بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
معرفت شناسی اسلامی (1)
علم ديني
اسلاید 3 :
مساله اصلی
زندگی امروز ما مسلمانان با علم جدید و دستاوردهای آن گره خورده؛ اما
بین علوم جدید و دین اسلام ناسازگاریهایی احساس می شود؛
چه باید کرد؟
اسلاید 4 :
سیر بحث
مقدماتی برای ورود صحیح به بحث
تاملاتی درباره دین
تاملاتی درباره علم
نسبت علم و دین (معنای موجه علم دینی)
اسلاید 5 :
تذکرات و نکات مقدماتی
اسلاید 6 :
در اسلام، اين دو همراه هم رشد، و همراه هم افول کردهاند.
حداکثر،
بحث رابطه عقل و وحي (به عنوان دو ابزار شناخت) بوده،
نه رابطه علم و دين (دو مجموعه معرفتي در مقابل هم)
تذکر1: نزاع علم و دين، مساله کیست؟ تمدن غربي یا تمدن اسلامي؟
اسلاید 7 :
فیزیک و شیمی: واقعیت چیست؟ ماده و انرژی یا فراتر از آن؟
زیست شناسی: انسانهای نخستین و نظریه تکامل یا خلقت آدم؟
اقتصاد: ربا در نظام معاملاتی؟ تقدم عدالت یا توسعه؟
سیاست: آیا قدرت همواره فسادآور است؟ مقتدر مظلوم؟
حقوق: حق همجنسگرایی؟ حق تغییر دین و ارتداد؟
هنر: موسیقی و رقص؟ مجسمه سازی؟
و .
اما اکنون نزاع فراگیر شده، مثلا:
اسلاید 8 :
منظور طرفداران «علم دینی» از این عنوان، تلاشی است برای حل این نزاع،
بر اساس بازساری درک ما از نسبت میان
علم جدید و دین اسلام،
به منظور بازسازی تمدن اسلامی، تا دوباره: علم و دین در کنار هم باشند نه در مقابل هم.
اسلاید 9 :
ضرورت تعیین نسبت صحیح بین علم و دین
برای حل این مساله، دو مطلب را باید بررسی کرد:
1. ماهیت و جایگاه علم جدید در زندگی انسان
چه نیازی به علم داریم (کارکرد علم در جامعه چیست)؟
علم بودن علم (حقانیت علم) در گروی چیست؟
2. ماهیت و جایگاه دین اسلام در زندگی انسان
چه نیازی به دین داریم (کارکرد دین در جامعه چیست)؟
دین بودن دین (حقانیت دین) در گروی چیست؟
اسلاید 10 :
علم
مقصود از علم در این بحث: رشته های متعارف دانشگاهی:
علوم پایه: ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی، زمین شناسی و.
علوم کاربردی: علوم سلامت، علوم مهندسی، علوم کشاورزی و.
علوم انسانی و اجتماعی: جامعه شناسی، اقتصاد، روانشناسی، مدیریت، حقوق و.
هنر و ادبیات: معماری، هنرهای تجسمی، ادبیات فارسی، زبان شناسی، سینما و.
کارکرد علوم موجود چیست؟
درک بهتری از واقعیات در اختیار ما قرار می دهند تا با شناخت بهتری از خود و پیرامون خود، بیشتر به اهدافمان دست یابیم.
اسلاید 11 :
دین
مقصود از دین در این بحث: دین اسلام:
خدایی هست که انسان را در جهان رها نکرده، بلکه اصول کلی راه زندگی سعادتمندانه را از طریق پیامبر در اختیار او قرار داده.
کارکرد دین اسلام چیست؟
درک عمیقتری از واقعیات عالم در اختیار ما قرار می دهد تا با شناخت بهتری از مسیر زندگی، به بهترین وجه به هدف نهایی خود دست یابیم.
