بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
کتاب سیره نبوی
جلسه اول
مبحث : سیره شناسی
اسلاید 3 :
تفسیر سوره حمد
ایاک نعبد و ایاک نستعین
پروردگارا تنها و تنها ترا می پرستیم و تنها و تنها از تو استعانت می جوییم
نکته: اسلام ، سراسر «توحید» است اصول عقاید
اخلاقیات و امور تربیتی
احکام عبادی
تمام مبانی اسلامی: مظاهر «توحید»
انواع توحید
1. توحید نظری:
شناخت یگانه بودن خدا
(سوره حمد از ابتدا تا این آیه: توحید نظری)
2 . توحید عملی:
خود را یگانه و یک جهت و در جهت ذات خداوند یگانه ساختن
(یگانه شدن انسان)
ایاک نعبد : توحید عملی
اسلاید 4 :
توضیح:
سوره حمد: از اول تا این آیه: یک سلسله مسایل شناختی درباره خدا
سوال : آیا این مرحله که انسان فقط بشناسد و بفهمد، موحد محسوب می شود؟
پاسخ: خیر؛ شناختن و فهمیدن ، مقدمه «موحد شدن» است (توحید عملی)
ایاک نعبد : آغاز توحید عملی و اظهار یگانه شدن
ریشه لغت «عبادت»:
در زبان عربی: چیزی که رام، نرم و مطیع شود حالت تعبد: عدم عصیان، تعدی و مقاومت
ریشه لغت «عبد»:
راهی که در اثر عبور و مرور، نرم می شود و سنگ ها خرد می شود
و در مقابل عابرین، مقاومت ندارد. راهی که نرم و رام شده بود :راه معبد
انسان عبد: رام، تسلیم ومطیع در برابر خداوند و عصیان نسبت به غیرخدا
دارای دو حالت متضاد: تسلیم محض خدا و عصیان محض غیر خدا
اسلاید 5 :
.: مجموعه کتاب های سیره :.
اسلاید 6 :
سوالات مقدماتی:
به نظر شما چه ضرورتی وجود دارد که ما سیره پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) را مطالعه کنیم؟
به نظر شما آیا ارائه یک الگوی رفتاری برای افراد مختلف با فرهنگ ها و شخصیت های متفاوت ، در طول تمام اعصار و مکان ها امکان پذیر است ؟
با توجه به اینکه شخصیت معصومین ( علیهم السلام ) از مرتبتی اعلی برخوردار است و با سایر انسان ها از نظر قرب الهی و درجه عبودیت قابل مقایسه نیستند ، آیا می توان رفتار آن ها را مورد تبعیت قرار داد و از آن بزرگواران درس گرفت ؟
منظور از الگوگیری و اسوه قرار دادن معصومین (علیهم السلام ) چیست ؟ آیا منظور این است که تمام اعمال و رفتارهای آن بزرگواران را به همان شکل انجام دهیم ؟ یعنی اگر مثلا ایشان نان جو و شیر می خوردند ما هم به عینه همان تغذیه را داشته باشیم ؟!
نظر شما در مورد این عبارت که: « کار پاکان را قیاس از خود مگیر » چیست؟ پس چگونه از سیره معصومین ( علیهم السلام ) درس بگیریم ؟
اسلاید 7 :
چند نکته مقدماتی:
اصل اساسی سیره شناسی (تاکید بحث ما): تبدیل حرکت معصومین(ع) به امروز ما: الگوبرداری کردن از معصومین
مبحث سیره شناسی: از مباحث مهم و کلیدی (از کتاب سیره نبوی تا مهدویت با آن سر و کار داریم)
در منابع شناخت دین: سیره معصومین در مقایسه با گفتار معصومین، کمتر مورد تامل قرار گرفته است.
بزرگان و معصومین (ع): دارای سیره در زندگی هستند: حاکم بودن یک قانون کلی بر روند زندگی آنها
هر چه انسان، بزرگ تر: دارای «سیره» بیشتر : وجود ثبات و تدوام در زندگی انسان های بزرگ (خنده، گریه، عصبانیت و . جای خاصی دارد)
کتاب ها و فیلم های تاریخی: تاکید و تمرکز بر «سیر» ≠«سیره» * پیدا کردن «سیره» از تاریخ زندگی معصومین (ع) دارای اهمیت است.
