پاورپوینت عوامل موثر بر شکل گیری فرهنگ و تمدن

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 2 :

پیامبراکرم(ص) فرمود: وقتی که خداوندتعالی فاتحةالکتاب(سوره حمد) و آیةالکرسی را نازل کرد، بر عرشش معلق نمود که هیچچیزی بین اینها و خداوند حجاب نبود.، پس خداوند فرمود:

به عزت و جلالم قسم اگر بندهای از بندگان من این آیات را بعد از هر نمازی قرائت کند من او را در حظیرة القدس(بهشت، حظیره:محوطه) وآنچه که در آن است ساکنش میکنم. و درهر روز هفتاد بار اورا نظر میکنم بهنگاهی خاص.. ودرهر روزهفتاد حاجتاو را کهکمترینش مغفرتوعفومن باشد برای او برآورده میکنم و درنزد تمام دشمنانش عزیز و نصرتش میدهم و هیچ چیزی مانع دخولش در بهشت نیست.

- هرکسی بعد از هر نماز واجبی بهخواندن آیة الکرسی مداومت کند، از دنیا نخواهد رفت تا زمانی که جایگاه خود را در بهشت ببیند.

- امام باقر(ع) فرمود :کسیکه بعد از وضوء آیةالکرسی بخواند خداوند ثواب چهلسال عبادت را بهاو عنایت میفرماید و چهل درجه او را بالا میبرد و چهل حورالعین را بهتزویج او در میآورد.

- هر کس آیةالکرسی را بعد از هر نماز بخواند از فقر و بیچارگی در امان شود و رزق او وسعت یابد و خداوند به او از فضل خودش مال زیادی بخشد.

-اگر کسی آیةالکرسی را بخواند و به پاهایش بدمد در راه رفتن خسته نمیشود.

- اگر کسی مشتی خاک بردارد و 7 بار آیةالکرسی بخواند و در قبر مرده ریزد آن مرده را کیفر نکنند و به رحمت الهی رسد.

برخی از فواید و برکات قرائت آیةالکرسی:

اسلاید 3 :

قال الحسین بن علی علیهماالسلام:

لاأفلَحَ قـَومٌ إشتَـرَوا مَـرضـاتِ المَخلـُوق بسَخَطِ الخـالِق (بحارالانوار،ج 44،ص383)

موضوعات مورد بحث: عوامل موثر بر شکل گیری فرهنگ و تمدن

اسلاید 4 :

ویژگی های تمدن اسلامی
برخاسته از متن آموزههای قرآنی و سیره نبوی و اولیای الهی است.
یکسوی آن در تاریخ و هویت تمدن بشری است.
سوی دیگرش در حیات پُرمایه دینی و معنوی است که انبیای الهی تقدیم داشتهاند.

اسلاید 5 :

تمدن اسلامی:

تمدن اسلامی بر اساس نگرش توحیدی: تمدنی است ایدئولوژیک با مجموعهای از ساختهها و اندوختههای معنوی و مادی جامعهاسلامی که انسان را بهسوی کمال معنوی و مادی سوق میدهد.

اسلاید 6 :

زمینههای شکلگیری تمدن اسلامی

تمدن اسلامی با تولّد اولین حکومت اسلامی در مدینه شکل گرفت.
تمدنی که چندین قرن، مشعلدار تمدن بشری بود.
غلبه عدالتخواهی و پرهیزکاری بر ستمگری و تبهکاری بود.
اسلام با تعلیماتی مبتنی بر جستوجوی علم و ترک تعصبات قومی و مذهبی و اعلام امکان همزیستی با اهلکتاب، زمینه رشد یک تمدن عظیم و وسیع را فراهم ساخت.

اسلاید 7 :

جایگاه علم در اسلام

خردورزی
تساهل و تسامح
انتقال علوم و جذب دانشمندان بهجهان اسلام
نهضت ترجمه
مراکز علمی در تمدناسلامی
عوامل تکوین تمدناسلامی عبارتند از:

اسلاید 8 :

اسلام به علم اندوزی سفارش وتاکیدبسیاری کرده و اصل کلمهیعلم بیش از هشتاد بار در قرآن کریم بهکار رفته وحتی علموایمان را در کنار هم قرار دادهاست.

