بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فاضلاب ، تصفیه و کاربرد آن
اسلاید 2 :
مقدمه
اهمیت موضوع
هدف
تعریف فاضلاب و پسآب،مبدا شکل گیری و ترکیبات آن
انواع فاضلاب
تصفیه فاضلاب و انواع روشهای تصفیه
تاریخچه تصفیه خانه های فاضلاب در ایران
روشهای جدید در تصفیه فاضلاب
استفاده مجدد از فاضلاب
جمع بندی
منابع
اسلاید 3 :
مقدمه:
آب یکی از بزرگترین چالشهای قرن حاضر است که می تواند سر منشا بسیاری از تحولات مثبت و منفی جهان قرار بگیرد.
97/5درصد آب کره زمین در دریاها و دریاچه ها است که آب شور را تشکیل میدهد.2/5 درصد آب شیرینی است که در زمین وجود دارد که از آن 0/3 درصد آب رودخانه ها و 30/8 درصد آبهای زیر زمینی و 68/9
درصد یخچالها و پوشش دایمی برف کوهها است.
طبق مطالعات موسسه بین المللی آب در نیم قرن آینده( سال 2050 ) در65 کشورجهان با جمعیت 7 میلیارد نفربا کمبود آب مواجه می شوند، این مطالعات عنوان می کند که در سال 1950 در 12 کشور جهان با جمعیت 20 میلیون نفر با کمبود آب مواجه بوده اند، ضمن اینکه در سال 1990 در26 کشور جهان با 300 میلیون نفرجمعیت و امروزه در45 کشورجهان با 1.1 میلیارد نفر جمعیت با کمبود آب مواجه هستند؛ لذا کمبود منابع آب شیرین بشررا ناچاربه جستجو برای دستیابی به دانش فنی و تکنولوژیکی استفاده از باقی مانده آب شیرین می نماید.
بنا بر این بین توان تامین آب و شدت تقاضا در جهان خلا یی وجود دارد که بحران آفرین است.
اسلاید 4 :
اهمیت موضوع:
85 درصد سهم ایران مناطق خشک، نیمه خشک و فرا خشک است و طبق اعلام سازمان ملل تا سال 2050 کمترین آب تجدید پذیر را در اختیار ساکنین خود قرار می دهد این در حالیست که هم اکنون 75 درصد منابع تجدید پذیر مورد بهره برداری قرار گرفته است.(معاونت آب و آبفای وزارت نیرو،1387)
طبق آمار شرکت آب و فاضلاب (1387) میزان فاضلاب تولیدی کشور 2/5 برابر استانداردهای متعارف جهانی است و با تصفیه تنها 13 درصد از این فاضلاب (325 میلیون متر مکعب)، 87 درصد منابع آبی به هدر می رود.
از این رو خارج کردن این مایع حیاتی از چرخه مصرف خسارات جبران نا پذیری را بدنبال خواهد داشت.
اسلاید 5 :
در این مجال سعی در شناسایی روشهای بهینه و نوین تصفیه فاضلاب متناسب با ویژگیهای اقلیمی هر منطقه شده است تا از این ره بتوان هر چه بیشتر و بهتر از آب این ماده حیاتی در چرخه زیست بشر بهره جست .
هدف:
بخش عمده ای از عدم تعادل در منابع آب ناشی از چرخه آب شناسی و محدودیت طبیعی منابع آبی است و بخش دیگر تاثیر گذاری اقدامات و فعالیتهای انسان بر روی منابع آب است.که محدودیت ذاتی منابع آب ، خشکسالی ، افزایش جمعیت ،بهره برداری بی رویه از منابع و نبود مدیریت بازیافت منابع آبی موجود در جهت بهره برداری مجدد از آنها جملگی زمینه ساز چالشهای اساسی در تامین آب شیرین برای حیات بشر خواهند بود.
