پاورپوینت ساختمان و تجهیزات کتابخانه

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

موقعیت کتابخانه و شرایط محیطی آن
جلسه سوم
ساختمان و تجهیزات کتابخانه

اسلاید 2 :

موقعیت کتابخانه
برخلاف تغییراتی که در ماهیت و شکل کتابخانه های بوجود آمده موقعیت جغرافیایی کتابخانه از اهمیت برخوردار . ؟؟
عامل موقعیت جغرافیایی کتابخانه شامل:
سهولت دسترسی کاربران؛
میزان موفقیت در جذب کاربران.
پیش از انتخاب موقعیت: زمین مناسب
مطلوبیت یک محل با درنظر گرفتن شرایط آینده سازمان مادر قابل توجیه است:
مثلاً وضعیت کنونی ساختمان جدید کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی چگونه است؟؟

اسلاید 3 :

شاخصهای موثر در انتخاب محل:
اندازه ی ساختمان؛
شرایط توسعه آینده محل؛
رابطه آن با ساختمانهای مجاور؛
ترافیک بین سایر مراکز؛
موقعیت و جهت زمین؛
شرایط فیزیکی زمین: شیب، ارتفاع، رانش، زلزله و . .
شرایط جوی منطقه: بارش باران، برف، بهمن، سیل، طوفان و . .
و . . (پرتو : ساختمان و تجهیزات، ص88)
آیا شهر، دانشگاه، مرکز پژوهشی ابتدا ساخته شده یا کتابخانه؟

اسلاید 4 :

ملاحظات انتخاب مکان کتابخانه دارای دو وجه متعارض (؟؟؟) است:
مرکزیت
فضای مورد نیاز
مرکزیت: Centrality
افزایش رویت پذیری در حوزه محلی؛
افزایش سهولت کاربران؛
افزایش سهولت کارمندان؛
افزایش چند منظوره گی؛
افزایش تمرکزگرایی؛
. .

اسلاید 5 :

مرکزیت از این جهت با فضای مورد نیاز در تعارض قرار دارد که:
گاهی مرکزیت به این دلیل که فضایی کافی برای توسعه آتی و فضای مورد نیاز ندارد قربانی خواهد شد:
نمونه : کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز

اسلاید 7 :

مرکزیت ساختمان
مکان کتابخانه منعکس کننده موقعیت و نقش کتابخانه در جامعه است؛
برای تماس با همه کاربران بالقوه و بالفعل کتابخانه حیاتی است؛
به همین دلیل است که در یک مکان منزوی یا مخفی قرار نمیگیرد (پیشنهادات استاندارد دانمارک، 1984)
کتابخانه ای که در مرکز شهر قرار دارد همیشه بیشترین بازدید را دارد زیرا:
توسط جمعیت محلی و بازدیدکنندگانی که از شهر می گذرند به صورت روزانه رویت میشود

اسلاید 8 :

ساختمان غیر متمرکز
برای کتابخانه های عمومی، تهیه مکانی که به اندازه کافی بزرگ باشد در مرکز شهر ممکن نیست؛
بنابراین چاره ای بجز اینکه حاشیه شهر را انتخاب کنیم، نداریم
البته این عدم تمرکز ویژگی برتری هم دارد: چه ویژگی؟؟
امکان ارائه تجهیزات و خدمات با کیفیت بالا؛
کاهش آمد و شد و ارائه خدمات با سهولت بیشتر؛
کاهش زمان دستیابی به کتابخانه در تقابل با اصل عدم تمرکز

اسلاید 9 :

هم مکانی
تعداد قابل توجهی از کتابخانه ها در دهه های اخیر کنار سایر موسسات ایجاد شده اند:
موزه ها؛
گالری ها؛
سینماها؛
این کار چه ویژگیها و مزایایی دارد؟؟؟:
بهره مندی از اهداف فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و . مشترک؛
بهره مندی از تسهیلات و تجهیزات مشترک؛
بهره مندی از جنبه های حفاظت مشترک؛
بهره مندی از مزایای کاهش هزینه ها و صرفه مندی بودجه؛
و .. .

اسلاید 10 :

هم مکانی نمونه ها
فنلاند در مرکز شهر هلسینکی:
کتابخانه ای عمومی نزدیک ساختمان پست و ایستگاه راه آهن ایجاد شده است:
روزانه 4000 نفر از این مکان رد می شوند.
کتابخانه شعبه آربیانراتا در 2004:
تعاملی نزدیک بین کتابخانه عمومی و دانشگاهی
امریکا کتابخانه آموزشگاهی و عمومی در کالیفورنیا
پروژه ای با عنوان ”کتابخانه های قرن 21: همکاری و هم مکانی“ ایجاد شده است

اسلاید 11 :

ایجاد کتابخانه های عمومی با فروشگاه های زنجیره ای و بزرگ خرید؛
مزایا: 1) ایجاد بازاریابی برای غیر کاربران؛ 2) بهره مندی از غیر کاربران و تبدیل آنها به کاربر.
هم مکانی انواعی دارد که عبارتند از:
کتابخانه با کتابخانه هم نوع (تخصصی، عمومی، دانشگاهی و .) ؛
کتابخانه با کتابخانه غیر هم نوع (آموزشگاهی و عمومی، تخصصی و دانشگاهی و .)؛
کتابخانه با سایر مراکز فرهنگی (موزه، سینما، تئاتر، نمایشگاه ها، سایر مراکز فرهنگی)؛
کتابخانه با مراکز تجاری (مراکز خرید، رستوران، فروشگاه ها و .).

