بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
سلامت و ارتباط آن با امنیت از منظر اسلام
اسلاید 2 :
یک. چیستی سلامت
الف. سلامت به عنوان امری فرا طبیعی
(تلقی از انسان به عنوان موجود منفعل و مسخر ارواح، اجنّه، شیاطین.)
ب. سلامت به مثابه تعادل عناصر چهارگانه
انحصار سلامت به بعد جسمانی انسان
تعادل میان خون، سودا، صفرا و بلغم
قرابت این برداشت با تلقی عامیانه از مفهوم سلامت
شاخص های آن در برداشت های امروزی: توجه به فعالیتهای ورزشی و بدنی، اهمیت تغذیه سالم و لزوم پرهیز از سوءرفتارهای بهداشتی، ضرورت معاینات منظم و مراقبتهای پزشکی
اسلاید 3 :
ج. سلامت به معنای فقدان عوارض جسمی ـ روانی
کشف ارتباط بین جسم و روان
پیشگامان: کلود برنارد و بعد از او زیگموند فروید
شاخصها: سلامت جسمی + 1. خوب بودن ذهنی، 2. استقلال و خودمختاری، 3. کفايت و شايستگی، 4. خودشکوفايی توانمنديهای بالقوه فکری و هيجانی
د. سلامت به معنای فقدان عوارض جسمی، روانی و اجتماعی
تعریف سازمان جهانی بهداشت (1948): «حالت آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط نبودن بیماری و نا توانی»
ارتباط سلامت با کیفیت زندگی در (ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی)، مراقبتهای بهداشتی، سطوحِ آموزش، مسکن، محیط و شرایط حوزه همسایگی
فرآیند ارتباط مؤلفههای سه گانه سلامت: انسانها با باورها، افکار، توصیهها، حمایتهای عاطفی یا برعکس، کارشکنیها و برچسبزنی های منفی و انگ زدن، بر سلامت افراد دیگر تأثیر میگذارند
طرح سلامت به عنوان مطالعهی میان رشتهای و مرتبط با دیگر مباحث اجتماعی از جمله امنیت
اسلاید 4 :
دو. چیستی امنیت
رویکرد سلبی به مفهوم امنیت
امنیت به مثابه فقدان تهدید که بیشتر ماهیت عینی و کاربردی دارد.
رویکرد ایجابی به مفهوم امنیت
امنیت= فقدان تهدید + اطمینان برای تحصیل و پاسداری از منافع
طرح امنیت به عنوان یک موضوع بینا ذهنی
برابری امنیت با مسأله هویت
در نتیجه: «امنیت» وضعیتی است که
1. بنیاد روابط سیاسی-اجتماعی بر مقولۀ «رضایت» و نه قدرت استوار باشد
2. در آن هویت اجتماعی از ناحیۀ آسیبهای داخلی و خارجی مصون باشد
اسلاید 5 :
امنیت به جنبههایی از زندگی فرد بر میگردد که هویت گروهی او را سامان میبخشد یعنی حوزهای از حیات اجتماع که فرد خود را به ضمیر ما متعلق و منتسب میداند و در برابر آن احساس تعهد و تکلیف میکند، مثل ما مسلمانان. حال هر عامل و پدیدهای که باعث اختلال در احساس تعلق و پیوستگی اعضای گروه گردد در واقع هویت گروه را به مخاطره انداخت و تهدیدی برای امنیت اجتماع محسوب میشود
اسلاید 6 :
سه: ارتباط سلامت و امنیت از منظر اسلام
یک: برابری مفاهیم سلامت و امنیت
دو: توأم بودن سلامت و امنیت
سه: عوامل تأثیر گذار بر سلامت و امنیت
اسلاید 7 :
یک: برابری مفاهیم سلامت و امنیت
«و اما كلمه"سلام"، اصل در معناى اين كلمه تعرى و سلامت خواهى از آفات ظاهرى و باطنى است، و اين معنا در همه مشتقات اين كلمه يعنى" سلام"،" سلامت"،" اسلام"،" تسليم" و غيره جارى است، و دو كلمه" سلام" و" سلامت" يك معنا دارد، هم چنان كه دو كلمه" رضاع" و" رضاعة" به يك معنا است. و ظاهرا واژه" سلام" و واژه" أمن" معنايى نزديك بهم دارند، تنها فرقى كه بين اين دو ماده لغوى است اين است كه سلام به معناى خود امنيت با قطع نظر از متعلق آن است، ولى كلمه" امنيت" به معناى سلامتى و امنيت از فلان خطر است(ترجمه الميزان، ج5، ص: 47)
" فَإِذا دَخَلْتُمْ بُيُوتاً فَسَلِّمُوا عَلى أَنْفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُبارَكَةً طَيِّبَةً« (نور، 61) «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتاً غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَ تُسَلِّمُوا عَلى أَهْلِها ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُون» (نور، 27)