تشویق زیاد پیامبراسلام(ص) و پیشوایان دینی به علم آموزی :

طَلَبُ‏ الْعِلْمِ‏ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَة
اُطْلُبُوا الْعِلْمَ مِنَ‏ الْمَهْدِ إِلَى‏ اللَّحْد
اُطلُبوا العِلمَ وَلو بِالصّین
اَلْحِكْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ‏ فَخُذِالْحِكْمَةَ وَ لَوْ مِنْ أَهْلِ النِّفَاق‏
الْحِكْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ‏ يَأْخُذُهَا حَيْثُ وَجَدَهَا
جایگاه علم دراسلام

اسلاید 9 :

عقل مهمترين ابزار در اصول وفروع دين است. قرآن نیز مکرّر از تفکّر، تدبّر، تعقّل، تذکّر، برهان، نظر، شور و واژههای مترادف آن سخن بهمیان آورده است، و انسانها را با تأکید، بهخردورزی دعوت نمودهاست.

إِنَّ شَرَّ الدَّوَابّ‏ِ عِنْدَ اللّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذينَ لا يَعْقِلُونَ (انفال/22)
بدترين جانوران در نزد خدا اين كران و لالان هستند كه در نمى‏يابند

وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذينَ لا يَعْقِلُونَ (یونس/100)
و او پليدى را بر كسانى كه عقل خويش به كار نمى‏بندند مقرر مى‏كند.

وَ قالُوا لَوْ كُنّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ماكُنّا في أَصْحابِ السَّعيرِ (ملک/10)
و مى‏گويند: اگر ما مى‏شنيديم يا تعقل مى‏كرديم، اهل اين آتش سوزنده نمى‏بوديم.
خردورزی، جانمایه دین و دینداری، و پایه اصلی جامعه آرمانی اسلام است

خردورزی

اسلاید 10 :

تسامح وتساهل برگرفته از روح اسلام، بيتعصبي در حوزه علم و انديشه است.
منطق آزادانديشيديني، فارغ از قيد و بندهاي سنتي و تعصبات نژادي و قومي، ضمن حفظ استقلال فکري، موجب ارتباط و اتحاد بين افراد و جوامع اسلامي نيز بودهاست.
اسلام، آزادى و آسایش با اهل کتاب را تا حد ممكن تضمین مىکند.

تساهل و تسامح

اسلاید 11 :

انتقال علوم و جذب دانشمندان بهجهان اسلام

اسلاید 12 :

نهضت ترجمه باعث ترجمه آثار متعددی از زبانیونانی، سریانی، پهلوی، سانسکریت و زبانهای دیگر به عربی شد.
ترجمه در عهد بنیامیه برحسب ضرورت مربوط بهاسناد اداری، دیوانی، سیاسی، بازرگانی و نظامی بود.
نهضت ترجمه باظهور نخستینخلفایعبّاسی آغاز شد.
این نهضتعلمی بیش از دوسده تداوم یافت.
در عصر هارون و مأمون عباسی بود که در این نهضت جهشی عظیم ایجاد گردید که سبب انتقال علوم از دیگر ممالک به جهان اسلام شد.

نهضت ترجمه

اسلاید 13 :

سیرتحول نهضت علمی عصرعباسیان :

دورهنخست: ایندوره ازخلافت منصور(136ق)آغاز میشود و باوفات هارونالرشید(193ق) بهپایان میرسد.

دوره دوم: این دوره با خلافت مأمون (198ق)آغاز و به خلافت مقتدر(300ق) ختم میشود.( عصر طلایی)

دوره سوم: این دوره از اوائل قرن چهارم هجری آغاز میشود و تا نیمه اول قرن پنجم هجری ادامه مییابد.

اسلاید 14 :

منصورعباسی(158-136) شهر بغداد را بنا و با انتقال مرکز خلافت بدانجا، دولتی قدرتمند و کارآمد تشکیل داد.
در ایندوره بیش از پانصد مترجم بهکار ترجمه اشتغال داشتند که هر یک کتابهایی را بهعربی ترجمه کردند.
حنینبناسحاق(مسیحی)،مشهوربهشیخالمترجمین،پزشکی مسلط بهزبانهای یونانی، سریانی، پهلوی و عربی، نخستین کسی بود که بهکار ترجمه نظم بخشید.

علاقه منصور بهنجوم و طالعبینی موجب شده سرآمدان نجوم از ایران و هند را به دربار فراخواند.

اسلاید 15 :

در رأس این جماعت، ابوسهلبننوبخت منجمایرانی قرار داشت و دارای زیجها و جداول فلکی مشهوری بود. منصور در ساختن شهر بغداد و انتخاب محل آن بارها از دیدگاههای او استفاده نمود.

