بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مسائل اقتصادی اجتماعی حوزههای جنگلی
اسلاید 2 :
مروری بر نظریههای اجتماعی توسعه
مقدمه
توسعه اقتصادی با تحولات اجتماعی همراه است
آیا روحیه، نوع تفکر یا رفتار اجتماعی، عوامل تعیین کننده توسعه یا توسعه اقتصادی هستند یا رشد اقتصادی عامل تعیین کنندۀ رشد فرهنگی و اجتماعی است؟
رواشناسان، روانکاوان، جامعهشناسان، مردمشناسان و حتی عدهای از اقتصاددانان، عوامل فرهنگی و اجتماعی را عامل تعیین کننده توسعه میدانند.
آن دسته از عادات فرهنگی که در فرایند توسعه، تغییر نکنند، میتوانند به صورت سدی در برابر پیشرفت اقتصادی ظاهر شوند!
بدون شک تمامی عوامل اجتماعی و اقتصادی بر فرآیند توسعه اثر میگذارند و نادیده گرفتن هر یک از آنها میتواند تأثیر سوئی بر روند توسعه اجتماعی و اقتصادی داشته باشد.
اگر بپذیریم که در کنار عوامل مثبت فرهنگ ملی، نقاط ضعف بسیاری نیز وجود دارند که سد راه توسعه و پیشرفت میباشد، اولین گام را در راه توسعه، برداشتهایم!
اسلاید 3 :
عوامل مختلفی چون مذهب، خصوصیات ملی، نژاد، خانواده، فرهنگ و آداب و رسوم، آموزش و پرورش، ارتباطات، شهرنشینی، انگیزه پیشرفت و غیره
مذهب
«ماکس وبر»، اقتصاددان، مورخ و جامعهشناسی برجسته آلمانی ( قرن نوزدهم)
تأثیر رفتار دینی را مخصوصا بر اخلاق و اقتصاد و سیاست و تعلیم و تربیت،.
اهمیت نقش تعالیم کالوین در توسعه کشورهای پروتستان مذهب، تأکید داشته است
تحولات فرهنگی و اقتصای، چگونه در دنیای غرب، ظاهر شده است؟
سرمایهداری عبارت است از روحیه سودجویی و سرمایهگذاری مستمر سودها با توسل به راه و روش عقلانی.تحقق سود با بهرهگیری از فرصتهای تجاری.
سود اندوزی از راه زور، ظاهرا و عملا روال و قاعده خاص خود را دارد و با فعالیت سرمایهداری عقلانی، کاملا متمایز است
یکی از مهمترین اعتقادات وبر آن بود که وجود اعتقادات سکولار و اصلاحات در باورهای دینی (دوری از تعصبات کاتولیک با ورود اندیشههای مادی گرایانه پروتستانی و اصلاحات لوتری) و بطور کلی، دوری از مذهب یا افزایش انسان گرایی، سبب توسعه اقتصادی و رفاه و آبادانی جوامع بشری میشود. وی این اعتقادات را در کتاب جامعه سرمایهداری و اخلاق پروتستانی شرح دادهاست
اسلاید 4 :
نطفههای سرمایهداری در جوامع کهن، چون بابل، روم، ایران باستان، چین و هند وجود داشته است
در هیچ جا، این عناصر به عقلانی کردن اقتصاد که از ویژگیهای توسعه سرمایهداری جدید است، منجر نشده است
او اخلاق پروتستانی را یکی از سرچشمههای عقلانی کردن زندگی میداند
«وبر»، زمینههای ذهنی را که به تشکیل روح سرمایهداری کمک کرده است، در میان برخی از انسانهای فرقه پروتستان از جمله کالوینها، مییابد.
انگیزههای روانشناختی، مهم هستند و این انگیزهها، ریشه در باورها و کردارهای دینی دارند.
اعتقاد به «رسالت کار» در تعالیم «کالوین»، انگیزهای است برای کار
به نظر «کالوین»، انسان باید برای خشنودی خداوند، کار و فعالیت کند. چون تنبلی و تن پروری، گناه بزرگی به شمار میآید.