اسلاید 8 :
دو: توأم بودن سلامت و امنیت
«ادْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنينَ» (حجر، 46)
«نعمتان مجهولتان الصحة و الامان» (شرح احادیث کافی، ج2، ص254)
قَالَ الصادق (ع) خَمْسُ خِصَالٍ مَنْ فَقَدَ وَاحِدَةً مِنْهُنَّ لَمْ يَزَلْ نَاقِصَ الْعَيْشِ زَائِلَ الْعَقْلِ مَشْغُولَ الْقَلْبِ فَأَوَّلُهَا صِحَّةُ الْبَدَنِ وَ الثَّانِيَةُ الْأَمْنُ .(وسائل الشیعه، ج20، ص 52)
«بَلى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» (بقره، 112)
اسلاید 9 :
سه: عوامل تأثیر گذار بر سلامت و امنیت
ایمان عامل امنیت و سلام
«مَن آمَنَ اَمِنَ» (غرر الحکم حدیث 1478)
«الَّذِينَ ءَامَنُوا وَ لَمْ يَلْبِسُواْ إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُوْلَئكَ لهَمُ الْأَمْنُ وَ هُم مُّهْتَدُونَ» (انعام، 82)
تفسیر نمونه: «" امنيت" اعم امنيت از مجازات پروردگار و يا امنيت از حوادث دردناك اجتماعى می باشد. يعنى جنگها، تجاوزها، مفاسد، جنايات، و حتى امنيت و آرامش روحى تنها موقعى به دست مىآيد كه در جوامع انسانى دو اصل حكومت كند، ايمان و عدالت اجتماعى، اگر پايههاى ايمان به خدا متزلزل گردد و احساس مسئوليت در برابر پروردگار از ميان برود و عدالت اجتماعى جاى خود را به ظلم و ستم بسپارد، امنيت در چنان جامعهاى وجود نخواهد داشت، و به همين دليل با تمام تلاش و كوششى كه جمعى از انديشمندان جهان براى برچيدن بساط ناامنىهاى مختلف در دنيا مىكنند روز به روز فاصله مردم جهان از آرامش و امنيت واقعى بيشتر مىگردد، دليل اين وضع همان است كه در آيه به آن اشاره شده: پايههاى ايمان لرزان و ظلم جاى عدالت را گرفته است» (تفسیر نمونه، ج5، ص321)
اسلاید 10 :
نسبت ایمان با امنیت فیزیکی و عینی
فَلْيَعْبُدُواْ رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ * الَّذِى أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَ ءَامَنَهُم مِّنْ خَوْفِ (قریش، 3 و 4)
اول اینکه امنیت مورد بحث در آیه، امنیتی است که در تناظر با حیات مادّی انسان مطرح است و دیگر اینکه برخورداری از چنین امنیتی مستلزم ایمان به وحدانیت خالق هستی و عبودیت و بندگی در برابر اوست. (ترجمه الميزان، ج20، ص: 630 و 631.)
نسبت ایمان با امنیت و سلامت
«إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» (بقره، 277)
ایمان موجبات خودپرستی را فراهم آورده و عواطف انسانی را تقویت مینماید. به دنبال این اثر، تکافل اجتماعی و احساس تعاون و تعاضد در جامعه فراگیر و به تبع آن اختلافات طبقاتی و انباشت ثروت نامشروع از بین میرود. ایشان متذکر میشوند که وقتی این اتفاق افتاد، اضطراب و دلهره نیز از میان عاملان اجتماعی رخت بر میبندد و بخاطر رفتارهای ایمانی، جامعه نیز ایمن خواهد بود. (تفسير نمونه، ج2، ص: 372)
اسلاید 11 :
ایمان موجب اطمینان و آرامش می شود
«الَّذِينَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب» (رعد، 28)
اگر چنانچه در جامعهای عاملان اجتماعی به خدای یگانه باور داشته باشند و بر اثر این باور خود را در محضر خدا ببینند و در واقع یاد و ذکر او بر تمام رفتارهای آنان حاکم باشد، چنین نگرشی موجب طیب خاطر و آرامش نفس خواهد شد و افراد احساس امنیت خواهند کرد.
«وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى ءَامَنُواْ وَ اتَّقَوْاْ لَفَتَحْنَا عَلَيهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ لَكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُون» (اعراف، 96)
" بركات" به معناى هر چيز كثيرى از قبيل امنيت، آسايش، سلامتى، مال و اولاد است كه غالبا انسان به فقد آنها مورد آزمايش قرار مىگيرد. (ترجمه الميزان، ج8، ص: 254)
