پاورپوینت روشهای ارزیابی چاقی در گروه های مختلف

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

روشهای ارزیابی چاقی در گروه های مختلف

اسلاید 2 :

برای تعیین اینکه آیا فردی چاق محسوب میشود یا نه باید مقدار چربی بدن او را اندازه گیری نمود.

برای تعیین مقدار چربی بدن روشهای علمی متعددی وجود دارد که عموما گرانقیمت و پیچیده بوده استفاده از آنها نیاز به تخصص بالا دارد.

هنوز در علم تغذیه مقدار دقیقی برای میزان چربی بدن تعیین نشده تا بر اساس آن بتوان تعیین کرد که هر فرد با داشتن چه مقدار چربی در بدنش چاق محسوب میشود.

برای تعیین وضعیت فرد از نظر ابتلا به چاقی از روشهای ساده تر مانند مقایسه BMI فرد بزرگسال با اعداد ۲۵ و ۳۰ و كودكان با صدكهای استاندارد (معمولا صدك ٩۵) استفاده میشود.
تعیین چاقی

اسلاید 3 :

پتاسیم بیشتر در محیط آبی وجود دارد و مقدارش بطور طبیعی متناسب با مقدار پروتئین بدن است.
مقدار كل پتاسیم بدن را می توان با قراردادن فرد در شمارنده و اندازه گیری پرتوهای اشعه گامای ناشی از پتاسیم رادیوایزوتوپ K٤٠ (که به میزان ٠١٢/٠%مخلوط با پتاسیم K٣٩ است)، در كل بدن اندازه گیری نمود.

چگالی بدن: چگالی بخش چربی و توده بدون چربی بدن به ترتیب ٩/٠ و١/١ است. نسبت چربی بدن را می توان با اندازه گیری وزن بيرون و درون آب، محاسبه كرد.
ضمنا با اندازه گیری حجم هوای جابجا شده در اتاقک مخصوص نیز چگالی بدن قابل محاسبه است.

اندازه گیری مقدار كل آب بدن به وسیله رقیق سازی با دوتریوم؛ آب بدن در بافت بدون چربی جای گرفته نه در بافت چربی.
روشهای برآورد مقدار كل چربی بدن

اسلاید 4 :

روش های تعیین مقدار چربی باقابلیت دسترسی بیشتر و دقت كمتر
مقاومت بیوالكتریكی: قابلیت هدایت الكتریكی توده بدون چربی بدن نسبت به بافت چربی بیشتر است. مقدار عبور جریان ضعیفی كه از قوزك پابه دست منتقل می شود را اندازه می گیرند این وسیله قابل حمل و نسبتا ارزان است.

روش های تصویربرداری از قبیل DEXA (جذب سنجی اشعه X مضاعف) برای برآورد مقدار چربی و توده بدون چربی بدن.

مقدار كل چربی بدن را می توان به طور تقریبی با به كارگیری یك فرمول از روی حاصل جمع چهار چین پوستی برآورد كرد.

اسلاید 5 :

کالیپر و دستگاه بیوامپدانس

اسلاید 6 :

ارزیابی وضع تغذیه درمطالعات اپیدمیولوژیک
روشهای بالینی كه دقت كمی داشته و از روی علائم بیماری ناشی از كمبودهای غذایی وضعیت تغذیه فرد را ارزیابی می كنند.

روشهای آزمایشگاهی (شیمیایی‏، بیوشیمیایی و فیزیكی)
بررسی دریافت غذایی

روشهای تن سنجی

اسلاید 7 :

اندازه گیریهای ساده تن سنجی در کودکان
اندازه وزن و اندازه قد كه مقایسه وزن و قد كودكان در سنین رشد با استانداردهای جهانی (بازای سن و جنس مشخص) میتواند نشان دهد كه كودك در مدت زمان کوتاه تا طولانی دچار سوء تغذیه بوده است.

اندازه دور سر كه در مقایسه با استانداردهای جهانی (بازای سن و جنس مشخص) می تواند نشان دهد كه كودك در از نظر دریافت یا جذب مواد غذایی دچار سوء تغذیه بوده كه موجب كاهش دور سرش گردیده است.

نسبت وزن به قد كه بهترین این نسبت ها BMI است و مهمترین عامل افزایش BMI چربی اضافی بدن است. در بزرگسالان داشتن BMI كمتر از ٢٠ را لاغری، بیش از ٢٥ را اضافه وزن‏، و بیش از ٣٠ را چاقی محسوب می كنند. در كودكان استانداردهای مختلف برای تعیین وضع تغذیه بر اساس BMI وجود دارد.

اسلاید 10 :

تغییرات BMI کودکان با افزایش سن
تغییرات BMI همراه با سن برای هر دو جنس شبیه است. BMI بین زمان تولد تا ٩ ماهگی بالا می رود و سپس كاهش می یابد و تقریبا" در ٥-٤ سالگی به پایین ترین حد می رسد.

سپس BMI در این زمان دوباره بالا می رود.

نقطه ای كه BMI در آن شروع به افزایش می كند (بعد از پایین ترین نقطه)، به عنوان adiposity Rebound یا جهش چربی شناخته شده است.

اسلاید 12 :

اندازه های BMI در بزرگسالی
اغلب مطالعات داشتن BMI بیش از ٢٥ را بعنوان اضافه وزن و بیش از ٣٠ را بعنوان چاقی اعلام کرده اند.

مطالعه حدائق و همکاران (٢٠٠٩) داشتن مقدار بیش از ٢٧ برای مردان و بیش از ٢٩ برای زنان را بعنوان عامل خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی در ایرانیان اعلام نموده است.