در این مذهب، کسب مال و گردآوری ثروت از طریق سرمایهگذاری، عیب نیست
مسأله عمده توسعه سرمایهداری جدید، مسأله منشاء سرمایه نیست، بلکه«روح سرمایهداری»ست.
اخلاق پروتستانی، مبتنی بر خوانشی خاص از الهیات پروتستان شاخه کالونیسم، سعادت اخروی و آن جهانی را در رستگاری این جهانی میبیند. در اصل وبر تأکید دارد که ثروتمند شدن در این دنیا میتواند نشانگر فیض و رحمت الهی به فرد مؤمن و نشانه ای از رستگاری اخروی او باشد.
اسلاید 5 :
اقتصاد اسلامی بر خلاف اقتصاد غربی، بر قناعت و پرهیز از مصرفگرایی تأکید دارد. اقتصاد غربی نیازهای انسان را نامحدود و منابع و امکانات جهان را محدود میداند؛ در حالی که در اسلام منابع و امکانات نامحدود معرفی شدهاند. (به عربی: وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَتَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا)
آیا سیستم بانک در دنیای کنونی و خاصا کشور های اسلامی اسلامی است ؟
نوع معامله ی بیمه اعم از بیمه ساختمانی ،خودرو ، بیمه عمر ، بیمه درمانی ، حقوق بازنشتگی ، چه نوع معامله ای است آیا این نوع سیستمهای درامدزایی وخدمات رسانی اسلامی هستند که در بعضی موارد دولت ها ودر بسیاری موارد افراد شخصی طرف معامله هستند؟
برخی از این قوانین در ابواب مضاربه، مزارعه، مساقات، بیع، اجاره، جعاله و امثال آن بیان گردیده است.
مضاربه قراردادی است که میان عامل و صاحب مال بسته شده و به این صورت است که عامل با سرمایه صاحب مال به داد و ستد پرداخته و در برابر آن به نسبت درصدی در سود با وی شریک میشود که البته اگر سودی بدست آید آن را با دارنده مال برپایه قرارداد تقسیم میکند. اما آن سرمایه گذاری منجر به زیان گردد تنها دارنده مال است که خسارت را تحمل میکند و تنها ضرری که متوجه کارپرداز میگردد، همان کوشش و اقدامات بینتیجهاست.
جعاله عبارت است از التزام شخصی، به پرداخت اجرت و پاداش معلوم در مقابل عملی، اعم از اینکه عامل، معین باشد یا نه
اگر توجه به ثروت و افزايش آن براي خود ثروت و بصورت يک مصرف نمايي مورد نظر باشد باعث ترويج دنيا و دنيا پرستي و دوري از خداوند متعال مي گردد. بنابراين ، اسلام با توجه به آثار سوء و مصيبت بار تکاثر و انباشت ثروت ، باهدف قراردادن آن به شدت مبارزه کرده است و ابزار و سياستهاي مهمي را براي جلوگيري از انباشت ثروتهاي جامعه و تعديل آنها مقرر داشته است.
اسلاید 6 :
پروتستان مؤمن، برگزیده بودن را در انجام دادن احکام الهی، و در کارآیی و ثمربخش بودن اجتماعی میداند که با خواست پروردگار هم متناظر است. به نظر او کارآیی اجتماعی، موفقیت در فعالیت شغلی را شامل میشود.
«وبر» معتقد است که تعالیم «کالوین»، «اخلاق پروتستان» و «روح سرمایهداری» را تسخیر کرده و آنان را آماده پیشرفت اقتصادی ساخته است
از این رو، او توسعه اقتصاد سرمایهداری را ناشی از اشاعه کالوینسیم میداند و «اخلاق پروتستان» را که همان تعالیم «کالوین» است، انگیزه اصلی توسعه اقتصادی،
انگیزه پیشرفت
انگیزه پیشرفت به صورت بخشی از نیازهای عمده فردی است
محدودیت انگیزه پیشرفت در جوامع سنتی را ناشی از فقر است
با گسترش فقر، فرصت و امکان ترقی و پیشرفت بسیار محدود میشود
«اورت هاگن»، اقتصاددان برجسته، شروع رشد اقتصادی را ناشی از شخصیت فرهنگی میداند
بیتحولی جوامع سنتی، ناشی از تربیت شخصیت استبدادی در افرد است.