اسلاید 12 :
مقایسه کنید:
کارکرد علوم موجود: درک گسترده تری از واقعیات مختلف در اختیار ما قرار می دهند تا با شناخت بهتری از خود و پیرامون خود، به اهدافمان دست یابیم
کارکرد دین اسلام: درک عمیقتری از واقعیات عالم در اختیار ما قرار می دهد تا با شناخت بهتری از مسیر زندگی، به هدف نهایی خود دست یابیم
آیا بین این درگیری پیش می آید؟ اگر رخ داد چه کنیم؟
آیا این دو می توانند به جای رقابت، با هم رفاقت کنند؟
اسلاید 13 :
بررسي اصل مساله
اسلاید 14 :
نکته: تحقيقي بودن اصول دين در اسلام
استدلال بر توحید
برهان وجوب و امکان؛ درک نیاز ذاتی
استدلال بر معاد
مرگ، بینهایتطلبی
استدلال بر نبوت
عدم کفایت عقل بشر در حل مسائل زندگی (سعادت)
1. چرایی و ضرورت دین
ثمره بحث: باور دینی (ایمان)، امري معرفتي است
اسلاید 15 :
اثبات نبوت
خدا هست. (موجودی که همه عالم وابسته به اوست و او بینیاز از همه است)
یا ایها الناس انتم الفقراء الی الله و الله هو الغنی الحمید. فاطر/15
خداوند عالم مطلق و مهربان (رحمن) است.
الایعلم من خلق و هو اللطیف الخبیر. ملک/14
نتیجه1: راه رفع تمام نیازهای بشر را میداند و انسان را رها نمیکند.
ایحسب الانسان ان یترک سدی. قیامت/36
عقل بشر برای درک راه زندگی به تنهایی کفایت نمیکند.
عسی ان تکرهوا شیئا و هو خیر لکم و . والله یعلم و انتم لاتعلمون. بقره/216
نتیجه2: از راه دیگری به عقل کمک میرساند. (وحی. اصل نبوت)
الرحمن علم القرآن. رحمن/1-2
ان ربکم الرحمن فاتبعونی و اطیعوا امری. طه/90
مایاتیهم من ذکر من الرحمن محدث الا استمعوه و هم یلعبون. شعرا/5
اسلاید 16 :
بررسی شبهه در نبوت (جانشینی علوم مدرن به جای دین)
مقدمه: روش علوم مدرن، آزمون و خطاست.
دو پاسخ:
1. ناتوانی علوم مدرن از مساله زندگی پس از مرگ (شرطیهای امام صادق (ع) - پاسکال)
2. نقص ذاتی علوم مدرن در سعادت دنیوی
الف) آزمونهای ویرانگر وجود دارد که آزمودنش خلاف عقل است.
ب) خدای مهربانی هست که انسان را رها نکرده است
اسلاید 17 :
ثمره بحث از ضرورت دین (نبوت)
گزاره هاي متون اسلامی، معرفتزاست
و
ميتوان از آنها در مباحث علمي استفاده کرد.
اسلاید 18 :
عرصه مداخله وحي در مسائل مختلف انسان (علمي و عملي) چقدر است؟
روش حل مساله:
1) ملکیان: درونبيني
نقد و بررسی:
انتظار از هر چیزی با توجه به خود آن چیز است، نه صرف احساسات ما نسبت به آن
2) سروش: دین حداقلی (جایی که علم ناتوان میشود)
نقد و بررسی:
ویرانگری فرضیه، بعد از آزمودن معلوم میشود؛ و نیاز ما قبل از آزمودن است.
2. قلمروی دین (مساله انتظار بشر از دين)
اسلاید 19 :
روش صحیح حل مساله قلمروی وحی: بازخوانی دلیل نبوت
1) از باب زندگی پس از مرگ:
در بسیاری از عرصهها نمیدانیم کدام اقدام دنیوی در آخرت ما چه اثری دارد.
2) از باب ناتوانی عقل به خاطر احتمال آزمونهای ویرانگر
چون وحی باید قبل از آزمودن، ما را مطلع کند، پس پذیرش سخن وحی، مقدم بر آزمودن است نه متوقف برآن.
نتیجه: نمیتوان پیشاپیش قلمروی مداخله وحی را محدود کرد.
اسلاید 20 :
دو نتيجه بحث قبل
1- ضرورت جدي گرفتن گزاره هاي وحياني در علم=يومنون بالغيب
( باور کنيم آزمونهاي ويرانگر وجود دارد و عقل تنها کفايت نميکند. نمونه: مشکلات زيست محيطي و انساني)
2- درک جديدي از قلمروي نفوذ گزاره وحياني درعرصه هاي زندگي
نومن ببعض و نکفر ببعض
أصلوتک تأمرک أن نترک ما کان يعبد آبائنا أو أن نفعل في أموالنا ما نشاء
إن نتبع الهدي معک نتخطف من أرضنا
إنما أوتيته علي علم عندي