عدم وجود تعارض میان سیره معصومین: پیدا کردن منطق از سیره معصومین
اسلاید 8 :
ضرورت بحث سیره شناسی
پاسخ به این سوال حیاتی که:
«در این شرایط زمانی و مکانی، و با توجه به چگونگی عملکرد این بزرگواران، حال من چه کنم؟ »
اسلاید 9 :
1. جایگاه
2. تعریف
3 . اصول حاکم بر سیره شناسی
4. ملاحظات
اسلاید 10 :
کلیاتی در مورد سیره شناسی
الف) تعریف «سیر» حرکت، رفتن (سیر طبیعی زندگی، مشترک با حیوانات)
«سیره» نوع حرکت، سبک، اسلوب (منطق و قانون کلی)
اسلاید 11 :
ب) جایگاه «سیره»
1. منابع شناخت قرآن – وحی: ابزارها (تدبر و تفسیر) قرآن به قرآن
قرآن به قرآن ناطق
قرآن توسط عالم ربانی
عقل: ابزار استدلال و برهان
قلب: ابزار تزکیه نفسانی
سنت: نبوی و معصومین رفتار و گفتار
تاریخ: ابزار مطالعه و سیر تحولات تاریخی
طبیعت: ابزار حواس
شخصیت بزرگان
2. تربیت
اسلاید 12 :
ج) اصول کلی حاکم بر سیره شناسی
عدم تعارض با قرآن
عدم تعارض با همدیگر
عصمت تام و تمام معصوم
عقلانی بودن
اسوه: الگو
جامعیت الگو
اسلام و مقتضیات
تقویت دین
اسلاید 13 :
د) ملاحظات سیره شناسی
دشواری بحث
قیاس کار پاکان
افراط و تفریط میل به دوربینی: غیرقابل الگو بردار
میل به نزدیک بینی
فهم بهتر پس از گذشت زمان
لزوم تفسیر رفتار
روشن بودن سیره پیامبر (ص) و ائمه (ع) نسبت به سایر شخصیت ها
اسلاید 14 :
الف) تعریف سیره
«سیر» حرکت، رفتن
«سیره» نوع حرکت، سبک، اسلوب (منطق و قانون کلی)
سیره پیامبر (ص) رفتار گفتار
کلام پیامبر (ص) برخورداری از کلمات جامعه «اعطیت جوامع الکلم»
«فرب حامل فقه غیر فقیه ورب حامل فقه الی من هو افقه منه»
رفتار پیامبر (ص)
لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه لمن کان یرجوا الله و الیوم الاخر
اسلاید 15 :
سوال: آیا همه افراد سیره یا منطق عملی دارند؟
پاسخ: خیر.
سوال: آیا امکان دارد که انسانی در طول زندگی خود دارای منطق عملی ثابت باشد؟
پاسخ مارکسیسم و مادیون: خیر. نفی منطق عملی ثابت و ادعای منفعت به عنوان ملاک عمل
پاسخ اسلام: بله. استناد به سیره بزرگان در نفی منفعت محوری
پیغمبر اکرم (ص)
امیرالمومنین (ع)
سلمان
ابوذر
شیخ انصاری
کالجبل الراسخ لاتحرکه العواصف
سوره حج / 11: بعضی از مردم راه ایمان را تا وقتی می روند که منافعشان هم در آن راه تامین بشود، همین قدر که ضرر ببینند به آن پشت می کنند.
اسلاید 16 :
منطق ثابت زهد :
الزهد کله بین کلمتین من القرآن
«لکیلا تاسوا علی فاتکم و لاتفرحوا بما اتیکم»
برخی سبک های منسوخ :
عدم استناد به سعد و نحس ایام:
بر مبنای بی اثر دانستن این امور از اساس
یا بیشتر بودن اثر توکل به خدا و توسل به پیغمبر (ص) و ائمه (ع)
دیگر اصول ملغی ماند غدر و نیرنگ و غیره
اسلاید 17 :
تمرین سیره شناسی
گام 1: چه خبر؟ توصیف یک پدیده یا واقعه در زمان و مکان
گام 2: چرایی کار؟ ارائه تحلیل و دلایل وقوع حادثه
گام 3: ارائه قانون جنبه فرازمانی و فرامکانی (خارج نمودن عناصر زمان و مکان)
گام 4: بررسی وضع موجود آگاهی به زمان و مکان حاضر
گام 5: قانون وضع موجود نتیجه گیری
گام 6: پیش بینی یا آینده نگری
گام 7: ارائه راه حل
اسلاید 18 :
نکته: تدبر و تامل در قرآن با این نگاه که «من چه کنم؟»
مثال1: داستان حضرت یوسف و قانون کلی قابل برداشت از آن
من یتق و یصبر فان الله لایضیع اجر المحسنین (یوسف/90)
مثال 2: داستان حضرت یونس و قانون کلی قابل برداشت از آن
و ذالنون اذ ذهب مغاصبا فظن ان لن نقدر علیه احد فنادی فی الظلمات ان لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین ● فاستجبنا له و نجیناه من الغم و کذالک ننجی المومنین ● (انبیاء/88-87)
«کذلک» های قرآن قانون کلی محل تامل بیشتر
اسلاید 19 :
کتاب سیره نبوی
جلسه دوم
اسلاید 20 :
تفسیر سوره حمد
ایاک نعبد و ایاک نستعین
توضیح:
سوره حمد: از اول تا این آیه: یک سلسله مسایل شناختی درباره خدا
سوال : آیا این مرحله که انسان فقط بشناسد و بفهمد، موحد محسوب می شود؟
پاسخ: خیر؛ شناختن و فهمیدن ، مقدمه «موحد شدن» است (توحید عملی)
ایاک نعبد : آغاز توحید عملی و اظهار یگانه شدن
انواع شرک ها در قرآن :
افرایت من اتخذ الهه هواه (فرقان/43)
(ایاک نعبد: خدایا به فرمان تواییم و نه به فرمان هوای نفس خودمان)
اتخذوا احبارهم و رهبانهم اربابا من دون الله (توبه/31)
( ایاک نعبد: هیچ گروهی را به نام روحانی و قدیس عبادت و اطاعت کورکورانه نمی کنیم)
قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمه سواء بیننا و بینکم الا نعبد الا الله و لانشرک به شیئا و لاتخذ بعضنا اربابا من دون الله (آل عمران/ 64)