معلول شیوه تربیت خشک و اطاعتآمیز در کودکان
اسلاید 7 :
باید احساس احتیاج به موفقیت در یک گروه، ایجاد شود
این احساس باید از کودکی در افراد پرورش یابد
چنین شیوه ترتبیتی معمولا بعد از یک یا دو نسل خود را نشان میدهد و اعتبار ارزشهای سنتی اجتماع فرو میریزد و در طی زمان، حرمت اطاعت و خویشتنداری جای خود را به احساس احتیاج به موفقیت میدهد.
به اعتقاد مک کلند، پروتستانیسم، انگیزهای را در میان پیروان خود رواج داده که باعث پرورش کارآفرینی و زمینهساز توسعه اقتصادی بوده است. او این انگیزه را«انگیزه پیشرفت» یا «انگیزه کسب موفقیت» نامیده است
کودکانی انگیزه پیشرفت بیشتر را دارند که والدینشان در زمان کودکی ارزشهای مربوط به این انگیزه را به آنها میآموزند.
یعنی به کودکان یاد میدهند که مستقل باشند، روی پای خود بابیستند، رقابت کنند و برای خودشان، حریفهای نیرومندی بیافرینند و به خاطر کسب پاداشهای بهتر و ارزشمندتر آتی، از پاداشهای آنی صرفنظر کنند.
مک کلند معتقد است که «انگیزه پیشرفت»را میتوان به جامعه توسعه نیافته، تزریق کرد و به سرعت در سطح آن گسترش داد و جامعه را به سوی تحرک و فعالیت سوق داد.
بنابراین در پرورش نیروی انسانی باید به ایجاد و تقویت این انگیزه و انگیزههای دیگری که موجب تلاش و فعالیت میشود و سطح تولید را در تمام جامعه به حد مطلوبی میرساند، توجه شود
اگر این عادات در کودکی آموخته شود به صورت جزئی از شخصیت آنان در میآید و باعث میشود فرد به دنبال کسب ارزشها و معیارهای بالاتر و برتر برود.
اسلاید 8 :
این کار باید به کمک تغییر نظام ارزشی، صورت گیرد
زیرا منبع انگیزه پیشرفت، ارزشها، عقاید و ایدئولوژی است
ریشۀ پایین بودن انگیزه کار و فعالیت و ضعیف بودن انگیزه پیشرفت را باید در نظام ارزشی، جستجو کرد.
آموزش و پرورش
«آرنولد آندرسن» ، اعتقاد دارد که توسعه فقط از طریق ارتقاء سطح فرهنگ، تحققپذیر است.
برای پیشرفتهای فنی اقتصادی، باید قبلا آموزش و پرورش را گسترش داد
ملت بیسواد، قادر به برقررای ارتباط با یکدیگر نیستند و تأثیرشان در امور عمومی، اندک است.
متعهد شدن حکومت در فعالیتها، به کار مأموران دولتی با سواد بستگی دارد.
آندرسن معتقد است که بر اثر افزایش درآمد ملی، آموزش و پرورش و رفتن به مدرسه، گسترش مییابد. ولی بدون آموزش و پرورش مترقی، افزایش درآمد، متوقف میشود.
تحصیلکردهترین ملتها، دارای بالاترین سطح درآمدند.
آموزش و پرورش، علاوه بر آموختن مهارتهای فنی و حرفهای و علوم مختلف، الگوهای تازه رفتاری ایجاد میکند.
اسلاید 9 :
ارزش اجتماعی آموزش و پرورش را به سه معیار میتوان سنجید:
قابلیت تولید اقتصادی، چگونگی اداره حکومت و میزان خردمندی شهروندان به هنگام رأی دادن.
کشورهای توسعه نیافته امروز، بسیار بیشتر از مثلاً انگلستان قرن هجدهم، به افرد تحصیلکرده نیاز دارند. زیرا تکنولوژی امروز بسیار پیچیدهتر از گذشته است
اما تربیت گروهی افراد تحصیلکرده، حصول منافع مورد نظر را تضمین نمیکند. سالها زمان نیاز است تا مهارت فنی، تجربههای حرفهای و عادات مولد در جامعهای توسعه پیدا کند
کیفیت پایین آموزش و پرورش
ابتدا باید هدف خود از آموزش و پرورش و میزان نیاز واقعیشان به تعداد افراد تحصیلکرده را تعیین کنند.