منصور با اعزام هیئتهایی به دربار قیصر
روم،از او خواست کتابها ومتون قدیمی
یونانی را برای وی بفرستد.
رومیان نیزکتاب اقلیدس وشاید کتاب
مجسطیبطلمیوس را به بغداد فرستادند.
نخستین آثاری که از زبان پهلوی
به عربی برگردان شد، میتوان
کتاب کلیلهودمنه را نام برد.
که ابنمُقَفَّع آن را به عربی ترجمه
نمود.

اسلاید 16 :

مساجد (نخستین مراکز آموزشی در تمدن اسلامی)
بیتالحکمه (محل اجتماع دانشمندان و پژوهشگران و مترجمان)
دارالعلمها (کتابخانههای عمومی)
نظامیهها (مدارس علوم دینی)
بیمارستانها (مرکز درمان و آموزش)
رصدخانهها(مرکزآموزش وتحقیقات و پژوهش در زمینههای ریاضی و نجوم )
مراکز علمی در تمدن اسلامی:

اسلاید 17 :

مساجد:

- از فراگیرترین مراکزآموزشی درصدراسلام، مساجد بود که درسراسرقلمرواسلامی پراکنده بود.

- مساجد نخستین مراکزاجتماعات دینی برای مسلمانان به شمارمیآمد ولذا بعدها ساختمان مدرسه ها نیز مانند نقشة مساجد بود.

- تأسیس کتابخانه درمساجد عامل مهمی برای مرکزیت یافتن آموزش درآن بود.

- ازمعروفترین مساجدآموزشی، جامع بصره، جامع فسطاط(مصر)، جامع کبیرقیروان(تونس)، جامع اَموی دِمَشق، جامع زیتونه در تونس و. بود.

جامع بصره

جامع کبیرقیروان(تونس)

جامع اَموی دِمَشق

اسلاید 18 :

بیت الحکمه:

- نخستین مرکز مهم تأسیس شده برای

نهضت ترجمه در بغداد بود.

- این مرکز با حمایتهای حکومت و بیتالمال اداره میشد.

- این مرکز محل اجتماع دانشمندان و پژوهشگران و بهویژه مترجمان بود که کتابهای علمی و فلسفی یونانی را به عربی ترجمه میکردند.

- اساس بیتالحکمه «نخستین کتابخانه مسلمانان و بیتالترجمه » توسط هارونالرشید پایهریزی شد.

- در عصر مأمون بیتالحکمه توسعه فراوانی پیدا کرد.

- مأمون دستور داد صدبار شتر کتاب، از روم به بغداد حمل شود و برای ترجمهاش 300 هزار دینار صرف نمود.(حدود 3/5 میلیارد تومان امروزی)گویند مأمون، برای ترجمه کتاب هم وزن آن پول میداد.

اسلاید 19 :

دارالعلم:

- یـکی دیـگر ازمـراکـز علـمی در
عصر عبـاسی «دارالعـلمهـا» بود.که کتابخانه عمومی بهحساب میآمدند.

-ازجمله دارالعلمها،دارالعلمفاطمیون
درمصربود که به دستور«الحاکم بالله»
خلیفة فاطمی مصر در قاهره در سال
«395ق» تأسیس شد که حدود یک میلیون جلد کتاب داشت.

- نخستین مـرکزی کـه در آن از همة رشتـههای علمی کتـاب گـردآوری شده بود، دارالعلم موصل بود که به دستور جعفربن محمد حمـدان موصلی (حکمران موصل) تأسیس شد.- از دیگر دارالعلمهای مهم، دارالعلم طرابلس(لبنان امروزی)بود که حدود1/6میلیون جلد کتاب داشت.

اسلاید 20 :

نظامیه:

- از مراکزعلمی بسیار مهم و مشهور دورةاسلامی، نظامیهها بودندکه توسط خواجه نظامالملک در بغداد (459ق) و سپس نیشابور تأسیس شد. 

- امام محمد غزالی(مؤلف احیاءعلومالدین وحدود 80 کتاب) از مدرسان مهم نظامیه بغداد بود.

- نظامیه نیشابور به خاطر توجه خواجه وپادشاهان سلجوقی درجایگاهی بعد از بغداد قرارگرفته بود که افراد مشهوری چون حکیم عمرخیام، حسن صباح و امام محمد غزالی و. در آنجا تربیت شدند.

- از دیگر نظامیهها، نظامیه اصفهان بود که توسط خواجه تأسیس شد.

- آثار مثبت و منفی نظامیه در نهضت علمی