ماده 1 قانون توزیع عادلانه و سند چشم انداز 20 ساله در بخش آب ، استفاده مجدد از فاضلاب به عنوان یک منبع جدید آب ، از جمله سیاستهای مورد تاکید وزارت نیرو در برنامه چهارم توسعه می
اسلاید 6 :
تعریف فاضلاب :
فاضلاب به هر نوع آبی اطلاق می شود که به لحاظ کیفی تحت تاثیر پیشرفت های تکنولوژیک جامعه بشری قرار گرفته و متشکل است ازآبهای تخلیه شده از منازل مسکونی، ساختمان های تجاری، صنعتی و یا کشاورزی که دربرگیرنده سطح وسیعی از آلاینده ها و کنسانتره های بالقوه می باشد. در معمول ترین معنای آن، این واژه به فاضلاب شهری گفته میشود که شامل طیف وسیعی از آلاینده های ناشی از ترکیب فاضلابهای منابع مختلف است.
اسلاید 7 :
پسآب:
پسآب (گنداب) به طور دقیق و صحیح به زیرمجموعه ای از فاضلاب اطلاق می شود که بدلیل وجود مواد دفعی انسانی موجود در فاضلاب مناطق مسکونی آلوده می گردد اما اغلب بمعنای هرنوع فاضلابی می باشد. پسآب شامل مایعات اتلاف شده داخلی، شهری و یا صنعتی می باشد که معمولا" حاصل از رسوب در لوله ها یا مجاری فاضلاب و گاهی اوقات در تخلیه کننده های چاههای فاضلاب میباشند.
اسلاید 8 :
مبدا فاضلاب:
فاضلاب یا پسآب حاصل موارد ذیل می باشد (متون داخل پرانتز نشان دهنده آلاینده ها و یا مقادیر مواد می باشند)
فاضلاب انسانی حاصل از دستشویی ها (شامل ادرار و مدفوع، دستمال های توالت، خشک کن ها و سایر انواع مایعات) که آب سیاه نامیده می شوند.
نشتی چاههای فاضلاب
تخلیه مخزن فاضلاب
تخلیه دستگاه تصفیه پسآب
آب شستشو (شخصی، پوشاک، طبقات، ظروف و غیره) که آب خاکستری نامیده میشوند.
آب بارندگی جمع شده روی بام ها، حیاط و غیره (باقیمانده های نفت و سوخت)
آبهای زیرزمینی نفوذ یافته در پسآب و فاضلاب
مایعات مازاد حاصل از منابع داخلی (شامل نوشیدنی ها، روغن مخصوص آشپزی، آفت کش ها، انواع روغن موتور، رنگ، مایعات شوینده، پاک کننده ها و غیره)
اسلاید 9 :
بارش آب های زهکشی جاری در جاده ها، پارکینگ های اتومبیل، بامها و پیاده روها (انواع روغن، مدفوعات حیوانی، زباله ها، پس مانده های سوختی، تفاله های لاستیکی، فلزات خارج شده از اگزوز وسایل نقلیه و غیره)
ورودی آبهای دریایی (نمک، موجودات میکروارگانیک در حجم بالا)
ورودی های مستقیم آب های رودخانه (حاوی موجودات میکروارگانیک در حجم بالا)
ورودی مستقیم مایعات تولید شده انسانی (مصرف غیرقانونی آفت کش ها، روغن های استفاده شده و غیره)
زهکشی بزرگراهها (روغن، ضد یخ، پس مانده های پلاستیکی)
آبگذرهای طوفان (تقریبا" هرچیزی شامل اتومبیل ها، واگن های برقی مخصوص خرید، درخت ها، احشام و غیره)
فاضلاب های صنعتی
اسلاید 11 :
انواع فاضلاب حاصل شده از منابع گوناگون :
فاضلابهای صنعتی ، فاضلابهایی هستند که از صنایع مختلف حاصل میشوند و نسبت به نوع صنایع ، ترکیبات شیمیایی مختلفی دارند و وقتی وارد دریاها میشوند، باعث آلودگی آب و مرگ آبزیان میگردتد. مواد شیمیایی موجود در فاضلابهای صنعتی بسته به نوع کارخانهها و محصول تولیدی آنها ، ترکیبات شیمیایی و درصد آنها در پسابهای صنعتی متفاوت است. اما از مهمترین این ترکیبات میتوان به آرسنیک ، سرب ، کادمیم و جیوه اشاره کرد. این مواد از طریق پساب کارخانجات تهیه کاغذ ، پلاستیک ، مواد دفع آفات نباتی ، استخراج معادن وارد آبهای جاری و محیط زیست میشود.