بهترین سیستم آموزشی برای کشورهای توسعه نیافته، تربیت گروهی کوچک از افراد بسیار ورزیده و تربیت عدۀ بیشتر در سطح متوسط است.
این روش، حداکثر توسعه را با کمترین هزینه و کمترین صدمه به سایر سرمایهگذاریها در بر دارد
اسلاید 10 :
تحصیلات عالی
موفقیت دولتها در اجرای برنامههای توسعه، تا حد زیادی به نحوه پیشرفت سیستم دانشگاهی آن کشورها، بستگی دارد
«ادوارد شیلز»، استاد جامعهشناسی و فلسفه اجتماعی دانشگاه شیکاگو و عضو کالج سلطنتی کمبریج
دانشگاهها، ابزار نهادی برای نوسازی سیاست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ هستند.
متخصصان مورد نیاز کشورهای توسعه نیافته، توسط دانشگاهها، تربیت میشوند
در کشورهای توسعه نیافته، رابطه معکوسی بین کیفیت تعلیم و تربیت و تعداد فارغ التحصیلان، وجود دارد
کمبود تحصیلات دانشگاهی در کشورهای توسعه نیافته، کیفی است نه کمی.
در این کشورها، کسانی که دارای مدرک لازم برای اشغال پستهای موجود میباشند، به اندازه کافی وجود دارند، ولی آنچه به قدر کافی وجود ندارد، تحصیلکردگان آزمودهای است که بتوانند به خوبی از عهده انجام کارها برآیند
پایین آوردن استانداردهای دانشگاهی و توقع معلومات کمتر از دانشجویان برای کشورهای توسعه نیافته زیانبار است.
اگر اقلیت کوچکی از جوانان آنها، برای غلبه بر این مشکل، پرورش نیابند، بینظمی و سستی موجود در کشورهای توسعه نیافته، ادامه خواهد یافت
اسلاید 11 :
یکی از مسال دانشگاهی کشورهای توسعه نیافته را کمبود استاد
کشورهایی که دانشجو زیاد است، تمام استادان، بومی هستند و بسیاری از آنها، کیفیت چندان مطلوبی ندارند
کثرت دانشجویان، کم بودن حقوق و نامناسب بودن شرایط و محیط کار، موجب کاهش کارآیی آنها میشود
آمریکای لاتین، معمولا تدریس در دانشگاه، نیمه وقت است و تعداد زیادی از استادان در مؤسسات خصوصی، مشغول به کار هستند
دورههای تحصیلی و مواد برنامه درسی با نیازهای روز کشورها، هماهنگ نیست و با بیدقتی، طرح و تنظیم میشوند
این عوامل سبب میشود در کشورهای توسعه نیافته، شوق یادگیری و انگیزش شغلی در دانشجویان، ایجاد نشود.
در این کشورها فایده عمدۀ تحصیل، یادگیری طوطیوار مطالب مختلف و کم فهمیدن آنهاست.
اسلاید 12 :
شهرنشینی
بسیاری از اندیشمندان، مهاجرت از روستا به شهر را عامل مثبتی در فرایند توسعه
شهر در مقایسه با روستا، از تنوع و توان بیشتری برای توسعه، برخوردار است
مهاجران از وسایل ارتباط جمعی متأثر و برای مشارکت سیاسی، آماده میشوند
جمعیت بیشتر و تراکم بالاتر شهر، امکان تمایز بیشتر ساختها و تخصصی شدن کارها
تسهیلات بالاتر آموزشی، سطح بهتر و بالاتر بهداشت، اشتغال زنان، امکان دستیابی به مشارکت سیاسی و اجتماعی بیشتر، پایگاه اکتسابی و راههای جدید تحرک اجتماعی، در شهرها بیشتر است
«روبرت ردفیلد»، تفاوتهای شهر و روستا را بررسی کرده و به این نتیجه رسید:
با تراکم و تمرکزی که در شهرها به چشم میخورد، سرعت و کیفیت توسعه اقتصادی در شهرها، بسیار بیشتر از روستاهاست.