اسلاید 13 :

اندازه گیریهای ساده تن سنجی بزرگسالان
نسبت دور شکم به دور باسن (Waist to Hip Ration = WHR) كه از تقسیم اندازه دور شکم به سانتیمتر به اندازه دور باسن به سانتی متر محاسبه می شود. چنانچه این نسبت برای مردان بیش از ۱.۰ و برای زنان بیش از ۰/۹ (برخی ۰/۸۵ هم گرفته اند) باشد، نشانه چاقی شکمی است.

نسبت دور شکم به قد (Waist to Height Ratio = WHTR) كه از تقسیم اندازه دور شکم به سانتیمتر به اندازه قد به سانتیمتر بدست می آید. هرچه این نسبت از ۰/۵ بیشتر باشد نشانه چاقی شکمی است.

اسلاید 14 :

در باره چاقی شكمی
بافت چربی، به خصوص در نواحی دور شكم، موجب ترشح هورمون هایی می شود كه تحریككننده رشد سلولهای بافت چربی و نیز اشتهای فرد است.

به این ترتیب، چاقی، آن هم چاقی دور شكم، باز هم به چاقی فرد دامن می زند.

بنابراین، مهم است بدانیم چاقی در كدام نقطه بدن متمركز است؛ چون چاقی دور شكم و كمر، خطرناك تر است.

اسلاید 15 :

اندازه دور شکم و سکته قلبی
براساس مطالعات، اندازه دور شكم بالای ٨٠ سانتیمتر برای زنان و ٩٤ سانتیمتر به بالا برای مردان، می تواند احتمال وقوع حمله قلبی را افزایش دهد.

مطالعه حدائق و همکاران (٢٠٠٩) مشخص کرد که اندازه دورکمر بزرگتر از ٥/٩٤ برای مردان و زنان ایرانی احتمال مرگ در اثر بیماری قلبی را افزایش می دهد.

بنابراین كسانی كه وزن نسبت به قدشان در محدوده طبیعی بوده اما دور كمر بزرگتر دارند، احتمال بیشتری برای رسوب چربی در رگها و تصلب شرائین دارند.

اسلاید 16 :

نقش اندازه دور كمر در دیگر بیماریها
اگر اندازه دور كمر در مردان بالاتر از ١٠٢ سانتی متر و در زنان بالاتر از ٨٨ سانتی متر باشد، ریسك سكته مغزی بیش از ٤ برابر در مقایسه با دور كمر طبیعی بالامی رود.

دلاوری و همکاران (٢٠٠٩) داشتن دور کمر بیش از ٨٩ و ٩١ سانتی متر برای مردان و زنان را با افزایش خطر ابتلا به سندروم متابولیک مرتبط دانسته اند.

اسلاید 17 :

براساس تحقیقات انجام گرفته، اگر نسبت دور كمر به دور باسن (WHR) در مردان بالاتر از ٩٧/٠ و در زنان بالاتر از ٨٤/٠ باشد، خطر سكته مغزی در مقایسه با مردان و زنان با نسبت های كمتر از ٩٢/٠ و كمتر از ٧٨/٠ تا حدود ٨ برابر افزایش می یابد.

براساس مطالعه حدائق و همکاران اگر این نسبت از ٩٥/٠ برای مردان و ٩٠/٠ برای زنان بیشتر باشد، خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی افزایش می یابد.

استقامتی و همکاران (٢٠٠٩) نسبت ٩٠/٠ برای هر دو جنس را مرز خطر دانسته اند.
نسبت اندازه دور كمر به دور باسن

اسلاید 18 :

تلفیق روش ها
امروزه توصیه می شود در افراد دارای BMI بین ٢٥ و ٩/٣٤ ، اندازه دور کمر و شاخص WHR محاسبه گردد و بعد:

مردان و زنان با دورکمر بیش از ١٠٢ و ٨٨ سانتیمتر بعنوان افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری شناخته شوند.

در مورد نسبت WHR اعداد بیشتر از ١ در مردان و بیشتر از ٨٥/٠ در زنان ملاک باشد.

اسلاید 19 :

روش دیگر مورد استفاده
برخی معتقدند كه مقایسه اندازه دور شكم با دور كمر (باسن) برای تعیین چاقی شكمی جندان مناسب نیست؛ زیرا دور كمر افراد با توجه به زمینه زنتیكی شان می تواند كوچك تر یا بزركتر باشد.

لذا در سال های اخیر برای تعیین وضعیت چاقی شكمی، از نسبت دور شكم به قد (Waist to HeighT Ratio = WHTR) نیز استفاده شده است.

برخی مطالعات مردان و زنان با WHTR بیش از ٥/٠ بعنوان افراد دارای چاقی شكمی می شناسند. مطالعه حدائق و همکاران نسبت ٥٥/٠ و ٦٢/٠ را بعنوان خطر برای مردان و زنان ذکر کرده است.

اسلاید 20 :

تفاوت شهر و روستا
دو بررسی انجام شده در كامرون روی كروه سنی ٢٤ ساله ها در سالهای ١٩٩٤ و ٢٠٠٣ نشان داد كه شیوع BMI بیش از ٢٥ تنها در جمعیت روستایی اتفاق افتاد (٥٤% در زنان و ٨٢% در مردان).

در حالی كه افزایش شیوع چاقی شكمی تنها در جمعیت شهری (٣٢% در زنان و ١٩٠% در مردان) حادث شد.

نتایج بعد از ثابت كردن سن، نوشیدن الكل، مصرف سیكار و میزان سواد بدست أمده و در سال ٢٠٠٨ منتشر شد.