از مهمترین فجایع آلودگی با جیوه به فاجعه آلودگی آب رودخانه میناماتا در ژاپن با ترکیبات ارگانومرکوریک که بهعنوان کاتالیزور در کارخانه پلاستیکسازی استفاده میشود، میتوان اشاره کرد که طی آن مردم اطراف رودخانه به مرض اسرار آمیزی مبتلا شدند که ناشی از وجود جیوه فراوان در بدن آنها بود و هزاران نوزاد ناقصالخلقه و فوت تعدادی از مردم ، نتیجه آلودگی آب با پساب این کارخانه بود.
اسلاید 12 :
فاضلابهای کشاورزی
در این فاضلابها ، سموم کشاورزی مانند هیدروکربنهای هالوژنه ، DDT ، آلودین ، ترکیبات فسفردار نظیر پاراتیون وجود دارد. مخصوصا ترکیبات هالوژنه بسیار خطرناک هستند و هنگامی که توام با آب کشاورزی در لایههای زمین نفوذ نمایند یا به بیرون از محیط کشاورزی هدایت شوند، باعث ایجاد فاضلابهای کشاورزی فوقالعاده خطرناک میشوند.
فاضلابهای شهری
این فاضلابها از مصرف خانگی آب حاصل میشود. در این پسابها انواع موجودات ریز ، میکروبها و ویروسها و چند نوع مواد شیمیایی معین وجود دارد که عمدهترین آن آمونیاک و نیز مقداری اوره میباشد. این فاضلابها باید از مسیرهای سر بسته به محل تصفیه هدایت گردند. جهت خنثی سازی محیط قلیایی این فاضلابها که محیط مناسب برای رشد و نمو میکروبهاست، از کلر استفاده میشود.
اسلاید 13 :
تصفیه فاضلاب و دلایل آن :
تأثیرات نامطلوب زیست محیطی ناشی از دفع نادرست فاضلاب شهری و صنعتی در حدی است که امروزه اجرای طرح های فاضلاب در مناطق شهری و روستایی کشور امری ضروری و بنیادی تلقی می گردد .
مهمترین اهداف از احداث سامانه های تصفیه ی فاضلاب شامل:
حفظ بهداشت همگانی ،
حفاظت محیط زیست ،
جلوگیری از آلودگی منابع آب
استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی و صنعت می باشد .
اسلاید 14 :
تاریخچه تصفیه خانه های فاضلاب در ایران :
اولین تصفیه خانه ی فاضلاب شهری ایران در سال 1340 با ظرفیت 350 متر مکعب در روز در منطقه ی صاحبقرانیه تهران به بهره برداری رسید .
قبل از انقلاب تنها 4 تصفیه خانه عمده فاضلاب در کل کشور در مدار بهره برداری بود . این تصفیه خانه ها در شهرهای تهران (صاحبقرانیه و شوش با فرآیند لجن فعال) و اصفهان (فاز یک جنوب با فرآیند صافی چکنده و فولاد شهر با فرآیند برکه تثبیت) و عمدتا در مناطق سنگی و یا مناطقی که روش های سنتی دفع فاضلاب کارایی نداشتند اجرا شده بود .
پس از تصویب قانون تشکیل شرکت های آب و فاضلاب در دی ماه سال 1369 ، در کنار توسعه ، تجهیز و بازسازی تأسیسات آبرسانی شهری ، اجرای تصفیه خانه های فاضلاب شهری نیز در سرلوحه ی برنامه ی کاری معاونت آب و فاضلاب شهری وزارت نیرو قرار گرفت . به طوری که پس از قریب به 14 سال از آغاز به کار این شرکت ها تعداد تصفیه خانه های فاضلاب به 73 واحد در پایان سال 83 رسیده است .
اسلاید 15 :
مراحل تصفیه فاضلاب:
تصفیه اولیه:
تصفیه اولیه فاضلاب شامل حذف مواد جامد معلق از فاضلاب و یا آماده سازی فاضلاب جهت ورود به قسمت تصفیه ثانویه می باشد. بخش ها مختلف تصفیه اولیه عبارتند از :
1- آشغالگیری،
2- ته نشینی،
3- شناورسازی،
4- خنثی سازی و متعادلسازی.