جدا ماندن روستا و ارتباط آن با طبیعت، باعث استواری و ثابت ماندن زندگی و ارزشهای اجتماعی در آن مکان میشود
ولی در شهرها، برخورد انسان با مصنوعات ساخته خود تماس کمتر با طبیعت، موجب تقویت روحیه تعقل میشود.
اسلاید 13 :
به دلیل متزلزل شدن اعتبار و استحکام خانواده، طبقه، رسوم مذهبی و نژادی و زندگی اجتماعی از تحرک و کشش بیشتری برخوردار است
اصل تخصص، موجب استفاده بیشتر از پول میشود. نیاز به ارتباط، تفهیم و تفاهم را توسعه میبخشد. روحیه زنان، تغییر میکند و زاد و ولد کاهش مییابد
«بنجامین هیگینز»، معتقد است «که حتی از زمان انقلاب صنعتی در قرنهای هیجدهم نوزدهم میلادی، شهری شدن با توسعه اقتصادی ارتباط داشته است. از نظر وی، هیچ کشوری را که بیشتر درآمد ملی آن از بخش کشاورزی تأمین شود یا بیش از 40 درصد نیروی کارش در آن بخش اشتغال داشته باشد، نمیتوان پیشرفته به شمار آورد».
زنجیرهای غیر قابل تفکیک میان سه فرانید صنعتی شدن، توسعه اقتصادی و شهری شدن، اعتقاد دارد
اما علی رغم همه تحولات، هنوز دو سوم جمعیت کره زمین در مناطق روستایی، زندگی میکنند و اغلب در کشورهایی ساکنند که توسعه نیافته میباشند.
بنابراین، باید میان شهری شدن با شهرگرایی و توسعه بعضی شهرها با شهری شدن تفاوت قایل شد.
اکثر شهرهای ایجاد شده در آسیا، سابقه طولانی زندگی شهری ندارند
و اکثر ساکنان آنها، مهاجرانی هستند که به سبب سختیهای زندگی روستایی و عدم تأمین نیازهایشان در روستا، خانه و زندگی خود را ترک کرده و به شهرها روی آوردهاند
اسلاید 14 :
«فیلیپ هاوسر»، تفاتهای شهری شدن معاصر در کشورهای توسعه نیافته را با شهری شدن در گذشته، بررسی کرده است.
«-تفاوت در جهان در موقعیت سیاسی جهان، -تفاوت در نیروهای مؤثر در شهری شدن، -تفاوت در نسبت جمعیت به منابع و سطح زندگی، -تفاوت در نظام ارزشی و چشماندازهای اساسی».
شهری شدن در کشورهای توسعه نیافته، با افزایش سطح زندگی همراه نیست
نرخ شهرنشینی در کشورهای توسعه نیافته، با سرعتی فزایندهتر از نرخ توسعه اقتصادی، رشد کرده است.
ارتباطات
«آیتیل دوسولاپول»، معتقد است که«وقتی جادههای جدید، روزنامه، رادیو، تلویزیون، سینما یا کتاب به جامعهای وارد شود، افکار و نحوه اندیشه مردم و ارزشهای آنها تغییر میکند.
هر فرد یا دهکدهای که به این وسایل دسترسی دارد، افکار و عقاید مترقیتر و جدیدتری دارد و نقشهای جدید را سریعتر از کسانی که به این وسایل دسترسی ندارند، میپذیرد.
کمتر تحولی مانند رواج وسایل ارتباط جمعی، میتواند در پیشرفت و توسعه کشورها مؤثر باشد».
به اعتقاد لرنز، فرایند توسعه با ارتباطات عمومی جدیدی که وسیله اصلی جامعهپذیری و عامل اصلی تغییر اجتماع است، شروع میشود.
اسلاید 15 :
رسانههای گروهی، ارتباطات عمومی جدید، اشاعه عقاید و اطلاعات جدید را تسهیل میکند و موجب تکامل فکری و روحی انسان و افزایش تحرک روانی او میشود که خود سرمنشاء توسعه اقتصادی و سیاسی است.