اسلاید 12 :

با در نظر گرفتن انواع آن هم مکانی چه مزایایی دارد: ؟؟
بهبود و توسعه مجموعه با استفاده از ویژگی اشتراک اهداف؛
البته برای کتابخانه های هم نوع، غیر هم نوع؛
بهبود خدمات؛
البته برای کتابخانه های هم نوع و غیر هم نوع؛
کاهش تکرار؛
البته برای کتابخانه های هم نوع و غیر هم نوع؛
استفاده از برنامه های الکترونیکی مجتمع؛
برای همه انواع؛
بهره مندی بهینه از بودجه.
برای همه انواع.

اسلاید 13 :

با در نظر گرفتن انواع آن هم مکانی چه معایب و چالشهایی دارد: ؟؟
افزایش تردد و ترافیک؛
تعارض اهداف:
تعارض نقشها و رویکردهای دو سازمان:
تداخل فرآیندها و فعالیتها.
جنبه های افزایش جمعیت؛
جنبه های کنترل و امنیت؛
جنبه های مدیریت و اداره؛
تعارض نقشهای گروهی؛
و . .

اسلاید 14 :

یکپارچه گی
به صور کلی گفته می شود که یکپارچه گی خاصیت سینرژیک (هم افزایی) دارد:
1 کتابخانه عمومی + 1 کتابخانه آموزشگاهی ≠ 2 کتابخانه عمومی/دانشگاهی
بهره مندی از مزایای سینرژیک (هم افزایی) همیشه با موفقیت همراه نیست
توصیه عمومی این است:
” یک مکان مستقل یا بخود وابسته راه حل ترجیحی برای بسیاری از کتابخانه های کوچک و بزرگ محسوب می گردد. زیرا باعث رویت پذیری بهتر، وجود حس بهتر هویت و ماهیت، امکان توسعه برای آینده خواهد داشت“ (دیو، 2006)

اسلاید 15 :

اصول اساسی
موثرترین مکان برای کتابخانه عمومی مکانی است که:
مردم در جامعه و در عرصه اجتماعی حاضر می شوند.
سهولت حرکت و جابجایی در آن وجود دارد؛
به ویژگی های محیطی و ساختمانهای اطراف توجه مناسب شده است؛ (دیو، 2006)
ویژگی بالا برای کتابخانه های دانشگاهی و فضای آن نیز درنظر گرفته میشود.

اسلاید 16 :

اصول اساسی (ادامه)
سایر ویژگی های اساسی عبارتند از:
رویت پذیری؛ Visibility Measure
دسترس پذیری؛ Accessibility Measure
فضای خارجی؛ Exterior Space
آینده فضای مورد نظر؛ Future Considerations
و . .

اسلاید 17 :

رویت پذیری؛ Visibility Measure
تا حد امکان به نسبت سایر ساختمان های همسایه مستقل باشد، بهتر است.
چرا؟؟؟؟؟
استثناء: کتابخانه ای که بخشی از مجموعه ای چند هدفی (Multipurpose) است که ممکن است شامل تالار شهر، مرکز فرهنگی، موزه، سینما، مراکز یادگیری و . باشد.
دلایل زیادی وجود دارد که دیوار ساختمان کتابخانه از شیشه تهیه می شود تا اینکه رویت پذیری ساختمان بالا رفته و از بیرون به درون قابلیت مشاهده وجود داشته باشد.
با اینکار عابران مشتاق می شوند به درون کتابخانه بیایند. بخصوص برای کتابخانه های ؟؟؟؟

اسلاید 18 :

دسترس پذیری؛ Accessibility Measure
طبق نظر کولین (1972) فاصله گروه های کاربر را که ”حوزه خدمات رسانی“ نامیده می شود و برای شعب با دامنه زیر اعلام میکند:
کودکان: 0/6 تا 2 کیلومتر؛
نوجوانان و جوانان؛ 0/9 تا 2/4 کیلومتر؛
بزرگسالان 0/8 تا 3 کیلومتر.
ادواردز (2002) دسترس پذیری مناسب را مکانی مناسب می داند که ”کتابخانه را با زندگی فرهنگی مدنی در شهری یکپارچه می کند“.

اسلاید 19 :

دسترس پذیری؛ Accessibility Measure (ادامه)
دسترسی مساوی تمامی گروه های بالقوه و بالفعل به خدمات از دیدگاه جغرافیایی و جمعیت شناختی باشد.
نیز امکان دسترسی آسن و تعامل واقعی با محیط احاطه شده برای افراد ناتوان می باشد.
ناتوانی یعنی: سالمندان، نابینایان، کم توانان و ناتوانان ذهنی/ جسمی-حرکتی
دسترسی ساده یعنی: امکان دستیابی با دوچرخه، وسایل نقلیه عمومی، قدم زدن با در نظر گرفتن:
سالمندان، نابینایان، کم توانان و ناتوانان ذهنی/ جسمی-حرکتی

اسلاید 20 :

فضای خارجی؛ Exterior Space
توقفگاه خودرو: با در نظر گرفتن امکانات حمل و نقل عمومی : یک توقفگاه خودرو برای 50 تا 100 متر مربع؛
فضای اضافی 15-25 درصد برای دسترسی به رمپ و لوپ، تسهیلات دفع زباله، توقفگاه دوچرخه.
توجه به هماهنگی و توازن با محیط بایستی رعایت گردد.
برای نمونه توجه به پارکها، فضای سبز و میدان ها