اسلاید 16 :
آشغالگیری به منظور حذف مواد جامد در اندازه های مختلف بکار می رود. ابعاد مجرای شبکه آشغالگیری بسته به کاربرد متفاوت می باشد. عمل تمیز کردن شبکه آشغالگیر می تواند بصورت دستی و یا مکانیکی انجام شود. آشغالگیرها به دو دسته شبکه بندی ریز و شبکه بندی درشت تقسیم می شوند و وظیفه محافظت پمپ ها و سایر تجهیزات تصفیه خانه در مقابل مواد جامد شناور در فاضلاب را بر عهده دارند.
ته نشینی به منظور جداسازی ذرات شناور در فاضلاب با استفاده از اختلاف چگالی میان ذرات با جریان فاضلاب بکار می رود. خنثی سازی در برخی از قسمتهای تصفیه خانه کاربرد دارد. از جمله: قبل از تخلیه آب تصفیه شده به محیط زیست. چراکه حیات موجودات آبزی به شدت نسبت به تغییرات هرچند ناچیز pH محیط از عدد 7 به شدت وابسته است.
اسلاید 17 :
تصفیه ثانویه:
عبارت تصفیه ثانویه به تمامی فرایندهای تصفیه بیولوژیکی انجام شده در تصفیه خانه اعم از هوازی و غیرهوازی اطلاق می شود. روشهای رایج در تصفیه ثانویه فاضلاب عبارتند از:
1- روش لجن فعال،
2- هوادهی ممتد،
3- لاگونهای هوادهی،
4- استخرهای متعادلسازی،
5- تصفیه بی هوازی،
اسلاید 18 :
روش لجن فعال:
روش لجن فعال بصورت یک فرایند پیوسته و با بازگشت مجدد لجن بیولوژیک شناخته می شود. سیستم لجن فعال از سه بخش اصلی تشکیل یافته است.
1- یک راکتور که در آن میکروارگانیسم های موجود در فاضلاب بصورت معلق و در معرض هوادهی قرار دارند.
2- جداسازی فاز جامد از مایع که معمولا در یک تانک جداسازی انجام می شود.
3- یک سیستم برگشتی برای بازگرداندن مواد جامد جدا شده از فاز مایع در تانک جداسازی به راکتور.
اسلاید 19 :
روش هوادهی ممتد:
هوادهی ممتد شبیه روش لجن فعال متعارف بوده اما از جهاتی با آن متفاوت است. ایده اصلی در این روش که آنرا از روش لجن فعال متعارف متمایز می کند، به حداقل رساندن میزان لجن اضافی تولید شده می باشد. این امر از طریق افزایش زمان ماند تامین می شود. بنابراین حجم راکتورها در این روش از حجم راکتورهای لازم برای روش لجن فعال بزرگتر است.
لاگونهای هوادهی حوضهایی با عمق 1.5 تا 4.5 متر هستند که در آنها اکسیژن دهی به کمک واحدهای هوادهی انجام می شود.
استخرهای متعادلسازی از هیچ تجهیزی جهت هوادهی استفاده نمی کنند. اکسیژن مورد نیاز این استخرها از طریق هوای عبوری از سطح فاضلاب و نیز جلبکها که با انجام عمل سنتز اکسیژن تولید می کنند، تامین می شود. استفاده از این روش زمانی امکان پذیر است که مساحت زیاد زمین با قیمت پایین در دسترس بوده و کیفیت مطلوب پساب تصفیه شده چندان بالا در نظر نباشد.
اسلاید 20 :
روش بی هوازی :
تصفیه بی هوازی علاوه بر تصفیه فاضلاب در هضم لجن نیز بکار می رود. این فرایند شامل دومرحله است:
1- تخمیر اسید،
2- تخمیر متان
روش تصفیه بی هوازی به دلیل اینکه از هیچ تجهیزی استفاده نمی کند، روشی ارزان است. از طرف دیگر زمان ماند مورد نیاز آن در مقایسه روشهای هوازی بسیار بیشتر است.
بوی بد حاصل از فرایند بی هوازی، که عمدتا ناشی از تولید H2S می باشد، سبب شده تا استفاده از این روش بخصوص در مناطق شهری با محدودیت مواجه شود .