شهرنشینی، سواد، میزان مشارکت و دسترسی به رسانهها، ارتباط نزدیکی را مشاهده کرد. به نظر لرنز توسعه و رشد فرهنگی، به این چهار متغیر، وابسته است.
«ویلبر شرام»،
تأثیر رسانهها را از تأثیر تحصیلات رسمی، بیشتر میداند زیرا تمامی جمعیت را در بر میگیرد نه افرادی محدود و خاص ، و معتقد است که از اهمیت شهرگرایی برای گسترش سوادآموزی کاسته شده است به خاطر گسترش تکنولوژی جدید و غیره
رابطه فرد و جامعه
پارسونز، چهار نوع ساخت هنجاری را مشخص کرده است
ـ الگوی اکتسابی جهانی:
افراد آزادند از میان مجموع اهداف، انتخاب کنند؛ وسایل، بر اساس کارایی آنها، انتخاب میشود و موقعیت اجتماعی بر اساس نظام شغلی و مستقل از گروههای خویشاوندی تعیین میشود
ـ الگوی محول شده جهانی:
موقعیت (اجتماعی)، در ظاهر، محول میشود، بر آرزوها و فعالیتها تأکید نمیشود و دولت به عنوان گسترش دهندۀ اهداف عمل میکند.
ـ الگوی اکتسابی خاص:
تجمعی، اقتداری و سنتی است. در این الگو بر اهمیت موقعیت توارثی و سیستم خویشاوند، حتی به قیمت ایدهآل تعمیم یافتهای مانند کارآیی، تأکید میشود.
اسلاید 16 :
ـ الگوی محول شده خاص:
در این الگو، تأکید زیاد بر سنتگرایی، ثبات و تا حدودی نبود ارزشهای اکتسابی مربوط
به کارآیی و خردگرایی است».
ساخت جوامع توسعه یافته و توسعه نیافته را در شش ویژگی بررسی میکند
ـ تخصص واحدها که شامل اقتصاد، سیاست، تعلیم و تربیت، مذهب و فعالیتهای تفریحی جامعه مدرن است
ـ خودکفایی واحدها: افزایش تخصص باعث میشود که واحدها نتواند خودکفا شوند.
ـ اخلاق فزاینده جهانی: حالت خویشاوندی به مرور زمان از بین میرود و دولت و سیاستمداران اخلاق جهانی کسب میکنند
ـ آمیزش تمرکز و عدم تمرکز: با مدرن شدن جامعه، گرایش به تمرکز بیشتر میشود
ـ جنبههای روابط: «جهانگرایی» ویژگی کارکردی در جوامع مدرن مطرح است
ـ وسایل متمرکز مبادله و بازار، در جامعه مدرن یافت میشود.
در زمان غلبه روحیه فردی، نقش فرد در جامعه بر مبنای خانواده، مذهب طبقه و درآمد او تنظیم میشود.
در زمان غلبه روحیه همهخواهی، نقش فرد را ظرفیت، توانایی و استعداد او مشخص میکند
اسلاید 17 :
خانواده
«بررسی ساختمان خانواده، در تمامی جوامع از اهمیت خاصی برخوردار است
از جنبه توسعه اقتصادی، وجود خانوادههای عمومی(گسترده) بر فرآیند توسعه، تأثیر منفی دارد.
جوانان پس از ازدواج با پدر و مادر خود زندگی میکنند
تحرک شغلی، پسانداز، ریسکپذیری، تصمیمگیری برای کار بیشتر به جهت دستمزد بالاتر، در این خانوادهها، اندک است
سیستم توارث،
رسوم مربوط به ادامه دادن کار پدر توسط پسر، بر توسعه اثر میگذارد
نقش زنان نیز با ساختمان خانواده ارتباط نزدیک دارد و در سرعت ازدیاد جمعیت، نسبت نیروی کار به کل جمعیت، تقاضا برای ابداع روشهای کم زحمتتر در اداره منزل و سایر متغیرهای اقتصادی، مؤثر است».
در جوامع سنتی، شرایط زندگی زنان، سخت و طاقتفرساست.
