوی بازار آزاد رقابتی تقویت شده وسیاست های کارآمد و کارآ حمایت و تشویق می شوند.

اسلاید 11 :

پتانسیل لازم برای تغییر اجتماعی و اقتصادی خوداتکایی و
توانمندسازی جمعیت محلی است.
سیاست های کارآمد و کارآ بیان می کنند که
ادغام در اقتصادهای بین المللی و ملی ازطریق بهرهبرداری از
مزیت های نسبی محلی منطقه ای و پروراندن تنوع اقتصادی
است.

استیمسون و دیگران معتقدند که : آنچه در رشد درون زا دارای اهمیت است ،تاکید بر عوامل درونی در برابر عوامل بیرونی در خلق و حفظ توسعه پایدار است و دسته ی وسیع تری از متغیرهای اقتصادی غیرسنتی ،نهادی و اجتماع شامل یادگیری، رهبری و سرمایه ی اجتماعی به عنوان درون دادهای اصلی توسعه ی موفق اقتصادی منطقه ای است.

موارد مهم در فرآیند مدنظرآنها یادگیری و عاملان یادگیری

رهبری
نهادها و ساختار نهادی
زیرساخت ها
سرمایه ی انسانی
شبکه ها و پیوندها

اسلاید 12 :

1-4 جمع بندی

انتقادات وارد شده بر نظریه ی رشد نوین شامل :

تشخیص تقریبی بخش تولید مبتنی بر دانش در اقتصادهای واقعی دشوار است .
مشکل اصلی شیوه ی اندازه گیری سهم سرمایه ی انسانی در کارهای تجربی است .
هیچ مدل ریاضی مورد توافقی نیست که به درستی آثار عواملی همچون رهبری، ترتیبات نهادی، سرمایه ی اجتماعی و ارزش ها را نشان دهد .

توانایی منطقه برای توجه کارآمد به عوامل درون زا به طور معناداری در تحرک و توانایی پاسخ گویی سریع منطقه در برابر شرایط درحال تغییر خواهد بود و برظرفیت آن برای مهار شوک ها اثرگذار خواهد بود .