درآمد اقتصادی زنان و دستمزد آنان در کشورهای مختلف جهان، کمتر از مردان
اسلاید 18 :
دو سوم از 800 میلیون نفر بیسواد جهان را زنان تشکیل میدهند
سلامتی زنان نیز بیش از انتظار، زیر حد مطلوب است
گرچه زنان از نظر طبیعی باید بیشتر از مردان عمر کنند، ولی در بعضی مناطق، امید به زندگی زنان کمتر از مردان است»
یکی از مسائل عمده کشورهای توسعه نیافته، رشد فزاینده جمعیت است
در گذشته، بخصوص در قرنهای هیجده و نوزده که قسمتهای وسیعی از جهان، هنوز دست نخورده مانده بود، رشد جمعیت عاملی برای توسعه به شمار میآمد
زیرا افزایش جمعیت، ظرفیت بازار را برای جذب تولیدات جامعه افزایش میداد و نیروی کار لازم را برای انجام فعالیتهای اقتصادی فراهم میکرد
در حال حاضر، میزان جمعیت از حد مطلوب، فراتر رفته و مشکلاتی را بر سر راه توسعه کشورها، ایجاد کرده است
دلایل این افزایش جمعیت، به عقاید و باورهای رایج در کشورهای توسعه نیافته مربوط میشود
علاقه به داشتن فرزندان زیاد، ازدواج زودرس و برخی باورها مثل ستایس باروری زیاد زن
اسلاید 19 :
اشتغال زنان از نگاه قرآن و سنت
کار کردن زن مسلمان در بیرون از خانه، همچنان باعث اختلاف نظر شدید میان موافقان و مخالفان است. از آن رو که غالب افراد گروه دوم، به شکل صریح یا ضمنی ادعا دارند عقیده شان موضع اسلام است،
نگاشته های فقها و نویسندگان معاصر که به بازگشت به اصول اسلامی در بنیان خانواده و در تعیین وظایف زن و مرد دعوت می کند، اصرار دارد جای زن در خانه است و نخستین و آخرین وظیفه اصلی او، خانه و شوهرداری و تربیت فرزندان است.
«فطرت می طلبد زن به بارداری و شیردهی و نگهداری و تربیت فرزندان و به کارهای خانه بپردازد.
نظر فقها و نویسندگان کنونی، به رغم توجیهات گوناگون در منع کار زن، تماما مستند به دلایل و اعتقادات فقهای پیشین است. دست کم به خاطر روابط زناشویی، بیشتر قواعد مکاتب فقهی، صراحت در منع زن از کار دارد، به دلیل اینکه شرعا بر مرد واجب است نفقه بپردازد.
اسلاید 20 :
پایان سخن
عوامل دیگر موثر بر توسعه مانند رابطه نژادها، اقوام مختلف، روابط اجتماعی، اندازه واحد اجتماعی، طبقات اجتماعی، شخصیت فرهنگی، حکومت ملی و.اشاره کرد.
انسان توسعه یافته(مدرن یا نو)چگونه انسانی است و چه مشخصاتی دارد؟
الکس اینکلس»، با تحقیق گستردهای که در شش کشور توسعه نیافته انجام داده، یک مدل نوسازی انسان ارائه داده است.
خصوصیت برجسته انسان نو، دارای دو جنبه است
داخلی و خارجی
یکی خصوصیات مربوط به محیط و دیگری باورها، ارزشها و احساسات مربوط به فرد.
تغییر شرایط خارجی، مسائلی چون شهری شدن، تعلیم و تربیت، ارتباط همگانی، صنعتی شدن و سیاسی شدن را در بر میگیرد.
تنها انسانی را میتوان نو(مدرن و توسعه یافته)نامید که طرز تفکرش تغییر کرده باشد و در نحوه تفکر، احساس و کردار، راه و رسمهای تازهای را در پیش گرفته باشد.
آمادگی انسان برای کسب تجارب جدید و ابداع و تغییر،
اهمیت دادن به مسائل و موضوعات خارج از حیطه زندگی فردی،
آگاهی از تنوع نظرها و عقاید و آزاداندیشی در برابر آنها
توجه به زمان حال و آینده و نه گذشته
